Με τη δέουσα εκκλησιαστική μεγαλοπρέπεια και κατάνυξη η Λέρος εόρτασε τη Μετάσταση του Αγίου Ενδόξου Αποστόλου και Ευαγγελιστού Ιωάννου του Θεολόγου. Παράλληλα τίμησε με τις πρέπουσες τιμές τη μνήμη των ηρωϊκώς πεσόντων υπέρ Πατρίδος, ανήμερα της 80ης επετείου από τη βύθιση του ένδοξου Αντιτορπιλικού του Πολεμικού Ναυτικού «Βασίλισσα Όλγα» στις 26 Σεπτεμβρίου 1943.
Αρχιερατικός Εσπερινός
Το απόγευμα της Δευτέρα 25 Σεπτεμβρίου 2023, παραμονή της εορτής της Μεταστάσεως του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου, στον Ιερό Καθεδρικό Ναό Αγίου Νικολάου, τελέσθηκε Μέγας Πανηγυρικός Αρχιερατικός Εσπερινός χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Λέρου, Καλύμνου και Αστυπαλαίας κ. Παϊσίου, συμπροσευχομένου του Θεοφιλεστάτου Επισκόπου Στρατονικείας κ. Στεφάνου, και την συμμετοχή των Ιερέων Αρχιμανδρίτη Αλέξιου Ιστρατόγλου, εφημερίου του Πολεμικού Ναυτικού, π. Δαμασκηνού Παλαπουγιούκ εφημερίου του Ιερού Ναού, και πολλών ιερέων της Ιεράς Μητροπόλεως και παρεπιδημούντων ιερέων.
Θεία Λειτουργία και επίσημη Δοξολογία
Την Τρίτη 26 Σεπτεμβρίου 2023, στον Ιερό Καθεδρικό Ναό του Αγίου Νικολάου, στο Λακκί της Λέρου, ετελέσθη Αρχιερατικό Συλλείτουργο προεξάρχοντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Λέρου, Καλύμνου και Αστυπαλαίας κ. Παϊσίου, συλλειτουργούντος του Θεοφιλεστάτου Επισκόπου Στρατονικείας κ. Στεφάνου, του Αρχιμανδρίτη Αλεξίου Ιστρατόγλου, εφημερίου του Πολεμικού Ναυτικού, του ιερού κλήρου της νήσου και παρεπιδημούντων ιερέων.
Μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας, βάσει επισήμου προγράμματος που εξέδωσε το Γενικό Επιτελείο Ναυτικού και το Φρουραρχείο Λέρου, ετελέσθη επίσημη Δοξολογία παρουσία του Υφυπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής Ιωάννη Παππά, του Διοικητού Διοίκησης Διοικητικής Μέριμνας Ναυτικού Αντιναυάρχου (Μ) Χαρίλαου Παπαδημητρίου ΠΝ, του Διοικητού της 80 Ανωτάτης Ταγμάτων Εθνοφυλακής Ταξιάρχου Αριστείδη Καβαρλίγκου, εκπροσώπων επιζώντων του «Βασίλισσα Όλγα» και του αγγλικού “Intrepid”, τοπικών πολιτικών και στρατιωτικών Αρχών και Σωμάτων Ασφαλείας της Επαρχίας και Νήσου, εκπροσώπων φορέων και συλλόγων και τοπικών παραγόντων, εκπαιδευτικών, καθώς και αντιπροσωπειών σχολείων και συλλόγων με τις σημαίες τους.
Μήνυμα του Υφυπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής Ιωάννη Παππά: «Τιμή και δόξα στους Ήρωές μας»
Με αφορμή την 80η επέτειο από την βύθιση του αντιτορπιλικού «Βασίλισσα Όλγα», ο Υφυπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής Ιωάννης Παππάς αναφέρθηκε στη θυσία των Ηρώων στέλνοντας παράλληλα μήνυμα σε κάθε επίβουλο, «πως η χώρα έχει σύνορα τα οποία φυλάσσονται από τις γυναίκες και τους άνδρες των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας, με πίστη και αφοσίωση».
«Στη Λέρο, για την 80η επέτειο από τη βύθιση του Α/Τ ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ ΟΛΓΑ, του πλοίου που έγραψε ιστορία κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου, με την συμμετοχή του σε πλήθος επιτυχημένων αποστολών και επιχειρήσεων.
