Εκδήλωση τιμής και μνήμης πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 6 Νοεμβρίου 2022 στην Ιερά Μονή Αγίου Πνεύματος Κισσού του δήμου Αγίου Βασιλείου, με αφορμή τη συμπλήρωση 154 χρόνων από τη δεύτερη μεγάλη κάθοδο στρατιωτικού σώματος 1.000 Μανιατών αγωνιστών στην Κρήτη, υπό τον οπλαρχηγό Δημήτριο Πετροπουλάκη, προς ενίσχυση του απελευθερωτικού αγώνα κατά του οθωμανικού ζυγού.
Η μάχη που έγινε πέριξ της Μονής του Αγίου Πνεύματος στη θέση «Τράχηλας» το 1868 άφησε πίσω 200 νεκρούς αγωνιστές και μαρτυρείται ως η πλέον πολύνεκρη αναμέτρηση Ελλήνων και Τούρκων, μετά από την Εθελοθυσία του Αρκαδίου.
Ο ηγούμενος της Μονής Πανοσιολογιότατος Αρχιμανδρίτης Βαρθολομαίος Ξερουδάκης και ο Εντεταλμένος δημοτικός σύμβουλος Πολιτισμού και δημόσιας υγείας Γιάννης Νεκτάριος Χαραλαμπάκης υποδέχτηκαν τον Δήμαρχο Ανατολικής Μάνης κ. Πέτρο Ανδρεάκο, την Αντιδήμαρχο κ. Ελένη Δρακουλάκου, την Πρόεδρο της Ένωσης Απανταχού Μανιατών κ. Δήμητρα Κούβαρη, τον γενικό γραμματέα του Σώματος Απόδοσης Τιμών κ. Χαράλαμπο Κατσιώνη και την πολυμελή αντιπροσωπεία Μανιατών προκειμένου να τιμήσουν τους Ήρωες σε μια πολύ ξεχωριστή εκδήλωση.
Μετά την Θεία Λειτουργία, ακολούθησε τρισάγιο και σεμνή τελετή στη μνήμη των 200 αγωνιστών στο εντυπωσιακό μνημείο που στήθηκε προς τιμήν τους, πάνω από τη Μονή, την οποία συντόνισε ο Εντεταλμένος υπεύθυνος Πολιτισμού Γιάννης Νεκτάριος Χαραλαμπάκης.
Ομιλητής για το ιστορικό της επετείου ήταν ο κ. Μιχάλης Τρούλης, Άρχων Ιερομνήμων της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου και Πρόεδρος της δημόσιας βιβλιοθήκης Ρεθύμνου, ο οποίος εκτός από το ιστορικό γεγονός της επετείου που έκανε εκτενή αναφορά, μίλησε για το σπουδαίο ρόλο της Μονής και τη διαχρονική συμβολή της ενώ επαίνεσε της προσπάθειες του Ηγουμένου Βαρθολομαίου λέγοντας ότι είναι ο πρώτος Ηγούμενος μετά την αναστήλωση του μοναστηριού.
Στον χαιρετισμό που απηύθυνε ο Γιάννης Νεκτάριος Χαραλαμπάκης εκπροσωπώντας τον δήμαρχο Γιάννη Ταταράκη ανέφερε μεταξύ άλλων:
«Κάθε έκφραση αγάπης στο πρόσωπο σας δεν είναι μια τυπική διαδικασία, είναι αισθήματα καρδιάς, γιατί μας ενώνουν κοινοί ιστορικοί δεσμοί και το ίδιο πάθος για την ελευθερία και την εθνική αξιοπρέπεια. Τιμούμε σήμερα αυτούς τους ηρωικούς προγόνους μας με βαθιά συναισθήματα αιώνιας ευγνωμοσύνης που μας φέρνουν πιο κοντά την Μάνη και την Κρήτη και μας δίνουν την ευκαιρία να σμιγουμε κάθε χρόνο, αποτίοντας φόρο τιμής στους αθάνατους ήρωες προγόνους μας. Σας ευχαριστούμε που με την παρουσία σας τιματε τις εκδηλώσεις αυτές, θερμές ευχαριστίες στον Ηγούμενο π. Βαρθολομαιο για την επιμέλεια και την άψογη οργάνωση της εκδήλωσης και πολύ περισσότερο στον πρόεδρο της ΤΚ Κισσού κ Γεώργιο Γεωργακάκη,τα μέλη του πολιτιστικού συλλόγου Κισσού, και τους κατοίκους τόσο για τις ευγενικές τους χορηγίες όσο και την μοναδική τους Αγιοβασιλιώτικη φιλοξενία».
