Η έξαρση της βίας που παρατηρείται τους τελευταίους μήνες και ιδιαίτερα η αύξηση των κρουσμάτων ενδοοικογενειακής βίας και των γυναικοκτονιών, οδήγησαν Εκκλησία, Δικαιοσύνη και Πολιτεία να προβούν σε ηχηρές παρεμβάσεις με σκοπό την πρόληψη, την καταπολέμηση και την εξάλειψη του φαινομένου.
Είναι αξιοσημείωτο ότι την περασμένη Τετάρτη 3 Νοεμβρίου 2021, με χρονική διαφορά μόλις ολίγων ωρών, τόσο η Διαρκής Ιερά Σύνοδος με ανακοίνωση που εξέδωσε μετά το πέρας των εργασιών της, όσο και ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Βασίλης Πλιώτας με εγκύκλιο που απέστειλε προς τους συναδέλφους του, έθιξαν το ευαίσθητο αυτό θέμα που εξελίσσεται σε μάστιγα με παγκόσμιες διαστάσεις, ιδιαιτέρως στην εποχή της πανδημίας.
Την ίδια ώρα ο υπουργός Δικαιοσύνης Κωνσταντίνος Τσιάρας προανήγγειλε την σύσταση νομοπαρασκευαστικής επιστημονικής επιτροπής που θα μελετήσει και θα προτείνει τροποποιήσεις στο υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο για την ενδοοικογενειακή βία, και ιδιαίτερα για τις «γυναικοκτονίες»».
Ανακοίνωση της ΔΙΣ με αφορμή την έξαρση της βίας
«Η Εκκλησία, από την πλευρά της, θα ενεργήσει μέσω της ποιμαντικής Της ευθύνης στοχεύοντας ταυτόχρονα και προς την πρόληψη και εξάλειψη κάθε είδους εμφάνισης της βίας και εντός των κόλπων Της», υπογραμμίζει η Διαρκής Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος σε ανακοίνωση που εξέδωσε με αφορμή, όπως αναφέρεται, την έξαρση της βίας σε πολλούς χώρους της κοινωνικής ζωής.
Επίσης, στην ανακοίνωση της, εκφράζει την βεβαιότητα ότι η «Πολιτεία εργάζεται και θα εργαστεί ακόμη περισσότερο προς αυτή την κατεύθυνση». Παράλληλα, «προτρέπει όσους υφίστανται την κάθε είδους βία, να ενημερώνουν την Πολιτεία, και το Κράτος να νομοθετήσει ένα πιο συγκεκριμένο πλαίσιο για την άμεση παρέμβαση των αρμοδίων οργάνων του, προτού φθάσει το απευκταίο».
Αναλυτικά, η ανακοίνωση της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου αναφέρει τα εξής:
Με αφορμή την έξαρση της βίας σε πολλούς χώρους της κοινωνικής ζωής, η Διαρκής Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος, κατά την συνεδρίασή Της της 3ης Νοεμβρίου 2021, γνωρίζει σε όλους τα εξής:
Το πρόβλημα της βίας ξεκινά από την πτώση. Είναι σύμπτωμα της μεταπτωτικής ανθρώπινης κατάστασης, το οποίο παρουσιάζεται όταν ο Αδάμ και η Εύα αλληλοκατηγορούνται, όταν καλούνται να αναλάβουν την ευθύνη των πράξεών τους. Για την θεολογία, η βία σχετίζεται με την άρνηση ανάληψης ευθύνης. Έκτοτε και μέχρι σήμερα η ανθρωπότητα πάσχει από επιμέρους φαινόμενα γυναικοκτονίας και ανδροκτονίας – εν τέλει, ανθρωποκτονίας.
Από την ορθόδοξη πλευρά, όμως, η Ενανθρώπηση του Κυρίου, ο Σταυρικός του θάνατος είναι η κάθετη άρνηση της λύσης της βίας διά της βίας. Όλη η ποιμαντική της Εκκλησίας στηρίζεται στα λόγια του Αποστόλου Παύλου «ουκ ένι άρσεν και θήλυ» (Γαλ 3:23). Αλλά επειδή η μεταμόρφωση του κόσμου είναι ένα εσχατολογικό γεγονός, πρέπει όλοι μας να συμβάλουμε στον περιορισμό και, ει δυνατόν, στην εξάλειψη τέτοιων φαινομένων, λειτουργώντας κυρίως προληπτικά. Και εδώ είναι πρώτιστα ευθύνη του Κράτους να χρησιμοποιήσει τα μέσα που έχει γι᾽ αυτόν τον σκοπό.