Θυμόμαστε και τιμάμε τη θυσία του ενδόξου πληρώματός του, στο Λακκί της Λέρου, όπου δέχτηκε επιδρομή από γερμανικά αεροπλάνα, με αποτέλεσμα το θάνατο του Κυβερνήτη και 69 μελών του πληρώματος.
Είμαστε εδώ, στα καταγάλανα νερά του Αιγαίου, για να υπενθυμίσουμε σε κάθε επίβουλο, πως η χώρα έχει σύνορα τα οποία φυλάσσονται από τις γυναίκες και τους άνδρες των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας, με πίστη και αφοσίωση.
Τιμή και δόξα στους Ήρωές μας.» , αναφέρει το μήνυμα του Υφυπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής Ιωάννη Παππά σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης.
Επιμνημόσυνη δέηση, ριπές όπλων, καταθέσεις στεφάνων και τήρηση ενός λεπτού σιγής
Μετά το πέρας της Δοξολογίας, στο μνημείο των πεσόντων του Αντιτορπιλικού «Βασίλισσα Όλγα», ακολούθησε επιμνημόσυνη δέηση υπό του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου κ. Παϊσίου, προσκλητήριο των πεσόντων με ριπές όπλων, καταθέσεις στεφάνων, τήρηση ενός λεπτού σιγής, και ανάκρουση Εθνικού Ύμνου από την μπάντα του Πολεμικού Ναυτικού.
Εν συνεχεία ο Διοικητής Διοίκησης Διοικητικής Μέριμνας Ναυτικού Αντιναύαρχος (Μ) Χαρίλαος Παπαδημητρίου ΠΝ εκφώνησε τον πανηγυρικό της ημέρας, αναφερόμενος στην ιστορία και τα ηρωϊκά κατορθώματα του πληρώματος του ένδοξου Αντιτορπιλικού «Βασίλισσα Όλγα», ενώ τόνισε το υψηλό επίπεδο του Πολεμικού Ναυτικού της χώρας μας.
Κατόπιν, οι Αρχές επιβιβάσθηκαν στην Κανονιοφόρο «Αήττητος» του Πολεμικού μας Ναυτικού, όπου ερρίφθησαν στεφάνια στο σημείο βύθισης του αντιτορπιλικού, εντός του λιμένος του Λακκίου.
Τιμές, τόσο στη Δοξολογία, όσο και στις υπόλοιπες τελετές, απέδωσαν άγημα και η μπάντα του Πολεμικού Ναυτικού, ενώ επιβλητική ήταν η παρουσία της Κανονιοφόρος «Αήττητος», και του περιπολικού του Λιμενικού Σώματος που έλαβαν μέρος στις τελετές της 80ης επετείου βυθίσεως του ένδοξου Αντιτορπιλικού «Βασίλισσα Όλγα».
Περισσότερες φωτογραφίες
ΑΡΧΙΕΡΑΤΙΚΟΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ
ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ – ΕΠΙΣΗΜΗ ΔΟΞΟΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ 80Η ΕΠΕΤΕΙΟ ΤΗΣ ΚΑΤΑΒΥΘΙΣΕΩΣ Α/Τ «Β. ΟΛΓΑ»
ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΑ ΑΠΟ ΤΟ ΜΝΗΜΕΙΟ «ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ ΟΛΓΑ»
Το ένδοξο Αντιτορπιλικό «Βασίλισσα Όλγα»
Το αντιτορπιλικό «Βασίλισσα Όλγα» (D-15), τύπου Greyhound, αποτέλεσε ένα από τα ενδοξότερα πλοία του Πολεμικού μας Ναυτικού, με πλούσια δράση κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Πήρε μέρος σε επικίνδυνες αποστολές στην Αδριατική, στο Τομπρούκ, στη Μεσόγειο και στον Ινδικό Ωκεανό.
Το Φεβρουάριο του 1941, ήταν εκείνο που μετέφερε τα αποθέματα χρυσού της Τράπεζας της Ελλάδος, στην Κρήτη. Και ήταν πάλι το «Βασίλισσα Όλγα» που επιλέχθηκε για την μετακίνηση της Ελληνικής κυβέρνησης στην Μεγαλόνησο, μετά τη γερμανική εισβολή.
Σήμερα, αναπαύεται στην υγρή αγκαλιά της θάλασσας, στο Λακκί της Λέρου, στο σημείο που βυθίστηκε, παίρνοντας μαζί του στο βυθό 65 μέλη του ηρωικού πληρώματος του.
