Πολλά και φοβερά τα όσα συνέβησαν τις μέρες του 1940 στο μέτωπο του αγώνα. Όλα ξεκίνησαν από το θρυλικό Καλπάκι της Ηπείρου και συνέχισαν και στα ηρωικά βουνά της σημερινής Βορείου Ηπείρου. Μια φωτογραφία από τη Δερβιτσάνη, το κεφαλοχώρι της Δρόπολης, μόλις 20 χλμ από τα σημερινά ελληνοαλβανικά σύνορα, μας γεμίζει με μνήμες.
Δυο γυναίκες φορώντας την παραδοσιακή τους ενδυμασία, η παράδοση της οποίας αγγίζει την αρχαία ελληνική ιστορία και δεξιά ένας Έλληνας φαντάρος να στέκει φύλακας μπροστά στην είσοδο του χωριού.
Η παράδοση του τόπου, αλλά και άλλες μαρτυρίες, αναφέρουν πως κατά τον Δεκέμβριο του 1940, όταν ο ένδοξος Ελληνικός Στρατός, εισήλθε νικηφόρος μέσα στο χωριό τους, οι Δερβιτσιώτισσες κυράδες, ξάπλωσαν όλες χάμο ζητώντας από τους φαντάρους να πατήσουν πρώτα επάνω στα σώματά τους για να νοιώσουν ελεύθερες από τη σκλαβιά και έπειτα να μπούνε μέσα.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί πως σύσσωμο το χωριό βγήκε να προϋπαντήσει τους φαντάρους, κρατώντας πολύ μεγάλο αριθμό από ελληνικές σημαίες και ψάλλοντας πότε τον Εθνικό Ύμνο και πότε το Χριστός Ανέστη!