Η Εκκλησία, από την πλευρά της, θα ενεργήσει μέσω της ποιμαντικής Της ευθύνης στοχεύοντας ταυτόχρονα και προς την πρόληψη και εξάλειψη κάθε είδους εμφάνισης της βίας και εντός των κόλπων Της. Είμαστε βέβαιοι ότι και η έντιμη Πολιτεία εργάζεται και θα εργαστεί ακόμη περισσότερο προς αυτή την κατεύθυνση. Η Ιερά Σύνοδος, όμως, προτρέπει όσους υφίστανται την κάθε είδους βία, να ενημερώνουν την Πολιτεία, και το Κράτος να νομοθετήσει ένα πιο συγκεκριμένο πλαίσιο για την άμεση παρέμβαση των αρμοδίων οργάνων του, προτού φθάσει το απευκταίο.
Ηχηρή παρέμβαση του εισαγγελέα του Αρείου Πάγου Βασίλη Πλιώτα
Ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Βασίλης Πλιώτας, απέστειλε εγκύκλιο προς τους συναδέλφους του, με την οποία ζητεί να παρεμβαίνουν άμεσα, προκειμένου να προστατευθούν πρωτίστως οι γυναίκες και τα «ευάλωτα πρόσωπα» της οικογένειας (ανήλικοι, ανήμποροι και υπερήλικες) από περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας και οι υπαίτιοι να οδηγούνται στο αυτόφωρο, εφόσον διαπράττουν πλημμεληματικού χαρακτήρα αδικήματα.
Ακόμα, ο κ. Πλιώτας επισημαίνει στην εγκύκλιο του, την έξαρση των εγκλημάτων της ενδοοικογενειακής βίας και των «γυναικοκτονιών», με «ποικίλες, καινοφανείς και ποιοτικά μεταλλαγμένες μορφές εμφάνισής τους, κυρίως, σε βάρος των γυναικών».
Απευθυνόμενος στους συναδέλφους του, υπογραμμίζει ότι «η θλιβερή πραγματικότητα που βιώνουμε, αξιώνει επιτακτικά, στα πλαίσια της λειτουργικής σας αρμοδιότητας και αποστολής για την τήρηση της νομιμότητας και την προστασία των πολιτών, και τη δική σας, υπερβάλλουσα εγρήγορση, σημαντική παρέμβαση και συμβολή».
Ειδικότερα, ο κ. Πλιώτας, αφού κάνει αρχικά αναφορά στην ευρωπαϊκή «Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης» για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας (κυρώθηκε με το νόμο 4531/2018), το νόμο 3500/2006 για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας, αλλά και τις σχετικές διατάξεις του νέου Ποινικού Κώδικα, στην συνέχεια επιστρατεύει όλους τους εισαγγελικούς λειτουργούς της χώρας και τους παραγγέλλει να επιλαμβάνονται άμεσα, να επιδεικνύουν ιδιαίτερη επιμέλεια και προσοχή και να ενθαρρύνουν τα θύματα (παθόντα πρόσωπα) της οικογενειακής βίας να καταφεύγουν στις εισαγγελικές αρχές, τις αστυνομικές αρχές και στις δομές των αρμόδιων κοινωνικών υπηρεσιών, προκειμένου να καταγγέλλουν τις βίαιες σε βάρος τους συμπεριφορές.
Επίσης, ζητεί από τους εισαγγελείς να παρεμβαίνουν για απομείωση της έντασης και αποφυγή της κλιμάκωσής της, αλλά και για να αποφευχθούν τα χειροτέρα, προσθέτοντας, ότι επιβάλλεται όταν εμφανίζονται τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας, τα οποία τις περισσότερες φορές είναι γυναίκες, «να προσεγγίζονται με διακριτικότητα και σεβασμό της αξιοπρέπειάς τους, να υποστηρίζονται και να ενθαρρύνονται στην καταγγελία βίαιης σε βάρος τους συμπεριφοράς».