Η ιστορία του «Βασίλισσα Όλγα» αρχίζει στην Αγγλία, όπου ναυπηγείται και καθελκύεται στις 2 Ιουνίου 1938. Το πλοίο θα πάρει το όνομά του βάσει του ΒΔ 25/8/38.
Στις 28 Οκτωβρίου 1938 στο «Βασίλισσα Όλγα» θα τοποθετηθεί ο πρώτος κυβερνήτης αρχιπλοίαρχος Μ. Ζαρόκωστας και λίγες μέρες αργότερα ο ύπαρχος πλωτάρχης Ε. Ζάρπας και ο πρώτος μηχανικός Η. Πολιτάκος, όπου με λίγους υπαξιωματικούς αναχωρούν για την Γλασκώβη για την παραλαβή του Α/Τ.
Στις 4 Φεβρουαρίου 1939 εκτελεί δοκιμές εν πλω και φθάνει την μεγίστη ακίνδυνη ταχύτητα των 34 κόμβων.
Η ύψωση της Ελληνικής Σημαίας στο Α/Τ «Βασίλισσα Όλγα» γίνεται στις 11 Φεβρουαρίου 1939, ενώ η επίσημη ένταξη στο Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό τρεις μέρες αργότερα στις 14 Φεβρουαρίου 1939.
Η δράση του «Βασίλισσα Όλγα» αρχίζει στις 15 Αυγούστου του 1940. Τότε, μετά τον τορπιλισμό της «Έλλης» στην Τήνο, κλήθηκε μαζί με το αδελφό του πλοίο «Β. Γεώργιος» να συνοδεύσει τα επιβατηγά σκάφη με τους προσκυνητές της Μεγαλόχαρης από την Τήνο στον Πειραιά. Κυβερνήτης του «Β. Όλγα» αυτή την περίοδο, ήταν ο Πλοίαρχος Α. Λεοντόπουλος.
Με την κήρυξη του πολέμου, στις 28 Οκτωβρίου το 1940, το «Βασίλισσα Όλγα» αναπτύσσει έντονη πολεμική δραστηριότητα. Παίρνει μέρος σε επικίνδυνες πολεμικές επιχειρήσεις, σε περιπολίες, καταδρομικές εξόδους, συνοδείες νηοπομπών αλλά και αποστολές εξόντωσης των εχθρικών πλοίων.
Στις 27 Απριλίου 1941 τα γερμανικά στρατεύματα μπαίνουν στην Αθήνα και υψώνουν στην Ακρόπολη την σημαία με τον αγκυλωτό σταυρό. Δυο μέρες πριν, το «Β. ΟΛΓΑ» άφηνε πίσω της την πατρίδα και έπλεε προς την Αλεξάνδρεια για την συνέχιση του αγώνα.
Στην Αλεξάνδρεια, το «Βασίλισσα Όλγα» εντάσσεται στη βρετανική μοίρα αντιτορπιλικών, ενώ την κυβέρνησή της αναλαμβάνει ο 37χρονος πλωτάρχης Γεώργιος Μπλέσσας. Με κυβερνήτη τον Μπλέσσα το «Βασίλισσα Όλγα» θα ζήσει τις πιο δοξασμένες στιγμές της αλλά και τις πιο τραγικές της ώρες. Υπόδειγμα αξιωματικού , ο αισιόδοξος κεφαλλονίτης με τη σιδερένια θέληση και τις ακλόνητες αρχές του, ο Γ. Μπλέσσας ταύτισε το όνομά του με την αυτοθυσία και τη συναδελφική αλληλεγγύη. Ο άγγλος αξιωματικός , ανθυποπλοίαρχος G.Connell, περιγράφει τον πλωτάρχη Γ. Μπλέσσα με τα παρακάτω λόγια : «Η Β.ΟΛΓΑ είχε κυβερνήτη τον εγκάρδιο και θαρραλέο πλωτάρχη Μπλέσσα, ο οποίος εκτός από έξοχος επαγγελματίας, ήταν επίσης ένας διεθνούς φήμης πρωταθλητής γέφυρας..». Αυτός ο κυβερνήτης θα κερδίσει τον σεβασμό και την απεριόριστη εκτίμηση του πληρώματος του πλοίου του, πολύ γρήγορα. Απαιτητικός κατά τη διάρκεια των πολεμικών συγκρούσεων, πραγματικός φίλος όμως όταν οι συνθήκες το επέτρεπαν ή το απαιτούσαν. Ήξερε να είναι άψογος κυβερνήτης αλλά και σωστός άνθρωπος με ενδιαφέρον και κατανόηση για τους συντρόφους του. Με αυτόν τον Κυβερνήτη το «Βασίλισσα Όλγα» θα γράψει, τα χρόνια που θα ακολουθήσουν, μία από τις πιο χρυσές σελίδες της ναυτικής μας ιστορίας.
