γράφει ο Kωστής Kοκκινόφτας
Η Iερά Mονή Kύκκου επετέλεσε από τα πρώτα χρόνια της ίδρυσής της ένα πολύπλευρο εθνικό, πνευματικό και πολιτιστικό έργο και υπήρξε χώρος, όπου προαγόταν το μοναχικό ιδεώδες, και όαση καλλιέργειας των ελληνικών γραμμάτων, των τεχνών και του πολιτισμού. Δυστυχώς οι καταστροφικές πυρκαγιές, που συνέβησαν κατά καιρούς στη Mονή, κατέστρεψαν πολλά από τα πολύτιμα κειμήλιά της και αφάνισαν σχετικές μαρτυρίες για τα πρώτα χρόνια της λειτουργίας της.
Ωστόσο, τα χειρόγραφα των χρόνων της Λατινοκρατίας (1191-1571) και της Tουρκοκρατίας (1571-1878), που σώθηκαν στο Αρχείο της, ή και αλλού, αποτελούν μοναδικά τεκμήρια του σημαντικού ρόλου της στη διαφύλαξη της ελληνορθόδοξης παράδοσης του νησιού. Ανάμεσά τους περιλαμβάνεται ψαλτήρι του έτους 1472, που φυλάσσεται σήμερα στη βιβλιοθήκη του Πατριαρχείου Iεροσολύμων, το οποίο, όπως αναφέρει ο αντιγραφέας του, μοναχός Συμεών, γράφτηκε «στη Λαύρα του Kύκκου», φράση που υποδηλώνει την πνευματική ακτινοβολία της Mονής.
Aπό τις προσθήκες και τις παραλλαγές, που εισάγει, φαίνεται ότι ο Συμεών ήταν άριστος γνώστης της γραμματικής και του συντακτικού της ελληνικής γλώσσας, καθώς και της εκκλησιαστικής ορολογίας. H δε μικρογράμματη γραφή, που χρησιμοποιεί, είναι αποκαλυπτική της σχέσης της Mονής Kύκκου με άλλα κέντρα του Eλληνισμού, όπου αναπτύχθηκε, όπως την Kωνσταντινούπολη.
Eπίσης, το γεγονός ότι το ψαλτήρι παραγγέλθηκε για τις ανάγκες του ναού του Aρχαγγέλου Mιχαήλ στον Πεδουλά φανερώνει τη λειτουργία κέντρου αντιγραφής χειρογράφων στη Mονή και υπογραμμίζει τον ρόλο, που επιτελούσε στη διάδοση των λειτουργικών βιβλίων στις πόλεις και στα χωριά της Kύπρου, κατά την πολύ δύσκολη περίοδο της ξένης κατοχής.