Ένα παλαιό και μοναδικό έθιμο «Το Συγχώριο», θα αναβιώσει και φέτος στην Κάλυμνο. Όπως ανακοινώνει η Ιερά Μητρόπολη Λέρου, Καλύμνου και Ασυπάλαιας, το απόγευμα της Κυριακής της Τυρινής, 26 Φεβρουαρίου 2023, και περί ώραν 15:00 με 17:00, το παλαιό έθιμο του «Χορού του Συγχώριου» θα τελεστεί στο πλατύ του Ιερού Καθεδρικού Ναού της Παναγίας της Κεχαριτωμένης των Τσικουών στη Χώρα Καλύμνου.
Νέες και νέοι με παραδοσιακές στολές, αλλά και όλος ο λαός που βρίσκεται στο προαύλιο του Ναού, χορεύουν παραδοσιακούς σκοπούς, υπό τους ήχους των οργανοπαιχτών.
Μετά τον παραδοσιακό χορό, κατά τις 5 το απόγευμα, θα χτυπήσει η καμπάνα, που ο ήχος της σημαίνει, κατά την παράδοση, το τέλος των χορών της Αποκριάς, και την έναρξη της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης κ. Παΐσιος θα χοροστατήσει στον Κατανυκτικό Εσπερινό της Συγχωρήσεως, στον Ιερό Καθεδρικό Ναό της Παναγίας της Κεχαριτωμένης, συμπαραστατούμενος από σύμπαντος του Ιερού Κλήρου της νήσου.
Ο χορός του Συγχώριου
Κάθε χρόνο, το απόγευμα της Κυριακής της Τυρινής, τελείται μια θρησκευτική ακολουθία που με τα όσα αυτή συνδέεται ξεπερνά την απλή εκκλησιαστική σημασιολογία και αποτελεί πλέον έθιμο και διαχρονική παράδοση για την Κάλυμνο η οποία εξακολουθεί να αντέχει στό πέρασμα του χρόνου και τις προσβολές των καιρών. Πρόκειται για τον Κατανυκτικό Εσπερινό και το χορό που προηγείται από αυτόν στην αυλή της Παναγιάς.
Στιγμιότυπα από τον “Χορό του Συγχώριου” :
Σε ό,τι αφορά το χορό, έρχεται σαν έθιμο από παλιά, όταν υπήρχε η συνήθεια οι ημέρες εορτών, εκτός από τις καθιερωμένες εκκλησιαστικές τελετουργίες, να γιορτάζονται και με τη διοργάνωση χορών βασικά στις αυλές των ναών που εόρταζαν. Η διαφορά των παλιών χορών με τους σημερινούς ήταν, ότι οι παλιοί ήσαν συνδεδεμένοι με το γεγονός της εορτής και ως εκδηλώσεις ήταν πράξη τιμής προς το εορταζόμενο πρόσωπο του Αγίου, ενώ σήμερα διοργανώνονται με την ευκαιρία της γιορτινής ημέρας και είναι συνδεδεμένοι με την έννοια και μόνο της διασκέδασης.
Στην Κάλυμνο και ιδιαίτερα στη Χώρα που ανέκαθεν υπήρξε ο στυλοβάτης των εθνικών και θρησκευτικών παραδόσεων του νησιού μας, μέχρι και τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια χοροί γίνονταν στις εορτές των ενοριακών ναών της Χώρας, δηλαδή του Προδρόμου, του αγίου Χαραλάμπους, των Ταξιαρχών – πιο παλιά και της Λιμιώτισσας.
Πάνω όμως από όλους αυτούς τους χορούς, εκείνος που είχε τη μεγαλύτερη λάμψη αλλά και συμβολικότητα ήταν ο χορός της Παναγιάς που γινόταν το απόγευμα της Τυρινής στην αυλή της. Αυτός, δηλαδή, που διατηρώντας όλα εκείνα τα παλιά παραδοσιακά του στοιχεία εξακολουθεί να γίνεται και σήμερα κάθε χρόνο.
Ο χορός αυτός διαφέρει από τους άλλους χορούς, και των παλαιών και των τωρινών ημερών, και δεν υπάρχει αντίστοιχος του πουθενά αλλού.
Και σήμερα, όπως και τότε, νέοι και νέες ντυμένοι με τις παραδοσιακές στολές του νησιού, το καβάϊ και το καλύμνικο,τη βράκα και το κοντογέλεκο και το σαλβάρι πιάνονται στο χορό μαζί με ηλικιωμένους που επιμένουν να κρατούν ζωντανή μια παλιά παράδοση.
Πριν φύγει από τη ζωή με το νέστορα της καλύμνικιας λαϊκής μουσικής παράδοσης, το Μικέ το Έννημα, που χρόνια και χρόνια έδινε με το βιολί του φτερά στα πόδια των χορευτών-λίγο πιο παλιά που φθάνει η θύμησή μου ήταν ο Θεοφίλης ο Μαγριπλής- και η παράδοση καλά κρατεί με τους διαδόχους τους.
Οι επίτροποι του ναού κερνούν τον κόσμο ούζο και λουκούμι,οι ιερείς συγκεντώνονται και οι ψάλτες ετοιμάζονται. Δεν θα αργήσει, όπου να’ναι θα σημάνει ο εσπερινός.
Ο χορός άρχισε από τις τρεις, η ώρα είναι κιόλας πέντε!
Η καμπάνα σημαίνει και η ατμόσφαιρα μονομιάς αλλάζει.
Η μεγάλη εκκλησιά της Καλύμνου,η «Παναγιά τω Τσουκχουώ» ,που μέχρι εκείνη την ώρα φιλοξενεί στην αυλή της την τελευταία διασκέδαση του Τριωδίου,των Αποκρηών, τώρα καλεί για περισυλλογή, καλεί τους πιστούς για τον πρώτο κατανυκτικό εσπερινό της Σαρακοστής, τον εσπερινό της συγχωρήσεως ή καλύτερα το «Μεγάλο Συγχώριο», όπως τον ονομάτησε ο λαός της Καλύμνου.
Πηγή: kalymnos-news.gr