Ένας από τους κυριότερους πόλους έλξης θρησκευτικού τουρισμού της Τουρκίας συνεχίζει να αποτελεί η ιστορική Ιερά Μονή της Παναγίας Σουμελά στην Τραπεζούντα του Πόντου, καθώς καταγράφει ρεκόρ επισκεψιμότητας.
Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία τα οποία δημοσιοποίησε ο φορέας πολιτισμού και τουρισμού της περιοχής, κατά το πρώτο ενιάμηνο του τρέχοντος έτους, οι επισκέπτες ανήλθαν στους 402.718, ενώ το ίδιο διάστημα πέρυσι ο αριθμός τους έφθανε τους 289.297.
Ο χώρος έκλεισε για τους επισκέπτες τον Σεπτέμβριο του 2015 λόγω κινδύνου κατολισθήσεων και τον Φεβρουάριο του 2016 ξεκίνησαν οι εργασίες αποκατάστασης από το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού. Η αποκατάσταση περιελάμβανε εξωραϊσμό, γεωλογική και γεωτεχνική έρευνα και ενίσχυση των πετρωμάτων. Με την ολοκλήρωση του έργου κατά 65%, άνοιξε η πρόσβαση σε τμήμα της Μονής για το κοινό στις 28 Ιουλίου 2020.
Το τρίτο στάδιο της αποκατάστασης, που περιελάμβανε τον εσωτερικό αύλειο χώρο, ολοκληρώθηκε αργότερα και το τμήμα άνοιξε ξανά για τους επισκέπτες την 1η Ιουλίου 2021. Κατά τη διάρκεια αυτής της χρονικής περιόδου η Μονή φιλοξένησε 340.000 επισκέπτες.
Επίσης διενεργήθηκαν ανασκαφές και καθαρισμοί σε σημεία που δεν είχαν ερευνηθεί προηγουμένως, καθώς και στο «κρυφό παρεκκλήσι», όπου ήρθαν στο φως νέες αγιογραφίες.
Η Μονή Σουμελά αποτελείται από την κύρια βραχώδη εκκλησία, πολλά παρεκκλήσια, κουζίνα, φοιτητικά δωμάτια, ξενώνα, μια βιβλιοθήκη και μια αγίασμα. Οι αγιογραφίες στους τοίχους των σπηλαίων και των παρεκκλησίων θεωρούνται ότι χρονολογούνται σε διαφορετικές περιόδους, που εκτείνονται από τον 12ο έως τον 19ο αιώνα.