Για τον πνευματικό αγώνα της μετανοίαας και της νηστείας κάνει λόγο ο Μητροπολίτης Νέας Σμύρνης κ. Συμεών σε Εγκύκλιο που εξέδωσε για την έναρξη της Μεγάλης Τεσσαρακοστής.
«Την εμπειρία της μετάνοιας καλούμαστε να οικειωθούμε ιδιαίτερα τώρα, τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Έτσι μόνο θα μπορέσουμε να βιώσουμε το νόημα της ιερής περιόδου. Αλλά και να προετοιμαστούμε πνευματικά για να συμμετάσχουμε αξίως στον εορτασμό του θείου Πάθους και της ένδοξης Αναστάσεως του Κυρίου μας» αναφέρει ο Σεβασμιώτατος και, μεταξύ άλλων, συμπληρώνει:
«Η Μεγάλη Τεσσαρακοστή είναι και περίοδος νηστείας. Νηστείας πρωτίστως πνευματικής· ν᾽ απέχουμε δηλαδή από εφάμαρτες πράξεις, άπρεπα λόγια, εμπαθείς επιθυμίες, ακάθαρτους λογισμούς. Νηστείας όμως και σωματικής, που σημαίνει αποχή από ορισμένες τροφές που έχει ορίσει η Εκκλησία μας. Όχι βέβαια γιατί τις θεωρούμε ακάθαρτες, αλλά γιατί η λιτή δίαιτα και η αποχή από λιπαρές τροφές μας βοηθούν να υπερνικήσουμε το σαρκικό φρόνημα και να χαλιναγωγήσουμε τα πάθη μας. Νηστεύουμε για την αγάπη του Χριστού μας. Όχι για να μας δούν και να μας επαινέσουν οι άνθρωποι. Μακριά από μας το πνεύμα της επίδειξης. Η φαρισαική υπόκριση. Ο πειρασμός του φαίνεσθαι.»
Αναλυτικά η Εγκύκλιος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Νέας Σμύρνης κ. Συμεών για την έναρξη της Μεγάλης Τεσσαρακοστής:
«Καιρός εὐπρόσδεκτος» καί «καιρός μετανοίας» ἡ Μεγάλη Τεσσαρακοστή,
ἀγαπητοί ἀδελφοί,
στήν ὁποία μᾶς ἀξιώνει ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ νά εἰσέλθουμε ἀπό αὔριο. Στό σημερινό ἀποστολικό ἀνάγνωσμα ὁ ἀπόστολος Παῦλος μᾶς ἐπισήμανε: «Ἰδού νῦν —τώρα, δηλαδή— καιρός εὐπρόσδεκτος, ἰδού νῦν ἡμέρα σωτηρίας». Παράλληλα, μᾶς προέτρεψε: Ἄς πετάξουμε ἀπό πάνω μας τά ἔργα τοῦ σκότους καί ἄς ντυθοῦμε τά ὅπλα τοῦ φωτός.
«Εὐπρόσδεκτος καιρός», δηλαδή κατάλληλος χρόνος, γιά νά ἀγωνιστοῦμε πνευματικά, ὅπως τόν ἐννοεῖ ὁ ἀπόστολος Παῦλος, εἶναι ὁλόκληρη ἡ ἐπί γῆς ζωή μας. Ὡστόσο, ὁ λόγος του, πού ἀκούγεται σήμερα στούς ἱερούς Ναούς μας, συνδέεται μέ τήν εὐλογημένη περίοδο τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς πού ἀρχίζει ἀπό αὔριο.
Ἄν οἱ χριστιανοί ὀφείλουμε ν᾽ ἀγωνιζόμαστε ἀδιάκοπα τόν καλόν ἀγώνα τῆς πίστεως, πολύ περισσότερο ὀφείλουμε ν᾽ ἀγωνιστοῦμε αὐτή τήν ἱερή περίοδο. Ἄν πάντοτε ἔχουμε χρέος νά ἐργαζόμαστε «μετά φόβου καί τρόμου» τή σωτηρία μας, καθώς μᾶς προτρέπει ἀλλοῦ ὁ ἴδιος Ἀπόστολος (Φιλ. 2,12), μέ θερμότερο ζῆλο καί περισσότερη ἐπιμέλεια θά πρέπει νά τό κάνουμε τώρα τή Μεγάλη Τεσσαρακοστή! Αὐτό μᾶς ὑπέδειξαν οἱ θεσπέσιοι ὕμνοι τοῦ Ὄρθρου πού ψάλαμε σήμερα τό πρωί:
«Τό στάδιο τῶν ἀρετῶν ἄνοιξε!
Ὅσοι θέλετε ν᾽ ἀγωνιστεῖτε μπῆτε μέσα,
ἀναλαμβάνοντας τόν καλόν ἀγώνα τῆς νηστείας».
