Επιμέλεια: Ευγενία Δίτσα
Η 1η Απριλίου για τους Έλληνες και όχι μόνο της Κύπρου αποτελεί μία ιδιαίτερη ημέρα, αφού κατά την ημέρα αυτή κηρύχθηκε η έναρξη του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ, 66 χρόνια πριν, για την απελευθέρωση του νησιού από τους Άγγλους αποικιοκράτες και την ένωσή του με τη Μητέρα Ελλάδα.
Έθος αποτελεί η κατ’ αυτήν την ημέρα προσέλευση αγήματος του στρατού στην Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου και η έπαρση της ελληνικής και κυπριακής σημαίας στις 7 το πρωί και η υποστολή της την ίδια ώρα το απόγευμα. Έτσι, λοιπόν, ξεκίνησαν οι εορτασμοί και σήμερα.
Επίσης, όπως κάθε χρόνο τέτοια ημέρα, τελέστηκε και φέτος η επίσημη δοξολογία, στον Καθεδρικό Ιερό Ναό Αγ. Ιωάννου του Θεολόγου στην εντός των τειχών Λευκωσία, με την παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Νίκου Αναστασιάδη και χοροστατούντος του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Κύπρου κ.κ. Χρυσοστόμου.
Παρόντες ήταν επίσης οι Υπουργοί Παιδείας κ. Πρόδρομος Προδρόμου, Δικαιοσύνης κ. Έμιλυ Γιολίτη και Αμύνης κ. Χαράλαμπος Πετρίδης, ο Πρέσβης της Ελλάδος στην Κύπρο κ. Θεοχάρης Λαλάκος, οι Αρχηγοί της Αστυνομίας, Εθνικής Φρουράς και ΕΛ.ΔΥ.Κ., αγωνιστές του Εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα της Ε.Ο.Κ.Α., κλήρος καθώς και λοιποί πολιτειακοί παράγοντες. Τον Πανηγυρικό της ημέρας εκφώνησε ο Ιστορικός και Καθηγητής του Πανεπιστήμιου κ. Πέτρος Παπαπολυβίου.
Μετά το πέρας της Δοξολογίας, τελέσθηκε τρισάγιο από τον Επίσκοπο Μεσαορίας κ. Γρηγόριο και έγινε κατάθεση στεφάνων στα Φυλακισμένα Μνήματα, τον τόπο του φρικτού μαρτυρίου των νέων αδελφών μας, οι οποίοι έμειναν ανυποχώρητοι στις προκλήσεις των Βρετανών και ομολόγησαν με παρρησία τα ελληνορθόδοξα ιδανικά των Ελλήνων της Κύπρου.
«Ελληνικότητα και Ορθοδοξία, ένα άρρηκτο δίδυμο, που διαφυλάττει μέχρι τις μέρες μας τον κυπριακό λαό όρθιο απέναντι στους αλλεπάλληλους κατακτητές της νήσου μας», αναφέρεται στην ανακοίνωση της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου, που αυτή την ημέρα τονίζει την ανάγκη για ομόνοια κι ενότητα του λαού, αφού πρώτα κάνει λόγο για τους ηρωικώς πεσόντες.
«Αμέτρητοι οι πεσόντες υπέρ πίστεως και πατρίδος, οι οποίοι κοσμούν το πάνθεον των ηρώων και μέχρι σήμερα αποτελούν πρότυπο θάρρους, ομολογίας και αντίστασης στους ξένους κατακτητές του πολύπαθου νησιού μας. Γρηγόρης Αυξεντίου, Ευαγόρας Παλληκαρίδης, Μάρκος Δράκος, Ιάκωβος Πατάτσος, Στυλιανός Λένας, Μιχαλάκης Καραολής και πλήθος άλλων συναπαρτίζουν την ηρωικώς πεσούσα χορεία των εθνομαρτύρων μας. Άλλοι απαγχονίστηκαν, άλλοι εκτελέστηκαν, άλλοι πυρπολήθηκαν, άλλοι σφαγιάστηκαν, όλοι όμως υπέρ πίστεως και πατρίδος.
