Από τον Διαφωτισμό στην Μετανεωτερικότητα και το Woke κίνημα
Του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου κ. Ιεροθέου
Ἡ τελετή ἔναρξης τῶν Ὀλυμπιακῶν Ἀγώνων στό Παρίσι τήν Παρασκευή 26 Ἰουλίου 2024, προκάλεσε ἀλγεινή ἐντύπωση σέ πολλούς ἐντός καί ἐκτός Ἑλλάδος καί τήν χαρακτήρισαν μέ σκληρά λόγια καί δυνατές ἐκφράσεις, καί γιά μερικές σκηνές καί γιά τό σύνολο τῆς τελετῆς καί ἔχουν δίκιο. Πολλοί ἔκαναν λόγο γιά τό Woke κίνημα πού ἐπικρατεῖ στόν Δυτικό κόσμο, ἰδιαίτερα στήν Ἀμερική.
Ὅμως, γιά ὅσους παρατηροῦν τά ἰδεολογικά, φιλοσοφικά, πολιτιστικά, κοινωνικά δρώμενα στόν δυτικό κόσμο, τήν Εὐρώπη καί ἰδιαίτερα στήν Γαλλία δέν φαίνονται αὐτά παράξενα. Ἐμεῖς, κλεισμένοι μέσα στό στενό μας περιβάλλον, ἀγνοοῦμε τίς ποικιλόμορφες ἐπαναστάσεις πού ἔγιναν στόν Εὐρωπαϊκό χῶρο καί ἔχουμε λανθασμένες ἐντυπώσεις γιά τόν κόσμο πού μᾶς περιβάλλει.
Εἶναι ἀνάγκη νά συνειδητοποιήσουμε ὅτι ἡ ἀπομάκρυνση τῆς Δύσεως μέ τόν σχολαστικισμό της ἀπό τήν Ὀρθόδοξη θεολογία, μέ τήν ἀποκαλυπτική πίστη καί τόν ὀρθόδοξο ἡσυχασμό της, δημιούργησε ἀναστατώσεις, ἀνακατατάξεις στόν δυτικό χῶρο, κυρίως στόν Εὐρωπαϊκό, καί ἀκολούθησαν πολλά θεολογικά, φιλοσοφικά, ψυχολογικά καί κοινωνικά ρεύματα. Ἡ Ἀμερική εἶναι μιά χώρα ἐλευθερίας, καί ἀφήνεται χῶρος γιά τήν ἀναζήτηση τῆς ὀρθόδοξης θεολογίας, ἐνῶ ἡ Εὐρώπη διαπνέεται ἀπό σκληρά φιλοσοφικά, ἀθεϊστικά συστήματα πού δέν προσφέρονται γιά ἄνθηση τῆς ὀρθόδοξης θεολογίας. Ὑπάρχουν, βέβαια, μερικοί ὀρθόδοξοι θύλακες, ἀλλά γενικά ἐπικρατεῖ ἡ ἀδιαφορία.
Αὐτό πού ἔδειξε ἡ τελετή ἔναρξης τῶν Ὀλυμπιακῶν Ἀγώνων, αὐτό εἶναι τό γενικότερο πνεῦμα πού ἐπικρατεῖ στόν σκληρό πυρήνα τῆς Εὐρώπης. Ὅποιος διαβάσει κείμενα τοῦ ἁγίου Ἰουστίνου τοῦ νέου Ὁμολογητοῦ θά τό δῆ ἐναργέστατα αὐτό.
Τό ἄρθρο πού ἀκολουθεῖ θά δείξη συνοπτικά τό πῶς ἡ Εὐρώπη ἀπό τόν Διαφωτισμό πέρασε στήν Μετανεωτερικότητα καί ποιά εἶναι ἡ νοοτροπία τοῦ συγχρόνου κόσμου στόν ὁποῖο ζοῦμε.
Ὁ μετανεωτερικός κόσμος ἀναζητᾶ κάτι καινούργιο πέρα ἀπό τόν «κοινωνικό κορεσμό» πού ζῆ, ὁπότε βρίσκεται σέ μιά κατάσταση «δόμησης καί ἀναδόμησης», ἀλλά καί «ἀποδόμησης». Ὁπότε ἡ μετανεωτερική κοινωνία διακρίνεται ἀπό τρία γνωρίσματα, ἤτοι ἀπό τήν «ἀμφισβήτηση τῆς αὐθεντίας», «τήν κατάρρευση τῆς λογικῆς τάξης» καί «τήν ἀπώλεια τοῦ ἀναγνωρίσιμου» καί ἔτσι καταλήγει στήν Woke κουλτούρα. Εἶναι ἕνα κίνημα πλουραλισμοῦ καί ἀπόλυτου δικαιωματισμοῦ, ὅπως τό βλέπουμε ἔντονα στό Woke κίνημα.
Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία πρέπει νά παρακολουθήση ὅλη αὐτήν τήν κίνηση, νά ἐξετάση ἀπό ποῦ ξεκίνησε, ποιά εἶναι τά γνωρίσματά της, πῶς ἐπηρεάζει τά δρώμενα στήν κοινωνία, καί πῶς διαμορφώνει τούς συγχρόνους ἀνθρώπους, ἀκόμη καί τούς Ὀρθοδόξους Χριστιανούς, μέ τήν λεγομένη μεταπατερικότητα καί συναφειακή θεολογία, ἀλλά καί πῶς ἐπηρεάζει τό σύγχρονο θεσμικό δίκαιο. Καί αὐτό εἶναι ἀπαραίτητο νά τό γνωρίζη ὁ ὀρθόδοξος θεολόγος καί Κληρικός γιά νά καθορίζη τόν τρόπο τῆς ποιμαντικῆς τοῦ συγχρόνου ἀνθρώπου.
Περισσότερα μπορεῖ νά διαβάση ὅποιος ἐνδιαφέρεται γιά τό θέμα στό κείμενο πού ἀκολουθεῖ.