Τα ξημερώματα της 15ης Μαΐου του 1944 ένα βρετανικό πολεμικό σκάφος αγκυροβόλησε σε ερημική ακτή της Πάρου. Μια ομάδα στρατιωτών ανέβηκε στο χωριό Τσιμπίδο σκότωσαν δύο Γερμανούς στρατιώτες και τραυμάτισαν έναν αξιωματικό και έφυγαν από το νησί
Το πρωί, οι Γερμανοί συνέλαβαν τον 23χρονο Νικόλαο Στέλλα τον κατηγόρησαν ότι βοήθησε τον εχθρό και τον κρέμασαν. Επιπλέον ο Γερμανός στρατιωτικός διοικητής της Πάρου απαίτησε από τους προέδρους των κοινοτήτων του νησιού να του στείλουν 125 νέους για να τους εκτελέσει ως αντίποινα.
Οι πρόεδροι των κοινοτήτων, οι ιερείς του νησιού αλλά και ο ηγούμενος της Μονής της Λογγοβάρδας, Γέρων Φιλόθεος (Ζερβάκος), συγκεντρώθηκαν προκειμένου να δουν πως θα αντιμετωπίσουν την κατάσταση. Αποφάσισαν να ζητήσουν από κοινού από τον διοικητή να ακυρώσει την πρόταση, ο οποίος ωστόσο ήταν ανένδοτος
«Όταν άκουσα αυτή την απόφαση πόνεσε η ψυχή μου» δήλωσε ο Γέροντας Φιλόθεος και πρόσθεσε «έσπευσα ως πνευματικός πατέρας να σώσω τα πνευματικά μου παιδιά».
Παρά την άρνηση του διοικητή, ο Γέρων τον κάλεσε να επισκεφθεί το μοναστήρι. Ο διοικητής την απεδέχθη.
«Φοβόμουν μήπως απορρίψει την παράκλησή μου και έτσι κατέφυγα στην ακαταίσχυντη βοήθεια των Χριστιανών, την μόνη ελπίδα καταφυγή και σωτηρία, την Υπεραγία Θεοτόκο. Τελέσαμε Παράκληση με όλους του πατέρες και αδελφούς του μοναστηριού και παρακαλέσαμε με πίστη και ικετεύσαμε να μεσιτεύσει στον υιό της και Θεό να μετατρέψει την απόφαση του άδικου Διοικητή και να τους χαρίσει την ζωή».
Την παράκληση προς την Παναγία παρακολούθησε ο Διοικητής με την συνοδεία του.
Η Παράκληση τελείωσε και οι Γερμανοί έφυγαν ξεκίνησαν να φύγουν. Ο Γέροντας σκεφτόταν πώς να ξεκινήσει μια συζήτηση για τους νέους. Τότε έγινε το Θαύμα: ο διοικητής του είπε ότι θα ήθελε να του κάνει μια χάρη.
– Θα ήθελα πρώτα να υποσχεθείτε ότι θα εκπληρώσετε ό,τι σας ζητήσω , είπε ο Γέροντας Φιλόθεος.
Ο διοικητής άπλωσε το χέρι του και υποσχέθηκε να εκπληρώσει οποιαδήποτε επιθυμία.
«Ζητώ,» είπε ο ηγούμενος, «να μην εκτέλεσετε του νέους, γιατί αυτή η τιμωρία είναι απολύτως άδικη!»
Αλλά ο διοικητής απάντησε: – Ζητήστε ό, τι θέλετε, αλλά όχι αυτό! Δεν μπορώ να εκπληρώσω ένα τέτοιο αίτημα: δεν εξαρτάται από μένα. Υπάρχει εντολή άνωθεν για την εκτέλεση 50 Ελλήνων, για κάθε Γερμανό που σκοτώνεται. Αν δεν το κάνω θα με εκτελέσουν. Ζητήστε λοιπόν κάτι άλλο.
-Υποσχεθήκατε ότι θα κάνετε ό,τι σας ζητήσω. Πρέπει να κρατήσετε τη υπόσχεσή σας, του είπε
Ο διοικητής ήταν ανένδοτος και τότε ο Γέροντας αποφάσισε να θυσιάσει τον εαυτό του.
«Λοιπόν,» είπε, «θα υπάρξει ένα άλλο αίτημα: επιτρέψτε μου να συμπεριληφθώ μεταξύ εκείνων που καταδικάστηκαν σε θάνατο!»
Ο διοικητής εξεπλάγην και μετά από λίγο φώναξε : «Σας χαρίζω την ζωή!»
Ο Φιλόθεος Ζερβάκος γεννήθηκε τον Μάιο του 1884 στο χωριό Πάκια της επαρχίας Επιδαύρου Λιμηράς Λακωνίας. Το κοσμικό του όνομα ήταν Κωνσταντίνος. Στις 29 Δεκεμβρίου 1907 εκάρη μοναχός λαμβάνοντας το όνομα Φιλόθεος. Το 1906 υπηρέτησε τη στρατιωτική θητεία του στο 2ο Ιππικό Σύνταγμα στην Αθήνα ως υπαξιωματικός. Σύχναζε σε ενοριακό ναό Αγίου Ελισσαίου όπου γνώρισε τους Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη και Αλέξανδρο Μωραϊτίδη, ενώ ο Άγιος Νεκτάριος τον προέτρεψε να μεταβεί στη Μονή Λογγοβάρδας για να μονάσει.
Ο Φιλόθεος Ζερβάκος χειροτονήθηκε ιερέας στις 22 Απριλίου του 1912.. Το 1913 προχειρίζεται σε Αρχιμανδρίτη. Το 1930 μετά τον θάνατο του ηγουμένου της Μονής Λογγοβάρδας Ιερόθεου, καθίσταται αυτός καθηγούμενος της μονής.