Η συνεχιζόμενη Τουρκική προκλητικότητα βρέθηκε χθες στο επίκεντρο των συζητήσεων στο άτυπο Συμβούλιο των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ.
Όλα αυτά την ώρα που πληθαίνουν οι αντιδράσεις για τις ενέργειες της γείτονος να μετατρέψει σε τζαμιά δυο ναούς σύμβολα της Ορθοδοξίας και του Παγκόσμιου Πολιτισμού, την Αγία Σοφία και τη Μονή της Χώρας.
Τελεσίγραφο ΕΕ προς την Τουρκία να συμμορφωθεί
Σε βάρος της Τουρκίας γέρνει πλέον ξεκάθαρα το «παιχνίδι» του καταλογισμού των ευθυνών για την ένταση στην Ανατολική Μεσόγειο, μετά και το ‘Ατυπο Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών του Βερολίνου («Gymnich») και τη νέα τοποθέτηση της Καγκελαρίου Μέρκελ υπέρ της Ελλάδας και της Κύπρου. Εξίσου σαφές είναι ακόμη ότι η διπλωματική προσπάθεια αποκλιμάκωσης – σε συνδυασμό με την απειλή για νέες κυρώσεις – θα συνεχιστεί από την πλευρά του Βερολίνου και των Βρυξελλών με ορίζοντα το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 24ης Σεπτεμβρίου.
Την ίδια ώρα προθεσμία ενός μήνα δόθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση στην Τουρκία προκειμένου να συμμορφωθεί και να σταματήσει τις αυθαίρετες ενέργειες και τις παραβιάσεις του Διεθνούς Δικαίου, διαφορετικά οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα στραφούν στο μαστίγιο των κυρώσεων.
Η έκτακτη Σύνοδο Κορυφής που θα πραγματοποιηθεί στις 24 και 25 Σεπτεμβρίου έχει ως αντικείμενο τις σχέσεις της Ε.Ε. με την Τουρκία και έτσι εάν μέχρι τότε δεν έχει υπάρξει αποκλιμάκωση στην περιοχή και δεν έχουν δημιουργηθεί οι προϋποθέσεις για την έναρξη διαλόγου με τη γειτονική χώρα, μια σειρά από αυστηρές κυρώσεις θα βρεθούν στο τραπέζι.
Ο Ύπατος Εκπρόσωπος της Ε.Ε. για την εξωτερική πολιτική Ζοζέπ Μπορέλ ήταν ξεκάθαρος στις δηλώσεις του χθες μετά την ολοκλήρωση των εργασιών του άτυπου Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων στο Βερολίνο. Όπως τόνισε, θέλει το επόμενο διάστημα να προσπαθήσει τόσο ο ίδιος, όσο και η προεδρεύουσα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Γερμανία, να δημιουργήσει «χώρο για διαπραγματεύσεις για όλα τα θέματα της περίπλοκης και δύσκολης σχέσης με την Τουρκία». Παράλληλα όμως παρουσίασε έναν πολύ εκτεταμένο και ουσιαστικό κατάλογο κυρώσεων που θα επιβληθούν στην ‘Αγκυρα αν επιμείνει στις παράνομες δραστηριότητές της στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η λίστα με τις πιθανές κυρώσεις που παρουσιάστηκε την Παρασκευή από τον Ύπατο Εκπρόσωπο είναι κλιμακούμενη και περιλαμβάνει από τη διεύρυνση της λίστας ατόμων που έχουν υποστεί νομικές συνέπειες, μέχρι ακόμη και τη δυνατότητα επιβολής κυρώσεων σε τομεακό επίπεδο σε κλάδους στους οποίους η τουρκική οικονομία είναι πιο στενά συνδεδεμένη με την ευρωπαϊκή οικονομία. Να σημειωθεί ότι είναι η πρώτη φορά που τίθεται από την Ε.Ε. ζήτημα τομεακών κυρώσεων στην Τουρκία.