Συμμετείχε στη ναυμαχία του Ταίναρου. Μαζί με το αγγλικό αντιτορπιλικό «Petard» αιχμαλώτισε το ιταλικό υποβρύχιο «Uarsciek», κοντά στη Βεγγάζη. Έγιναν τρεις επιθέσεις από το «Petard» και το «Βασίλισσα Όλγα» κατά του ιταλικού υποβρυχίου. Η τελευταία από το ελληνικό αντιτορπιλικό έδωσε και τη χαριστική βολή στο «Uarsciek», που αναγκάστηκε να αναδυθεί. Το «Uarsciek» ήταν το τελευταίο από τα 20 ιταλικά υποβρύχια που χάθηκαν στη Μεσόγειο το 1942.
Τον Ιανουάριο του 1943, το «Βασίλισσα Όλγα» βυθίζει το Ιταλικό πετρελαιοφόρο «Strompoli» και τον Ιούνιο της ίδιας χρονιάς βυθίζει σε συνεργασία με το βρετανικό «Jervis», δύο πολεμικά και δύο πλοία συνοδείας.
Πρωτοστάτησε στην επίθεση κατά της Παντελλερίας, του «νησιού φρουρίου» του Μουσολίνι και στην απόβαση της Σικελίας.
Ήταν το μοναδικό ελληνικό πλοίο που συμμετείχε το Σεπτέμβριο του 1943, στην παράδοση του ιταλικού στόλου, μετά τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας. Η συμμετοχή της «Βασίλισσας Όλγας», ήταν ιδιαίτερα τιμητική, τόσο για το θρυλικό αντιτορπιλικό μας, όσο και το Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό.
Μετά τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας, άρχισαν οι επιχειρήσεις στα Δωδεκάνησα. Τα ελληνικά αντιτορπιλικά, παρά τους κινδύνους, έπλεαν στο Αιγαίο, χτυπούσαν εχθρικές νηοπομπές, αποβίβαζαν κομάντος στα Δωδεκάνησα και επέστρεφαν στις βάσεις τους για ν’ ανεφοδιαστούν και ν’ αποπλεύσουν πάλι για άλλες περιπολίες ή αποστολές.
Μια τέτοια τόσο επικίνδυνη όσο και επιτυχή αποστολή πραγματοποίησε το «Βασίλισσα Όλγα» τον Σεπτέμβριο του 1943, κοντά στην Αστυπάλαια. Μαζί με τα αγγλικά αντιτορπιλικά «Faulknor» και «Eclipse» είχαν εντοπίσει γερμανική νηοπομπή. Οι Γερμανοί προσπαθούσαν ν’ αποφύγουν την αναμέτρηση. Στάθηκαν όμως άτυχοι. Τρεις μέρες μετά την βύθιση της εχθρικής νηοπομπής στην Αστυπάλαια, το «Βασίλισσα Όλγα» ξαναβρέθηκε στα Δωδεκάνησα, μεταφέροντας στρατό , αντιαεροπορικά ταχυβόλα, μοτοσικλέτες, τρόφιμα και πυρομαχικά, στη Λέρο. Ήταν η πρώτη φορά μετά από 2,5 χρόνια που το πλήρωμα του «Βασίλισσα Όλγα» αντίκριζε ξανά ελληνικό νησί.
Το επόμενο ταξίδι όμως του ελληνικού αντιτορπιλικού στη Λέρο, θα είναι και το τελευταίο του θρυλικού πλοίου. Ένα ταξίδι που άρχισε στις 08:45 της 25ης Σεπτεμβρίου, όταν το «Βασίλισα Όλγα» απέπλευσε από την Αλεξάνδρεια μαζί με το αγγλικό «Intrepid» με προορισμό την θαλάσσια περιοχή ανάμεσα στην Κρήτη και την Κω. Εκεί τα δύο αντιτορπιλικά θα εκτελούσαν επιθετική περιπολία για να εμποδίσουν τη διέλευση εχθρικών νηοπομπών από λιμάνια της ηπειρωτικής Ελλάδας και της Κρήτης προς τα Δωδεκάνησα. Μέχρι τις 04:15 της 26ης Σεπτεμβρίου, τα δύο πλοία περιπολούσαν στην προκαθορισμένη περιοχή, χωρίς απρόοπτα. Τότε, παίρνουν με κρυπτογραφημένο σήμα εντολή να καταπλεύσουν στη Λέρο, στις 07:00 το πρωί.