Η Εκκλησία Κύπρου, η οποία πρωτοστάτησε και στον επικό εκείνο Αγώνα, επιθυμεί και τώρα σαν φιλόστοργη Μητέρα να εκπληρώσει το χρέος της απέναντι στον πονεμένο λαό μας. Γνωρίζει ότι απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχία είναι η ομοθυμία του λαού μας. Γι’ αυτό με βαθύ αίσθημα ευθύνης απέναντι στην ημικατεχόμενη πατρίδα μας, απευθύνει πάντοτε θερμότατη έκκληση προς την ηγεσία και τον λαό μας για μια πραγματική πολιτική ενότητα, καρπός της οποίας να είναι μια ενιαία και αγωνιστική στοχοθεσία, ως προς το εθνικό μας θέμα.
Μόνο με αυτή την ενότητα του πνεύματος και των στόχων δικαιούμαστε να ελπίζουμε ότι θα σώσουμε την πατρίδα μας και θα επιτύχουμε μία, κατά το δυνατό, δίκαιη, βιώσιμη και λειτουργική λύση τού εθνικού μας προβλήματος.
Αυτό είναι το χρέος που έχουμε σήμερα απέναντι σ’ όλους εκείνους οι οποίοι το 1821 και το 1955, με πνεύμα ηρωικό, θυσιάστηκαν με όραμα την ελευθερία της Πατρίδας μας».
Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας στη Δοξολογία
«Η 1η Απριλίου αποτελεί μια από τις ενδοξότερες σελίδες – μετά την 25η Μαρτίου, την εθνεγερσία του ελληνικού έθνους – του Κυπριακού Ελληνισμού»
Μετά τη δοξολογία, ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας τόνισε σε δηλώσεις του στους δημοσιογράφους για την ημέρα: «Η 1η Απριλίου αποτελεί μια από τις ενδοξότερες σελίδες – μετά την 25η Μαρτίου, την εθνεγερσία του ελληνικού έθνους – του Κυπριακού Ελληνισμού.
Μια μέρα ορόσημο ενάντια στην αποικιοκρατία, αλλά και με διεκδίκηση του δικαιώματος της αυτοδιάθεσης. Ενός δικαιώματος που ο κάθε λαός αποκτούσε μετά την ίδρυση των ΗΕ και την ήττα του ναζισμού.
Αν είναι κάτι που πρέπει να αντλήσουμε από εκείνο τον αγώνα, πέραν από τον θαυμασμό και την τιμή που οφείλουμε στους όσους με ανιδιοτέλεια έδωσαν τη ζωή τους, και υπέστησαν στερήσεις, είναι το μήνυμα πως αν έχουμε επιτύχει στον στόχο απαλλαγής από την αποικιοκρατία είναι γιατί ήταν ενωμένοι και είχαν κοινό στόχο και σκοπό.
Μπορεί να μην πέτυχαν αυτό το οποίο ήταν η αρχική πρόθεση και η επιθυμία του Κυπριακού Ελληνισμού, όμως είχαν απαλλαγεί από την αποικιοκρατία.
Σήμερα η πατρίδα μας αντιμετωπίζει κινδύνους ορατούς. Μετά την τουρκική εισβολή του 1974 το 37% κατέχεται, με μια τουρκική βουλιμία να το μετατρέψει σε τουρκική επαρχία.
