Διαφορετικά υποδέχονται σήμερα το ξεκίνημα του Τριωδίου σε πολλές περιοχές της χώρας μας καθώς οι ιερές ακολουθίες τελούνται κεκλεισμένων των θυρών εξαιτίας των περιοριστικών μέτρων που βρίσκονται σε ισχύ στο πλαίσιο του περιορισμού της διασποράς του κορωνοϊού.
Το Τριώδιο περιλαμβάνει την περίοδο από την Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου μέχρι το Μεγάλο Σάββατο. Ωστόσο, με το τρίτο κύμα της πανδημίας να βρίσκεται σε εξέλιξη άγνωστο παραμένει ακόμα πως θα εορταστεί το φετινό Πάσχα, με ορισμένους ειδικούς βέβαια να εκτιμούν πως θα είναι καλύτερος ο εορτασμός σε σχέση με την περσινή περίοδο.
Την ίδια ώρα ορισμένοι συνεχίζουν να στοχοποιούν την Εκκλησία με αφορμή την πανδημία. Αυτό οδήγησε τους κληρικούς της Καλύμνου, η οποία από εχθές το πρωί εντάχθηκε στις περιοχές πολύ υψηλού κινδύνου, να εκδώσουν ανακοίνωση στην οποία, μεταξύ άλλων καλούν “τον κάθε ενδιαφερόμενο να σταματήσει άμεσα και ως εδώ η δυσφήμιση των χριστιανών, η προκλητική αναφορά στην Θεία Κοινωνία ως ψιλή τελετή, η απέραντη και ακατάσχετη ηθικολογία και οι θεολογικές αποφάνσεις του κάθε άσχετου επί εκκλησιαστικών θεμάτων, η δαιμονοποίηση του εκκλησιασμού, η στοχοποίησή μας ως κυρίως υπευθύνων για την διασπορά του ιού στο νησί μας”.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΤΗΝ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ
Υπενθυμίζεται πως, από χθες, στο επίπεδο πολύ αυξημένου κινδύνου (βαθύ κόκκινο) εντάχθηκαν, ο Δήμος Καλυμνίων και ο Δήμος Κορδελιού-Ευόσμου της Π.Ε. Θεσσαλονίκης. Παράλληλα, στο επίπεδο πολύ αυξημένου κινδύνου παραμένουν επίσης οι Περιφερειακές Ενότητες Αχαΐας και Εύβοιας (πλην Σκύρου), ο Δήμος Μυκόνου, καθώς και η Περιφέρεια Αττικής όπου όπως έχει ήδη ανακοινωθεί τα μέτρα που έχουν ληφθεί ισχύουν μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου.
Τι είναι το Τριώδιο
Τριώδιο λέγεται το λειτουργικό βιβλίο [δηλ. βιβλίο που διαβάζεται στην εκκλησία κατά τις διάφορες ακολουθίες] που περιέχει υμνολογικό υλικό κυρίως του Εσπερινού και του Όρθρου και χρησιμοποιείται μαζί με το Μηναίο και την Παρακλητική στις Ιερές Ακολουθίες της περιόδου από Κυριακής του Τελώνου και Φαρισαίου μέχρι το Μεγάλο Σάββατο.
Ονομάζεται Τριώδιο, γιατί στις ιερές ακολουθίες του όρθρου, όχι των Κυριακών αλλά των άλλων ημερών της εβδομάδας, οι Κανόνες αντί να έχουν εννέα ωδές, όπως είναι η γνωστή και συνήθης μορφή τους, έχουν τρεις ωδές (=Τριώδιον), οι οποίες είναι σταθερά στην Η΄ και την Θ΄ ωδή και διαδοχικά μία από τις πέντε πρώτες.
Ειδικότερα, η περίοδος του Τριωδίου που αρχίζει σήμερα, περιλαμβάνει ως στάδιον προπαρασκευής τις τρεις εβδομάδες, οι οποίες προηγούνται της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Έχουμε τις Κυριακές: Την Κυριακή Τελώνου και Φαρισαίου, την Κυριακή του Ασώτου, την Κυριακή της Απόκρεω και την Κυριακή της Τυρινής. Ενδιάμεσα το Σάββατο προ των Απόκρεω ονομάζεται «Ψυχοσάββατον», γιατί η Εκκλησία μας τελεί Μνημόσυνα υπέρ πάντων των κεκοιμημένων.
Ποιος ο σκοπός του Τριωδίου
Η περίοδος του Τριωδίου έχει σκοπό να μας προετοιμάσει με νηστεία, προσευχή και μετάνοια, για να υποδεχθούμε τα Άγια Πάθη του Κυρίου και την ένδοξη Ανάστασή Του.
Το Πάσχα αποτελεί το διαρκές πέρασμά μας, την είσοδό μας στην «καινή ζωή της Βασιλείας». Για να βιωθεί με περισσότερη εσωτερικότητα η «εορτή των εορτών», είναι απαραίτητη η κατάλληλη εσωτερική προετοιμασία. Αυτή την διασφαλίζει η ευλογημένη περίοδος του Τριωδίου.
