Στον απόηχο της συνάντησης που είχαν ο έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης με τον τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, η οποία χαρακτηρίστηκε από αρκετούς διεθνείς αναλυτές ως θετική, η Άγκυρα με προκλήσεις σε διάφορα μέτωπα δυναμιτίζει και πάλι το κλίμα.
Και η χρονική στιγμή μόνο τυχαία δεν μπορεί να χαρακτηριστεί καθώς ο Σουλτάνος έχει ανανεωμένη εντολή από τον λαό του για μια ακόμα θητεία.
- Γράφει η Δέσποινα Σωτηρίου
Έτσι εκ του ασφαλούς -θα μπορούσε να πει κανείς- προχωρεί σε μια σειρά επιθετικές κινήσεις εναντίον της Ελλάδας, αγνοώντας επί της ουσίας το διθυρραμβικό κλίμα που είχε δημιουργηθεί για τη χώρα μας μετά τους φονικούς σεισμούς.
Με το καλοκαίρι να είναι στη μέση του, η Τουρκία εξακολουθεί να πουλά «ορθοδοξία και ελληνισμό» για να προσελκύσει τουρίστες, προβάλλοντας την Αγιά Σοφιά, ελληνικούς ιστορικούς τόπους και βέβαια την Παναγία Σουμελά.
Σε μια άκρως προσβλητική κίνηση, την ώρα που οι Τούρκοι ετοιμάζονται για νέο ρεκόρ επισκεπτών στην Παναγία Σουμελά στο νομό Τραπεζούντας στον Εύξεινο Πόντο, το Οικουμενικό Πατριαρχείο με μια λιτή δήλωση ανακοίνωσε ότι φέτος δεν δόθηκε η απαραίτητη άδεια για την τέλεση Θείας Λειτουργίας τον Δεκαπενταύγουστο.
Η περιοχή αναμένεται και φέτος να δεχθεί ρεκόρ επισκεπτών.
Η Παναγία Σουμελά όταν άνοιξε ξανά τις πόρτες της το 2010 έπειτα από 88 χρόνια, συγκέντρωσε εκατοντάδες χιλιάδες επισκέπτες από όλον τον κόσμο, ωστόσο το Σεπτέμβριο 2015 οι τουρκικές αρχές αναγκάστηκαν να την κλείσουν και πάλι λόγω σοβαρών κινδύνων για την ασφάλεια των επισκεπτών αλλά και τη διατήρηση του μνημείου.
Τον Φεβρουάριο του 2016 ξεκίνησαν οι εργασίες αποκατάστασης από το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού. Η αποκατάσταση περιελάμβανε εξωραϊσμό, γεωλογική και γεωτεχνική έρευνα και ενίσχυση των πετρωμάτων. Με την ολοκλήρωση του έργου κατά 65%, άνοιξε η πρόσβαση σε τμήμα της Μονής για το κοινό στις 28 Ιουλίου 2020.
Το 2019 έγινε η πρώτη Θεία Λειτουργία μετά από τις εργασίες ανακαίνισης.
Το τρίτο στάδιο της αποκατάστασης, που περιελάμβανε τον εσωτερικό αύλειο χώρο, ολοκληρώθηκε αργότερα και το τμήμα άνοιξε ξανά για τους επισκέπτες την 1η Ιουλίου 2021. Κατά τη διάρκεια αυτής της χρονικής περιόδου η Μονή φιλοξένησε 340.000 επισκέπτες.
Η Παναγία Σουμελά είναι εγγεγραμμένη στον Προσωρινό Κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.
Οι νέες αντιδράσεις από το ΥΠΕΞ
Άμεση υπήρξε η αντίδραση Του Ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών στην άρνηση που προέβαλαν το 2023 οι τουρκικές αρχές στο Οικουμενικό Πατριαρχείο για την τέλεση Θείας Λειτουργίας στο ιστορικό μοναστήρι της Παναγίας Σουμελά στον Πόντο το Δεκαπενταύγουστο.
“Η απόφαση των τουρκικών Αρχών να μη χορηγηθεί άδεια για την πραγματοποίηση λειτουργίας στην ιστορική Μονή Παναγίας Σουμελά, τον Δεκαπενταύγουστο, είναι μία εξόχως δυσάρεστη εξέλιξη για όλους τους πιστούς και προσκυνητές που ανέμεναν να την επισκεφθούν φέτος“, τονίζουν διπλωματικές πηγές.
“Η Ιερά Μονή της Παναγίας Σουμελά που είναι υποψήφια για την ανακήρυξή της σε Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO και η οποία διαχρονικά υπήρξε ιδιαίτερα σημαντικός χώρος θρησκευτικής λατρείας των απανταχού Χριστιανών, οφείλει να λαμβάνει τη μέγιστη δυνατή προστασία και να είναι απολύτως προσβάσιμη σε όλους” προσθέτουν οι ίδιες πηγές.
