Γράφει ο Πάνος Ν. Αβραμόπουλος
Στιγμές ανείπωτης κατάνυξης και ηθικής χαράς, για τον εορτασμό της Αγιομάρτυρος Αγίας Βαρβάρας, προστάτιδας του Πυροβολικού μας, την Δευτέρα 4 Δεκεμβρίου 2023, στον περικαλλή ναό της στα Πατήσια. Ντυμένα στα γιορτινά τους τα Πατήσια, για τον εορτασμό της ιερής μνήμης, της κορυφαίας μαρτύρου της Ορθοδοξίας μας και με την καταιγιστική παρουσία του λαού των Αθηνών, τόσο από το πανέμορφο 5-ο Διαμέρισμα των Πατησίων, όσο και από άλλες περιοχές της Αθήνας, που δόνησε στην κυριολεξία με τον ηθικό του παλμό την συνοικία, έστειλαν στην Αθήνα με την μεγαλοπρεπή εορτή τους, τα πιο χαρμόσυνα μηνύματα ηθικής ανάτασης και χαράς. Είναι ακένωτα τα κοιτάσματα της πίστης του αθηναϊκού λαού, για την σεμνή κόρη της ορθοδοξίας μας, που για την αγάπη και την πίστη του Χριστού μας, θυσίασε την ζωή της και τα πολύδροσα νιάτα της. Και αυτή την ακατάλυτη ηθική του σχέση με την ιερή Βαρβάρα, διατράνωσε, στο καλαίσθητο και πολυφρόνιστο διαμέρισμα των Πατησίων. Κατά την ορθόδοξη παράδοση η αγία έζησε τα χρόνια του αυτοκράτορα Μαξιμιανού (286-305 μ.χ.) και ήταν κόρη του επιφανούς κοινωνικά ειδωλολάτρη της Ηλιουπόλεως Διοσκόρου. Ένεκα της εκπάγλου φυσικής της καλλονής, ο πατέρας της την είχε κλείσει σε ένα περίκλειστο Πύργο, με απώτερο σκοπό να την παντρέψει, με ένας από τους πλουσίους γαμπρούς της περιοχής του. Αλλά η πανέμορφη παρθένα, από πολύ ενωρίς είχε αφιερώσει την καρδιά και την ψυχή της στο ιδεώδες της ορθοδοξίας. Απο μια ατυχή κίνησή της, προδόθηκε η πίστη της στον Χριστό – ζήτησε να της φτιάξουν τρία παράθυρα στον πύργο, στο όνομα της Αγίας Τριάδας και οι τεχνίτες κατέδωσαν την επιθυμία της στον ορκισμένο ειδωλολάτρη πατέρα της – και ο Διοσκόρος την κυνήγησε στον πύργο, για να την σκοτώσει με το ξίφος του. Η αγνή κόρη κατέφυγε στα βουνά για να σωθεί, αλλά ο πατέρας της την συνέλαβε και την παρέδωσε στον τοπικό διοικητή Μαρκιανό, αποκαλύπτοντας την χριστιανική πίστη της. Κατά την ανάκρισή της η ενάρετη κόρη του Χριστού Βαρβάρα, ομολόγησε την πίστη της και απαξίωσε τα ειδωλολατρικά είδωλα. Την υπέβαλαν σε φρικτά βασανιστήρια, την διαπόμπευσαν γυμνή στους δρόμους της πόλης και εν τέλει την σφαγίασε αποτρόπαια ο ίδιος της ο πατέρας Διόσκορος. Ωστόσο όμως την ώρα που τελείωνε το έγκλημά του, χτυπημένος από κεραυνό από την θεία δίκη, έπεσε νεκρός και ο ίδιος.