Η Ελλάδα κερδίζει την στήριξη των εταίρων της
Χθες η Ελλάδα κέρδισε την ομόθυμη στήριξη και την συμπαράσταση των Ευρωπαίων εταίρων της, με τον κ. Μπορέλ να δηλώνει μετά την ολοκλήρωση του άτυπου Συμβουλίου των υπουργών Εξωτερικών ότι είναι «ξεκάθαροι και αποφασισμένοι σε ό,τι αφορά την υπεράσπιση των ευρωπαϊκών συμφερόντων και την αλληλεγγύη προς την Ελλάδα και την Κύπρο». Είναι εμφανές δε ότι ακόμη και όσοι προκρίνουν την ανάγκη για διάλογο με την Τουρκία, αντιλαμβάνονται ότι η έκταση της τουρκικής παραβατικότητας υπονομεύει πλέον τη λειτουργικότητα των σχέσεων Ε.Ε.-Τουρκίας.
«Η Τουρκία πρέπει να απέχει από μονομερείς ενέργειες. Αυτό αποτελεί βασικό στοιχείο προκειμένου να προχωρήσει ο διάλογος. Θέλουμε να βρούμε δρόμο προς μια πιο υγιή σχέση, προς όφελος τόσο της ΕΕ όσο και της Τουρκίας», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Από την πλευρά του, ο οικοδεσπότης του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων Χάικο Μάας επεσήμανε πως η διαμεσολαβητική προσπάθεια του Βερολίνου θα συνεχιστεί τις επόμενες ημέρες και εβδομάδες και κάλεσε την Τουρκία πρέπει «να δημιουργήσει τις κατάλληλες προϋποθέσεις, να μη συνεχίσει τις προκλήσεις που τακτικά συμβαίνουν».
«Η ώρα είναι τώρα. Θέλουμε να δώσουμε μια ευκαιρία στην διπλωματία. Για αυτό πρέπει η Τουρκία να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις και να απέχει από τις προκλήσεις τις οποίες έχουμε συνεχώς να αντιμετωπίσουμε», είπε ο κ. Μάας, κάνοντας μάλιστα λόγο για μία κρίση που έχει πάρει «επικίνδυνες» διαστάσεις.
Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας δήλωσε ικανοποιημένος για το «απολύτως υποστηρικτικό» κλίμα στο άτυπο ΣΕΥ και τόνισε πως «η ελληνική πλευρά πήρε αυτό που θα μπορούσε να πάρει. Μια κατανόηση κυρώσεων, εάν η Τουρκία δεν αποκλιμακώσει και δεν επιστρέψει στο τραπέζι του διαλόγου».
Παράλληλα, ο κ. Δένδιας εξέφρασε την ελπίδα ότι η Τουρκία «θα επανέλθει στη λογική, θα σταματήσει τις προκλήσεις και τις αυθαίρετες ενέργειες, θα σταματήσει τις παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου και θα επιτρέψει στην Ελλάδα να επανέλθει σε ένα πλαίσιο συζήτησης για τη μία διαφορά, δηλαδή την υφαλοκρηπίδα και τις υπερκείμενες θαλάσσιες ζώνες, με πλαίσιο αναφοράς το Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της θάλασσας».
Την υποχρέωση όλων των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης να στηρίξουν την Ελλάδα υπογράμμισε άλλωστε και η Γερμανίδα Καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ, σε δηλώσεις της κατά την ετήσια θερινή συνέντευξη Τύπου στο Βερολίνο την Παρασκευή, ενώ ανέφερε πως «έχει συζητήσει εντατικά» το ζήτημα της Ανατολικής Μεσογείου με τον Γάλλο πρόεδρο, Εμανουέλ Μακρόν.
Προκλητικές δηλώσεις από τον Ακσόι
«Η Ελλάδα δεν είναι αρχιπελαγικό κράτος. Κυρίως το Καστελόριζο, αλλά και νησιά που βρίσκονται κοντά στην Ανατολία, δεν μπορούν να έχουν υφαλοκρηπίδα αυτό είναι εναντίον στο διεθνές δίκαιο και τις δεδικασμένες αποφάσεις…», τόνισε σε δηλώσεις του μεταξύ άλλων ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών, Χαμί Ακσόι
Ο εκπρόσωπος Χαμί Ακσόι κατηγόρησε την Ελλάδα και την Κύπρο για την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο, τονίζοντας πως το Καστελόριζο, αλλά και νησιά που βρίσκονται κοντά στην Ανατολία, δεν μπορούν να έχουν υφαλοκρηπίδα αυτό είναι εναντίον στο διεθνές δίκαιο και τις δεδικασμένες αποφάσεις.