* * *
Ἡ Μεγάλη Τεσσαρακοστή εἶναι ἀκόμη καί «καιρός μετανοίας», χρόνος δηλαδή κατάλληλος γιά μετάνοια. Καί μετάνοια σημαίνει ἀλλαγή. Ἀλλαγή φρονήματος. Ἀλλαγή ζωῆς. Ἀλλαγή συμπεριφορᾶς.
Ὅλοι μας ὀφείλουμε νά ἀπομακρυνθοῦμε ἀπό ὁτιδήποτε τό ἐφάμαρτο καί νά ἐπιστρέψουμε κοντά στόν Θεό. Νά ὑπακούσουμε καί νά τηρήσουμε τίς ἐντολές Του. Νά ζήσουμε ἐν Χριστῷ ὡς ζωντανά μέλη τῆς Ἐκκλησίας μας.
Ἡ μετάνοια ἀποτελεῖ τό θεμέλιο τῆς χριστιανικῆς ζωῆς. Εἶναι στάση ζωῆς. Ἀγκαλιάζει ὁλόκληρη τήν ἐπί γῆς ζωή μας.
Ἡ μετάνοια εἶναι κατ᾽ ἐξοχήν δυναμικό γεγονός. Εἶναι κατάσταση καί ὄχι στιγμιαῖο φαινόμενο. Οἱ χριστιανοί ὀφείλουμε νά ζοῦμε ἐν μετανοίᾳ.
Τήν ἐμπειρία τῆς μετάνοιας καλούμαστε νά οἰκειωθοῦμε ἰδιαίτερα τώρα, τή Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Ἔτσι μόνο θά μπορέσουμε νά βιώσουμε τό νόημα τῆς ἱερῆς περιόδου. Ἀλλά καί νά προετοιμαστοῦμε πνευματικά γιά νά συμμετάσχουμε ἀξίως στόν ἑορτασμό τοῦ θείου Πάθους καί τῆς ἔνδοξης Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου μας.
* * *
Ἡ Μεγάλη Τεσσαρακοστή εἶναι καί περίοδος νηστείας. Νηστείας πρωτίστως πνευματικῆς· ν᾽ ἀπέχουμε δηλαδή ἀπό ἐφάμαρτες πράξεις, ἄπρεπα λόγια, ἐμπαθεῖς ἐπιθυμίες, ἀκάθαρτους λογισμούς. Νηστείας ὅμως καί σωματικῆς, πού σημαίνει ἀποχή ἀπό ὁρισμένες τροφές πού ἔχει ὁρίσει ἡ Ἐκκλησία μας. Ὄχι βέβαια γιατί τίς θεωροῦμε ἀκάθαρτες, ἀλλά γιατί ἡ λιτή δίαιτα καί ἡ ἀποχή ἀπό λιπαρές τροφές μᾶς βοηθοῦν νά ὑπερνικήσουμε τό σαρκικό φρόνημα καί νά χαλιναγωγήσουμε τά πάθη μας.
Νηστεύουμε γιά τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ μας. Ὄχι γιά νά μᾶς δοῦν καί νά μᾶς ἐπαινέσουν οἱ ἄνθρωποι. Μακριά ἀπό μᾶς τό πνεῦμα τῆς ἐπίδειξης. Ἡ φαρισαϊκή ὑπόκριση. Ὁ πειρασμός τοῦ φαίνεσθαι.
Ἡ γνήσια πνευματική ζωή λειτουργεῖ στήν ἀφάνεια καί στή σιωπή. Καί ὁ σκοπός μας εἶναι νά ἑλκύσουμε τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ καί ὄχι νά εἰσπράξουμε τά εὖγε καί τούς ἐπαίνους τῶν ἀνθρώπων.
* * *
Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,
Ἀπό τά βάθη τῆς καρδιᾶς μου σᾶς εὔχομαι καλή Τεσσαρακοστή! Ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός πού ὁδήγησε τά βήματά μας στό κατώφλι τῆς ἱερῆς τούτης περιόδου τῶν πνευματικῶν ἀγώνων, ἄς μᾶς ἀξιώσει, καθώς γράφει ὁ ἅγιος Ἰσίδωρος ὁ Πηλουσιώτης νά φτάσουμε «καί ἐπί τήν κυρίαν τῶν στεφάνων ἡμέραν».
Κατά τήν παρούσα ζωή νά φτάσουμε στήν ἑόρτια ἀνάμνηση τοῦ σωτηρίου Πάθους καί κατά τόν μέλλοντα αἰώνα στήν ἀνταπόδοση γιά τά ὅσα πράξαμε καί τόν τρόπο πού ζήσαμε, σύμφωνα μέ τή δίκαιη κρίση τοῦ Χριστοῦ μας. Ἀμήν».
Μέ θερμές πατρικές εὐχές
Ὁ Ἐπίσκοπός σας
† Ὁ Νέας Σμύρνης ΣΥΜΕΩΝ