Τα τίμια λείψανα της Αγίας, εφυλλάσσοντο στην Κωνσταντινούπολη έως και τον 11-ο αιώνα μ.Χ. και ένα μέρος τους μετεφέρθη στην Βενετία, όταν στην ηγεσία της ήταν ο Δόγης Πέτρος Β΄Orseol (991-1009 μ.Χ.). Η μεταφορά του τμήματος των Λειψάνων έγινε από την πριγκίπισσα Μαρία Αργυροπούλα, η οποία παντρεύτηκε τον γιό του Δόγη Πρίγκιπα Ιωάννη. Κατά τα ιστορικά δεδομένα από τους Ιωάννη Διάκονο και Ανδρέα Δάνδολο, η Μαρία ήταν ανιψιά ή αδελφή των αυτοκρατόρων Βασιλείου του Β΄ Βουλγαροκτόνου και Κωνσταντίνου του Η’, αλλά επικρατέστερη είναι η εκδοχή να αποτελούσε μια εκ των αδελφών του Αυτοκράτορα Ρωμανού Γ΄. Ο γάμος τους με πριγκιπικές τιμές, ευλογήθηκε από τον οικουμενικό πατριάρχη και παράνυφοι ήσαν αυτοκράτορες. Και η ευφρόσυνη παραμονή τους στην Κωνσταντινούπολη παρατάθηκε μέχρι το 1004 μ.Χ., οπότε και γεννήθηκε και το πρώτο παιδί τους. Στην πόλη της Βενετίας τα ιερά λείψανα της Αγίας Βαρβάρας, αποτέθηκαν στον καθεδρικό ναό του Αγίου Μάρκου. Μοίρα τραγική όμως ο Ιωάννης απεβίωσε από πανώλη στην Βενετία το 1009 μ.Χ. Μετά την θανή του, τα αδέλφια του, ο Μητροπολίτης Τορτσέλλο Όρσο και η Φιληκίτη, καλόγρια της Μονής Αγίου Ιωάννου, ομοίως του Τορτσέλλο, μετέφεραν για λόγους ασφαλείας τα λείψανα στην Μονή, όπου και εφυλλάσσοντο, έως τον 18-ο αιώνα μ.Χ. Στον ναό του Αγίου Μάρκου επανέκαμψαν τα τίμια λείψανα στα χρόνια των Ναπολεοντίων πολέμων, όπου παραμένουν και σήμερα. Πάντως κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες η σεπτή κάρα της Αγίας μετεφέρθη στο Μοντεκοτίνι της Ιταλίας και απότμημα των λειψάνων της, μετεφέρθηκε στον Ρωμαιοκαθολικό ναό του Ριέτι. Ακόμα τμήμα των λειψάνων της Αγίας, μετεφέρθη από την Κωνσταντινούπολη στο Μοναστήρι του Αγίου Μιχαήλ, με τους επιβλητικούς χρυσούς τρούλους στο Κίεβο, έως το 1930, όπου και επαναμετεφέρθηκαν στον καθεδρικό ναό του Αγίου Βλαδίμηρου στο Κίεβο. Το 2003 με πρωτοβουλία του μακαριστού αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος Χριστοδούλου, προς την ρωμαιοκαθολική εκκλησία της Βενετίας και δη στον επίσκοπό της Άγγελο Scolla, απότμημα των ιερών λειψάνων της Αγίας Βαρβάρας, παραδόθηκε στην Ελλαδική εκκλησία, όπου και αποτέθηκε στον ομώνυμο ιερό ναό της Αγίας Βαρβάρας Αττικής. Τέλος τμήμα της δεξιάς της Αγίας και ένας βραχίονάς της βρίσκονται στην Μονή Σίμωνος Πέτρας του Αγίου Όρους και άλλα αποτμήματα λειψάνων της στις Μονές Καρακάλλου, Χιλανδαρίου, Κουτλουμουσίου του Αγίου Όρους, αλλά και στις Μονές, Αγίας Λαύρας Καλαβρύτων και Προυσού Ευρυτανίας.
