Σαν σήμερα στις 8 Δεκεμβρίου του 1943, πέντε ημέρες πριν από το Ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων, μία ομάδα Γερμανών διέσχισε το φαράγγι του Βουραϊκού και κατευθύνθηκε προς το Μέγα Σπήλαιο.
Προηγουμένως, είχαν περάσει από χωριά της ευρύτερης περιοχής. Έγιναν δεκτοί από τους μοναχούς, τους οποίους και κατηγόρησαν για υπόθαλψη ανταρτών και συνεργασία με αγγλική αποστολή. Αν και οι μοναχοί φέρονται να αρνήθηκαν τις κατηγορίες, τα μέλη της Βέρμαχτ διέταξαν να συγκεντρωθούν όλοι οι προσκυνητές και μοναχοί στην αυλή το μεσημέρι. Έπειτα οδηγήθηκαν ένα χιλιόμετρο περίπου μακριά, σε ένα βράχο με επίπεδη επιφάνεια, γνωστό και ως Αλωνάκι (σύγχρονη ονομασία: Ψηλός Σταυρός). Από κάτω υπήρχε γκρεμός ύψους 100 μέτρων. Η απουσία αυτόπτων μαρτύρων επιτρέπει την εξαγωγή μόνο επισφαλών συμπερασμάτων για τον τρόπο εκτέλεσης των θυμάτων.
Οι πηγές διαφέρουν ως προς τον αριθμό των θυμάτων. Αλλού γίνεται λόγος για 15 και αλλού για 16 νεκρούς. Πέρα από τις εκτελέσεις των μοναχών και των επισκεπτών, οι Γερμανοί προέβησαν και σε πυρπόληση της μονής. Με αυτόν τον τρόπο καταστράφηκαν τα εναπομείναντα κελιά από την πυρκαγιά του 1934.
Μετά τον πόλεμο, ανεγέρθηκαν νέα κτίρια, τα οποία αποτελούν και το σύγχρονο μοναστικό συγκρότημα του Μεγάλου Σπηλαίου.
Φωτογραφία: ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ-NEWS