Με αφορμή την εκδήλωση για τα 109 έτη από τότε (1914) που ξέσπασε ο αγώνας για την Αυτονομία της Βορείου Ηπέίρου, που θα γίνει στο Δελβινάκι, την Κυριακή 14 Μαΐου 2023, ο Μητροπολίτης Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανῆς καί Κονίτσης κ. Ανδρέας εξέδωσε εγκύκλιο με θέμα: “Ο Αυτονομιακός Αγώνας της Βορείου Ηπείρου περιμένει δικαίωση”.
Παρακάτω ολόκληρη η εγκύκλιος
Αγαπητοί μου Χριστιανοί, ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ !
Πέρασαν κιόλας 109 χρόνια από το 1914 που ξέσπασε ο αγώνας για την Αυτονομία της Βορείου Ηπέίρου. Ήταν μια αντίδραση για την κραυγαλέα αδικία των τότε Μεγάλων δυνάμεων να προσαρτήσουν το Βόρειο τμήμα της Ηπείρου στο νεοσύστατο τότε κρατίδιο της Αλβανίας. Ο Ελληνικός Στρατός είχε με τον ηρωισμό του και το αίμα του ελευθερώσει αυτά τα εδάφη, έπειτα από σκλαβιά αιώνων. Αλλά, δυστυχώς, οι λεγόμενοι «Μεγάλοι» αυτού του κόσμου δεν είχαν και δεν έχουν τέτοιες ευαισθησίες, και μόνο για τα συμφέροντά τους ενδιαφέρονται. Έτσι, υποχρέωσαν την Ελληνική Κυβέρνηση να αποσύρη τον νικηφόρο στρατό της, αφήνοντας την Βόρειο Ήπειρο στο ανελέητο μίσος των Αλβανών, που μέχρι τότε για μόνη τους ασχολία είχαν το πλιάτσικο και τις λεηλασίες.
Αλλά οι Βορειοηπειρώτες δεν έμειναν με σταυρωμένα χέρια. Ξεσηκώθηκαν. Και στις 17 Φεβρουαρίου 1914, στο Αργυρόκαστρο, κήρυξαν την Αυτονομία της ιδιαίτερης Πατρίδας τους, με πρωτοπόρους τους κατοίκους της ηρωικής Χειμάρρας. Σχηματίστηκε Κυβέρνηση της Αυτονόμου Βορείου Ηπείρου, με Πρόεδρο τον Γεώργιο Χρηστάκη Ζωγράφο και μέλη, εκτός των άλλων, τους τρεις Μητροπολίτες: τον Δρυινουπόλεως (Αργυροκάστρου) Βασίλειο, τον Κορυτσάς Γερμανό και τον Βελλάς και Κονίτσης Σπυρίδωνα Βλάχο, ο οποίος, κατά κοινή ομολογία, υπήρξε η ψυχή και ο κινητήριος μοχλός του ιστορικού εκείνου αγώνος.
Στο προσκλητήριο της Αυτονόμου Κυβερνήσεως της Βορείου Ηπείρου, έσπευσαν εθελοντές και, μάλιστα, φοιτητές, από διάφορα διαμερίσματα της Ελλάδος, ιδιαίτερα Κρητικοί και Μανιάτες. Ο πρόχειρος αυτός στρατός συνέτριψε τις επιθέσεις των Αλβανών. Και η ελευθερία φάνηκε να ξαναγυρίζη στην αρχαία κοιτίδα της. Γι’ αυτό, οι Μεγάλες Δυνάμεις εκάλεσαν τα εμπλεκόμενα μέρη στην Κέρκυρα, όπου στις 17 Μαΐου 1914 υπεγράφη το περίφημο «Πρωτόκολλο της Κερκύρας», με το οποίο δινόταν ευρεία αυτονομία στην Βόρειο Ήπειρο. Επειδή, όμως, είχε εν τω μεταξύ, η κατάσταση εξελιχθή σε αναρχία λόγω των συνεχιζομένων αλβανικών επιθέσεων, οι Μεγάλες Δυνάμεις εκάλεσαν πάλι τον Ελληνικό Στρατό για να επιβάλη την τάξη. Αλλά, τώρα, τα πράγματα έδειχναν ότι μάλλον ώδευαν προς ένωση της Βορείου Ηπείρου με την Ελλάδα. Γι’ αυτό, οι Μεγάλες Δυνάμεις έθεσαν ένα εκβιαστικό δίλημμα προς τον Έλληνα Πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο: Ή κρατάς την Βόρειο Ήπειρο, αλλά χάνεις τα νησιά του Αιγαίου ˙ ή κρατάς τα νησιά αλλά χάνεις την Βόρειο Ήπειρο. Εκείνος προτίμησε τα νησιά, με την σκέψη ότι, αργότερα, διά της διπλωματικής οδού, θα κατώρθωνε να κερδίση την Βόρειο Ήπειρο.
Τα χρόνια περνούσαν με τους Βορειοηπειρώτες σκλάβους στους Αλβανούς. Μόνο το 1940 ανάσαναν αέρα ελευθερίας, όταν ο Ελληνικός Στρατός ελευθέρωνε την μία μετά την άλλη τις πόλεις της Βορείου Ηπείρου. Αλλά η χαρά δεν κράτησε πολύ, γιατί με την επίθεση της ναζιστικής Γερμανίας ο Στρατός μας υποχώρησε. Έπειτα δε, μετά την λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου επικράτησε στην Αλβανία το κομμουνιστικό καθεστώς του Ενβέρ Χότζα, που κράτησε 45 ολόκληρα χρόνια, οπότε οι Βορειοηπειρώτες υπέφεραν τα πάνδεινα. Σ’ εκείνη την φοβερή μαυρίλα φάνηκε η φωτεινή μορφή του Μητροπολίτου ΣΕΒΑΣΤΙΑΝΟΥ, ο οποίος αγωνίσθηκε σθεναρά για τα δίκαια και τα δικαιώματα των Βορειοηπειρωτών. Βιάστηκε, όμως, να φύγη για την αιωνιότητα την ώρα που γκρεμιζόταν το απαίσιο εκείνο καθεστώς. Και τώρα, οι αδελφοί μας έχουν ν’ αντιμετωπίσουν την πονηριά των Αλβανών που συνεχίζουν τις αυθαιρεσίες τους. Γι’ αυτό απεφασίσθη να γίνη η καθιερωμένη εκδήλωση μετά από διακοπή 3 ετών, λόγω κορωνοιού, στο Δελβινάκι, την Κυριακή 14 Μαΐου 2023. Θα συναντηθούμε εκεί, συν Θεώ, για ν’ ακουσθή και η δική μας φωνή για τα δίκαια της Βορείου Ηπείρου.
Διάπυρος ευχέτης εν Χριστώ Αναστάντι
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
† Ὁ Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανῆς καί Κονίτσης ΑΝΔΡΕΑΣ