Η κατανυκτική περίοδος του Τριωδίου, που μέσα στους κόλπους της περιλαμβάνει τη Μεγάλη Σαρακοστή, αποτελεί για όλους τους πιστούς μοναδική ευκαιρία και δυνατότητα για πορεία μετανοίας. Την πνευματική πορεία μας την χαρακτηρίζει η μετάνοια που πρέπει να είναι συνεχής. Βέβαια, στην περίοδο της Μεγάλης Σαρακοστής χρειάζεται να είναι πιο έντονη μία και αυτή μας οδηγεί στον εορτασμό του Σταυρό-Αναστάσιμου Πάσχα. Να καθαρίσουμε δηλαδή την ύπαρξή μας από κάθε «μολυσμόν σαρκός και πνεύματος» και να δεχθούμε τον Χριστό στην ζωή μας.
Η παραβολή του Τελώνη και του Φαρισαίου
Η πρώτη λοιπόν Κυριακή του Τριωδίου, όπως αναφέραμε είναι αφιερωμένη στην άκρως διδακτική παραβολή του Τελώνου και Φαρισαίου, την οποία ο Ιησούς διηγήθηκε, προκειμένου να διδάξει τη θεοφιλή αρετή της ταπεινώσεως και να στηλιτεύσει την εωσφορική έπαρση.
Οι Πατέρες της Εκκλησίας μας όρισαν να είναι αφιερωμένη η πρώτη Κυριακή του Τριωδίου στη διδακτική αυτή παραβολή για να συνειδητοποιήσουμε πως η υπερηφάνεια και ο εγωισμός είναι η αγιάτρευτη ρίζα του κακού στον άνθρωπο, η οποία τον κρατά μακριά από την αγιαστική χάρη του Θεού και πως η ταπείνωση είναι το σωτήριο αντίδοτο της καταστροφικής πορείας που μας οδηγεί η εγωπάθεια.
Η ευαγγελική περικοπή (Λουκ. ιη΄ 10-14), αναφέρει:
Εἶπεν ὁ Κύριος την παραβολήν ταύτην· ἄνθρωποι δύο ἀνέβησαν εἰς τὸ ἱερὸν προσεύξασθαι, ὁ εἷς Φαρισαῖος καὶ ὁ ἕτερος τελώνης. Ὁ Φαρισαῖος σταθεὶς πρὸς ἑαυτὸν ταῦτα προσηύχετο· ὁ Θεός, εὐχαριστῶ σοι ὅτι οὐκ εἰμὶ ὥσπερ οἱ λοιποὶ τῶν ἀνθρώπων, ἅρπαγες, ἄδικοι, μοιχοί, ἢ καὶ ὡς οὗτος ὁ τελώνης· νηστεύω δὶς τοῦ σαββάτου, ἀποδεκατῶ πάντα ὅσα κτῶμαι. Καὶ ὁ τελώνης μακρόθεν ἑστὼς οὐκ ἤθελεν οὐδὲ τοὺς ὀφθαλμοὺς εἰς τὸν οὐρανὸν ἐπᾶραι, ἀλλ᾿ ἔτυπτεν εἰς τὸ στῆθος αὐτοῦ λέγων· ὁ Θεός, ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ. Λέγω ὑμῖν, κατέβη οὗτος δεδικαιωμένος εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ ἢ ἐκεῖνος· ὅτι πᾶς ὁ ὑψῶν ἑαυτὸν ταπεινωθήσεται, ὁ δὲ ταπεινῶν ἑαυτὸν ὑψωθήσεται.
Νεοελληνική Απόδοση
Είπε ο Κύριος αυτή την παραβολή: «Δύο άνθρωποι ανέβηκαν στο ναό για να προσευχηθούν. Ο ένας ήταν Φαρισαίος κι ο άλλος τελώνης. Ο Φαρισαίος στάθηκε επιδεικτικά κι έκανε την εξής προσευχή σχετικά με τον εαυτό του: «Θεέ μου, σ’ ευχαριστώ που εγώ δεν είμαι σαν τους άλλους ανθρώπους άρπαγας, άδικος, μοιχός, ή και σαν αυτόν εδώ τον τελώνη. Εγώ νηστεύω δύο φορές την εβδομάδα και δίνω στο ναό το δέκατο απ’ όλα τα εισοδήματά μου». Ο τελώνης, αντίθετα, στεκόταν πολύ πίσω και δεν τολμούσε ούτε τα μάτια του να σηκώσει στον ουρανό. Χτυπούσε το στήθος του και έλεγε: «Θεέ μου, σπλαχνίσου με τον αμαρτωλό». Σας βεβαιώνω πως αυτός έφυγε για το σπίτι του αθώος και συμφιλιωμένος με το Θεό, ενώ ο άλλος όχι· γιατί όποιος υψώνει τον εαυτό του θα ταπεινωθεί, κι όποιος τον ταπεινώνει θα υψωθεί».