Παράλληλα, ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου παρακινεί τους συναδέλφους του, εκτός της συνδρομής των αστυνομικών αρχών, να καθιστούν τις δομές των κοινωνικών υπηρεσιών κοινωνούς του προβλήματος και να καλούνται αυτές να παρέχουν -με τις εξειδικευμένες υπηρεσίες τους- τις κατά περίπτωση επιβαλλόμενες και προβλεπόμενες δικές τους μέριμνες και φροντίδες.
Σημειώνει ο κ. Πλιώτας ότι όταν συντρέχουν αξιόποινα περιστατικά, να ακολουθείται η αυτόφωρη διαδικασία για τα πλημμελήματα και να προσδιορίζονται κατά προτεραιότητα οι συναφείς ποινικές υποθέσεις στο ακροατήριο για εκδίκαση.
Σε άλλο σημείο, ο κ. Πλιώτας αναφέρεται στην παγκόσμια έκταση του φαινομένου της «γυναικοκτονίας», σημειώνοντας ότι «οι περιπτώσεις αφαίρεσης της ζωής γυναίκας, ιδίως από σεξιστικά κίνητρα, «λόγους τιμής», σκοπούς εμπορίας ανθρώπων και οικονομική εκμετάλλευση, αποδίδονται με τον όρο «γυναικοκτονία» και γίνεται λόγος για ανάγκη διακριτής τυποποιημένης ποινικής πρόβλεψης ή και για αναγωγή αυτής ως διακεκριμένης παραλλαγής της ανθρωποκτονίας του άρθρου 299 ΠΚ. Διεθνώς, σε αρκετές χώρες, καθώς το φαινόμενο δεν είναι μόνο ελληνικό αλλά έχει προσλάβει παγκόσμιες διαστάσεις, υιοθετήθηκε και νομοθετικά η θεώρηση αυτή».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ το πλήρες κείμενο της εγκυκλίου του εισαγγελέα του Αρείου Πάγου Βασίλη Πλιώτα
Τσιάρας: Θα αυστηροποιηθούν οι ποινές για τις γυναικτονίες και τα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας
Τη σύσταση νομοπαρασκευαστικής επιστημονικής επιτροπής που θα μελετήσει και θα προτείνει τροποποιήσεις στο υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο για την ενδοοικογενειακή βία, και ιδιαίτερα για τις «γυναικοκτονίες», προανήγγειλε ο υπουργός Δικαιοσύνης Κωνσταντίνος Τσιάρας.
Κατά την επεξεργασία, στις αρμόδιες επιτροπές της Βουλής, του νομοσχεδίου του σχετικά με «τροποποιήσεις του Ποινικού Κώδικα και του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας», ο κ. Τσιάρας, συντάχθηκε με τις ανησυχίες που εξέφρασαν οι εκπρόσωποι όλων των κομμάτων σχετικά με τις «γυναικοκτονίες», τονίζοντας ότι δυστυχώς είναι ένα φαινόμενο που βρίσκεται σε έξαρση.
«Το θέμα των γυναικοκτονιών, ένας όρος που και εγώ έχω χρησιμοποιήσει, είναι ένα αποτρόπαιο έγκλημα και μας προβληματίζει ιδιαίτερα η συχνότητά του. Είναι ένα ζήτημα που θέλει ολιστική αντιμετώπιση, γιατί δεν είναι θέμα μόνο ενός Ποινικού Κώδικα αλλά και του πως μπορεί αυτό το φαινόμενο που βρίσκεται σε έξαρση, να αντιμετωπιστεί με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς.»
Ο υπουργός Δικαιοσύνης πρόσθεσε ότι: «Σε πολύ μικρό διάστημα θα προτείνω τη σύσταση νομοπαρασκευαστικής επιτροπής για την ενδοοικογενειακή βία που θα προτείνει τροποποιήσεις, οι οποίες θα είναι όμως με ευαισθητοποίηση και στη σωστή κατεύθυνση, ώστε να αντιμετωπίσουμε αυτό το απολύτως απαράδεκτο φαινόμενο, που δημιουργεί συνθήκες που μας γυρίζουν πίσω στο παρελθόν. Είναι ένα φαινόμενο απαράδεκτο να συμβαίνει».
Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