«Αυτό που στον καθένα υπαγορεύει η Ιστορία σήμερα, είναι να αναλογιστεί και να αναλάβει τις ευθύνες του, έτσι ώστε μέσα από τη διεθνή διπλωματία, τη διεθνή στήριξη, Κυβερνήσεων αλλά και (βάσει) συγκεκριμένων αρχών, όπως προδιαγράφονται στον Χάρτη των ΗΕ και με τις αρχές και αξίες της ΕΕ να πετύχουμε: Πρώτον, την επανένωση αυτής της πατρίδας στη βάση των ψηφισμάτων που έχουμε επιτύχει. Δεύτερον, να δημιουργήσουμε ή να μετεξελιχθεί η Κυπριακή Δημοκρατία σε ένα λειτουργικό, βιώσιμο, πλήρως ανεξάρτητο κράτος, απαλλαγμένο από εξαρτήσεις του οποιουδήποτε τρίτου, από την παρουσία των όποιων στρατευμάτων και με τη δημιουργία προοπτικών, επιτέλους, να ζήσουμε ειρηνικά με τους συμπατριώτες μας, πέραν, επαναλαμβάνω, και μακριά από τις όποιες εξαρτήσεις».
Ερωτηθείς πώς θα αντικρούσει η Κυπριακή πλευρά τις μεθοδεύσεις της Τουρκίας που θέτει θέμα δημιουργίας δύο κρατών, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είπε «με όπλα μας τα ψηφίσματα των ΗΕ, με όπλα μας τη διεθνή στήριξη, νομίζω είναι εμφανές πλέον ότι ουδείς αποδέχεται τις αξιώσεις της Τουρκίας για δημιουργία δύο κρατών. Συνεπώς, εκείνο το οποίο θα πρέπει να είμαστε είναι συνεπείς στις αρχές και στις θέσεις και στα όσα ομοφώνως συμφωνούνται στο Εθνικό Συμβούλιο».
Ερωτηθείς αν θα έχει τηλεδιάσκεψη με την Ειδική Απεσταλμένη του ΓΓ των ΗΕ για το Κυπριακό κα Τζέιν Χολ Λουτ, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είπε ότι «τηλεδιάσκεψη θα έχω αύριο, Παρασκευή, με τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκό Συμβουλίου, ενώ η κα Λουτ θα βρίσκεται στην Κύπρο 11-12 Απριλίου».
Κληθείς να σχολιάσει δήλωση του Τουρκοκύπριου ηγέτη ότι η ΕΟΚΑ ήταν τρομοκρατική οργάνωση, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είπε ότι «δεν ξέρω αν μιλούσε για την ΤΜΤ, τότε θα είχε δίκαιο. Οι Ελληνοκύπριοι πολέμησαν για να αποκτήσουν την ανεξαρτησία τους και οι Τουρκοκύπριοι. Χρησιμοποιήθηκαν, δυστυχώς, οι Τουρκοκύπριοι από την τότε αποικιακή δύναμη και δημιουργήθηκαν οι διαφορές δύο κοινοτήτων που κατά τα άλλα για αιώνες συμβίωναν ειρηνικά».
Εορτασμοί και στο ελεύθερο τμήμα της επαρχίας Αμμοχώστου
Με πανηγυρική δοξολογία και κωδωνοκρουσίες σε όλους τους ιερούς ναούς της ελεύθερης επαρχίας Αμμοχώστου τιμήθηκε η επέτειος της έναρξης του απελευθερωτικού αγώνα ΕΟΚΑ 1955 – 59.
Στις 06.30 πραγματοποιήθηκε η έπαρση της σημαίας στο Δημοτικό Μέγαρο Παραλιμνίου από τον Δήμαρχο Θεόδωρο Πυρίλλη.
Της επίσημης δοξολογίας στον Μητροπολιτικό Ιερό Ναό του Αγίου Γεωργίου στο Παραλίμνι, χοροστάτησε ο Πανιερώτατος Μητροπολίτης Κωνσταντίας και Αμμοχώστου κ. Βασίλειος στην παρουσία, τηρουμένων των υγειονομικών μέτρων, εκπροσώπων της μαθητιώσας κοινότητας, της πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας, τοπικών φορέων, οργανισμών και συλλόγων.
Την κυβέρνηση εκπροσώπησε ο έντιμος Υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος κ. Κώστας Καδής.
Τον πανηγυρικό της ημέρας εκφώνησε η κυρία Παρασκευή (Ήβη) Χατζηκωσταντή, Βοηθός Διευθύντρια του Γυμνασίου Παραλιμνίου.
