«Ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἀκολουθεῖν ἀπαρνησάσθω ἑαυτόν καί ἀράτω τόν σταυρόν αὐτοῦ καί ἀκολουθείτω μοι».
Τρίτη Κυριακή τῶν Νηστειῶν καί ἡ Ἐκκλησία μας ὑψώνει τόν Σταυρό τοῦ Χριστοῦ, τό σύμβολο τῆς θυσίας καί τῆς νίκης, γιά νά ἐνισχύσει τούς ἀγωνιζομένους πιστούς στήν προσπάθειά τους. Συγχρόνως ὅμως μᾶς ἀνανεώνει καί τήν πρόσκλησή της. «Ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἀκολουθεῖν». Ὁ Χριστός μᾶς καλεῖ ὅλους, ἀλλά δέν ὑποχρεώνει κανένα νά τόν ἀκολουθήσει. Ἀφήνει σέ μᾶς τήν ἀπόφαση, περιγράφοντας ὅμως συγχρόνως τά στάδια τῆς πραγματώσεως αὐτῆς τῆς κλήσεως;
Ὁ λόγος αὐτῆς τῆς περιγραφῆς εἶναι διττός, ἀδελφοί μου. Ὁ Χριστός δέν θέλει νά δημιουργεῖ λανθασμένες ἐντυπώσεις καί νά νομίζουμε ὅτι τό νά τόν ἀκολουθήσουμε εἶναι μία εὔκολη ἡ ὑπόθεση, καί ἐπιπλέον θέλει νά γνωρίζουμε ἀκριβῶς ποιά στάδια θά πρέπει νά ἀκολουθήσουμε γιά νά μήν ἀστοχήσουμε στήν προσπάθειά μας.
Τό πρῶτο, λοιπόν, στάδιο εἶναι ἡ ἀπάρνηση τοῦ ἑαυτοῦ μας. Ὁ Χριστός δέν μᾶς ζητᾶ βεβαίως νά ἀπαρνηθοῦμε κάθε στοιχεῖο τῆς προσωπικότητός μας, ἀλλά τήν ὑπερβολική ἀγάπη καί τήν ἐγωιστική προσκόλληση στόν ἑαυτό μας, στό συμφέρον μας, στό θέλημά μας, στά πάθη καί στίς κακές μας συνήθειες. Καί μᾶς τό ζητᾶ γιατί γνωρίζει ὅτι ἐάν δέν ἀποδεσμευθοῦμε ἀπό ὅλα αὐτά, δέν θά εἶναι δυνατόν οὔτε νά σηκώσουμε τόν σταυρό μας οὔτε νά τόν ἀκολουθήσουμε, ὅπως δέν μπορεῖ ἕνας ἄνθρωπος ὁ ὁποῖος εἶναι φορτωμένος μέ βάρη καί ἀποσκευές νά ξεκινήσει μιά ὁδοιπορία ἤ ὅπως δέν μπορεῖ ὁποιοσδήποτε ἔχει στή ζωή του δεσμεύσεις νά ἀρχίσει μία ἄλλη ζωή πού ἔχει νέες ἀπαιτήσεις.
Βεβαίως ἡ ἀπάρνηση τοῦ ἑαυτοῦ μας εἶναι ἕνας διαρκής ἀγώνας καί χρειάζεται ἡ θέληση καί ἡ ἀποφασιστικότητά μας νά τόν ἀρνούμεθα καθημερινά, «σύν ταῖς πράξεσιν καί ταῖς ἐπιθυμίαις», ὅπως λέγει ὁ ἀπόστολος Παῦλος, γιά νά μποροῦμε νά σηκώνουμε τόν σταυρό μας.
Ποιός ὅμως εἶναι ὁ σταυρός τόν ὁποῖο καλούμεθα νά ἄρουμε; Ὁ σταυρός, ἀδελφοί μου, εἶναι διττός, ὅπως ἦταν καί ὁ σταυρός πού σήκωσε ὁ Χριστός. Ἦταν ἀφενός τό φυσικό βάρος τοῦ σταυροῦ, τό ὁποῖο ἦταν δυσβάστακτο γιά τόν καταπονημένο σωματικά Ἰησοῦ. Ἦταν ὅμως ἀφετέρου καί τό βάρος τῆς ὀδύνης γιά τίς ἁμαρτίες τοῦ κόσμου πού σήκωνε καί γιά τήν ἀγνωμοσύνη τῶν Ἑβραίων.