H επίσκεψη στα Κατεχόμενα
Παράλληλα, ο τούρκος Πρόεδρος, επιστρέφοντας από τις χώρες του Κόλπου επισκέφθηκε τα κατεχόμενα, ανήμερα της θλιβερής επετείου της τουρκικής εισβολής στην μαρτυρική μεγαλόνησο, η οποία από την πλευρά της εορτάζεται ως Ημέρας Ειρήνης και Ελευθερίας.
Ο τούρκος πρόεδρος ζήτησε την αναγνώριση της «ΤΔΒΚ» το συντομότερο δυνατόν και πρόσθεσε ότι το 1974 η Τουρκία έφερε την ειρήνη στην Κύπρο. Κάλεσε επίσης τη διεθνή κοινότητα να αναγνωρίσει την «ΤΔΒΚ» το συντομότερο δυνατόν, καθώς -όπως είπε- υπάρχουν δύο κράτη στην Κύπρο.
Ο Τουρκικός πρόεδρος ανέφερε: «Όλες μας οι προσπάθειες γίνονται για να συνεχιστεί η ειρήνη που υπάρχει στο νησί την οποία φέραμε εμείς το 1974. Εμείς επιθυμούμε μια δίκαιη και βιώσιμη λύση. Όταν είναι ξεκαθαρη η πραγματικότητα που υπάρχει στο νησί, όλοι πρέπει να καταλάβουμε πως δεν είναι δυνατή μια ομοσπονδιακή λύση. Επαναλαμβάνω το ιστορικής σημασίας κάλεσμα το οποίο είχα κάνει σε όλο τον κόσμο και στο βήμα του ΟΗΕ. Μην γυρνάτε την πλάτη σας στην πραγματικότητα που υπάρχει στο νησί. Ελάτε κα το συντομότερο δυνατό και αναγνωρίστε την ‘Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου»
Τα νησιά στο στόχαστρο
Λίγες ώρες μετά η Άγκυρα έθεσε και πάλι στο τραπέζι το ζήτημα της αποστρατιωτικοποίησης των νησιών. Ερωτηθείς σχετικά απάντησε ότι το ζήτημα των νησιών συζητήθηκε με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, ενώ όπως είπε ο υπουργός του των Εξωτερικών «μιλάει και θα μιλήσει γι’ αυτά». Πρόσθεσε δε, ότι αυτό το θέμα «δεν προέρχεται μόνο από την Ελλάδα, όπως ξέρετε, οι φίλοι τους στον Λευκό Οίκο και το λόμπι τους, προκαλούν συνεχώς».
Ειδικότερα, ο Τούρκος πρόεδρος ερωτήθηκε «είπατε ότι ξεκινά μια νέα εποχή. Τι προσδοκίες έχουμε από την Αθήνα για το μέλλον; Στα νησιά που ούτως ή άλλως θα πρέπει να είναι αποστρατιωτικοποιημένα , αυτό κερδίζει δυναμική ένας τρόπος να πάτε παραπέρα εδώ;» και απάντησε: «Αυτό, το συζητήσαμε ξεκάθαρα με τον Πρωθυπουργό Μητσοτάκη. Εννοώ το θέμα της στρατιωτικοποίησης αυτών των νησιών. ´Αλλωστε ο Υπουργός Εξωτερικών μου μίλησε με συνομιλητή του για το θέμα, μιλάει και θα μιλήσει για αυτά. Φυσικά, αυτό το θέμα δεν προέρχεται μόνο από την Ελλάδα, όπως ξέρετε, οι φίλοι τους στον Λευκό Οίκο και το λόμπι τους, προκαλούν συνεχώς. Ως αποτέλεσμα αυτής της πρόκλησης, κατά καιρούς εμφανίστηκαν ανεπιθύμητες καταστάσεις. Ο Υπουργός Εξωτερικών μας, ο κ. Χακάν, συναντά τον συνομιλητή του και οι σχέσεις του συμβούλου μου Τσαγατάϊ Κιλίτς ,με τον ειδικό εκπρόσωπο του Μητσοτάκη θα κάνουν αυτή τη διαδικασία πολύ διαφορετική. Πιστεύω ότι θα το ξεπεράσουμε γρήγορα».
Ελληνικές διπλωματικές πηγές, πάντως, διαψεύδουν τις διαρροές της τουρκικής προεδρίας περί συζήτησης του ζητήματος της αποστρατιωτικοποίησης των νησιών.
Όπως επισημαίνουν «το επανέλαβε άλλωστε με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, σήμερα στη Βουλή, απαντώντας σε επίκαιρη ερώτηση βουλευτή».
Κληθείς να απαντήσει ποιες είναι οι «υποχωρήσεις», στις οποίες αναφέρθηκε ο κ. Μητσοτάκης σε τηλεοπτική συνέντευξή του, μετά τη συνάντησή του με τον Τούρκο πρόεδρο, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στο Βίλνιους της Λιθουανίας, ο κ. Γεραπετρίτης σημείωσε ότι «η κυριαρχία είναι απόλυτη, ενιαία και αναφαίρετη, και ως εκ τούτου, με βάση το Διεθνές Δίκαιο, δεν επιδέχεται οποιασδήποτε παραχώρησης-συρρίκνωσης».