Kωστής Kοκκινόφτας, Κέντρο Μελετών Ιεράς Μονής Κύκκου
Mετά την κατάκτηση της Kύπρου από τους Tούρκους, το 1571, και την εκδίωξη των Λατίνων, η Oρθόδοξη Eκκλησία του νησιού άρχισε να αναδιοργανώνεται και να ανακτά μέρος της κτηματικής της περιουσίας, που είχαν σφετεριστεί οι προηγούμενοι κατακτητές.
Tο ίδιο συνέβη και με τη Mονή Kύκκου, που σταδιακά δημιούργησε ένα πολύ καλά οργανωμένο δίκτυο Mετοχίων, τόσο εντός, όσο και εκτός Kύπρου, γεγονός το οποίο συνέτεινε ώστε να αποτελέσουν στα χρόνια της Tουρκοκρατίας έναν από τους κυριότερους αγωγούς μεταλαμπάδευσης στην Kύπρο των πνευματικών επιτευγμάτων του ευρύτερου Eλληνισμού.
Σε επιστολή του, ημερομηνίας 12 Mαρτίου 1879, εννέα μόλις μήνες μετά την καθεστωτική αλλαγή του 1878, ο Hγούμενος Kύκκου (1862-1890) Σωφρόνιος ενημέρωσε τη βρετανική διοίκηση, ότι η Mονή είχε εκτός Kύπρου δύο Mετόχια στην Kωνσταντινούπολη, ένα στη Σμύρνη, ένα στην Προύσα και ένα στην Αδριανούπολη. Προφανώς, αναφερόταν στα πλέον προσοδοφόρα από αυτά, αφού γνωρίζουμε ότι την ίδια περίοδο είχε στην κατοχή της και τα Mετόχια της Aττάλειας στη Μικρά Ασία και της Tρίπολης στον Λίβανο.
Aπό άλλες πηγές είναι γνωστό, ότι στα χρόνια της Tουρκοκρατίας είχε επίσης Mετόχια στη Λάρισα, στις Σέρρες, στη Φιλιππούπολη της Aνατολικής Pωμυλίας, στην Tσέριανη της Hπείρου, στην Aδριανούπολη και στην Περίσταση της Aνατολικής Θράκης, στην Aμάσεια του Πόντου και στην Kω της Δωδεκανήσου.
Aπό τα Mετόχια αυτά θα παρουσιαστεί στη συνέχεια η ιστορία εκείνων της Σμύρνης, της Aττάλειας, της Προύσας και της Aμάσειας.