Ξεκίνησαν το απόγευμα της Παρασκευής 1ης Νοεμβρίου 2019, στην αίθουσα εκδηλώσεων της Χριστιανικής Ενώσεως Αγρινίου, οι εργασίες του Επιστημονικού Συνεδρίου, που διοργανώνει η Ιερά Μητρόπολη Αιτωλίας και Ακαρνανίας με θέμα: «Άγιος Ιάκωβος ο Νεομάρτυρας: Μαρτύριο και Μαρτυρία. Μια ηρωική μορφή που τίμησε την Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου Δερβέκιστας Αιτωλίας». Αφορμή της διοργάνωσης, τα 500 χρόνια από το Μαρτύριο των Αγίων.
Κατά την έναρξη του Συνεδρίου τελέσθηκε η ακολουθία του Αγιασμού από τον Σεβασμιώτατο, Μητροπολίτη Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Κοσμά. Στην ιερά ακολουθία έψαλλε η χορωδία του Συλλόγου Ιεροψαλτών Αγρινίου και περιχώρων «ΑΝΘΙΜΟΣ Ο ΑΡΧΙΔΙΑΚΟΝΟΣ», υπό την διεύθυνση του κ. Ιωάννη Καραγιάννη.
Ακολούθως ο Πρωτοσύγκελλος της Ι. Μητροπόλεως αρχιμανδρίτης π. Επιφάνιος Καραγεώργος καλοσώρισε τους συμμετέχοντες στο Συνέδριο, αναφερώμενος γενικά στις Ιερές Μονές ως τόπους ασκήσεως και θυσίας του ολοκληρωτικά αφιερωμένου μοναχού, αλλά και στην πορεία του κοινοβιακού μοναχισμού όπου «ο μοναχός με το καθημερινό μαρτύριο της συνειδήσεως, δίνει σάρκα και αίμα για να λάβει Πνεύμα».
Χαιρετισμούς απηύθυναν ο Δήμαρχος Αγρινίου κ. Γεώργιος Παπαναστασίου και ο Δήμαρχος Θέρμου κ. Σπυρίδων Κωνσταντάρας.
Κηρύσσοντας την επίσημη έναρξη των εργασιών του Επιστημονικού Συνεδρίου, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Κοσμάς αναφέρθηκε στα πρόσωπα των Αγίων της Ι. Μονής Δερβεκίστης, τα οποία ευλαβούνταν από την παιδική του ηλικία. Επίσης τόνισε την επιθυμία του να γίνουν γνωστοί οι τρεις Άγιοι σε όλο το πλήρωμα της τοπικής Εκκλησίας, αλλά και σε όλο τον κόσμο. Ευχήθηκε αυτό το Συνέδριο να αποτελέσει την αρχή, ώστε οι πιστοί να μελετήσουν και να εντρυφήσουν τόσο στη ζωή των Αγίων, όσο και στην ιστορία των μοναστηριών της Ιεράς Μητροπόλεώς μας που έχει να παρουσιάσει δοξασμένες σελίδες.
Κλείνοντας το λόγο του ο Σεβασμιώτατος, ευχαρίστησε τον Μητροπολίτη Γόρτυνος, τους εισηγητές και τις εισηγήτριες, τους συντονιστές, την οργανωτική επιτροπή, τη Γραμματεία και όλους όσους εργάσθηκαν για την προετοιμασία και την διεξαγωγή ενός Επιστημονικού Συνεδρίου, ενώ ευχήθηκε να ευοδωθούν οι εργασίες του, με τη Χάρη του Θεού και τις πρεσβείες των Αγίων Νεομαρτύρων Ιακώβου του Γέροντος, Ιακώβου του Διακόνου και Διονυσίου του Μοναχού.
Ακολούθως, στο βήμα προσήλθε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως κ. Ιερεμίας, ο οποίος ανέπτυξε το θέμα: «Οι Άγιοι στην Παλαιά Διαθήκη», ανοίγοντας έτσι και επίσημα τις εργασίες της Α’ Πανηγυρικής Συνεδρίας του Επιστημονικού Συνεδρίου.
Ο Σεβασμιώτατος κ Ιερεμίας, άρχισε την ομιλία του επισημαίνοντας ένα μεγάλο λάθος, μια μεγάλη αμαρτία που γίνεται στις μέρες μας στους θεολογικούς κύκλους. Δεν μελετάται, ή ακόμα χειρότερα, τίθεται εντελώς στο περιθώριο η Παλαιά Διαθήκη. Και εξήγησε ότι «αυτό συμβαίνει, διότι οι άνθρωποι και δυστυχώς και οι θεολόγοι την αντιλαμβάνονται ως ένα βιβλίο του Ισραήλ ή ένα βιβλίο με καλά λόγια και συμβουλές, όπως τα βιβλία του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη».
Συνεχίζοντας την ομιλία του ο Σεβασμιώτατος τόνισε ότι η Παλαιά Διαθήκη πρέπει να ερμηνεύεται χριστολογικά και έδωσε τον ορισμό της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης λέγοντας ότι είναι ακριβώς ο ίδιος. Και η Παλαιά και η Καινή Διαθήκη είναι «φάκελος μαρτυρικών καταθέσεων αυτόπτων και αυτηκόων μαρτύρων περί του Χριστού». Η διαφορά είναι ότι η μεν Παλαιά Διαθήκη ομιλεί περί του ασάρκου Χριστού, η δε Καινή Διαθήκη περί του σεσαρκωμένου Χριστού.
Αναπτύσσοντας το κυρίως μέρος της ομιλίας του ο Μητροπολίτης Γόρτυνος επεσήμανε ότι εφόσον και η Παλαιά Διαθήκη ομιλεί περί Χριστού είναι δυνατόν και στην χρονική αυτή περίοδο να έχουμε αγίους και να ομιλούμε περί αγιότητος. Εξήγησε ότι όπου στην Παλαιά Διαθήκη διαβάζομαι για «άγγελο κυρίου» δεν πρόκειται περί κτιστού αγγέλου, αλλά περί θείου όντος και συγκεκριμένα περί του Ιησού Χριστού. Η Παλαιά Διαθήκη είναι ένα βιβλίο θεοφανείων του Ιησού Χριστού.
Ολοκληρώνοντας την ομιλία του ο Σεβασμιώτατος, ανέφερε ότι η αγιότητα δεν κατανοείται και δεν ταυτίζεται με την αναμαρτησία, αλλά με την παντοδυναμία του Θεού. Ο σκοπός του ανθρώπου είναι να μπει στην αγιότητα του Θεού, να μπει αιώνια μέσα στην μνήμη του Θεού. Και πως θα μπει ο άνθρωπος μέσα στη μνήμη του Θεού και θα ενωθεί με τον Θεό; Το εξηγεί ο προφήτης Μιχαίας: Ο Θεός από τον άνθρωπο δεν ζητά τίποτε άλλο παρά να ζει με δικαιοσύνη, να εξασκεί την αγάπη και να είναι πρόθυμος να ακολουθήσει τον Θεό και να παραδοθεί ολοκληρωτικά στο θέλημά Του.
Την ευθύνη παρουσιάσεως του προγράμματος της πρώτης ημέρας του Συνεδρίου είχε ο θεολόγος κ. Λεωνίδας Γαρουφαλής, ενώ στην Α’ Συνεδρία προήδρευσε και παρουσίασε τον κεντρικό ομιλητή ο πρωτοπρεσβύτερος π. Χριστοφόρος Χρόνης.