Διττή ὑπόσταση ἔχει καί ὁ δικός μας σταυρός. Σταυρός εἶναι ὁ πνευματικός ἀγώνας τοῦ καθενός μας νά ζήσουμε τήν ἐν Χριστῷ ζωή. Σταυρός εἶναι ὅμως ἀκόμη καί ἡ ἀντιμετώπιση τῶν καθημερινῶν προβλημάτων καί δυσκολιῶν πού πρέπει νά τά ἀντιμετωπίζουμε μέ ὑπομονή καί καρτερία.
Καί ἀφοῦ ἔχουμε βρεῖ καί ἀναλάβει τόν σταυρό μας, αὐτό πού μᾶς καλεῖ τώρα ὁ Χριστός νά κάνουμε εἶναι τό «ἀκολουθείτω μοι». Εἶναι νά τόν ἀκολουθήσουμε. Θά ρωτήσει κανείς: Μά εἶναι δυνατόν νά κάνει ἕνας ἄνθρωπος ὅλα τά προηγούμενα καί νά μήν ἀκολουθεῖ στή συνέχεια τόν Χριστό;
Καί ὅμως, ἀδελφοί μου, ὁ Χριστός δέν τό ἀναφέρει τυχαῖα. Διότι εἶναι ὁρισμένοι πού στήν πνευματική ζωή ξεχνοῦν τόν Χριστό. Ἀσκοῦνται, νηστεύουν, ἀγρυπνοῦν ἀλλά μέ τόν τρόπο πού νομίζουν οἱ ἴδιοι, ξεχνῶντας τόν Χριστό καί ἐμπιστευόμενοι περισσότερο τόν ἑαυτό τους. Καί εἶναι καί κάποιοι ἄλλοι πού ἀκολουθοῦν μία ἀσκητική ζωή ἀλλά μακριά ἀπό τόν Χριστό καί ἐκτός τῆς χάριτός του. Τό ζητούμενο ὅμως δέν εἶναι ἡ ἄσκηση γιά τήν ἄσκηση. Οὔτε ὁ σταυρός εἶναι αὐτοσκοπός, ἐάν δέν γίνεται πρός χάριν τοῦ Χριστοῦ, ἐάν δέν γίνεται γιά νά ἀκολουθήσουμε τόν Χριστό, ζῶντας τήν πνευματική ζωή ὄχι ὅπως νομίζουμε ἐμεῖς ἀλλά ὅπως Ἐκεῖνος ὁρίζει, διότι, ὅπως γράφει καί ὁ ἀπόστολος Παῦλος, «ἐάν τις καί ἀθλῇ οὐ στεφανοῦται, ἐάν μή νομίμως ἀθλήσῃ».
Αὐτός εἶναι, ἀδελφοί μου, ὁ τρόπος καί ὁ δρόμος γιά νά ἀκολουθήσουμε τόν Χριστό. Ἄν αὐτοσχεδιάσουμε, ἄν ἀναζητήσουμε τόν δικό μας τρόπο, ἄν παραλείψουμε κάποιο ἀπό τά στάδια, τότε δέν θά μπορέσουμε νά ἀκολουθήσουμε τόν Χριστό καί δέν θά ἐπιτύχουμε τόν σκοπό τῆς ζωῆς μας.
Γι᾽ αὐτό ἄς ἐκτιμήσουμε τίς δυνάμεις μας, ἄς πάρουμε τίς ἀποφάσεις μας καί ἄς ἀκολουθήσουμε τόν Χριστό αἴροντας τόν προσωπικό μας σταυρό. Ἐκεῖνος, ἀπό τό ὕψος τοῦ Σταυροῦ του, πού ὑψώθηκε καί σήμερα στούς ναούς μας, μᾶς ἐνισχύει, μᾶς ἐνθαρρύνει καί μᾶς περιμένει γιά νά ζήσουμε μαζί του ὄχι μόνο τόν Σταυρό ἀλλά καί τήν ἀνάστασή του.
Μητροπολίτης Βεροίας κ. Παντελεήμων