Συγκεκριμένα, ο Χαμί Ακσόι ανέφερε πως «την ευθύνη για την ένταση στην ανατολική Μεσόγειο την έχουν η Ελλάδα και η Ελληνοκυπριακή Διοίκηση (Κυπριακή Δημοκρατία) με τις μαξιμαλιστικές τους απαιτήσεις και τις παράνομες τους ενέργειες. Αυξάνει περισσότερο την ένταση, με την δικαιολογία της αλληλεγγύης, η άνευ όρων υποστήριξη που δίνει η Ε.Ε με την δικαιολογία της αλληλεγγύης , σε αυτό το δίδυμο που θέλει να αγνοήσει τα δικαιώματα και τα συμφέροντα της χώρας μας και των Τουρκοκυπρίων στην ανατολική Μεσόγειο.
Δεν έχει το δικαίωμα η Ευρωπαϊκή Ένωση να μας επικρίνει και να ζητάει τον τερματισμό των ερευνών υδρογονανθράκων εντός της υφαλοκρηπίδας της χώρας μας.
Καλούμε την Ε.Ε και τις χώρες μέλη της, που επικαλούνται την δικαιολογία της αλληλεγγύης της Ένωσης, να μην υποστηρίξουν τις μαξιμαλιστικές θέσεις της Ελλάδας που παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο.
Η Ελλάδα δεν είναι αρχιπελαγικό κράτος. Κυρίως το Καστελόριζο, αλλά και νησιά που βρίσκονται κοντά στην Ανατολία, δεν μπορούν να έχουν υφαλοκρηπίδα αυτό είναι εναντίον στο διεθνές δίκαιο και τις δεδικασμένες αποφάσεις.
Όταν η Τουρκία τονίζει την ανάγκη του διαλόγου και της διπλωματίας, η Ε.Ε. οδηγείται στην ρητορική των κυρώσεων. Αυτό δεν βοηθάει στην επίλυση των παρόντων προβλημάτων και αυξάνει την αποφασιστικότητα της χώρας μας. Η Τουρκία παρά τις παράνομες συμμαχίες που δημιουργούνται εναντίον της, θα συνεχίσει να υποστηρίζει με αποφασιστικότητα τα δικαιώματά της, όπως και αυτά των Τουρκοκυπρίων.
Αν υπάρχει ειλικρινής βούληση της επίλυσης του ζητήματος, πρέπει η Ελλάδα και η Ελληνοκυπριακή Διοίκηση να δουν πως αυτή η κατάσταση δεν μπορεί να συνεχιστεί να πάψουν να κινούνται βάσει των λανθασμένων υπολογισμών αυτών που βρίσκονται από πίσω τους. Aν η Ε.Ε. επιθυμεί λύση στην Ανατολική Μεσόγειο τότε πρέπει να συμπεριφερθεί αμερόληπτα και πρέπει να γίνει ένας έντιμος διαμεσολαβητής».
Παρέμβαση από ΗΠΑ για Αγία Σοφία και Μονή της Χώρας
Σε νέα παρέμβαση προχώρησε το βράδυ της Πέμπτης το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, καλώντας την Τουρκία να μην αλλοιώσει τον πολυπολιτισμικό χαρακτήρα και την ιστορικότητα της Μονής της Χώρας στην Κωνσταντινούπολη, στον απόηχο της απόφασης που έλαβε η Άγκυρα να τη μετατρέψει σε τζαμί.
Ο Αμερικανός πρέσβης, αρμόδιος για τις διεθνείς θρησκευτικές ελευθερίες, Σαμ Μπράουνμπακ, σε ανάρτηση που έκανε στο twitter, υπογραμμίζει ότι «όπως ακριβώς και η Αγία Σοφία έτσι και η Μονή της Χώρας είναι ένα αρχιτεκτονικό αριστούργημα, το οποίο αποτελεί τμήμα των Ιστορικών Χώρων της Κωνσταντινούπολης που είναι ενταγμένοι στο Παγκόσμιο Πρόγραμμα Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO».