Στα ιστορικά Πατήσια λοιπόν, με τα πολυφρόντιστα με αγάπη και νοικοκυροσύνη σπίτια τους, που αναδύουν το ευγενές άρωμα της παλιάς Αθήνας και στον επιβλητικό ναό της Προστάτιδας του Πυροβολικού μας Αγίας Βαρβάρας, σύσσωμος ο αθηναϊκός λαός παρέστη, για να τιμήσει την άχραντη κόρη της ορθοδοξίας μας. Λαμπύριζε ο περικαλλής ναός της οδού Πατησίων από την βυζαντινή πορφύρα και μαζί με την κατάνυξη των πιστών, δημιουργούσε μια ατμόσφαιρα μοναδικής ηθικής ανάτασης. Του πανηγυρικού εσπερινού χοροστάτησε ο σεπτός Αρχιμανδρίτης κ.κ. Στάθης Μελέτιος – προϊστάμενος του ναού – συγχοροστατούντων των ευσεβών πατέρων του ναού κ.κ. πρωτοπρεσβύτερου Θεολόγου Αποστόλου, πρωτοπρεσβύτερου Λογαρά Χρήστου και πρεσβύτερου Βιτζηλαίου Εμμανου-ήλ, αλλά και άλλων ιερέων από παρακείμενους ναούς, που προσήλθαν για να τιμήσουν την πανάμωμη αγία της Ορθοδοξίας μας. Με την αποπεράτωση της λειτουργίας επακολούθησε εκλιτάνευση της ιεράς εικόνος της Αγίας, αλλά και αποτμήματος ιερών λειψάνων, στους περιμετρικούς δρόμους του ναού, υπο τους χαρμόσυνους παιάνες Φιλαρμονικής, που έτερψαν ηθικά το χριστεπώνυμο πλήθος. Κατάφορτοι από συγκίνηση οι ευλαβείς κάτοικοι των Πατησίων, έραιναν με άνθη και μύρα την σεπτή εικόνα της Αγίας και προσεύχονταν κατανυκτικά για να τους χαρίζει υγεία, αλλά και να τους προστρέξει στις ηθικές περιστάσεις της δύσκολης εποχής μας. Με την επάνοδο στην εκκλησία, τον λόγο έλαβε ο ευσεβής Αρχιμανδρίτης κ.κ. Στάθης Μελέτιος, προϊστάμενος του ναού και αφού πρωτίστως διεμήνυσε το ευγενές μήνυμα αγάπης του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ.κ. Ιερωνύμου, επ΄ αφορμή της εορτής της αχράντου μεγαλομάρτυρος, ευχαρίστησε το χριστεπώνυμο πλήθος για την καταιγιστική παρουσία του, στην εορταστική πανήγυρη, τους ευγενείς εθελοντές, τις κυρίες του φιλοπτώχου ταμείου και το ενοριακό συμβούλιο για την εν γένει συμβολή τους στην αρτιότητα του εορτασμού, την Φιλαρμονική για την καλαίσθη-τη παρουσία της, που έντυσε με τους ευφρόσυνους σκοπούς της την τελετή, αλλά και την Ελληνική Αστυνομία για τα άψογα μέτρα τάξης και ευχήθηκε σε όλους, η κορυφαία Αγιομάρτυράς μας Αγία Βαρβάρα, να τους χαρίζει υγεία, να τους δίνει κουράγιο και ηθικές δυνάμεις στις περιστάσεις της ζωής και να χαριτώνει την τίμια ζωή τους.
Και του Χρόνου με υγεία αγαπημένες μου Αθηναίες και Αθηναίοι. Χρόνια Πολλά και πανευφρόσυνα. Η Αγία Βαρβάρα, να σας χαρίζει κάθε ηθική ευτυχία στη ζωή και να λαμπρύνει την ενάρετη ζωή των άξιων οικογένειών σας.
Παραθέτουμε το Απολυτικίο της Αγίας Βαρβάρας:
«Βαρβάραν τὴν Ἁγίαν τιμήσωμεν· ἐχθροῦ γὰρ τὰς παγίδας συνέτριψε, καὶ ὡς στρουθίον ἐῤῥύσθη ἐξ αὐτῶν, βοηθείᾳ καὶ ὅπλῳ τοῦ Σταυροῦ ἡ πάνσεμνος».
