Την Κυριακή 30 Ιουλίου 2023, ο Σεβ. Μητροπολίτης Μάνης κ. Χρυσόστομος Γ’, μετέβη στην Καρυούπολη Μάνης και τέλεσε την Θ. Λειτουργία στον εκεί Ι.Ναό, με την ευκαιρία της αγιοκατατάξεως (2022) του διατελέσαντος Επισκόπου Καρυουπόλεως (1741 – 1745), του μετέπειτα Μητροπολίτου Λακεδαιμονίας, Aγίου Ανανίου, όπου και το 1764 μαρτύρησε στο Μυστρά.
Ο Σεβ. εντοίχισε μαρμάρινη πλάκα στον τοίχο του Ναού. Συλλειτούργησε και ο αρχιμ. π. Ραφαήλ Τσάλτας, εκπρόσωπος του Σεβ. Μητροπολίτου Μονεμβασίας και Σπάρτης κ. Ευσταθίου.
Παρακάτω παραθέτουμε σχετικό – αναμνηστικό κείμενο του Σεβασμιωτάτου:
Ο ΑΓΙΟΣ ΑΝΑΝΙΑΣ
ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΚΑΡΥΟΥΠΟΛΕΩΣ
ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΛΑΚΕΔΑΙΜΟΝΙΑΣ
Ο ΕΘΝΟΪΕΡΟΜΑΡΤΥΣ
(†1764)
Τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Μάνης κ. Χρυσοστόμου Γ’
Ὁ Ἅγιος Ἀνανίας, κατά κόσμον Ἀναστάσιος Θεοφίλης ἐκ πατρός καί Λαμπάρδης ἐκ μητρός, γεννήθηκε τό 1710 στή Δημητσάνα τῆς Γορτυνίας καί μαρτύρησε στόν Μυστρᾶ τό 1764 ὡς Μητροπολίτης Λακεδαιμονίας. Εἶχε προηγουμένως διατελέσει Ἐπίσκοπος Καρυουπόλεως τῆς Μάνης κατά τό χρονικό διάστημα ἀπό 1741 μέχρι 1745.
Ἡ οἰκογένεια στήν ὁποία μεγάλωσε ἦταν παραδοσιακή καί ἀρχοντική μέ πίστη σέ ἀρχές καί ἀξίες. Σπούδασε στήν ὀνομαστή Σχολή τῆς Μονῆς Φιλοσόφου κοντά στήν ἡρωοτόκο Δημητσάνα. Τά ἑλληνικά γράμματα, ἡ φιλοσοφία, ἡ λογική, ἡ γεωγραφία, ἡ πατριδογνωσία, τά μαθηματικά καί ἡ θεολογία ἀποτελοῦσαν τό κύριο ἐντρύφημα τῶν σπουδῶν του. Τό ὅλο κλίμα τῆς Μονῆς, ὅπου ζοῦσε, τόν ὁδήγησε νά ἐκπληρώσει τόν ἱερό του πόθο, αὐτόν, τῆς ὁλοκληρωτικῆς ἀφιερώσεως στό Θεό. Ἔτσι γίνεται Μοναχός, Διάκονος καί Πρεσβύτερος.
Ἡ ἐξαιρετική παιδεία του καί τό ἀκέραιο ἦθος του τόν ἔκαμναν γνωστό σ’ ὁλόκληρη τήν Πελοπόννησο.
Ἔτσι τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο τόν ἐξέλεξε Ἐπίσκοπο Καρυουπόλεως στή Μάνη.
Ἡ Καρυούπολη εἶναι μία παλαιά ὄμορφη πόλη μέ ἱστορία ἀπό τούς βυζαντινούς αἰῶνας. Ὑπάρχει ἡ παράδοση ὅτι στόν τόπο αὐτό εἶχε ἔλθει καί ὁ ἐπιφανής ἅγιος Θεόδωρος ὁ Στουδίτης κατά τόν 8ο αἰῶνα ὡς ἐξόριστος κατά τήν περίοδο τῆς εἰκονομαχίας, ὅπου καί συνέγραψε μεγάλο μέρος τοῦ ἔργου του. Σέ μία μάλιστα ἀπό τίς ἐξορίες στήν Καρυούπολη ἔμεινε καί ὁ θεῖος του ἅγιος Πλάτων, συγγενής τοῦ αὐτοκράτορος Κωνσταντίνου τοῦ ΣΤ’ (790-797) ἀλλά καί ἄλλοι λόγιοι μοναχοί εὕρισκαν ὡς τόπον ἡσυχίας καί περισυλλογῆς τήν Καρυούπολη.
