Πανηγυρική Ομιλία Πανοσ. Πρωτοσυγκέλλου Επιφανίου Ιεράς Μητροπόλεως Νέας Ιωνίας και Φιλαδελφείας για την εορτή των Αγίων Αναργύρων και την ανακαίνιση του Μητροπολιτικού Ναού Νέας Ιωνίας.
«Μακάριοι οἱ ἀγαπῶντες
τὴν εὐπρέπειαν τοῦ Οἴκου Σου».
«Μνήσθητι, Κύριε, … τῶν ἀνακαινιστῶν
τοῦ ἁγίου Οἴκου τούτου».
Με τὴ Χάρη καὶ τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ καὶ μὲ τὶς πρεσβεῖες τῆς Κυρίας Θεοτόκου, τῶν Θαυματουργῶν Ἀναργύρων Κοσμᾶ καὶ Δαμιανοῦ καὶ τοῦ Ἀγίου Ἐνδόξου Νεομάρτυρος Γεωργίου τοῦ Νεαπολίτου συμπληρώνονται σήμερα 4 ἔτη ἀπὸ τὴν ἐνθρόνιση εἰς αὐτὸν ἐδῶ τὸν ἱστορικό Ναὸ τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου καὶ Ποιμενάρχου ἡμῶν κ.κ. Γαβριήλ, του ὁποίου καὶ βασικὸ μέλημα ἀποτέλεσε ἡ ἀποκατάσταση εἰς τὴν προτέρα μορφή, τοῦ ἱεροῦ τούτου Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ.
Αὐτὸ πού ἀποτελεῖ παράδοση σὲ Παλαιὰ καὶ Καινὴ Διαθήκη, στὴν μακραίωνα ἐκκλησιαστικὴ μας ἱστορία σχετικὰ μὲ τὴν ἀνακαίνιση καὶ εὐπρέπεια τοῦ Ναοῦ τοῦ Θεοῦ τὸ βιώνουμε στὸ παρὸν μὲ τις πολλὲς καὶ ποικίλες ἀνακαινιστικὲς προσπάθειες πού καταβάλλονται στὸν Ἱερὸ χῶρο τοῦ Ναοῦ μας τὰ τελευταία τρία χρόνια. Ὁ σχεδὸν αἰωνόβιος Ἱερὸς Ναὸς τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων ἀποδεικνύεται ζωντανὸς ὀργανισμὸς ἐξελισσόμενος ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι• («ἀνακαινισθήσεσθαι ὡς ἀετοῦ ἡ νεότης σου»), ἔτσι ὥστε ἡ ἱστορία καὶ ἡ παράδοση νὰ γίνεται Ζωή.
Ἀσφαλῶς θὰ εὐφραίνεται τὸ πνεῦμα τῶν ἀειμνήστων Μητροπολίτου Πατάρων Μελετίου καί πρωθιερέως Ἰωακεὶμ Πεσματζόγλου, Ἀρχιμανδρίτου Ναθαναήλ Ποδάρα καὶ ὅλων τῶν σεπτῶν διαδόχων τους μέχρι καὶ τῶν Μητροπολιτῶν αεἰμνήστου Τιμοθέου Ματθαιάκη καὶ Κωσταντίνου Φαραντάτου ἕως σήμερα βλέποντας τὴν σημερινὴ μορφὴ τοῦ ἱστορικοῦ Ναοῦ νὰ ξαναζωντανεύει τὴν πρώτη καταβολὴ του. Γενιὲς παρῆλθαν ἀπὸ τότε, πού ἡ κάθε μιά προσέθετε τὸ λιθαράκι της στὴν ἀντιμετώπιση τοῦ πανδαμάτορα χρόνου καὶ τὸν εὐπρεπισμὸ καὶ τὴ ζείδωρη ἀνακαίνιση του. Με τὴν εὐλογία καὶ καθοδήγηση τοῦ σεπτοῦ Ποιμενάρχου μας κ.κ. Γαβριὴλ ἀξιωθήκαμε νὰ βλέπουμε καὶ πάλιν τὸν Ναὸ μας καινούριο καὶ φωτεινό.
