Για τη μεγαλύτερη ίσως, βεβήλωση εκκλησιαστικών κειμηλίων της Ιεράς Μητρόπολης Ρόδου τα τελευταία χρόνια, έκανε λόγο ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ρόδου κ. Κύριλλος, αναφορικά με την κλοπή των ανάγλυφων αναπαραστάσεων των Παθών του Χριστού στη Φιλέρημο, αναδεικνύοντας παράλληλα την ανάγκη για τη φύλαξη του χώρου.
Η κλοπή των χαλκογραφιών που χρονολογούνται από την περίοδο της Ιταλικής κατοχής του νησιού, έγινε αντιληπτή το απόγευμα του Σαββάτου 3 Φεβρουαρίου 2024 και σήμανε συναγερμό στην Αστυνομία, όπως επίσης στην Αρχαιολογική Υπηρεσία, τη Μητρόπολη και τον Δήμο Ρόδου.
Ο Σεβασμιώτατος, μόλις πληροφορήθηκε για την κλοπή είχε επικοινωνία με την Αστυνομική Διεύθυνση από την πρώτη ημέρα και τον ενημέρωσαν ότι ακόμη δεν γνώριζαν κάτι για την τύχη τους.
Σε δηλώσεις στο rodiaki.gr, είπε καταρχάς:
«Ελπίζουμε αυτοί που τα έκλεψαν να μην τα έχουν καταστρέψει ήδη και τώρα που πληροφορήθηκαν και την αξία τους να βρουν ένα τρόπο να τα επιστρέψουν ώστε να ξανατοποθετηθούν στον χώρο τους. Είναι τώρα εκεί εκατό περίπου χρόνια, χαρακτηρίζουν ένα τοπόσημο του τόπου μας, προέβαλλαν και αυτά με τον δικό τους τρόπο τον λόφο της Φιλερήμου».
Όπως είπε ο Σεβασμιώτατος, τα ανάγλυφα αυτά, αναπαριστούν την πορεία του Σταυρού η οποία, ως γνωστόν, είχε συγκεκριμένους σταθμούς. Δηλαδή, οι παραστάσεις ουσιαστικά είναι τα δώδεκα Ευαγγέλια που διαβάζουμε σε μία αναπαράσταση.
Στην παράδοση τη δική μας μπορεί να μην υπάρχει κάθε Ευαγγέλιο αλλά υπάρχει στην παράδοση της Καθολικής Εκκλησίας σε πάρα πολλά μέρη στην Ευρώπη και είχε φτιαχτεί από τους Ιταλούς όταν είχαν φτιάξει το Μοναστήρι της Φιλερήμου.
«Ελπίζω να μην καταστραφούν, να μην τα χάσουμε και να επιστρέψουν στη θέση τους», προσέθεσε ο Σεβασμιώτατος και ανέφερε ότι, με αφορμή αυτό το πρωτοφανές περιστατικό, τίθεται πλέον και το θέμα φύλαξης του χώρου «που πρέπει οι αρμόδιες Υπηρεσίες να το δουν πολύ-πολύ σοβαρά γιατί δεν είναι μόνο τα προσκυνητάρια αυτά των Παθών αλλά και ο υπόλοιπος χώρος. Και την Εκκλησία κάποιες φορές έχουν παραβιάσει στο παρελθόν αλλά είναι και ο κίνδυνος της πυρκαγιάς σε αυτό τον χώρο. Δηλαδή, τίθεται θέμα πλέον φύλαξης του χώρου», είπε ακόμη και συμπλήρωσε:
«Εγώ να ευχηθώ να έχει μία καλή έκβαση αυτή η υπόθεση και να ευχαριστήσω και την Αστυνομία, που από την πρώτη στιγμή έδειξε ενδιαφέρον. Και τους άλλους αρμόδιους φορείς, και την Αρχαιολογία. Και περισσότερο τους ανθρώπους μας, οι οποίοι διαπίστωσαν την κλοπή και οι οποίοι αντέδρασαν με αυτό τον τρόπο και όλους αυτούς, οι οποίοι στενοχωρούνται γιατί τελικά ένας-μπορούμε να τον χαρακτηρίσουμε-πολιτιστικός θησαυρός του τόπου μας αυτή τη στιγμή αφαιρέθηκε από τον χώρο του και τον χάσαμε».