«Απευθύνουμε έκκληση στην κυβέρνηση της Τουρκίας να διασφαλίσει ότι η πλούσια πολυπολιτισμική και θρησκευτική ιστορία του χώρου καθώς και τα εκπληκτικά ψηφιδωτά και τις νωπογραφίες – που δημιουργήθηκαν για να αντανακλούν το θαύμα και τη δόξα του Θεού – θα διατηρηθούν και ότι θα παραμείνουν προσβάσιμα σε όλους», καταλήγει στο μήνυμά του ο κ. Μπράουνμπακ.
Η ανάρτηση Σακελλαροπούλου για τη Μονή της Χώρας
«Η απόφαση του Προέδρου της Τουρκίας να μετατρέψει σε τέμενος, μετά την Αγία Σοφία, και τη Μονή της Χώρας, την μοναδική αυτή Κιβωτό της Ορθοδοξίας, είναι μια πράξη συμβολικής βίας» αναφέρει από την πλευρά της σε ανάρτησή της η Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Αικατερίνη Σακελλαροπούλου και συνεχίζει:
«Μια πράξη υπαγορευμένη από πολιτική αλαζονεία, πολιτισμική ανασφάλεια, θρησκευτική μισαλλοδοξία, που καταδικάζει έναν θησαυρό χριστιανικής τέχνης και πολιτισμικής ευγένειας στην αφάνεια. Μια πράξη που όχι μόνο παραβιάζει κατάφωρα τη Σύμβαση Παγκόσμιας Κληρονομιάς της Ουνέσκο και διακόπτει βάναυσα τον μακραίωνο διαπολιτισμικό διάλογο Ανατολής και Δύσης, αλλά κυρίως προσβάλλει τον βαθύ θρησκευτικό συμβολισμό του Μνημείου και πλήττει την πνευματική και αισθητική αρτιότητά του. Γιατί η Μονή της Χώρας είναι ένας τόπος που καλεί σε εσωτερική ενατένιση, ένας τόπος ψυχικής μέθεξης και πνευματικής ανάτασης, ανεξάρτητα από πολιτισμικές, θρησκευτικές, γλωσσικές, κοινωνικές διαφορές. Ένας τόπος συγκίνησης μπροστά στην έκφραση της δημιουργικής πνοής των ανθρώπων που έζησαν αιώνες πριν από μας, μπροστά στην ιδιοφυή εκδήλωση μιας πίστης που αγκαλιάζει και τον πλαστουργό και τα πλάσματά του.
Όταν το 1948 αποκαλύφθηκαν τα ψηφιδωτά και οι τοιχογραφίες της Μονής της Χώρας ενόψει της μετατροπής της σε μουσείο, ήρθε στο φως ένας κόσμος άφατης ομορφιάς και χειροπιαστής ζωής. Η πιο ζωντανή και ευφρόσυνη αποτύπωση της συνάντησης του θείου με το ανθρώπινο ως προς την απεικόνιση, η πιο δημιουργική σύμπλευση του λόγιου με το λαϊκό στοιχείο ως προς την τεχνοτροπία: o βίος της Παρθένου και τα παιδικά χρόνια του Χριστού, η γενεαλογία και ο κύκλος των θαυμάτων Του, “τα πιο ωραία και συγκινητικά ψηφιδωτά”, σύμφωνα με τον Γιώργο Σεφέρη. Πλαισιωμένες από τις πιο εκφραστικές μορφές αγίων και κοινών θνητών, φιλοτεχνημένες στις πιο θερμές αποχρώσεις, οι σκηνές του ορθόδοξου εορτολογίου που παρακολουθεί ο επισκέπτης να εκτυλίσσονται στο άνω τμήμα του ναού και στους θόλους του είναι υπέροχα δείγματα βυζαντινής τέχνης, μοναδικά σε ομορφιά και φυσικότητα. Η μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τέμενος θα καταστήσει απρόσιτα και ανεπίσκεπτα μερικά από τα λαμπρότερα ίχνη ενός σπουδαίου πολιτισμού, θα ακυρώσει την ιστορικότητα και την καίρια πολιτισμική λειτουργία του μνημείου και θα αφαιρέσει πολύτιμες ψηφίδες από την οικουμενική κληρονομιά της παγκόσμιας τέχνης».