Τα 104α Ελευθέριά της εορτάζει σήμερα η πόλη της Ξάνθης. Στο πλαίσιο των εορτασμών η Ξάνθη, χθες, Τρίτη 3 Οκτωβρίου, υποδέχτηκε την ιερά εικόνα της Παναγίας της Αρχαγγελιώτισσας από την ομώνυμη Ιερά Μονή της Παναγίας μας.
Η Εικόνα της Παναγίας μεταφέρθηκε με στρατιωτικό όχημα από το μοναστήρι παρουσία του Ηγούμενου Αρχιμανδρίτη π. Ανθίμου Κωσταράκη. Την Ιερά Εικόνα υποδέχθηκε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ξάνθης και Περιθεωρίου κ. Παντελεήμων μαζί με τους προσκεκλημένους Μητροπολίτες Σιδηροκάστρου κ. Μακάριο και Φιλίππων, Νεαπόλεως και Θάσου κ. Στέφανο, Δράμας κ. Δωρόθεο.
Ακολούθησε δέηση στην κεντρική πλατεία και εν συνεχεία η ιερή εικόνα μεταφέρθηκε στον Μητροπολιτικό Ναό Τιμίου Προδρόμου όπου τελέσθηκε Πολυαρχιερατικός Πανηγυρικός Εσπερινός, χοροστατούντος του Μητροπολίτη Δράμας κ. Δωροθέου.
Σήμερα το πρωί, Τετάρτη 4 Οκτωβρίου, τελέστηκε η ακολουθία του Όρθρου χοροστατούντος του Μητροπολίτη Φιλλίπων κ. Στεφάνου. Στη συνέχεια, στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Τιμίου Προδρόμου, τελέστηκε Πολυαρχιερατικό συλλείτουργο προεξάρχοντος του Μητροπολίτη Σιδηροκάστρου κ. Μακαρίου. Συλλειτούργησαν οι Σεβ. Μητροπολίτες Φιλίππων, Νεαπόλεως και Θάσου κ. Στέφανος, Δράμας κ. Δωρόθεος και οικείος Ποιμενάρχης, Μητροπολίτης Ξάνθης και Περιθεωρίου κ. Παντελήμων. Ακολούθησε Δοξολογία για την απελευθέρωση της πόλης. Παρέστησαν οι τοπικοί άρχοντες καθώς, ο Διοικητής του Δ’ Σώματος Στρατού και οι εκπρόσωποι των Σωμάτων Ασφαλείας.
Η είσοδος του Eλληνικού στρατού στην Ξάνθη
Το βράδυ της 3ης Οκτωβρίου 1919 ένα τάγμα πεζικού και μια ημιλαρχία ιππικού της 9ης Μεραρχίας Πεζικού με επικεφαλής τον ταγματάρχη Μπενούκα είχε στρατοπεδεύσει στα περίχωρα της Ξάνθης, αναμένοντας την επίσημη παράδοση της πόλης την επομένη. Στις 11 πρωί της 4ης Οκτωβρίου αφίχθη στην πόλη η ειδική αμαξοστοιχία, στην οποία επέβαινε ο μέραρχος υποστράτηγος Γεώργιος Λεοναρδόπουλος και το επιτελείο του. Καθόλη τη διάρκεια της διαδρομής, από τα Μπούκια (σημερινό Παρανέστι Δράμας) μέχρι την Ξάνθη, οι επιβαίνοντες γίνονταν δεκτοί με ενθουσιώδεις εκδηλώσεις από τον μουσουλμανικό και χριστιανικό πληθυσμό.
Με την άφιξη του υποστράτηγου Λεοναρδόπουλου άρχισε ταυτόχρονα και η είσοδος του ελληνικού στρατού στην Ξάνθη. Στην παρέλαση που ακολούθησε προπορευόταν η μπάντα της 9ης Μεραρχίας και έπονταν οι άνδρες του τάγματος και της ημιλαρχίας. Μπροστά από την έδρα του Συμμαχικού Στρατηγείου τμήμα σενεγαλέζων στρατιωτών της γαλλικής δύναμης απέδιδε τιμές στον ελληνικό στρατό, υπό τις ζητωκραυγές του ενθουσιώδους πλήθους. «Έλληνες Ξανθιώται μετά των γραιών και των μητέρων έκλεον γονυπετείς προ των ευσταλών και υπερηφάνων ελληνικών φαλάγγων, ενθυμούμενοι τας ημέρας δόξης του 1912 και 1913» έγραφε χαρακτηριστικά μια εφημερίδα της εποχής. Στην παρέλαση συμμετείχε και μια ίλη ιππικού του γαλλικού στρατού.
Μετά την παρέλαση, ο ιατρός Καναμπίτσος εκ μέρους της επιτροπής υποδοχής, προσφώνησε τους δύο στρατηγούς (ο Σαρπί είχε αφιχθεί από την Γκιουμουλτζίνα, σημερινή Κομοτηνή) και μιλώντας στα γαλλικά ευχαρίστησε τον Σαρπί, γιατί, όπως ανέφερε, χάρη στις προσπάθειές των γαλλικών δυνάμεων ελευθερώθηκε η πατρίδα του. Στη συνέχεια, δύο νεαρές κοπέλες, «οι δεσποινίδες Αντωνιάδου και Δημητρακοπούλου», προσέφεραν ανθοδέσμες στους δύο στρατηγούς.
Στην προσφώνησή του ο υποστράτηγος Λεοναρδόπουλος τόνισε ότι ο ελληνικός στρατός ήλθε στη Θράκη ως ελευθερωτής και επιδίωξή του είναι να εξασφαλίσει την τάξη, τη ζωή και την περιουσία όλων των κατοίκων της περιοχής, ανεξαρτήτως φυλής, εθνικότητας και θρησκεύματος. Δεν παρέλειψε να ευχαριστήσει τη Γαλλία, η οποία ως «φιλόστοργος μήτηρ» έκανε ευκολότερο των έργο του ελληνικού στρατού και να αναπέμψει ύμνους στον Ελευθέριο Βενιζέλο, εξαίροντας τις προσπάθειες του «Μεγάλου Κυβερνήτου» για την απελευθέρωση της Θράκης.
Στη συνέχεια, ο υποστράτηγος Λεοναρδόπουλος μετέβη στο δημαρχείο της Ξάνθης, όπου τον υπεδέχθηκε ο πρώην δήμαρχος Ταρίφ Εφένδης, καθώς ο βούλγαρος δήμαρχος είχε αποχωρήσει «συναποκομίζων τα έπιπλα ουκ ολίγων Ξανθιωτών». Αργότερα την ίδια ημέρα, ο στρατηγός Σαρπί δεξιώθηκε τους έλληνες στρατιωτικούς και τους προύχοντες της Ξάνθης στο συμμαχικό στρατηγείο. Κατά τη διάρκεια της δεξίωσης, προσφέρθηκε σαμπάνια από τους Γάλλους, ενώ αντηλλάγησαν θερμές προπόσεις.
Ο υποστράτηγος Γεώργιος Λεοναρδόπουλος