Στις 07:00 το πρωί της επόμενης ημέρας, τα δύο αντιτορπιλικά έμπαιναν στον όρμο Λακκί της Λέρου. Ήταν Κυριακή 26 Σεπτεμβρίου 1943, ανήμερα της θρησκευτικής εορτής του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου.
Στο φυσικό λιμάνι της Λέρου υπήρχαν τρεις βρετανικές τορπιλάκατοι και ένα μικρό ιταλικό καράβι, δεμένα κοντά στην προκυμαία. Το «Βασίλισα Όλγα» έδεσε κοντά στη δεύτερη είσοδο του όρμου και το «Intrepid» περίπου 200 μέτρα ανατολικότερα. Το πλήρωμα ήταν κουρασμένο από την ολονύχτια περιπολία κι έτσι οι περισσότεροι κατέβηκαν στα υποφράγματα για να κοιμηθούν. Στη γέφυρα έμεινε ο αξιωματικός φυλακής με τους βοηθούς του, στα πυροβόλα και τα πολυβόλα έμειναν οι πυρήνες των ομοχειριών και στις μηχανές υπήρχαν οι μηχανικοί και οι θερμαστές βάρδιας. Η γαλήνια αιγαιοπελαγίτικη μέρα έκανε τα πληρώματα των πλοίων να πιστέψουν ότι θα περνούσαν μια ήρεμη μέρα στο μέχρι τότε ασφαλές ορμητήριο της Λέρου.
Στις 10:00 το πρωί οι σειρήνες ήχησαν. Γερμανική επιδρομή από 40 stukas επιτέθηκαν στα αγκυροβολημένα πλοία. Τελικά το «Βασίλισσα Όλγα» βυθίστηκε, μετά από ηρωϊκή μάχη του πληρώματός του με τα γερμανικά αεροπλάνα. Απωλέσθηκαν ο κυβερνήτης, πλωτάρχης Γ. Μπλέσσας ΒΠΝ, 6 αξιωματικοί,65 υπαξιωματικοί και ναύτες. Μαζί με το «Βασίλισσα Όλγα» βυθίστηκε και το αγγλικό “Intrepid”.
Α/Τ «ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ ΟΛΓΑ»
Διαστάσεις: Μήκος: 323 πόδια
Πλάτος: 33 πόδια
Βύθισμα: 8,5 πόδια
Εκτόπισμα: 1.335 τόνοι άφορτη, 2.000 τόνοι έμφορτη
Πρόωση: 2 ατμοστρόβιλοι Parsons ισχύος 34.000 ίππων
3 λέβητες Yarrow
2 έλικες
Ταχύτητα: 34 κόμβοι μέγιστη ακίνδυνη
32 κόμβοι επιτρεπόμενη
14 κόμβοι οικονομική
Ακτίνα δράσεως: 3.370 ν.μ. με ταχύτητα 12 κόμβων
2.330 ν.μ. με ταχύτητα 19 κόμβων
1.600 ν.μ. με ταχύτητα 26 κόμβων
1.180 ν.μ. με ταχύτητα 31 κόμβων
Φόρτος καυσίμων: 455 τόνοι πετρελαίου
Οπλισμός: 4 πυροβόλα 127mm Rheinmetall
4 ταχυβόλα αντιεροπορικά 37mm Rheinmetall
2 τετραπλοί Τ/Σ των 533mm
2 εκτοξευτές βομβών βάθους
2 αφετήρες για τη ρίψη βομβών
Το 1941 αφαιρέθηκε το 4ο πυροβόλο των 5 ιντσών και οι πρυμνιοί Τ/Σ για να προστεθούν 1 Α/Α πυροβόλο 3 ιντσών, 6 πυροβόλα 20 χιλ. και συσκευή Α/Υ.
Πλήρωμα άνδρες: 145 ελάχιστο – 240 μέγιστο