Μόλις τρεις εβδομάδες μετά την αρχή της Ινδίκτου ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως Ιερεμίας άρχισε τη συγγραφή εκκλησιολογικών κηρυγμάτων στην επίσημη ιστοσελίδα της Μητροπόλεώς του, αρχίζοντας από ένα ζήτημα που απασχολεί πολύ τους Ορθοδόξους. Τίτλος του: Εκκλησία και οικουμενική κίνηση.
«Αρχίζω τα λεγόμενα «εκκλησιολογικά» κηρύγματα, αγαπητοί μου χριστιανοί, και παρακαλώ να τα προσέξετε ιδιαίτερα. Γιατί το ανώτερο απ’ όλα είναι η Εκκλησία. Θα σας λέγω λίγα και βασικά. – Αν κανείς σας ρωτήσει τι καλείται Εκκλησία, να του λέτε ότι είναι η οικογένεια των παιδιών του Θεού, στην οποία ανήκουμε όλοι εμείς οι βαπτισμένοι. Ο Χριστός κατέβηκε από τον ουρανό στην γη, για να κάνει αυτή την οικογένειά του! Εκείνο δε που εκφράζει την Εκκλησία μας είναι η Θεία Λειτουργία, στην οποία κοινωνούμε οι πιστοί το Σώμα και το Αίμα του Χριστού μας. Γι’ αυτό και ο απόστολος Παύλος τη συγκέντρωση των χριστιανών να τελέσουν την Θεία Λειτουργία, την λέγει «Εκκλησία» (βλ. Α´ Κορ. 11,18). Και επειδή μόνο εμείς οι Ορθόδοξοι κοινωνούμε στην θεία Λειτουργία, μόνο εμείς αποτελούμε Εκκλησία. Μην παρεξηγείστε όμως για το ότι μερικοί δικοί μας λέγουν και τους ετεροδόξους «Εκκλησία», γιατί το λέγουν με μία γενική έννοια αυτό. Και ο άγιος Νεκτάριος και ο μακαριστός Επίσκοπος Φλωρίνης π. Αυγουστίνος ομιλούν για «Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία» όπως και σοφοί Ορθόδοξοι Καθηγητές (Τρεμπέλας και Μπρατσιώτης) λέγουν για «αδελφάς Εκκλησίας», την Ορθόδοξη και την Ρωμαιοκαθολική.
Από παλαιά όμως ξέφυγαν μερικοί από την Εκκλησία μας, την σωστή και αληθινή, αυτήν που ίδρυσε ο Ιησούς Χριστός, σχίστηκαν απ’ αυτήν, και έκαναν δικό τους κοπάδι, δική τους εκκλησιαστική κοινότητα. Αυτοί είναι οι λεγόμενοι «σχισματικοί» και «ετερόδοξοι». Τι θα γίνει με αυτούς; Ποια πρέπει να είναι η συμπεριφορά μας και η στάση μας σ᾽ αυτούς; Είναι μερικοί που αρχίζουν πετροβολητό εναντίον τους. Όχι, χριστιανοί μου, όχι. Έτσι θα κάνετε σε ένα παραστρατημένο παιδί σας; Το χάσατε τότε εντελώς. Κατά πρώτον λοιπόν πρέπει να πονάμε και να κλαίμε, λέγει κάπου ο Χρυσόστομος, γι΄ αυτούς που ξέφυγαν από την Εκκλησία, και να προσευχόμαστε πάλι να επανέλθουν σ᾽ αυτήν. Γι’ αυτό και ο ιερεύς λέγει να προσευχόμαστε «υπέρ της των πάντων ενώσεως». Και εννοεί βέβαια όχι την εθνική ενότητα, αλλά την εκκλησιαστική. Και είναι δυνατόν να ενωθούμε με τους αποκοπέντες από την Εκκλησία, γιατί κράτησαν τα βασικά δόγματα, την πίστη στην Αγία Τριάδα και στην θεότητα του Ιησού Χριστού.
