Ο Μητροπολίτης Μαρωνείας στο 1ο Συνέδριο Πολιτικής Επιστήμης και Διακυβέρνησης στην Κομοτηνή

Την Τετάρτη 2 Απριλίου 2025, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Μαρωνείας και Κομοτηνής ευγενώς προσκληθείς, παρευρέθη στο 1ο Συνέδριο Πολιτικής Επιστήμης & Διακυβέρνησης με θέμα: «Προκλήσεις και Ευκαιρίες για την Κοινωνία του Κόσμου, της Χώρας και της Περιοχής».

Οι εργασίες του Συνεδρίου έλαβαν χώρα στο Κεντρικό Αμφιθέατρο της Πανεπιστημιούπολης της Κομοτηνής κατά το διήμερο 2 και 3 Απριλίου 2025, υπό την αιγίδα του Υπουργείου Μακεδονίας και Θράκης.

Ο Σεβασμιωτάτος αφού καλωσόρισε τους συνέδρους καθηγητές και φοιτητές απηύθυνε κατά την εναρκτήρια συνεδρία σχετικό χαιρετισμό και ευχήθηκε ευόδωση των εργασιών του Συνεδρίου.

Ακολουθεί ο χαιρετισμός του Σεβασμιωτάτου:

Ἀγαπητοί μου Σύνεδροι καὶ Ὀργανωτές τοῦ παρόντος Συνεδρίου,

Εὐχαριστῶ γιά τὴν πρόσκληση νὰ χαιρετίσω τὶς ἐργασίες τοῦ Ἐπιστημονικοῦ Συνεδρίου σας, μὲ θέμα: «Πολιτικὴ Ἐπιστήμη καὶ Διακυβέρνηση–Προκλήσεις καὶ εὐκαιρίες γιά τὴν κοινωνία τοῦ κόσμου, τῆς χώρας καὶ τῆς περιοχῆς». Ἰδιαιτέρως ὀφείλω τὴν εὔφημο μνεία στούς ὀργανωτές, ἤτοι τὸ Ἰνστιτοῦτο Δημοκρατίας «Κωνσταντῖνος Καραμανλής», τὸ Τμῆμα Πολιτικῆς Ἐπιστήμης καὶ τὸ Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, ὁμοίως καὶ τὸ Ὑπουργεῖο Ἐσωτερικῶν, εἰδικῶς δέ, τὸν Τομέα Μακεδονίας – Θράκης, γιά τὴν ὑπ’ αὐτοῦ παρασχεθεῖσα αἰγίδα.

Ἡ ἀρχαιοελληνικὴ πολιτικὴ σκέψῃ ἐνέκυψε ἐνδελεχῶς τόσο στήν πολιτειολογία, ὃσο καὶ στήν πολιτικὴ θεωρία. Ὁ μέγιστος τῶν Φιλοσόφων, ὁ Ἀριστοτέλης, πρὸ τοῦ ὁρισμοῦ τῆς φύσεως καὶ τῶν χαρακτηριστικῶν τῆς πόλεως, ἐρευνᾶ πρῶτον τό τί εἶναι πολίτης. Ὁ Ἀριστοτέλης, ἐπειδὴ ὑπάρχει διαφωνία ὡς πρὸς τὴν ἔννοια τῆς πόλεως, ἑρμηνεύει ἀρχικῶς τὸ περιεχόμενο τοῦ πολίτη, δηλαδή, ἐνδιατρίβοντας στά μέρη τοῦ συνόλου, ἐξάγει καὶ τὰ σχετικὰ συμπεράσματα.

Ὁ πολίτης ἔχει ἂμεση σχέση μὲ τὸ πολίτευμα που ἐπικρατεῖ ἐντὸς τῆς πόλεως, καθὼς αὐτὴ τὸν διαπλάθει, ὅπως, ἀντιστοίχως, καταλήγει καὶ ὁ Πλάτων, ἰσχυριζόμενος πως: «Ἡ πολιτεία ἀνατρέφει ἀνθρώπους, ἡ μὲν καλή καλούς, ἡ δὲ κακὴ κακούς». Ἔτσι, ἐπὶ παραδείγματι, ὁ ἄνθρωπος σὲ ἕνα δημοκρατικὸ πολίτευμα θεωρεῖται πολίτης, ὄχι ὅμως σὲ ἕνα ὀλιγαρχικό. Συνεπῶς, ὁ δημοκρατικὸς πολίτης συγκεντρώνει τίς προϋποθέσεις που δέν τὶς ἔχει ὁ ἀντίστοιχος ὀλιγαρχικός.