Ὁ καθαρισμός, ἡ συντήρηση καὶ ἡ αἰσθητικὴ ἀποκατάσταση ὅλων τῶν ἁγιογραφιῶν τοῦ Ναοῦ πού ἀπὸ τὴν αἰθάλη τοῦ καπνοῦ καὶ τὴν πολυκαιρία εἶχαν ἀμαυρωθεῖ ἀποκατεστάθησαν στὴν προτέρα λαμπρότητα, συντελώντας σ’ αὐτὸ καὶ ἡ προσθήκη χρυσοῦ σὲ μεγάλες ἐπιφάνειες τοῦ Ναοῦ. Ἐπίσης, ὁ καθαρισμὸς τοῦ τέμπλου, τοῦ ἄμβωνος καὶ τοῦ δεσποτικοῦ θρόνου. Οἱ νέοι μπρούντζινοι ἐπίχρυσοι πολυέλαιοι, τὸ ἀργυρὸ ἀρτοφόριο μὲ τὶς παραστάσεις ἀπὸ ἐλαφαντόδοτο τῆς Σταυρώσεως, τῆς Ἀναστάσεως καὶ τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων, οἱ ἀργυρὲς κανδῆλες τῆς Ἁγίας Τραπέζης καὶ τοῦ τέμπλου, ἡ ἀνακαίνιση καὶ συντήρηση παλαιῶν εἰκόνων καὶ ἱερῶν σκευῶν, τὰ βαρύτιμα χρυσοκέντητα ἄμφια τῆς Ἁγίας Τραπέζης, ἡ ἀποκατάσταση τῶν στασιδίων καὶ ἡ προσθήκη ξυλόγλυπτων ἐπενδύσεων στὶς κολόνες καὶ στὰ μηχανήματα ψύξης-θέρμανσης τοῦ Ναοῦ, ἡ ἀνακαίνιση τῶν δύο παρεκκλησίων, ἡ συντήρησή τους ἐσωτερικά καὶ ἐξωτερικὰ μὲ τὴν παράλληλη ἱστόρηση νέων ἁγιογραφιῶν, ἡ δημιουργία ἐντὸς τοῦ Ναοῦ ἀρχονταρικίου καὶ ἡ ἀνακαίνιση τῶν γραφείων τῶν ἱερέων• μὲ τελευταία μέριμνα τὴν ἀποκατάσταση τῆς Ἁγίας Τραπέζης, τὴν ὁποία σήμερα ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας, μετὰ ἀπὸ 73 χρόνια ἀπὸ τὴν ἡμέρα πού ὁ ἀείμνηστος Μητροπολίτης Πατάρων Μελέτιος ἐγκαινίασε, ἀποκαθιστᾶ αὐτὴ διὰ τῆς ἐκπλύσεως καὶ τῆς ἐκ νέου καθιερώσεως χρῄζοντάς τὴν μὲ τὸ Ἅγιο Μύρο.
Ὅλα αὐτά ζωντανεύουν μπροστὰ μας τὸ ἀεικίνητο πνεῦμα τῶν Πατέρων μας πού ἀνήγειραν τὸν Οἶκο τοῦ Θεοῦ, ὁ ὁποῖος σὰν Ζωὴ ζωοποιεῖ ὁτιδήποτε ἀγγίζει καὶ ἁγιάζει… Αὐτὸς ἀναμφίβολα ἀνέλαβε τὴν ἔφεση, τὴν Ἱερὰ ἐπιθυμία στὶς καρδιές, ὅπως ἐπὶ Δαυὶδ καὶ Σολομῶντος γιὰ τὴ σκηνὴ καὶ τὸν Ναὸ τοῦ Κυρίου, προκειμένου νὰ ἀναλάβουν τὸ μεγαλόπνοο, κοπιαστικὸ καὶ θυσιαστικὸ τοῦτο ἔργο.
Ἐμεῖς οἱ νεότεροι νοιώθουμε βαθιὰ εὐγνωμοσύνη πρὸς τοὺς Ἁγίους μας, καθώς αὐτοὶ οἱ ἴδιοι πρωτοστατοῦν στὸν ἀγῶνα ἀνακαίνισης τοῦ Οἴκου τους καὶ χρησιμοποιοῦν τιμητικὰ σὰν ἀγαπητοὺς συνεργάτες τους ὅλους τοὺς ἀγαπῶντες τὴν εὐπρέπειαν τοῦ Οἴκου τοῦ Θεοῦ. Ἄλλωστε, κατὰ τὸν Ἱερὸ Χρυσόστομο, ὁ Ναός εἶναι ἰατρεῖο νοσημάτων ψυχῆς καὶ σώματος ἄμισθο. Οἱ πιστοὶ ἀναπαύονται σὲ πνευματικὸ περιβάλλον πού φωτίζει τὶς καρδιὲς τους καὶ φτερώνει τὸ πνεῦμα τους στὴ σύγχρονη ἐποχὴ πού ζοῦμε. Ἀναδεικνύεται ἔτσι καλύτερα ἡ σκοπιμότης τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ στὴ Ζωὴ μας καὶ ἡ ἰδιότης του σὰν ἱερὸ καταφύγιο τῶν ψυχῶν μᾶς.