Έτσι, λοιπόν, άρχισε από την Εκκλησία μας μία «οικουμενική» λεγόμενη κίνηση για διάλογο με τους αιρετικούς όλης της οικουμένης με σκοπό την επαναφορά τους στην αλήθεια. Ο Χρυσόστομος μας λέγει μην περιμένουμε να έλθουν αυτοί σε ᾽μας, αλλά εμείς να «προδράμωμεν» και να πάμε σ᾽ αυτούς (Ε.Π. 48,794). Και μάλιστα λέγει αλλού ο Χρυσόστομος να μιλάμε στους αιρετικούς με πραότητα και ευχάριστα («μετά προσηνείας»), ακόμη και αν αυτοί «μας υβρίζουν και μας κλωτσούν και μας πτύουν» ακόμη (Ε.Π. 48,718)! Προσοχή, λέγει ο άγιος πατέρας. «Μη τοίνυν προς εκείνους (τους αιρετικούς) αγριαίνωμεν, μηδέν θυμόν προβαλλώμεθα, αλλά μετά επιεικείας αυτοίς διαλεγώμεθα· ουδέν γαρ επιεικείας και πραότητος ισχυρότερον» (Ε.Π. 48,708)! Βλέπετε, χριστιανοί μου, τι λένε οι άγιοι Πατέρες και πόσο διαφορετικά σας μιλούσα εγώ παριστάνοντας τον ζηλωτή με όχι σωστό τρόπο; Συγχωρέστε με!.. – Την οικουμενική κίνηση την υποστήριξαν πολλοί δικοί μας μεγάλοι θεολόγοι. Ο μακαριστός πατήρ Ηλίας Μαστρογιαννόπουλος ομιλεί για «σημεία Θεού», τα οποία «μας υποχρεώνουν εις ένα διάλογον. Και προτρέπει μερικούς «υπερμάχους της Ορθοδοξίας» «αντί να καταναλίσκουν τα βέλη τους εις λαϊκά φυλλάδια…, να μελετήσουν στοιχεία και να τα προσκομίσουν εις την τράπεζαν του διαλόγου» της οικουμενικής κινήσεως (Ορθ. προϋποθέσεις…, σ. 179). Kαι ο Καθηγητής Μπρατσιώτης πάλιν ομολογεί σαφώς λέγοντας, «μετέχω της Οικουμενικής Κινήσεως από του θέρους του 1929»! Και λέγει ακόμη ότι και ημείς οι Ορθόδοξοι έχουμε να διδαχθούμε πολλά εκ των Προτεσταντών, από την θεολογική τους έρευνα, και την ποιμαντική τους εργασία (Βλ. έργο του, Von der Griechishen Orthodoxie, σ. 135). Έχω και άλλες παρόμοιες και δυνατές μαρτυρίες μεγάλων ορθοδόξων θεολόγων, αλλά δεν επαρκεί ο χρόνος σε ένα πολύ σύντομο κήρυγμα να παραθέσω.
Τέλος, αγαπητοί μου, έχω να σας πω ένα πολύ σημαντικό. Είναι μερικοί, που όταν ακούνε «Οικουμενική Κίνηση» νομίζουν ότι είναι ένα κίνημα με το οποίο θέλουν να πάρουν από όλες τις αιρέσεις στοιχεία, μαζί και ορθόδοξα, να τα αναμείξουν όλα αυτά και να κάνουν ένα κράμα μιας άλλης πίστεως. Όχι! Αυτό όλοι το καταδικάζουμε. Η πίστη μας δεν μπορεί να αλλοιωθεί. «Οικουμενική Κίνηση» για μας τους Ορθόδοξους είναι το κίνημα με την έννοια, που σας το είπα παραπάνω. Είναι ο διάλογος με τους αποκοπέντας από την Εκκλησία με σκοπό την επαναφορά τους σ᾽ αυτήν. Εννοείται όμως ότι ο διάλογος αυτός πρέπει να γίνει με κατανόηση και με πνεύμα επιεικείας και υποχωρήσεως σε μερικά (όχι στο δόγμα), γιατί είναι πρώην αδελφοί μας. Αλλά περί αυτού θα δοθεί ευκαιρία να μιλήσουμε και άλλοτε.
Με πολλές ευχές,
† Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως Ιερεμίας»