Την Κυριακή 15 Μαρτίου το απόγευμα ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων χοροστάτησε στον Γ΄ Κατανυκτικό Εσπερινό και κήρυξε το θείο λόγο στο Καθολικό της Ιεράς Μονής Παναγίας Δοβρά Βεροίας.
ΓΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΕΔΩ
Η ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ
«Πράξεως χαῖρε ὄργανον, θεωρίας ἀκρότης … Πνεύματος χαῖρε τέμενος καί θανών καί ζῶν, Πάτερ».
Ἐάν ἡ κάθε Κυριακή τοῦ ἔτους ἀποτελεῖ ἕνα σταθμό πνευματικοῦ ἀνεφοδιασμοῦ στήν πορεία μας πρός τόν τελικό μας προορισμό, οἱ Κυριακές τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, μιᾶς περιόδου ἐντονοτέρου πνευματικοῦ ἀγῶνος, ὑπηρετοῦν κατά μείζονα λόγο αὐτόν τόν σκοπό. Καί τόν ὑπηρετοῦν ὄχι μόνο μέ τόν ἀναστάσιμο χαρακτήρα τους, ὁ ὁποῖος μᾶς ὑπενθυμίζει τήν προοπτική καί τῆς δικῆς μας ἀναστάσεως, ἐνθαρρύνοντάς μας στόν προσωπικό μας ἀγώνα, ἀλλά καί μέ τά γεγονότα καί τά πρόσωπα τά ὁποῖα θέλησε ἡ Ἐκκλησία μας νά προβάλλει τίς πέντε Κυριακές τῶν Νηστειῶν.
Ἡ ἐπιλογή της ὅμως νά προβάλλει κατά τή σημερινή δεύτερη Κυριακή τόν θρίαμβο τῆς Ὀρθοδόξου πίστεως καί τοῦ κατ᾽ ἐξοχήν ὑπερασπιστοῦ τῆς νοερᾶς προσευχῆς καί τοῦ ἀκτίστου φωτός ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, ὡς συνέχεια τοῦ θριάμβου τῆς Ὀρθοδοξίας κατά τῶν εἰκονομάχων, πού ἑόρτασε τήν πρώτη Κυριακή τῶν Νηστειῶν, ἴσως ξενίζει κάποιους, οἱ ὁποῖοι θεωροῦν ὅτι ὁ πανηγυρικός χαρακτήρας τῆς ἑορτῆς δέν συμβαδίζει μέ τόν πένθιμο τῆς νηστησίμου περιόδου.
Καί ἐάν γιά τήν πρώτη Κυριακή ὁ πανηγυρικός ἑορτασμός τῆς ἀναστηλώσεως τῶν εἰκόνων εἶναι δικαιολογημένος, καθώς κατά τήν Κυριακή αὐτή ἀποκαταστάθηκαν στούς ναούς τῆς ἐποχῆς οἱ ἱερές εἰκόνες σέ ἐφαρμογή τῶν ἀποφάσεων τῆς Ζ´ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, γιά τή δεύτερη Κυριακή τῶν Νηστειῶν θά μποροῦσε ἴσως νά εἶχε ἐπιλεγεῖ κάποιος μεγάλος ὅσιος ἤ κάποιος ἀσκητής προκειμένου νά ἐμπνεύσει μέ τούς ἀγῶνες καί τά παλαίσματά του καί τούς πιστούς πού ἀγωνίζονται στό στάδιο τῶν ἀρετῶν τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς.
Ἡ προβολή ὅμως τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ καί τοῦ θριάμβου τῆς Ὀρθοδόξου πίστεως ἔναντι τῶν δυτικοφρόνων ἀρνητῶν τοῦ ἀκτίστου φωτός καί τῆς δυνατότητος τῆς θεώσεως τοῦ ἀνθρώπου, νοηματοδοτεῖ διπλά τήν Κυριακή αὐτή. Διότι, ἀφενός προβάλλει στό πρόσωπο τοῦ ἁγίου Γρηγορίου καί τῶν συνασκητῶν του τόσο στήν περιοχή μας, στή Σκήτη Βεροίας, ὅσο καί στό Ἅγιο Ὄρος, ὑψηλά ἀσκητικά πρότυπα, ἀνθρώπων πού μέ τήν ἀδιάλειπτη προσευχή καί τά δάκρυα ἐπέτυχαν τήν κάθαρση τῶν χοϊκῶν ὀφθαλμῶν τους καί ἀξιώθηκαν νά δοῦν τό ἄκτιστο φῶς τῆς θείας Χάριτος. Ἀφετέρου ὅμως ἡ προβολή στό πρόσωπο τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ τοῦ θριάμβου τῆς ὀρθοδόξου πίστεως δηλώνει καί κάτι ἐξαιρετικά σημαντικό γιά ὅλους μας. Δηλώνει ὅτι προϋπόθεση γιά τήν ἐπιτυχῆ ἔκβαση τοῦ πνευματικοῦ ἀγῶνος δέν εἶναι μόνο ἡ ἄσκηση, εἶναι καί ἡ ὀρθή πίστη καί ἡ ὑπακοή στήν Ἐκκλησία.