Στον Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου στη Λεμεσό την Κυβέρνηση στους εορτασμούς εκπροσώπησε ο Υφυπουργός Τουρισμού, Σάββας Περδίος, στη Λάρνακα η Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, Νατάσα Πηλείδου, στην Πάφο ο Υφυπουργός Ναυτιλίας, Βασίλης Δημητριάδης, στον Μητροπολιτικό Ναό Αγίου Θεοδώρου, στο Παραλίμνι ο Υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, Κώστας Καδής, στο Μητροπολιτικό Ναό Αγίου Γεωργίου, στο Λιοπέτρι ο Υφυπουργός Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής, Κυριάκος Κόκκινος στον Ιερό Ναό Παναγίας Ελεούσας και στην Αραδίππου ο Υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Χριστοδουλίδης, στον Ιερό Ναό Αποστόλου Λουκά.
Το μήνυμα της Εθνικής Φρουράς Κύπρου
«Η έναρξη του αγώνα και όσα ακολούθησαν κατά τη διάρκειά του, αναδεικνύουν με εμφατικό τρόπο το δυναμισμό του Κυπριακού Ελληνισμού, ο οποίος αποβάλλοντας το σύνδρομο του υπόδουλου, απέκτησε αυτοπεποίθηση, πήρε τη μοίρα στα χέρια του και δημιούργησε νέους ήρωες που έγραψαν ιστορία, όπως οι πρόγονοι τους σε άλλες περιοχές της Ελλάδας», αναφέρεται σε μήνυμα της Εθνικής Φρουράς Κύπρου, με αφορμή τη συμπλήρωση 66 χρόνων από την έναρξη του απελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ για την αποτίναξη από το Βρετανικό ζυγό και την Ένωση με την Ελλάδα, την 1η Απριλίου 1955.
«Σήμερα περισσότερο από ποτέ, με φάρο τη θυσία και τα ιδανικά των ηρώων μας, επιβάλλεται να στεκόμαστε με υπευθυνότητα απέναντι στις σύγχρονες προκλήσεις αυξάνοντας συνεχώς την αποτρεπτική μας ισχύ […] Χρωστάμε…», καταλήγει η ανακοίνωση της Εθνικής Φρουράς.
Στην Αγία Νάπα η δοξολογία εψάλη στις 09.00 στον Ιερό Ναό Παναγίας Αγίας Νάπας και τον πανηγυρικό της ημέρας επρόκειτο να εκφωνήσει ο βουλευτής Αμμοχώστου του ΔΗΣΥ Γιώργος Κάρουλλας. Θα ακολουθούσε κατάθεση στεφάνων στις προτομές των ηρώων.
Στη Σωτήρα η πανηγυρική δοξολογία τελέστηκε στις 08.30 στον Ιερό Ναό Αναστάσεως του Σωτήρος και τον πανηγυρικό της ημέρας εκφώνησε ο Αρχιμανδρίτης Γεώργιος Ιωάννου, ο οποίος το 1956 ήταν κρατούμενος στα Κρατητήρια Πύλας.
Στην Δερύνεια η δοξολογία εψάλη στις 09.00 στην εκκλησία Αγίων Πάντων και τον πανηγυρικό της ημέρας επρόκειτο να εκφωνήσει ο Δήμαρχος Άντρος Καραγιάννης.
Στο Λιοπέτρι η δοξολογία εψάλη στις 08.15 στον Ιερό Ναό Παναγίας Ελεούσης και τον πανηγυρικό της ημέρας επρόκειτο να εκφωνήσει ο Υφυπουργός Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής Κυριάκος Κόκκινος. Θα ακολουθούσε τρισάγιο και κατάθεση στεφάνων στο Μνημείο Ηρώων.
