Ιωάννης Μ. Μιχαλακόπουλος
Ο Μητροπολίτης Σμύρνης Χρυσόστομος ο οποίος κατά την τελετή ενθρόνισής του εκφώνησε έναν εκτεταμένο λόγο με πολυεπίπεδη αξία καθότι -στις επιμέρους ενότητές του- θίγει θέματα που άπτονται του ενδιαφέροντος της Ιστορίας, Θεολογίας, Πολιτικής κτλ. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι σε ένα απόσπασμα της ομιλίας, ο Χρυσόστομος υπερθεματίζει σχετικά με «την παίδευσιν των τέκνων του ορθοδόξου λαού μας» λέγοντας ότι αυτή πρέπει να είναι σύμφωνη με τα (τότε) σύγχρονα επιστημονικά δεδομένα που κομίζει η «νεωτέρα κοινωνιολογία και παιδαγωγική».
Συγκεκριμένα, προτείνει να τεθεί ως στόχος – προτεραιότητα η ανάπτυξη της ελεύθερης βούλησης – αυτενέργειας και του ενθουσιασμού των μαθητών, αποκλείοντας τη στείρα συσσώρευση μεγάλου όγκου γνώσεων και τη μονομερή ανάπτυξη των νέων.
Εν συνεχεία, ο εθνομάρτυρας Χρυσόστομος εστιάζει στη βαρύτητα της σωματικής εξάσκησης (Γυμναστικής), τονίζοντας ότι η πνευματική ανάγκη για γενικότερη μόρφωση της Ελληνικής νεολαίας «δέον να βαίνει παραλλήλως με την σωματικήν ημών εκείνην διάπλασιν, ήτις θα δώση εις το Γένος μας ωραία και πλαστικά σώματα με χαλυβδίνους ηρακλείους μυώνας και βραχίωνας του Σαμψών».
Παράλληλα, αναδεικνύεται ο καθοριστικός ρόλος εκείνων (γυμναστών, προπονητών, δασκάλων) που θα οδηγήσουν τα παιδιά στα μονοπάτια της σωμασκίας και του σεβασμού προς τη Φύση: «Έργον μέγα ας γνωρίζη ότι επιτελεί, όστις εμπνέει εις τα τέκνα του Γένους μας την αγάπην του ύδατος και του αναπεπταμένου αέρος και του ελευθέρου φωτός, τον έρωτα εις την ρυθμικήν κίνησιν και εις την γυμναστικήν, την λατρείαν εις τα δάση και τα άνθη, τα οποία η αγαθοδότις δεξιά του Θεού εδημιούργησε δια την σωματικήν και ηθικήν επίρρωσιν και αναζωογόνησιν του ανθρώπου…».
Επίσης, παρουσιάζει ενδιαφέρον η διορατική άποψη του Χρυσοστόμου ότι η κακή διατροφή είναι η αιτία για την εκδήλωση αρκετών ασθενειών, όπου ο οργανισμός μας στρέφεται κατά του ιδίου του εαυτού του: «ο ανθρώπινος οργανισμός ως εκ της σημερινής διαίτης καθίσταται ολονέν μεγαλύτερον εργαστήριον μολυσμού, εκ του οποίου αυτομολύνεται ο ίδιος και η διανοητική υπερφόρτωσις είναι ο αναπόφευκτος κλήρος του νέου βιοπαλαιστού…». Έτσι, δίνεται μια «ολιστική» προσέγγιση του θέματος και συστήνεται η φυσική ζωή – αγωγή ως διέξοδος : «οφείλομεν απαραιτήτως να αντιτάξωμεν την φυσικήν ζωήν με τας αθώας της παιδιάς και σωμασκίας και τας ακαταπαύστους γυμνασίας εν τω καθαρώ άερι και τω ηλιακώ φωτί ως αντιστάθμισμα τρόπον τινά των ποικίλων τούτων κινδύνων και κακών..». Αλήθεια, πόσο προφητικά και οικεία ηχούν όλα αυτά σήμερα, ακόμα και στα αυτιά των μη ειδικών…!
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Ο Χρυσόστομος Σμύρνης (Τρίγλια Βιθυνίας, 1867 – Σμύρνη, 1922) διετέλεσε Μητροπολίτης Δράμας και Φιλίππων από το 1902 έως το 1910. Μεσούσης της περιόδου του Μακεδονικού Αγώνα, έδωσε σάρκα και οστά στη φίλαθλη ιδεολογία του, κατασκευάζοντας γυμναστήρια και διοργανώνοντας αγώνες όπου «συνεκεντρούντο ετησίως τρεις χιλιάδες περίπου αθλητικοί μαθηταί άριστα γυμνασμένοι με πλαστικά σώματα και αρρενωπήν έκφρασιν. Όλαι αι ελπίδες του Γένους εις τον στίβον». (ΠΗΓΗ: www.triglianoi.gr)