Σε σε κλίμα άφατης κατάνυξης και με την καθολική συμμετοχή του λαού του 1-ου Διαμερί-σματος της Αθήνας, αλλά και πλήθους άλλων κατοίκων της πόλης, έλαβε χώρα σήμερα Κυριακή 23-6-24 το πρωί, στον περικαλλή και βαρύτιμο ιστορικά ναό της Παναγίας Χρυσοσπηλιωτίσσης στην οδό Αιόλου στην Αθήνα, η πανηγυρική Λειτουργία, για την κορυφαία εορτή της χριστιανοσύνης, την Κυριακή της Πεντηκοστής. Μια μεγάλη εορτή που συναρτάται και στην οποία τιμάται, η επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος στους Αποστόλους. Αναμνηστικά προς το γεγονός έτσι, κάθε χρόνο εορτάζεται πανηγυρικά, η γενέθλια εορτή της ορθοδοξίας, μια ημέρα πριν την εορτή του Αγίου Πνεύματος.
- Γράφει ο Πάνος Ν. Αβραμόπουλος
Η εορτή της Πεντηκοστής είναι κατ΄ αντιστοιχία της υψηλού κύρους επίσης ετήσιας εορτής των Ιουδαίων, η οποία στην Παλαιά Διάθήκη, αποτυπώνεται ως εορτή των Εβδομάδων. Πενήντα μέρες αφότου έλαβε χώρα η Ανάσταση του Κυρίου, πραγματοποιήθηκε η επιφοί-τηση του Αγίου Πνεύματος στους 12 μαθητές – καθώς των αποστόλων του Χριστού- οπότε κατά τις πράξεις των Αποστόλων, έλαβαν το Άγιο Πνεύμα μιλώντας σε ξένες γλώσσες, πολυγλωσσία «για τα θαυμαστά έργα του Θεού», κάτι που έγινε αντιληπτό από τους Ιουδαίους και προσήλυτους, που είχαν αφιχθεί στην Ιερουσαλήμ, για την εορτή των Εβδομάδων. Και απόρροια του γεγονότος αυτού εκείνη την ημέρα, ήταν να βαφτιστούν 3.000 νέα μέλη της ορθοδόξου εκκλησίας. Σε ότι αφορά τον εορταστικό χαρακτήρα της Πεντηκοστής, είναι εβδομαδιαία εορτή, δηλαδή εορτάζεται όλες τις μέρες της εβδομάδος, με κορυφαία την ημέρα του Σαββάτου. Στις μεθεόρτιες της Πεντηκοστής ημέρες, ξεχωρίζει η Δευτέρα, η οποία είναι αφιερωμένη στο Άγιο Πνεύμα, οπότε και επαναλαμβάνεται η λειτουργία της Κυριακής.
Η εορτή της Πεντηκοστής λοιπόν, στην λαμπροστόλιστη εκκλησία της Παναγίας Χρυσοσπη-λιωτίσσης, σε έναν ναό που μαζί με την Αγία Ειρήνη επίσης επι της οδού Αιόλου, συναπο-τελούν δυο βυζαντινά αριστουργήματα, τα οποία καταυγάζουν το πνευματικό φέγγος και το αρχιτεκτονικό κάλλος της βυζαντινής Αθήνας. Για την ιστορία αναφέρουμε πως η μεγαλοπρεπής και επιβλητική αρχιτεκτονικά Παναγία Χρυσοσπηλιώτισσα, φέρει ακέραια – με βυζαντινά και αρχαιοελληνικά στοιχεία τεχνοτροπίας – την αρχιτεκτονική σφραγίδα στην ανοικοδόμησή της, τριών εκ των μεγαλυτέρων αρχιτεκτόνων μας του 19-ου αιώνα, που σημάδεψαν πολιτισμικά ανεξίτηλα, την βυζαντινή και ευρύτερα την αρχιτεκτονική φυσιο-γνωμία της Αθήνας μας. Του Δημητρίου Ζέζου, του Παναγιώτη Κάλκου και του Ερνέστου Τσίλερ. Και καταυγάζει με το κάλλος και την ακένωτη ομορφιά της, τον βυζαντινό χαρα-κτήρα της πόλης. Από τα εξαιρετικά αρχιτεκτονικά στοιχεία του ναού που δεσπόζουν, είναι τα δυο του καμπαναριά, με τις εντυπωσιακές θολωτές οροφές τους. Το νότιο ολοκληρώθηκε το 1888 και το βόρειο το 1892. Έξοχης αισθητικής ακόμα σε ότι αφορά τα δυο καμπαναριά του ναού, είναι και ο τρόπος του κτισίματος με δόμους, που επικουρούνται από κεράμους. Σε ότι αφορά την εσωτερική αισθητική – επένδυση, υφίστανται πολύ ενδια-φέρουσες αγιογραφίες δυτικής τεχνοτροπίας του Σ. Χατζόπουλου. Ενώ ο διάκοσμος όπως αντιστοίχως στην Αγία Ειρήνη είναι φιλοτεχνημένος από τους Β. Κώττα και Α. Πέτα. Επίσης πολύ επιβλητικοί προξενώντας αισθητικό δέος στον επισκέπτη, οι δυνατοί κίονες με τα περίτεχνα κορινθιακά κιονόκρανα. Τέλος το αισθητικό κάλος του ναού και την μεγαλο-πρέπειά του, συμπληρώνει το περίτεχνο σκαλιστό τέμπλο που ενδεχόμενα σχεδίασε ο Τσίλερ.
Στον έξοχο αυτό ναό λοιπόν της Αθήνας μας, την Κυριακή 23-6-24, εορτάστηκε η Κυριακή της Πεντηκοστής, αναμνηστικά με την επιφοίτηση από το Άγιο Πνεύμα των Αποστόλων. Της κατανυκτικής Κυριακάτικης λειτουργίας, χοροστάτησε ο ευσεβής Πατέρας και ιερατικός προϊστάμενος της Παναγίας Χρυσοσπηλιωττίσσης κ.κ. Αθανάσιος Αττάρτ, μέσα στο ευλα-βικό κλίμα του εκκλησιάσματος. Και επακολούθησε ο Εσπερινός της Γονυκλισίας, κατά τον οποίο διαβάζονται από τον ιερέα, οι χωρισμένες σε τρείς ομάδες επτά ευχές της γονυκλι-σίας, οπότε και οι πιστοί κλείνουν τα γόνατα, ευλαβικά γονατίζουν. Σε αυτές τις ευχές γίνεται επίκληση της Αγίας Τριάδος και μνημονεύονται τα επτά δώρα του Αγίου Πνεύματος.
Χρόνια Πολλά και η ιερή ημέρα της Πεντηκοστής, να μας χαρίζει υγεία και να μας κατευο-δώνει σε δρόμους ηθικής και πνευματικής ευημερίας.
Παραθέτουμε το Απολυτίκιο της Κυριακής της Πεντηκοστής :
Εὐλογητὸς εἶ Χριστὲ ὁ Θεὸς ἡμῶν, ὁ πανσόφους, τοὺς ἁλιεῖς ἀναδείξας, καταπέμψας αὐτοῖς τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον, καὶ δι’ αὐτῶν, τὴν οἰκουμένην σαγηνεύσας· φιλάνθρωπε, δόξα σοι.