Ὅμως ὁ Ἀριστοτέλης ἐκτὸς ἀπὸ ἐξέχων φιλόσοφος νοῦς που σημάδεψε τὴν ἱστορία τοῦ πολιτισμοῦ, ὃσο ἐλάχιστες ἄλλες προσωπικότητες, ἀποτελεῖ τὸν συνδετικὸ κρίκο μεταξὺ τῶν δύο πολιτισμῶν, τοῦ ἀρχαιοελληνικοῦ καὶ τοῦ χριστια­νικοῦ, ὅπως αὐτοὶ ἐμπεδώθηκαν στήν ἑλληνόφωνη Ἀνατολὴ καὶ τὴν λατινόφωνη Δύση, ἕως τὸν 16ο μεταχριστιανικὸ αἰῶνα. Οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας καὶ οἱ Χριστιανοὶ συγγραφεῖς, ἐν συνόλῳ, μελέτησαν συστηματικῶς τὸν Σταγειρίτη φιλόσοφο, τὸν ὑπομνημάτισαν καὶ ἐμβάθυναν στή σκέψη του, μὲ κύριο στόχο νά διαλάβουν τὰ δεδομένα τῆς χριστιανικῆς ὁμολογίας καὶ τὴν ὀργάνωση τῆς χριστιανικῆς κοινωνίας.

Οἱ πρῶτες ἀπόπειρες γιά τὸν σχηματισμὸ μιᾶς Ὀρθόδοξης πολιτικῆς Θεολογίας μὲ ἀνάλογη ἀκτινοβολία, ἐκκινοῦν πρωτίστως ἀπὸ τὰ ἔργα τοῦ διακεκριμένου ἱστορικοῦ, τοῦ Εὐσεβίου Καισαρείας, ὁ ὁποῖος στό ἔργο του : «Ἐκκλησιαστικὴ Ἱστορία», ἐπεχείρησε νά καταδείξει ἐναργῶς, πὼς καθοδηγεῖται ἡ ἀνθρώπινη ἱστορία μέσω τῆς Θείας Προνοίας.

Πρωταρχικῶς, δέον νά ληφθεῖ ὑπόψιν πως ὁ Χριστιανισμὸς ἀναδύθηκε ἱστορικὰ ἐντὸς τοῦ προϋπάρχοντος πολιτειολογικοῦ πλαισίου τῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας, συνεπῶς οἱ ἀντιλήψεις τῶν Χριστιανῶν πολιτικῶν διανοητῶν διαπλάσθηκαν ἐκ τῆς τριβῆς μὲ τὴν ρωμαϊκὴ ἐξουσία. Ὁ Χριστιανικὸς Ἀνθρωπισμός, καὶ μάλιστα ὁ Ὀρθόδοξος, δέν καταργεῖ τὸν προγονικὸ ἑλληνικό, πλὴν τὸν συμπληρώνει. Γενικῶς, οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας, ἰδίως οἱ Μέγας Βασίλειος, Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνὸς καὶ Γρηγόριος ὁ Θεολόγος, συνέζευξαν τὴν ἀρχαιοελληνικὴ φιλοσοφία μὲ τὴν χριστιανικὴ διδασκαλία, συνθέτοντας τὴν ἀλληλουχία που συνεχίζει νά ἐμπνέει τὴν Ὀρθόδοξη Θεολογία καὶ πνευματικότητα.

Κατὰ τοὺς ἀνωτέρω Πατέρες, ὁ κύριος σκοπὸς τῆς ὓπαρξης τῆς Πολιτείας εἶναι παιδαγωγικός, δηλαδὴ κατατείνει στό νά παρέχει κίνητρα στούς πολίτες, ὥστε νά εἶναι ἐνάρετοι καὶ πρὸς ἀποτροπὴ ἀμφιλεγομένων πρακτικῶν. Ἡ Ὀρθοδοξία δέν πρέπει νά ἐπιβάλλεται, ἐκμεταλλευόμενη τὴν κρατικὴ ἰσχύ, ἀλλὰ ὀφείλει νά ἐκκινεῖ ἀπὸ τὴν ἀπολύτη ἐλευθερία, ἀκόμη καὶ ἐπιτρέποντας τὸ δικαίωμα τῆς ἄρνησης τοῦ Θεοῦ. Στήν σύζευξη τῆς Ὀρθοδοξίας καὶ τῆς Φιλελεύθερης Δημοκρατίας ἀπορρίπτεται ἡ Θεοκρατία καὶ θεωρεῖται ὅτι τὰ ἰδανικὰ τῆς ἰσότητας καὶ τῆς ἐλευθερίας μποροῦν νά πραγματωθοῦν μόνο μὲ τὴν προϋπόθεση τῆς θεμελιώσεως στή Θεία Δικαιοσύνη.