Ὁ Ἅγιος Ἀνανίας τόσον ὡς Ἐπίσκοπος Καρυουπόλεως ὅσον καί ὡς Μητροπολίτης Λακεδαιμονίας λάμπρυνε τήν Ἐκκλησία μέ τήν πνευματικότητά του καί τά θεάρεστα ἔργα του. Ὅπως εὔστοχα γράφει ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Μονεμβασίας καί Σπάρτης κ. Εὐστάθιος ὁ ἅγιος ἦταν: «Λιτός καί σεμνός σάν Λάκωνας πρίν γίνει Λακεδαιμονίας, φλογερός, ἐνθουσιώδης, ἀκάματος καί ἐμπνευσμένος Ἀπόστολος τοῦ Χριστοῦ καί τῆς Ἑλλάδος, θαυμαζόταν ἀπό ὁμοεθνεῖς καί Ὀθωμανούς. Ἄριστα σταδιοδρόμησε στήν ἱστορική γῆ τῆς Λακεδαίμονος. Ὅμως δέν περιόρισε τή δράση του τοπικά, ἀφοῦ ἀνεδείχθη σύντομα Μοραγιάνης τῆς Πελοποννήσου, δηλαδή πρόεδρος τῶν προκρίτων τοῦ Μοριᾶ.
Διακρίθηκε γιά τήν μόρφωσή του, σπάνιο κατόρθωμα γιά τήν ἐποχή του, γιά τό ἦθος, τήν εὐγένεια καί τά πολλά ἡγετικά του προσόντα. Στά στήθη του ἔπαλλε μιά καρδιά ἑλληνική, ἐνῶ στήν πορεία του σηματοδοτοῦσε ὁ νόμος τοῦ Θεοῦ… Σκοπό τῆς ζωῆς του εἶχε νά ἁπαλύνει τόν πόνο καί νά ὑπερνικήσει τή φτώχεια τῶν χριστιανῶν του, πού πάντοτε δυστυχῶς τή συνόδευε ἡ ἀγραμματοσύνη καί τά συντρόφευε ἡ γκρίνια καί ἡ διχόνοια. Παράλληλα, χωρίς νά παραβλέπει τά κύρια ἐκκλησιαστικά του καθήκοντα, ἀσχολήθηκε μέ θαυμαστή ἐπιτυχία καί μέ τά ἐθνικά ζητήματα.
Κατάφερε νά λειτουργήσει αὐτοδιοίκηση μέ ἰδεώδη τρόπο καί χωρίς ἐπέμβαση τῶν Τούρκων… Ἀνήκει στή μερίδα τῶν φωτισμένων ἐκείνων ἀνδρῶν πού πίστευαν ὅτι μέ μόνη τήν παιδεία θά μποροῦσε νά δημιουργηθεῖ ρωμαλέα συνείδηση καί νά ἐπιδιωχθεῖ ἡ ἐθνική ἀνάσταση».
Ἡ μεγαλύτερη προσφορά του ἦταν οἱ ἀγῶνες του γιά τήν ἀπελευθέρωση τοῦ Γένους. Μέ τά σπάνια ὀργανωτικά του προσόντα κατέστρωσε σχέδιο ἐθνικῆς ἐξεγέρσεως κατά τῆς τουρκικῆς κυριαρχίας. Πλήν ὅμως τά σχέδια του προδόθηκαν καί μόλις ἡ Ὑψηλή Πύλη πληροφορήθηκε τήν ὅλη δράση τοῦ Μητροπολίτου μετά τῶν ἄλλων Ἑλλήνων ὁπλαρχηγῶν, ἔστειλε μυστικά ὁπλισμένους Τούρκους οἱ ὁποῖοι πολιόρκησαν τήν Μητρόπολη στόν Μυστρᾶ καί ἐξετέλεσαν τό δολοφονικόν τους σχέδιον.