Στο χαιρετισμό του ο δήμαρχος Ανατολικής Μάνης κ. Πέτρος Ανδρεάκος ανέφερε τους κοινούς αγώνες Κρητικών και Μανιατών, τους ιστορικούς δεσμούς αλλά και τον σημαντικό ιστορικό ρόλο της Μονής του Αγίου Πνεύματος Κισσού και τις άοκνες προσπάθειες του Ηγουμένου π. Βαρθολομαίου και των κατοίκων του Κισσού για την ανάδειξη του μοναστηριού.
Τις εκδηλώσεις τίμησαν με την παρουσία τους ο Θεματικός Αντιπεριφερειάρχης Κρήτης Νίκος Κακογιαννάκης, ο Δήμαρχος Ανατολικής Μάνης Πέτρος Ανδρεάκος, ο εκπρόσωπος του Δημάρχου Αγίου Βασιλείου Γιάννης Νεκτάριος Χαραλαμπακης, ο Αντιδήμαρχος Αποκορώνου Γεώργιος Γύπαρης, η Αντιδήμαρχος Ανατολικής Μάνης Ελένη Δρακουλακου,ο Αντιδήμαρχος Αγίου Βασιλείου Χαρίλαος Δασκαλάκης, ο εκπρόσωπος του Σύριζα Θοδωρής Δουλουμπεκης,ο εκπρόσωπος του Πασοκ Μιχάλης Σαρρής, ο επικεφαλής της λαϊκής συσπείρωσης περιφερειακός σύμβουλος Νίκος Μανουσάκης, ο επικεφαλής της λαϊκής συσπείρωσης δημοτικός σύμβουλος Αγίου Βασιλείου Θανάσης Χαριτάκης, ο πρόεδρος Κισσού Γεώργιος Γεωργακάκης, ο πρόεδρος της Αση Γωνιάς Γεώργιος Σμπυράκης ο πρόεδρος Σέλλιων Γιάννης Ξερουδάκης, ο πρόεδρος Κεντροχωρίου Επαμεινώνδας Εφεντακης, η πρόεδρος του συλλόγου των απανταχού Μανιατών Δήμητρα Κουβαρη,ο γενικός γραμματέας του Σώματος Απόδοσης Τιμών Μάνης Χαράλαμπος Κατσιώνης, ο Πρόεδρος του πολιτιστικού συλλόγου Αση Γωνιάς Γεώργιος Δραμηλαράκης ,ενώ ποίημα απήγγειλαν δύο μικρά παιδιά από την Μάνη ο Παναγιώτης Αλέπης και ο Δημήτρης Μαριόλης προς τιμή των ηρώων, ενώ βουβό χορό χόρεψαν ομάδα από τον σύλλογο «χοροκρήτες» όπου συμμετείχαν με τιμητικό άγημα.
Στην αντιφώνηση του ο Ηγούμενος π. Βαρθολομαίος ευχαρίστησε όλους τους παρευρισκόμενους που με την παρουσία τους τίμησαν τις εκδηλώσεις και κυρίως την αποστολή των Μανιατών, εκφράζοντας αισθήματα αγάπης και ευγνωμοσύνης, ενώ ιδιαίτερες ευχαριστίες έδωσε στους κατοίκους της τοπικής Κοινότητας Κισσού για την βοήθεια τους και τον εθελοντισμό τους για να πραγματοποιηθεί αυτή η σημαντική εκδήλωση.