Στό κρίσιμο ἐρώτημα περὶ τοῦ ρόλου τῶν πολιτικῶν ἡγετῶν καὶ τῶν κινδύνων που ἐγκυμονεῖ ἡ ἂσκηση τῆς ἐξουσίας, ποὺ θέτει ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος, ἐάν, δηλαδή, δύναται νά ὑπάρξει ὀργανωμένη Πολιτεία χωρὶς πολιτικοὺς ἡγέτες, διατείνεται πως: «Εἶναι προτιμότερο νά μὴν διοικεῖται ἓνας λαὸς ἀπὸ κανέναν, παρὰ νά διοικεῖται ἀπὸ ἓναν κακὸ ἡγέτη».

Ὁ Μέγας Βασίλειος ἀποφαίνεται ἐπιγραμματικά : «Οἱ ἄρχοντες πρέπει νά ὑπερασπίζονται τὰ δικαιώματα τοῦ λαοῦ καὶ νά τιμωροῦν τοὺς παραβάτες», ἐνῶ ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος συμπληρώνει: «Οἱ ἄρχοντες ὀφείλουν νά μὴν ἐπιζητοῦν ἴδιες τιμὲς, ἀλλὰ τὸ κοινὸ συμφέρον. Δέν ξεχωρίζουν ἀπὸ τὴν χλαμύδα καὶ ἐννοεῖ τὴν ὑπεροχὴ τοῦ φαίνεσθαι, παρὰ ἐκ τοῦ γεγονότος, ὅτι προστατεύουν τοὺς ἀναξιοπαθοῦντες, διορθώνουν τὰ κακῶς κείμενα, τιμωροῦν τὴν ἀδικία καὶ δέν ἐπιτρέπουν τὴν παραβίαση τοῦ δικαίου».

Γιά τὶς ἰδιότητες τῶν πολιτικῶν ἡγετῶν ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος ἀποκρίνεται: «Οἱ ἄρχοντες δέον νά διαθέτουν ἀξία καὶ ἀρετὴ ἀνάλογη πρὸς τὸ ἀξίωμά τους». Καὶ ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος συμπυκνώνει: «Ὁ πολιτικὸς ἡγέτης πρέπει νά διάγει βίο ἀκηλίδωτο, ὥστε νά τὸν ἔχουν ἅπαντες ὡς παράδειγμα. Ἐκεῖνος που ἀσκεῖ πολιτικὴ ἐξουσία δέν θὰ ἐπιτύχει νά τὴν διαχειρισθεῖ δίκαια, ἂν προηγουμένως δέν κυβερνήσει τὸν ἑαυτὸ του ὅπως πρέπει, καὶ ἂν δέν τηρεῖ ἐπακριβῶς τοὺς πολιτικοὺς καὶ τοὺς θρησκευτικοὺς νόμους.

Ὃποιος ἄρχει, ἐὰν δέν εἶναι σὲ θέση νά τακτοποιήσει τὸν ψυχισμὸ του, πῶς θὰ καταφέρει νά κυβερνήσει τὸν κόσμο; Πῶς θὰ ὠφελήσει ἄλλους, ὃποιος δέν μπόρεσε νά ὠφελήσει τὸν ἑαυτὸ του;». Καὶ ἐπιλέγει ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος: «Οἱ πολιτικοὶ ἡγέτες πρέπει νά διαθέτουν ὑψηλὴ νοημοσύνη, νά παρρησιάζονται, νά ἀπωθοῦν τὶς βιοτικὲς μέριμνες, νά ἀπε­χθάνονται τὴν πονηρία, νά εἶναι ἐπιεικεῖς καὶ φιλάνθρωποι. Ἔχουν χρέος νά παραβλέπουν τὰ δικὰ τους συμφέροντα καὶ νά μεριμνοῦν γιά τὶς χρεῖες τοῦ λαοῦ».

Κατόπιν αὐτῶν τῶν συνοπτικῶν σκέψεων, δεχθεῖτε τὴν ἐπιδαψίλευση τῶν πατρικῶν εὐχῶν μου γιά εὐόδωση τοῦ Συνεδρίου, μὲ τίς τοποθετήσεις τῶν ἀνακοινώσεων καὶ τὸν διάλογο που θὰ μᾶς καταστήσουν σοφό­τερους καὶ βελτίονες, στό γνωστικὸ πεδίο μιᾶς ἐκ τῶν ὑψίστων ἐπιστημῶν, τῆς Πολιτικῆς, ἐπ’ ἀγαθῷ τοῦ Τμήματος Πολιτικῆς Ἐπιστήμης, τοῦ Δημοκριτείου Πανεπιστημίου μας καὶ τῆς πολυφίλητης ἁγιοτόκου μητέρας μας, τῆς Θράκης.

H αναδημοσίευση του παραπάνω άρθρου ή μέρους του επιτρέπεται μόνο αν αναφέρεται ως πηγή το ORTHODOXIANEWSAGENCY.GR με ενεργό σύνδεσμο στην εν λόγω καταχώρηση.

Ακολούθησε το ORTHODOXIANEWSAGENCY.gr στο Google News και μάθε πρώτος όλες τις ειδήσεις.