Στίς 15 Ἀπριλίου τοῦ ἔτους 1764 ἀφοῦ εἶχε τελέσει τήν ἀγρυπνία ὁ ἅγιος καί εἶχε μεταλάβει τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων καί γιά νά μήν βεβηλώσουν οἱ Τοῦρκοι τόν Ἱερό Ναό ἐξῆλθε μόνος του ὁ ἴδιος καί παραδόθηκε στό μῖσος τους. Τότε μέ ἐχθρική φοβερή μανία τόν δέρνουν, τόν σπαθίζουν σ’ ὅλο του τό σῶμα, τόν σέρνουν κατά γῆς αἱμόφυρτο καί τόν ἀποκεφαλίζουν στή μικρή θύρα τοῦ τοίχου τοῦ περιβόλου τοῦ Ναοῦ. Τό αἷμα του πορφύρωσε τόν τόπο ἐκεῖ καί φαίνεται μέχρι καί σήμερα κηλῖδες αἵματος ἐπάνω στήν ὑπάρχουσα σιδηρόφρακτη πέτρα. Τό ἅγιο λείψανό του τό ἔσυραν στούς δρόμους τοῦ Μυστρᾶ πρός ἐκφοβισμό καί διαπόμπευση καί τό ἐγκατέλειψαν στήν πλατεῖα τρία ὁλόκληρα ἡμερόνυκτα χωρίς νά ὑποστεῖ τήν παραμικρή ἀλλοίωση. Ὅταν οἱ Τοῦρκοι ἀπεχώρησαν, οἱ πιστοί χριστιανοί μέ εὐλάβεια καί σεβασμό τό ἐνταφίασαν. Κυριολεκτικά κατεσφάγη ὡς ἀληθής μάρτυρας τῆς πίστεως καί τοῦ ἔθνους. Εἶναι Ἐθνοϊερομάρτυς!
Τό σεπτό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο τό ἔτος 2022 κατέταξε «ἐν ταῖς Ἁγιολογικαῖς Δέλτοις τῆς Ἐκκλησίας» τόν Ἱερομάρτυρα Ἀνανία καί καθώρισε νά τιμᾶται ἡ μνήμη του στίς 15 Ἀπριλίου ἑκάστου ἔτους, ἡμέρα τοῦ μαρτυρικοῦ θανάτου του.
Ὁ δέ ἁρμόδιος Σεβ. Μητροπολίτης Μονεμβασίας καί Σπάρτης κ. Εὐστάθιος ὄχι μόνον ἀνέδειξε τόν ἅγιο μέ τήν εἰσήγησή του πρός τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο γιά τήν ἁγιοκατάταξή του ἀλλά καί πραγματοποίησε πολλές ἐκκλησιαστικές ἐκδηλώσεις πρός τιμήν τοῦ ἁγίου. Κορυφαία ἐνέργεια τυγχάνει ἡ θεμελίωση καί ἀνέγερση Ἱ. Ναοῦ τοῦ Ἁγίου Ἀνανίου στόν περιβάλλοντα χώρου τοῦ Διοικητηρίου Λακωνίας στή Σπάρτη κατόπιν παραχωρήσεως οἰκοπεδικῆς ἐκτάσεως ἀπό τήν Περιφέρεια Πελοποννήσου.
Ἐμεῖς, ταπεινά, ἐδῶ στήν Καρυούπολη, σήμερα 30 Ἰουλίου 2023 ἀφοῦ τελέσαμε τήν Ἀρχιερατική Θεία Λειτουργία, ὡς ἐλάχιστο ἱερό χρέος, ἐνετοιχίσαμε καί μία μαρμάρινη πλάκα δαπάνες τοῦ Δήμου Ἀνατολικῆς Μάνης εἰς τιμήν καί ἀνάμνησιν τῆς ἐπισκοπείας τοῦ Ἁγίου στόν τόπο τοῦτο καί χάριν τῆς εὐλογίας αὐτοῦ πρός ὅλους ἡμᾶς