Η περίφημη Έξοδος του Μεσολογγίου, μια από τις κορυφαίες στιγμές της Ελληνικής Επανάστασης, έλαβε χώρα τη νύχτα της 10ης προς την 11η Απριλίου 1826. Η Έξοδος των Ελεύθερων Πολιορκημένων του Μεσολογγίου, ξημερώματα της Κυριακής των Βαΐων του 1826, αποτέλεσε την ηρωική και συνάμα τραγική κατάληξη της δεύτερης πολιορκίας της πόλης, που είχαν διεξαγάγει αρχικά ο Κιουταχής και ακολούθως ο Ιμπραήμ πασάς, αρχής γενομένης από τον Απρίλιο του προηγούμενου έτους.
- Της Δέσποινας Σωτηρίου
«…Την ημέρα της Επετείου της Εξόδου θα έπρεπε να βρίσκεται συγκεντρωμένο όλο το Έθνος. Να έχει περικυκλώσει νοερά, τον ιερό αυτό τόπο με την αφοσίωσή του και με την πίστη του. Θα έπρεπε να παιδιά των σχολείων όλης της χώρας να προσανατολίζονται προς το Μεσολόγγι για μια ολιγόλεπτη σιωπή και περισυλλογή, μια που το πιο κοντινό μας μνημείο μετά τον Παρθενώνα και την Αγία Σοφία, είναι το ιδεατό μνημείο του Μεσολογγίου!». Αυτό έγραφε ο ποιητής μας ακαδημαϊκός Νικηφόρος Βρεττάκος, τονίζοντας την καταλυτική σημασία του ιστορικού αυτού γεγονότος.
Με την πίστη στον Θεό
«Εν ονόματι της Αγίας Τριάδος, Βλέποντες τον εαυτόν μας, το στράτευμα και τους πολίτας εν γένει μικρούς και μεγάλους παρ’ ελπίδαν υστερημένους από όλα τα κατεπείγοντα αναγκαία της ζωής προ 40 ημέρας και ότι εκπληρώσαμεν τα χρέη μας ως πιστοί στρατιώται της πατρίδος εις την στενήν πολιορκίαν ταύτην και ότι, εάν μίαν ημέραν υπομείνωμεν περισσότερον, θέλομεν αποθάνει όρθιοι εις τους δρόμους όλοι. Θεωρούντες εκ του άλλου ότι μας εξέλιπεν κάθε ελπίς βοηθείας και προμηθείας, τόσον από την θάλασσαν καθώς και από την ξηράν ώστε να δυνηθώμεν να βαστάξωμεν, ενώ ευρισκόμεθα νικηταί του εχθρού, αποφασίσαμεν ομοφώνως:Η έξοδός μας να γίνη βράδυ εις τας δύο ώρας της νυκτός 10 Απριλίου, ημέρα Σάββατον και ξημερώνοντας των Βαΐων…..»
Μετά από ένα έτος πολιορκίας, το Σάββατο του Λαζάρου οι Ελεύθεροι πολιορκημένοι μετέλαβαν των Αχράντων Μυστηρίων από το χέρι του μετέπειτα Εθνομάρτυρος Επισκόπου Ρωγών Ιωσήφ, ο οποίος μαζί με τον Κασομούλη συνέταξαν το σχέδιο της Εξόδου, αρχίζοντας με τη φράση «Εις το όνομα της Αγίας, Ομοουσίου και Αδιαιρέτου Τριάδος», αυτή με την οποία θεσμοθετήθηκε να αρχίζουν τα συντάγματα του ελληνικού κράτους.
Αμέσως μετά τη Θεία Κοινωνία έγινε η σύσκεψη για την Έξοδο. Ήταν πρωί, Σάββατο του Λαζάρου, 10 Απριλίου του 1826, όταν συγκροτήθηκε το νεκροδόξαστο εκείνο συμβούλιο αποφάσεως. Ήταν ένα συμβούλιο θανάτου. Οι καπεταναίοι είχαν αναλάβει να διερευνήσουν, με ανιχνευτές την ύπαρξη μυστικού δρόμου-διόδων για ακίνδυνο πέρασμα των Ελεύθερων Πολιορκημένων στην ελευθερία. Κανένας όμως δεν έφερε ελπιδοφόρα πληροφορία. Οι λόγχες και οι στενωποί φυλάγονταν άγρυπνα από τους πολιορκητές σε βάθος χώρου και τόπου. Γενική ήταν η κατήφεια και η σιωπηλή θλίψη. Την σιωπή της στιγμής έσπασε η βροντώδης και σταθερή έκρηξη του τρανοδύναμου αρχηγού της Φρουράς, του Θανάση Ραζη-Κότσικα.
– «Υπάρχει δρόμος, ωρέ!»
– «Ποιος είναι, στρατηγέ, και δεν τον λες τόση ώρα;‘», διαμαρτυρήθηκαν όλοι οι παριστάμενοι.
– «Είναι ο δρόμος του Θεού», φωνάζει.
Από τους 11.000-12.000 μάχιμους και άμαχους του Μεσολογγίου, σώθηκαν περίπου 1.600 μαχητές, 300 άμαχοι και 13 γυναίκες,
Ανάμεσα στους μαχητές, τους διασωθέντες, τους σκοτωμένους και Θρακιώτες που έδωσαν τη μάχη στο Μεσολόγγι, αναδεικνύοντας την αντίσταση ως τρόπο επιβίωσης, ως στάση και πρότυπο ζωής.