Ὁ Ἱερὸς Ναὸς, ἐνῶ εἶναι πάντα ὁ ἴδιος, παρακολουθεῖ τὴ ζωὴ τῶν ἀνθρώπων καὶ τῶν γενεῶν, σέβεται τὶς ἀνάγκες, τὶς νοσταλγίες, τὶς ἰδιαιτερότητες κάθε ἐποχῆς, στοχεύει στὸν ἄνθρωπο καὶ στὴν ψυχολογία του, ἀφοῦ ἔργο του εἶναι: «σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν». Πνευματικὸ καὶ ὑλικὸ συνυφαίνονται. Ἡ ἔκφραση τοῦ ἐσωτερικοῦ μέσω τοῦ ἐξωτερικοῦ ἑνοποιεῖ καὶ ἀνάγει τὰ πάντα στὸ Θεό. Γι’ αὐτό καὶ ἡ Θεία Λειτουργία μακαρίζει τοὺς ἀγαπῶντες τὴν εὐπρέπεια τοῦ Οἴκου τοῦ Κυρίου καὶ μνημονεύει πάντοτε τοὺς ἀνακαινιστές του. Ἡ ἱστορία ἐπαναλαμβάνεται• ό,τι ἔκαναν πάντοτε οἱ προγονοὶ μας μὲ ἰδιαίτερη ἐπιμέλεια τὸ συνεχίζουμε ἐμεῖς σήμερα. «Ἰησοῦς Χριστὸς χθές καὶ σήμερον ὁ αὐτὸς καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας» (Ἀπ. Παῦλος).
Ταπεινοὶ ἐργάτες στὸ γεώργιο τοῦ Κυρίου μετέχουμε μ’ ἐνθουσιασμὸ καὶ ἱερὸ παλμὸ σ’ ὅλη αὐτὴ τὴν κατανυκτικὴ διαδικασία σὰν σὲ προσευχὴ καὶ ἱερὰ ἀνάταση στὸ θεῖο καὶ πνευματικό… Ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας δὲν φείδεται οὐδενὸς προκειμένου νὰ διεκπεραιωθεῖ τὸ ἱερὸ αὐτὸ ἔργο πρὸς δόξαν Θεοῦ καὶ τῶν Ἁγίων καὶ σωτηρίαν ψυχῆς. Με τὴ σύντονη συνεργασία ὅλων ἀγωνίζεται ν’ ἀναπαύσει ὅσο τὸ δυνατὸ καλύτερα τὶς ψυχὲς τῶν πιστῶν. Κι’ αὐτὸ τὸ ἀναγνωρίζει σὺν Θεῷ τὸ πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας, πράγμα τὸ ὁποῖο ἀποτελεῖ τὴν ἠθικὴ ἀνταμοιβὴ καὶ πνευματικὴ ἱκανοποίηση ὅσων κοπιοῦν στὸ δύσκολο αὐτὸ ἔργο.
Ν’ ἁγιάσουν οἱ καρδιὲς καὶ τὰ χέρια ὅλων τῶν εὐσεβῶν χορηγών-εὐεργετῶν, γιατί, ὅπως γίνεται ἀντιληπτό, ἀπαιτοῦνται πολλὲς δαπάνες καὶ τὰ ἔξοδα εἶναι πολλά. Ἀλλ’ ὅταν ἡ θεία Χάρις φωτίζει τὸ νοῦ καὶ θερμαίνει τὴν ψυχὴ, τὰ ἀδύνατα γίνονται δυνατὰ καὶ τὰ δύσκολα εὔκολα… Εὐτυχῶς πού βρίσκονται πάντα τὰ ἐκλεκτὰ σκεύη τῆς θείας πρόνοιας πού συνεργοῦν στοὺς σκοποὺς τοῦ Κυρίου. Καὶ ἡ περίπτωση αὐτὴ δὲν ἀποτέλεσε ἐξαίρεση. Οἱ θεοκίνητοι εὐεργέτες μαζὶ μὲ ὅλους τοὺς πιστοὺς πού ἐκδαπανήθηκαν στὸ ἔργο τοῦ Κυρίου διὰ τῆς χάριτος τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἔδειξαν ἔμπρακτα τὴν ἀγάπη τους πρὸς τὸν ἀνακαινιζόμενο Ναὸ τῶν μεγάλων εὐεργετῶν-ἰατρῶν μας Κοσμᾶ καὶ Δαμιανοῦ τῶν Ἀναργύρων. Αὐτὴ ἡ θεοειδής ἀγάπη δάμασε τὸν πανδαμάτορα χρόνο, αὐτὴ ἔδωσε νέα πνοὴ καὶ ζωὴ στὴν εὐσέβειά μας.
