Τα πρόσφατα δραματικά γεγονότα στη Συρία έχουν προκαλέσει εύλογη ανησυχία σε Ελλάδα και Κύπρο. Πέρα από την άδηλη πορεία των πραγμάτων, με την θριαμβευτική δια… περιπάτου επικράτηση των τζιχαντιστών -με την ολοφάνερη «ευλογία» της Άγκυρας- δικαιολογημένη είναι η αγωνία για την τύχη του χριστιανικού πληθυσμού.
- Του Μάξιμου Χαρακόπουλου*
Η Συρία αποτελεί «λίκνο» του χριστιανισμού. Εκεί δίδαξαν οι Απόστολοι, εκεί οι μαθητές του Ιησού αποκλήθηκαν Χριστιανοί, εκεί, κατά την περίοδο της βυζαντινής αυτοκρατορίας, αναδείχθηκαν σπουδαίες μορφές της χριστιανικής πίστης, όπως οι άγιοι Ιωάννης ο Χρυσόστομος ή ο Ιωάννης ο Δαμασκηνός.
Η χριστιανική παρουσία κατόρθωσε να διατηρηθεί ως εκ θαύματος δια μέσω των αιώνων που ακολούθησαν, κατά τους οποίους η πλειοψηφία των κατοίκων έγιναν μουσουλμάνοι. Έτσι, σήμερα στη Συρία εξακολουθούν να ζουν οι απευθείας απόγονοι του Βυζαντίου, που είναι κυρίως οι Ελληνορθοδόξοι που υπάγονται στο πρεσβυγενές Πατριαρχείο Αντιοχείας, οι προχαλκηδόνιοι νεστοριανοί Ασσύριοι και μονοφυσίτες Συροϊακωβίτες, αλλά και οι Μελχίτες, που μόλις τον 18ο αιώνα προσχώρησαν στην Ουνία. Συνολικά, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, οι χριστιανοί αποτελούν το 10% του συνολικού πληθυσμού των 23 εκατομμυρίων περίπου κατοίκων. Λόγω, βεβαίως της έκρυθμης κατάστασης που επικρατεί στη Συρία, από το 2011, με την έκρηξη του εμφυλίου πολέμου, κανείς δεν γνωρίζει με βεβαιότητα πόσοι χριστιανοί έχουν παραμείνει στις εστίες τους ή έχουν μετακινηθεί σε άλλες περιοχές ή και εκτός της χώρας για να γλυτώσουν.
Το βέβαιο είναι ότι όλο το προηγούμενο διάστημα οι χριστιανικές κοινότητες ήρθαν αντιμέτωπες με τον φανατισμό και την μισαλλοδοξία ακραίων ισλαμιστικών οργανώσεων. Κι αυτό συνεπαγόταν απηνείς διώξεις, δολοφονίες, βιασμούς, βίαιους εκτοπισμούς, καταστροφές οικιών αλλά και των χριστιανικών μνημείων, εκκλησιών, μονών, νεκροταφείων. Ανάμεσα στα θύματα συγκαταλέγονται και οι απαχθέντες Μητροπολίτες Χαλεπίου Παύλος (Πατριαρχείου Αντιοχείας) και Ιωάννης (Συροϊακωβίτης).
Μετά την αστραπιαία προέλαση οργανώσεων, όπως η «Χαγιάτ Ταχρίρ Αλ Σαμ» (HTS) αλλά και ο ελεγχόμενος από την Τουρκία «Συριακός Εθνικός Στρατός» (SNA), που έχουν καταλάβει όλες τις πόλεις και τα εδάφη που ήλεγχε το καθεστώς Μπασάρ αλ Άσαντ, γίνεται φανερό ότι οι χριστιανικές κοινότητες, βρίσκονται υπό πραγματική απειλή. Ακόμη και αν, προς ώρας, οι πρώην τζιχαντιστές επιδεικνύουν ένα «πολιτισμένο» πρόσωπο για να νομιμοποιηθούν στη διεθνή κοινότητα, κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί τι θα γίνει αργότερα. Πολλώ δε μάλλον, που μεταξύ των οργανώσεων υπάρχουν μεγάλες αντιθέσεις και δεν υπακούουν όλοι σε ένα κέντρο.
Αυτές τις κρίσιμες στιγμές, η ΕΕ έχει χρέος να δράσει με ταχύτητα και αποφασιστικότητα. Η Ευρώπη οφείλει να προστατεύσει τους χριστιανούς και να παρέμβει με όσα διπλωματικά μέσα διαθέτει, και προς όλες τις κατευθύνσεις, συμπεριλαμβανομένης της έμπρακτης και όχι μόνον ρητορικής πίεσης σε όσους επηρεάζουν ή και υποστηρίζουν τις ενέργειες των ισλαμιστών, όπως είναι η Άγκυρα. Πρέπει όλοι να κατανοήσουν ότι για την ΕΕ συνιστά επιτακτικό ιστορικό και ηθικό καθήκον να στηρίξει τον δοκιμαζόμενο χριστιανικό πληθυσμό στη Συρία, όπως και συνολικά στη Μέση Ανατολή, πριν αυτός εξαλειφθεί παντελώς.
Ως Διακοινοβουλευτική Συνέλευση Ορθοδοξίας συνεχίζουμε, με όσες δυνάμεις διαθέτουμε, να προσπαθούμε να αφυπνίσουμε συνειδήσεις, κυρίως μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων της Ευρώπης, ώστε να αποτρέψουμε μια εξέλιξη που μπορεί να οδηγήσει σε μια ακόμη γενοκτονία Χριστιανών της Ανατολής, αυτή τη φορά στη Συρία, όπως συνέβη πριν από 100 χρόνια στην Μικρά Ασία.
*Ο δρ Μάξιμος Χαρακόπουλος είναι Γενικός Γραμματέας της Διακοινοβουλευτικής Συνέλευσης Ορθοδοξίας, βουλευτής Λαρίσης της Νέας Δημοκρατίας και πρώην υπουργός.