«Ἐάν δέ καί ἀθλῇ τις οὐ στεφανοῦται, ἐάν μή νομίμως ἀθλήσῃ», γράφει ὁ ἀπόστολος Παῦλος στόν μαθητή του, ἐπίσκοπο Ἐφέσου Τιμόθεο. Καί ἡ νόμιμη ἄθληση εἶναι αὐτή πού ἔχει ὡς θεμέλιο τήν ὀρθή πίστη καί τήν ὑπακοή στήν Ἐκκλησία.
Ὑπῆρξαν μοναχοί καί ἀσκητές, πού ἔζησαν ὑπό πολύ αὐστηρές συνθῆκες, ἀλλά παρασύρθηκαν στήν πλάνη καί τήν αἵρεση, γιατί δέν εἶχαν τήν ἀναφορά τους στήν Ἐκκλησία, γιατί δέν ἀσκοῦντο μέ ὑπακοή στήν Ἐκκλησία, στήν παράδοσή της, στούς ἁγίους καί τούς πατέρες της. Νόμιζαν ὅτι μποροῦν οἱ ἴδιοι νά ἐκφράζουν τή συνείδηση τῆς Ἐκκλησίας. Νόμιζαν ὅτι οἱ ἴδιοι ὑπερβαίνουν μέ τήν αὐστηρή ἄσκησή τους τούς πατέρες καί τήν Ἐκκλησία καί δέν ἔχουν ἀνάγκη τήν ὑπακοή. Νόμιζαν ὅτι οἱ ἴδιοι μποροῦν νά ἐκφράσουν καλύτερα ἀκόμη καί αὐτά τά δόγματα τῆς πίστεως.
Καί ἀπέτυχαν, ἀδελφοί μου. Ὄχι γιατί δέν νήστευαν ἀρκετά, ὄχι γιατί δέν προσευχόταν ἀρκετά, ὄχι γιατί δέν βίαζαν τόν ἑαυτό τους μέ τήν ἄσκηση ἀρκετά, ἀλλά γιατί δέν ἔκαναν ὑπακοή στήν Ἐκκλησία.
Μοναχοί καί ἀσκητές ἦταν καί οἱ ἀντίπαλοι τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ. Φίλος καί θαυμαστής του ἦταν ἀρχικά ὁ Γρηγόριος Ἀκίνδυνος, ὁ Δημήτριος καί ὁ Πρόχορος Κυδώνης καί ὅλοι αὐτοί πού ἀποσχίσθηκαν τελικά ἀπό τήν Ἐκκλησία, γιατί δέν θέλησαν νά δεχθοῦν ὅ,τι ἡ Σύνοδος τῶν πατέρων τῆς Ἐκκλησίας ἐν ἁγίῳ Πνεύματι ἀπεφάνθη ὡς ὀρθό καί ὅ,τι τό πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας καί ἡ συνείδηση τῆς Ἐκκλησίας ἀποδέχθηκαν. Ἄθλησαν καί αὐτο ἀλλά ὄχι νομίμως καί στερήθηκαν τόν στέφανο τῆς νίκης. Κοπίασαν ἀλλά οἱ κόποι τους δέν ἀνταμείφθηκαν, γιατί ὁ ἐγωισμός τους καί ἡ ἀνυπακοή στήν Ἐκκλησία τούς ὁδήγησε στήν πλάνη καί τήν αἵρεση.
Γι᾽ αὐτό ἄς προσέξουμε ὅλοι μας τό διπλό μήνυμα τῆς σημερινῆς Κυριακῆς, ἄς προσέξουμε τόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο ἀγωνιζόμαστε πνευματικά καί τή σχέση μας μέ τήν Ἐκκλησία. Γιατί πολλές φορές νομίζουμε ὅτι μποροῦμε νά ρυθμίζουμε μόνοι μας τά πνευματικά θέματα πού μᾶς ἀφοροῦν, μποροῦμε νά κρίνουμε καί νά κατακρίνουμε τούς κανόνες τῆς Ἐκκλησίας μας, μποροῦμε νά θέτουμε τή γνώμη μας ἤ καί τή γνώμη μεμονωμένων προσώπων ὑπεράνω τῆς Ἐκκλησίας. Ὁ κίνδυνος πού ἐλλοχεύει καί γιά μᾶς δέν εἶναι εὐκαταφρόνητος.
Ἄς μήν ξεχνοῦμε ὅτι ἡ Ἐκκλησία μας εἶναι τό περιβάλλον μέσα στό ὁποῖο μποροῦμε νά ἀγωνιζόμαστε πνευματικά, ἐάν θέλουμε νά φθάσουμε στή νίκη, γιατί μόνο μέσα στήν Ἐκκλησία ὑπάρχει ὁ ἀθλοθέτης καί ἀγωνοθέτης Χριστός πού διασφαλίζει τόν ἀγώνα μας καί δίνει τόν στέφανο, ὅπως τόν ἔδωσε καί στόν τιμώμενο σήμερα ἅγιο Γρηγόριο τόν Παλαμᾶ, καί ἄς μένουμε πάντοτε μέσα στήν Ἐκκλησία, ἀγωνιζόμενοι νομίμως, καί εἴθε διά τῶν πρεσβειῶν τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ νά ἀξιωθοῦμε καί ἐμεῖς τοῦ στεφάνου τῆς νίκης καί τῆς θείας χάριτος.