Ἐὰν συνοψίσωμε τὸ ἔργο τῆς ἀνακαίνισης θὰ ἔπρεπε νά ποῦμε ὅτι εἶναι ὑπόθεση κατ’ ἐξοχὴν ὑπομονῆς. Ἡ σύλληψη, ἡ ἔναρξη κι ἡ προχώρηση μέχρι τέλους ἀπαιτεῖ πολλὴ ὑπομονὴ καὶ προσευχή. Ἔτσι ἀντιμετωπίζεται οἱανδήποτε δυσκολία προκύψει καὶ ἐξασφαλίζεται ἡ συνέχιση μὲ τὴν ἐλπίδα πάντοτε στὴ θεϊκὴ συμπαράσταση. Κατόπιν μεγάλης μελέτης γίνονται οἱ κινήσεις, ὥστε νά προληφθοῦν ἐνδεχόμενα λάθη. Μέ τὴ φώτιση τοῦ Θεοῦ προχωροῦμε, ὅπως ὁ Μωϋσῆς κατὰ τὴν κατασκευὴ τῆς Σκηνῆς τοῦ Μαρτυρίου κατόπιν ὑποδείξεως τοῦ Θεοῦ κι ὁ Σολομών κι ὁ Ζοροβάβελ κατὰ τὴν ἀνέγερση τοῦ Ναοῦ τοῦ Κυρίου. Ἐκεῖ φαίνεται καθαρὰ ἡ συμβολὴ τοῦ θείου παράγοντος στὸ ἔργο τοῦ Θεοῦ. Ἄν στὰ ἀνθρώπινα, πολὺ περισσότερο στὰ θεῖα.
Ἀλλὰ γιὰ τὴν ἐπιτυχία συντελεῖ πολὺ ἡ ὁμόνοια καὶ συμφωνία τῶν συντελεστῶν. Ἡ μία ψυχὴ καὶ μία καρδιὰ συγκινεῖ τὴν τελεσιουργὸ Χάρη. Οἱ κληρικοὶ πού διακονοῦν ἐδῶ τὸ Ναὸ ἀπὸ τὸν Προϊστάμενο π. Μιχαήλ, π. Κωνσταντῖνο, π. Χρῆστο, π. Ἀριστείδη, διάκονο Κωνσταντῖνο, τοὺς ἐπιτρόπους καὶ ὅλους τοὺς συνεργάτες καὶ ἐργαζομένους πού διακονοῦν ὅλοι μαζὶ σὰν ἕνας ἄνθρωπος ἀγωνιζόμενοι γιὰ τὴν ἀγάπη τῶν Ἁγίων μας καὶ τῶν παιδιῶν τους. Ἐκεῖνοι μας χαρίζουν ὑγεία, δύναμη καὶ ἔμπνευση καὶ ἐμεῖς τοὺς ἐκφράζουμε ἀνὰ πάσα στιγμὴ τὴν εὐγνωμοσύνη καὶ τὴν ταπεινὴ φιλοτιμία μας. Μας δίνει κουράγιο τὸ ἱερὸ λόγιο τῆς Θείας Λειτουργίας• «Μακάριοι οἱ ἀγαπῶντες τὴν εὐπρέπειαν τοῦ Οἴκου Σου». Μέ νεανικὴ ὁρμὴ χαιρόμαστε τὸ συντελούμενο ἔργο κι εὐχόμαστε ἀδιάλειπτα, ὅπως ὁ Πανάγαθος Θεὸς, διὰ πρεσβειῶν τῶν φιλανθρώπων Ἁγίων Του μᾶς ἀξιώσει καὶ ἱκανοποιήσει νὰ τό φέρωμε εἰς πέρας.
