Μέσα στη λαμπροφόρο και πανηγυρική ατμόσφαιρα της πασχάλιας περιόδου την Παρασκευή 14 Μαΐου 2021, στο Καθολικό της Ιεράς Πατριαρχιαρχικής και Σταυροπηγιακής Μονής Παναγίας Ακρωτηριανής και Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου Τοπλού Σητείας, ο Σεβ. Μητροπολίτης Ιεραπύτνης και Σητείας κ. Κύριλλος τέλεσε για πρώτη φορά την εορτή της μνήμης του Αγίου ενδόξου Μάρκου του Νεομάρτυρος, ο οποίος ασκήθηκε στην ιστορική Μονή τα ύστερα χρόνια της Ενετοκρατίας, πριν την κατάληψη της Κρήτης από τους Τούρκους.
Ο Σεβ. Μητροπολίτης κ. Κύριλλος χοροστάτησε στην ακολουθία του Όρθρου, ευλόγησε τους άρτους και στη συνέχεια ιερούργησε, περιστοιχούμενος από Κληρικούς της Ιεράς Μητροπόλεως. Στο τέλος της Αρχιερατικής Θείας Λειτουργίας χειροθέτησε Αναγνώστη τον Δόκιμο Μοναχό της Μονής Δαμιανό Ξενοδοχίδη, στον οποίο ευχήθηκε ο Αναστάς Κύριος με τις πρεσβείες του Αγίου Μάρκου να τον αξιώσει σύντομα να ενδυθεί και το Αγγελικό Σχήμα.
Στη σύντομη προσλαλιά του ο Σεβασμιώτατος τόνισε ότι ο άγιος Μάρκος ο Νεομάρτυρας αποτελεί μεγάλη ευλογία για την ιστορική Μονή Τοπλού και τον τόπο και ότι η σημερινή μέρα αποτελεί πνευματικό ορόσημο για όλους, αφού πρώτη φορά εορτάζεται ο Άγιος επισήμως στη Μονή που ασκήτεψε, πριν το μαρτύριο.
Στην Αρχιερατική Θεία Λειτουργία έλαβαν μέρος ο Ηγούμενος της Ι. Μονής Φανερωμένης Ιεράπετρας Αρχιμ. Παΐσιος Δερμιτζάκης, οι Πανοσιολ. Αρχιμ. Φιλόθεος Δοργιάκης και Πορφύριος Αγγελάκης εκ της Αδελφότητας της Μονής, ο Αιδεσιμ. Σκευοφύλακας Γεώργιος Τσικαλάκης, Συντ/χος Εφημέριος και ο Αιδεσιμολ. Πρωτ. Φιλοκτήμων Αυγουστινάκης, ιερατικώς Προϊστάμενος της Ενορίας Ευαγγελισμού Θεοτόκου Σητείας, ενώ συμπροσευχόμενοι ήταν ο Πανοσιολ. Ηγούμενος της Μονής και Πρωτοσύγκελλος της Ι. Μητροπόλεως Αρχιμ. Αμβρόσιος Σκαρβέλης και ο Προηγούμενος Αρχιμ. Φιλόθεος Σπανουδάκης.
Σύντομος βίος του Αγίου Νεομάρτυρα Μάρκου
Ο άγιος Μάρκος γεννήθηκε στην Κρήτη και ορφάνεψε από μητέρα σε μικρή ηλικία. Ο πατέρας του τον πήρε μαζί του στη Σμύρνη. Εκεί αλλαξοπίστησε και μετονομάσθηκε Μουσταφάς. Μετά από τέσσερα χρόνια μετενόησε πικρά για τον βίαιο παιδικό εξισλαμισμό του και διέφυγε δια της Ζάκυνθου, τόπο καταγωγής του πατέρα του, στην Κρήτη. Κατέφυγε στην τότε ακμάζουσα Ιερά Σταυροπηγιακή Μονή Τοπλού, όπου ασκήτευσε και ξεχώρισε για τους πνευματικούς αγώνες και την άσκηση των μοναχικών αρετών. Αργότερα μετέβη στήν Κωνσταντινούπολη και μαθήτευσε κοντά στο λόγιο και ενάρετο Ιερομόναχο Μελέτιο Συρίγο, στον οποίο εκμυστηρεύθηκε τον ασίγαστο πόθο του να κηρύξει την αληθινή πίστη του Χριστού στην οθωμανοκρατούσα Πόλη. Εκείνος τον ενίσχυσε πνευματικά και τον προετοίμασε για το μαρτύριο και την ομολογία. Κατόπιν προτροπής του πήγε στη Σμύρνη και κήρυξε δημόσια τον Χριστιανισμό, ενώ αποκήρυξε την θρησκεία των οθωμανών. Για το λόγο αυτό συνελήφθη και αφού με σθένος αρνήθηκε να προδώσει την πίστη του, εκουσίως οδηγήθηκε στο μαρτύριο. Βασανίστηκε σκληρά και στο τέλος αποκεφαλίστηκε δια ξίφους στις 14 Μαΐου του έτους 1643. Οι βασανιστές του αφού έκοβαν σε μικρά κομμάτια τα άκρα του τα πούλησαν στους χριστιανούς της πόλης, οι οποίοι τα αγόρασαν και μετά ενταφιάσαν με τις δέουσες τιμές το χαριτόβρυτο ιερό λείψανό του στον Ι. Μητροπολιτικό Ναό της Αγίας Φωτεινής Σμύρνης.
Τα πρώτα στοιχεία για το μαρτύριο του καθώς και την πρώτη Ακολουθία του Αγίου Μάρκου του Νεομάρτυρα κατέγραψε ο Μελέτιος Συρίγος, ενώ πλήρη Ακολουθία έχει συνέταξε και ο Αιδεσιμολ. Πρωτ. Ευάγγελος Παχυγιαννάκης, η οποία έχει ενταχθεί στο «Κρητικό Λειμωνάριο».