Αγία Παρασκευούλα Μεσολογγίου (Εδώ έγινε το «Συμβούλιο Θανάτου» του Αγώνα υπό του Επισκόπου Ιωσήφ Ρωγών)
Η άσβεστη φλόγα
Η Επανάσταση μετά την πτώση του Μεσολογγίου είχε σχεδόν κατασταλεί. Η φλόγα της, όμως, παρέμεινε άσβεστη, καθώς η ήττα μετατράπηκε σε νίκη. Ένα νέο κύμα φιλελληνισμού αναδύθηκε μετά την αμαύρωση του Αγώνα, εξαιτίας του εμφύλιου σπαραγμού. Αυτό με τη σειρά του επηρέασε εμμέσως την ευρωπαϊκή διπλωματία για τα εθνικά δίκαια των Ελλήνων. Πολλά έργα, ζωγραφικά, λογοτεχνικά και άλλα, απαθανάτισαν τη θυσία των Μεσολογγιτών. Ο εθνικός μας ποιητής Διονύσιος Σολωμός έγραψε την ημιτελή ποιητική του σύνθεση «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι», με τους γνωστούς στίχους από το Σχεδίασμα Β’:
Άκρα του τάφου σιωπή στον κάμπο βασιλεύει
Λαλεί πουλί, παίρνει σπυρί, κι η μάνα το ζηλεύει.
Τα μάτια η πείνα εμαύρισε’ στα μάτια η μάνα μνέει’
Στέκει ο Σουλιώτης ο καλός παράμερα και κλαίει:
«Έρμο τουφέκι σκοτεινό, τι σέχω γω στο χέρι;
Οπού συ μου γινες βαρύ κι ο Αγαρηνός το ξέρει»
(Η Έξοδος του Μεσολογγίου, πίνακας του Θ. Βρυζάκη)
Κορυφώνονται οι επετειακές εκδηλώσεις
Αύριο Κυριακή 9 Απριλίου κορυφώνονται οι επετειακές εκδηλώσεις στην ιερή πόλη του Μεσολογγίου.
Δείτε το πρόγραμμα:
6.30 π.μ. Εωθινό, κανονιοβολισμοί και κωδωνοκρουσίες των εκκλησιών της Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου
7.00 π.μ. Θεία Λειτουργία στον Μητροπολιτικό Ιερό Ναό του Αγίου Σπυρίδωνος
10.40 π.μ. Άφιξη και υποδοχή της Α.Ε. Κατερίνας Σακελλαροπούλου Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας, στον Μητροπολιτικό Ιερό Ναό του Αγίου Σπυρίδωνος.
10.45 π.μ. Δοξολογία στον Μητροπολιτικό Ιερό Ναό του Αγίου Σπυρίδωνος χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Αιτωλίας και Ακαρνανίας
κ.κ. Δαμασκηνού.
11.00 π.μ. Εκκίνηση πομπής από τον Μητροπολιτικό Ιερό Ναό του Αγίου Σπυρίδωνος και μετάβαση στον Κήπο των Ηρώων
Τρισάγιο στους Αθάνατους Νεκρούς
Κατάθεση στεφάνου στον Τύμβο των Ηρώων από την Α.Ε Κατερίνα Σακελλαροπούλου Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας
Πανηγυρικός από τον Εκπρόσωπο της Ελληνικής Κυβέρνησης
Το Μοιρολόι «Να ζει το Μεσολόγγι» από την κα Vivian Douglas υψίφωνο
Συμμετέχει τμήμα της χορωδίας του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου υπό τη Διεύθυνση του Καλλιτεχνικού Διευθυντή κ. Σπύρου Χολέβα
2.00 μ.μ. Μεταφορά των Ιερών κειμηλίων από τον Κήπο των Ηρώων στο Μουσείο Ιστορίας και Τέχνης με τη συμμετοχή της φιλαρμονικής μπάντας του Μουσικού Ομίλου Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου «Ιωσήφ Ρωγών»
2.10 μ.μ. Επίδειξη από Αεροσκάφος F16 της ΟΜΑΔΑΣ ΖΕΥΣ
2.30 μ.μ. Επίσημο γεύμα από τον Δήμαρχο του Δήμου Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου
(Ιδιαίτερη Πρόσκληση)
6.00μ.μ. Τρισάγιο στη ΝΤΑΠΙΑ ΛΟΥΝΕΤΑ, εκεί όπου διαδραματίστηκε η κορύφωση της μεγάλης ΘΥΣΙΑΣ
Κατάθεση στεφάνων
Συνδιοργάνωση: Σύλλογος Πανηγυριστών «Ο Αη-Συμιός»-Δήμος Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου
Χώρος Εκδήλωσης: Ντάπια Λουνέτα, αύλειος χώρος Τρικούπειου Πολιτιστικού Κέντρου
7.00 μ.μ. Επιστροφή της Εικόνας της Εξόδου με πομπή από τον Κήπο των Ηρώων στην αίθουσα τελετών του Μουσείου Ιστορίας & Τέχνης
Υποστολή της Σημαίας στην Κεντρική Πλατεία Μάρκου Μπότσαρη
Τελετάρχης της Πομπής ορίστηκε ο κ. Ασημάκης Γιώτης, Δ/ντής 1ου Γυμνασίου Μεσολογγίου «ΠΑΛΑΜΑΪΚΗ ΣΧΟΛΗ»
(Η Ελλάδα στα ερείπια του Μεσολογγίου – Πίνακας του Γάλλου ζωγράφου Ευγένιου Ντελακρου)