Ὁ Ἱερὸς αὐτὸς Ναὸς εἶναι ἰατρεῖο ἀδάπανο πνευματικό. Ἡ ἀνακαίνισή του σκοπεύει νὰ τὸν καταστήσει πιὸ οἰκεῖο καὶ εὐχάριστο στοὺς πιστούς. Οὕτως, ὥστε, νὰ προσέρχονται μὲ ὅλη τους τὴν ψυχὴ καὶ τὴν καρδιά, γιὰ νὰ βρίσκουν ταχεία ἴαση-λύση τῶν προβλημάτων τους. Ἄλλωστε κι ἡ παρουσία σήμερα τῆς Παναγίας τῆς Γοργοεπηκόου ἀπ’ τὴν ἀλησμόνητη Σμύρνη ἀνάμεσά μας αὐτὸ ἀκριβῶς ὑπογραμμίζει, ὅτι δηλαδὴ ὁ ἀνακαινιζόμενος Οἶκος τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων εἶναι ὁ τόπος ἐπίλυσης τῶν προβλημάτων μας καὶ διευθέτησης τῆς ζωῆς μας. Σὰν τοὺς πατέρες μας, ἔτσι κι ἐμεῖς, βλέπουμε τὸν Ναὸ ὡς τὸ κέντρο τῆς ζωῆς μας, σὰν τὸ σπίτι μας, τῆς οἰκογένειας τοῦ Θεοῦ, πού πρέπει μὲ κάθε τρόπο νὰ τὸ ἐπιμελούμεθα.
Τή στιγμὴ αὐτὴ ὀφείλουμε νὰ εὐχαριστήσουμε καί πάλι τόν Σεβασμιώτατο Μηητροπολίτη μας γιὰ τὴν ἀμέριστη συμπαράστασὴ του, ἀφοῦ χωρὶς τὴν πατρικὴ εὐχή, εὐλογία, ἐνθάρρυνση καὶ συμπαράστασὴ του δὲν θὰ εἶχε συντελεσθεῖ τίποτε οὐσιαστικό. Ἡ ἀγάπη του ὑπῆρξε ὁ κύριος μοχλός. Μᾶς ἔδωσε τὴν δυνατότητα νὰ κινηθοῦμε μὲ ἄνεση καὶ ἐνθουσιασμὸ πάνω στὴν κατευθυντήρια γραμμὴ του καὶ σὲ σύντομο σχετικὰ χρονικὸ διάστημα μὲ σύντονη συνεργασία νὰ ἔχουμε ἐντυπωσιακὸ ἀποτέλεσμα. Κλῆρος καὶ λαὸς σὰν ὄργανο ἀνακρουόμενο ἀπὸ τὸ πλῆκτρον τοῦ Ἁγίου Πνεύματος παρήγαγε οὐράνια ἀρμονία.
Μὰ πάνω ἀπ’ ὅλους εὐχαριστοῦμε τὸν Κύριο, τὴν Θεοτόκο καὶ τοὺς Ἁγίους μας, πού ἀπὸ τὴν ἀρχὴ ἕως τὸ τέλος ἀδιαμφισβήτητα μᾶς βοηθοῦν καὶ κινοῦν ὅλα τὰ νήματα γιὰ τὴν πλήρη ἐπιτυχία. Ἡ ἐγκαρτέρησὴ τους μᾶς δίνει ὑπομονὴ νὰ σχεδιάζουμε καὶ νὰ πραγματοποιοῦμε. Ἡ ὁλοζώντανη παρουσία τους μᾶς στηρίζει καὶ μᾶς ζωογονεῖ. Μᾶς ἐφοδιάζει μὲ ἐλπίδα κι αἰσιοδοξία. Ἡ χάρη τους μᾶς καθιστᾶ ἱκανοὺς νὰ βλέπουμε μὲ τὰ μάτια τοῦ Θεοῦ. Οὕτως ὥστε τὸ ὅλο ἔργο νὰ γίνεται πρὸς δόξαν Θεοῦ καὶ σωτηρίαν ψυχῆς. Αὐτοὶ θεμελιώνουν τὴν ὅλη προσπάθεια πάνω στὸ θεμέλιο τῆς Ὀρθόδοξης πνευματικότητας εἰς ὀσμὴν εὐωδίας πνευματικῆς εὐάρεστης τῷ Κυρίῳ.
Καὶ κατακλείομε τὴν παροῦσα ὁμιλία μὲ τὴν εὐχὴ τῆς θείας λειτουργίας: «Ἁγίασον Κύριε τοὺς ἀγαπώντας τὴν εὐπρέπειαν τοῦ οἴκου Σου». Ἀμήν! Γένοιτο!