Κατά τις εκτιμήσεις τους είναι τυχαίο ότι τα ανάγλυφα αφαιρέθηκαν από τη μέση της διαδρομής διότι, όπως είπε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης κ. Κύριλλος, κάποιοι ανεβαίνουν με αυτοκίνητο τη νύχτα εκεί και ίσως να μην πρόλαβαν να πάρουν τα υπόλοιπα.
Συμπλήρωσε, ωστόσο: «Αλλά το κυνήγι των μετάλλων κρατάει εδώ και πολλά χρόνια και έπρεπε να το είχαμε σκεφτεί όλοι ότι μπορούσε να συμβεί οποιαδήποτε στιγμή…».
Στο σημείο αυτό, ο Σεβασμιώτατος έκανε γνωστό, ότι και πολλές καμπάνες εξωκλησιών κατά καιρούς τις έχουν αφαιρέσει. Μάλιστα, το φαινόμενο αυτό, αφορά στην τελευταία πενταετία με στόχο βέβαια το μέταλλο.
Βέβαια, όσον αφορά στα προσκυνητάρια, επειδή έχουν και καλλιτεχνική αξία, δεν μπορούμε να αποκλείσουμε, ότι κάποιοι προέβησαν σε αυτή την πράξη για να τα εκποιήσουν ενώ έχουμε και εκείνους τους «άρρωστους» συλλέκτες που αφαιρούν πράγματα αξίας ή έργα τέχνης και τα κλειδώνουν στ’ αμπάρια τους απλά… για να τα έχουν.
Αυτή, αποτελεί ίσως, τη μεγαλύτερη βεβήλωση σε εκκλησιαστικά κειμήλια της Μητρόπολής μας, καθώς όπως λέει ο Σεβασμιώτατος, κατά καιρούς αντιμετωπίζουν μικροπροβλήματα, σε σύγκριση βέβαια με ό,τι γίνεται σε άλλους θρησκευτικούς χώρους ανά τη χώρα.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι, στον συγκεκριμένο χώρο της Φιλερήμου, η Μητρόπολη δεν έχει καμία αρμοδιότητα καθώς ανήκει κτηματολογικά στο Δημόσιο και η διαχείρισή του γίνεται από την Αρχαιολογική Υπηρεσία σε συνεργασία με εμπλεκόμενες υπηρεσίες για το περιβάλλον.
Στη Μητρόπολη Ρόδου ανήκουν ο Ναός και τα κτήρια και όπως έκανε γνωστό ο Σεβασμιώτατος, αυτή την περίοδο, υπάρχει μία συζήτηση να εκπονηθεί μία μελέτη γι’ αυτά ώστε να ενταχθούν κάποια στιγμή σε κάποιο πρόγραμμα για να λειτουργήσουν και πάλι, ως μουσειακός χώρος.
Αυτή τη στιγμή, τα ακίνητα αυτά δεν έχουν κάποια χρήση και χρησιμοποιούνται ως γραφεία και αποθηκευτικοί χώροι, καθώς απαιτούνται αρκετές παρεμβάσεις ώστε να αποκτήσουν και πάλι μία λειτουργικότητα.
Όσον αφορά στον Ναό, είναι σε καλή κατάσταση, διότι κατά καιρούς η Μητρόπολη έχει κάνει καλές εργασίες για τη μόνωση, στερεώσεις στους τοίχους ενώ και στα κτήρια έχουν κάνει εργασίες μόνωσης και για τα σαθρά σημεία.
Ωστόσο, όπως επισημαίνει ο Σεβασμιώτατος, η παρέμβαση θα πρέπει να είναι πολύ μεγαλύτερη και ριζικότερη, καθώς τα ιταλικά κτήρια στο νησί ξεπερνούν πλέον την ηλικία των εκατό χρόνων και χρειάζονται ριζικές παρεμβάσεις, ώστε ν’ αντιμετωπιστούν τα προβλήματά τους εκ θεμελίων. «Αλλά αυτό χρειάζεται και χρόνο και μεγάλες δαπάνες», κατέληξε.