Επίσης, με δοξολογίες τιμήθηκε σε όλους τους Δήμους της επαρχίας Λάρνακας σήμερα η επέτειος της 1ης Απριλίου 1955 – 59, ενώ στις 7.00 το πρωί έγινε η έπαρση της σημαίας στην Πλατεία Αγάλματος της Ελευθερίας από τον Δήμαρχο Λάρνακας Ανδρέα Βύρα και τον Έπαρχο Λάρνακας Οδυσσέα Χατζηστεφάνου, στην παρουσία των αρχών της πόλης.
Ακόμα, στις 10.00 στον Ιερό Ναό Αγίου Λαζάρου εψάλη πανηγυρική δοξολογία χοροστατούντος του Πανιερώτατου Μητροπολίτη Κιτίου κ. Νεκτάριου, ενώ την κυβέρνηση θα εκπροσωπήσει η Υπουργός Ενέργειας, Βιομηχανίας και Εμπορίου Νατάσας Πηλείδου.
Τον πανηγυρικό της ημέρας επρόκειτο να εκφωνήσει ο Διευθυντής του Περιφερειακού Γυμνασίου Κιτίου Λοϊζος Πέρδικος, ενώ ακολούθησε τρισάγιο και κατάθεση στεφάνων στο Άγαλμα της Ελευθερίας.
Σήμερα, κορυφώθηκαν οι εκδηλώσεις για την εθνική επέτειο της 1ης Απριλίου 1955 και στην Πάφο. Στις 7.15π.μ. έγινε η Έπαρση της Σημαίας στον προαύλιο χώρο του Λυκείου Α’ Εθνάρχη Μακαρίου του Γ’ στην Πάφο, από Αγωνιστές της ΕΟΚΑ 1955- 1959, παρουσία αρχών.
Στις 8.00 π.μ. δρομείς της Επιτροπής του Σωματείου Περικλής Δημητρίου της Περιφέρειας Πάφου διένυσαν 10 χιλιόμετρα, ξεκινώντας από το σημείο του Α΄ Λυκείου για να κάνουν τον γύρο της Πάφου. Κατά τον τερματισμό οι δρομείς κατέθεσαν στεφάνι στον ανδριάντα του ήρωα- ποιητή Ευαγόρα Παλληκαρίδη.
Στις 10.00 π.μ. τελέστηκε Δοξολογία στον Καθεδρικό Ναό Αγίου Θεοδώρου, χοροστατούντος του Μητροπολίτη Πάφου Γεωργίου, συμπαραστατούμενου από τον Ιερό Κλήρο της πόλης.
Τον πανηγυρικό εκφώνησε ο πρώτος λειτουργός εκπαίδευσης, του Επαρχιακού Γραφείου Παιδείας Πάφου, Δημοτικής Εκπαίδευσης Δημήτρης Μικελλίδης.
Ακολούθως στις 10.45 π.μ. εψάλη επιμνημόσυνη δέηση υπέρ των πεσόντων κατά τον Απελευθερωτικό Αγώνα 1955-1959 και κατάθεση στεφάνων, στον χώρο του ανδριάντα του Ήρωα Ευαγόρα Παλληκαρίδη. Της δέησης προέστη ο Μητροπολίτης Πάφου κ. Γεώργιος..
Στις 7.00 μ.μ. θα γίνει υποστολή της σημαίας, στον προαύλιο χώρο του Λυκείου Α΄ Εθνάρχη Μακαρίου Γ΄ Πάφου, από Αγωνιστές της ΕΟΚΑ 1955 – 1959, στην παρουσία των Αρχών.
Σημειώνεται πως το πρόγραμμα εορτασμού για την Εθνική Επέτειο της 1ης Απριλίου 1955 ξεκίνησε χτες στην Πάφο στις 8.00 π.μ. με την στέψη Μνημείων από τα Εκπαιδευτήρια Πάφου, ενώ στην συνέχεια 9.00 π.μ. – 1.30 μ.μ. έγιναν ενδοσχολικοί εορτασμοί.
Με πληροφορίες από: sigmalive.com, gr.euronews.com
Βίντεο-φωτογραφίες Γιώργου Τάττη, Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου, Ιεράς Μητροπόλεως Κωνσταντίας και Αμμοχώστου.