Μετά από περισσότερα από τρία χρόνια αποκλεισμών και περιορισμών λόγω της πανδημίας, το 2023 σηματοδοτεί την πλήρη στροφή στην κανονικότητα.
Το σενάριο της επιτυχίας για τη χώρας μας (αυτό το οποίο χαρακτηρίζουν ως successstory) είναι ασφαλώς ο τουρισμός, ο οποίος έχει εκτοξευτεί σε ιστορικά επίπεδα ρεκόρ, γεμίζοντας τα ταμεία με έσοδα, εν μέσω ενός ομολουμένως δύσκολου χειμώνα.
- Γράφει η Δέσποινα Σωτηρίου
Μέσα στο κλίμα αυτό της ευφορίας, μεγάλη άνθιση εμφανίζει και ο προσκυνηματικός τουρισμός, με εκατοντάδες χιλιάδες Χριστιανούς από πολλές γωνιές του πλανήτη να καταφθάνουν στη χώρα μας και να επισκέπτονται ιστορικά προσκυνήματα.
Στις μέρες μας, ως προσκυνηματικό τουρισμό το Υπουργείο τουρισμού εννοεί ” το σύνολο εκείνο των τουριστικών δραστηριοτήτων που σχετίζονται με τη διενέργεια ταξιδιού μεμονωμένων ατόμων ή οργανωμένων ομάδων σε τόπους, χώρους και μνημεία θρησκευτικής σημασίας για λόγους θρησκευτικού, πολιτιστικού, εκπαιδευτικού και ενημερωτικού ενδιαφέροντος.”
Η Ελλάδα με τα αναρίθμητα ξωκκλήσια και μοναστήρια της, τα μετόχια, το Όρος Άθω αλλά και το πνευματικό πλούτο της παρουσίας των Αγίων της σε συνάρτηση με τον πολιτισμικό της χαρακτήρα, αποτελεί ένα μοναδικό μέρος οργάνωσης μιας εκδρομής προσκυνηματικού χαρακτήρα.
Εκτός από το Αγιον Ορος, την Πάτμο, το νησί της Αποκάλυψης, αλλά και την εκκλησία της Παναγίας στην Τήνο, που αποτελούν παγκόσμιους θρησκευτικούς πόλους, χιλιάδες ακόμη βυζαντινές εκκλησίες, ξωκλήσια και μοναστήρια μαγνητίζουν τους επισκέπτες.
Επιπροσθέτως τα έργα τέχνης της βυζαντινής και της μεταβυζαντινής περιόδου, εικόνες, τοιχογραφίες, ψηφιδωτά και τέμπλα μοναδικού κάλλους προσελκύουν τους ξένους, κυρίως μέσης και μεγάλης ηλικίας, οι οποίοι στη μεγάλη πλειονότητά τους είναι ορθόδοξοι χριστιανοί, όπως Σέρβοι και Ρουμάνοι, αλλά ακόμη και μη χριστιανοί, όπως Κινέζοι.
Κι αν τα προηγούμενα χρόνια οι επισκέπτες ήταν κυρίως Έλληνες, η δυναμική αυτή έχει επεκταθεί πλέον και σε ξένους.
Εδώ και αρκετούς μήνες προωθείται μια συνεργασία μεταξύ της Εκκλησίας και της κυβέρνησης για την προώθηση του προσκυνηματικού τουρισμού.
Στέλεχος του υπουργείου τόνιζε στο ope.gr ότι στο πλαίσιο ενίσχυσης του θεματικού τουρισμού, η κυβέρνηση ποντάρει στα ιερά προσκυνήματα της χώρας προκειμένου να τονώσει τη διεθνή αλλά και την εγχώρια τουριστική κίνηση.
Οι μεγάλοι Δήμοι της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης στα τουριστικά τους προγράμματα προβάλουν τους ιστορικούς ναούς και τα παραδοσιακά εκκλησάκια, και οι κατά τόπους Μητροπόλεις έχουν εκπονήσει σχέδια δράσης για την προσέλκυση τουριστών.
Ενδεικτική είναι η εικόνα, όπου χιλιάδες ξένοι τουρίστες καθημερινά επισκέπτονται εκτός από τα αρχαία κλασσικά μνημεία, τα μουσεία και τις ταβέρνες, και τις πανέμορφες εκκλησιές της πρωτεύουσας.
Αντίστοιχη είναι η εικόνα και στην Θεσσαλονίκη.
Όπως αναφέρει και το Γραφείο Προσκυνηματικών Περιηγήσεων της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, ο προσκυνηματικός τουρισμός βρίσκεται σε φάση ανάπτυξης, αλλά δεν υπάρχουν εξειδικευμένα στατιστικά στοιχεία, π.χ., για τους μεμονωμένους επισκέπτες εκκλησιών, μονών ή προσκυνημάτων. Εκτιμάτε πως τα τελευταία χρόνια εκατομμύρια άνθρωποι επισκέφτηκαν θρησκευτικά μνημεία, αλλά «ουδείς μπορεί να υπολογίσει τον αριθμό των ατόμων που κινούνται εντός και εκτός των συνόρων, για να συμμετάσχουν σε θρησκευτικές τελετές, εκδηλώσεις, επετείους και πανηγύρεις»..
300 εκατομμύρια τουρίστες
Ο θρησκευτικός τουρισμός αποτελεί ένα δυναμικό και ταχέως αναπτυσσόμενο τμήμα της παγκόσμιας τουριστικής αγοράς το οποίο παρουσιάζει σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης και για τη χώρα μας, καθώς αποτελεί μια από τις πλέον ανθεκτικές μορφές τουρισμού σε περιόδους οικονομικής κρίσης.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού (ΠΟΤ) ο θρησκευτικός τουρισμός αποτελεί την πιο ανθεκτική μορφή τουρισμού σε περιόδους κρίσεων, σε αντίθεση με τον τουρισμό αναψυχής, που θεωρείται πολυτέλεια. Οι τουρίστες μάλιστα αυτής της κατηγορίας εντάσσονται στους «επαναληπτικούς» τουρίστες. Ο θρησκευτικός-προσκυνηματικός τουρισμός αποτελεί την αρχαιότερη μορφή περιηγήσεων και με βάση στοιχεία του World ReligiousTravel Association (WRTA), περίπου 300 εκατομμύρια άνθρωποι ταξιδεύουν κάθε χρόνο σε θρησκευτικούς τόπους, πραγματοποιώντας 600 εκατ. προσκυνηματικές περιηγήσεις.
Τα νούμερα αυτά αντιστοιχούν στο περίπου ένα τέταρτο των διεθνών αφίξεων τουριστών ενώ ο ετήσιος τζίρος ξεπερνά τα 15 δισ. δολάρια.
Σημαντικό κομμάτι της «πίτας» του παγκόσμιου θρησκευτικού τουρισμού θα μπορούσε να διεκδικήσει η Ελλάδα -χάρη στην πλούσια θρησκευτική και πολιτιστική της κληρονομιά. Σήμερα, ωστόσο, ο θρησκευτικός τουρισμός στην Ελλάδα είναι κατά 85% εσωτερικός, αν και η χώρα μας διαθέτει 250-280 τόπους θρησκευτικού ενδιαφέροντος, έναντι π.χ. μόνο 150 στη Ρουμανία.
Φωτογραφίες: pexels