«Πεντεκαίδεκα Μάρτυρες αξιόγαστοι,
Της Στρωμνίτσης προστάται και πολιούχοι Κιλκίς,
Μεγαλύνομεν Υμάς και μακαρίζομεν
Ότι εδείχθητε τρανώς,
νικηταί των ασεβών
Του Πνεύματος τη δυνάμει
Και νυν πρεσβεύσατε τω Κυρίω
Ελεηθήναι τας ψυχάς ημών»
Η ακριτική και πολυπροσφυγική πόλη του Κιλκίς λαμπροφορεί, σεμνύνεται και καυχάται για τους άγρυπνους προστάτες της, τους Αγίους Πέντεκαιδεκα Ιερομάρτυρες, τιμώντας με κάθε τιμή, σεβασμό και αγάπη την ιερά μνήμη τους.
Οι πανηγυρικές και εορταστικές εκδηλώσεις τους κορυφώθηκαν την Κυριακή 28 Νοεμβρίου 2021, με τη λαμπρή τρισαρχιερατική Θεία Λειτουργία που τελέστηκε στον περικαλλή Ιερό Ναό των Πολιούχων του Κιλκίς.
Του πανηγυρικού Όρθρου χοροστάτησε ο Σεβ. Μητροπολίτης Γουμενίσσης κ. Δημήτριος, ο οποίος και προέστη της Θ. Λειτουργίας και συλλειτούργησαν ο Σεβ. Μητροπολίτης Ν. Ιωνίας κ. Γαβριήλ και ο οικείος Μητροπολίτης Σεβ. Πολυανής και Κιλκισίου κ. Βαρθολομαίος. Τους Αρχιερείς πλαισίωσαν Αρχιμανδρίτες, Πρεσβύτεροι και Διάκονοι.
Μήνυμα Ενότητας και Αγάπης
Ο Ποιμενάρχης του Κιλκίς κ. Βαρθολομαίος τόνισε ότι σήμερα (σ.σ. την Κυριακή) όλος ο Ορθόδοξος Χριστιανικός κόσμος στρέφει το βλέμμα του στο Κιλκίς και μοιράζονται τη χαρά μας για τους Αγίους προστάτες μας. «Εδώ, στην όμορφη πόλη μας, ενωμένοι και αγαπημένοι δοξολογούμε τον Τριαδικό Θεό και αναπέμπουμε ευχαριστήρια δέηση για το δώρο του, τους θεοτίμητους Αγίους που μας σκέπουν και μας προστατεύουν. Ενότητα που οφείλουμε να διατηρήσουμε και να διαφυλάξουμε για την αγάπη μας στον Χριστό και στην πατρίδα μας. Χρόνια Πολλά!».
Γουμενίσσης: Η μεγάλη αξία των Αγίων
Τον θείο λόγο κήρυξε ο προεστός της Ευχαριστιακής Συνάξεως, Σεβ. Μητροπολίτης Γουμενίσσης κ. Δημήτριος, μιλώντας σχετικά με τους σήμερα τιμώμενους Αγίους.
Άξιος ο Πρωτοπρεσβύτερος!
Στο τέλος, ο Σεβ. Μητροπολίτης Πολυανής και Κιλκισίου κ. Βαρθολομαίος απένειμε το οφφίκιο του Πρωτοπρεσβύτερου στον Προϊστάμενο του Ναού Οικ. π. Πολύκαρπο Κοντοζίδη, συγχαίροντάς τον για την άρτια διοργάνωση της πανηγύρεως.
Λόγω των αυστηρών υγειονομικών μέτρων αμέσως μετά πραγματοποιήθηκε η λιτάνευση της Ιερής Εικόνας των Αγίων περιμετρικά των δρόμων του Ναού προς ευλογία της πόλης και των ευσεβών πιστών.
Επικεφαλής του Λαού ήταν ο Δήμαρχος Κιλκίς κ. Δημήτριος Κυριακίδης, ο Υφυπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Βουλευτής Κιλκίς κ. Γεώργιος Γεωργαντάς, ο Βουλευτής του Νομού κ. Γεώργιος Φραγγίδης, ο Αντιπεριφερειάρχης Κιλκίς κ. Ανδρέας Βεργίδης, ο Ταξίαρχος κ. Βασίλειος Τσάμης, εκπρόσωποι των Σωμάτων Ασφαλείας και της Δημοτικής Αρχής, Φορέων, Συλλόγων, κ.α.
Tο Μαρτύριο των Αγίων
Βρισκόμαστε στο 363 μ. Χ και αυτοκράτορας στην Κωνσταντινούπολη είναι ο Ιουλιανός ο Παραβάτης.
Οι ειδωλολατρικές πεποιθήσεις του, τον κάνουν να ανοίγει ξανά ναούς των ειδώλων, επιστρέφει η προσφορά δημοσίων θυσιών, ενώ ταυτόχρονα τάσσεται κατά των Χριστιανών, «των Γαλιλαίων» όπως περιφρονητικά τους αποκαλούσε.
Τους απομάκρυνε από τα δημόσια αξιώματα, τους απαγόρευσε να φοιτούν στις διάφορες σχολές, αντικατέστησε τα χριστιανικά σύμβολα με ειδωλολατρικά.
Είναι τόσο εξαγριωμένος εναντίον των Χριστιανών, που προστάζει τους διοικητές των πόλεων, να συλλαμβάνουν τους Χριστιανούς και αν δεν αρνούνταν το Χριστό και να τους βασανίζουν μέχρι θανάτου.
Από τη Θεσσαλονίκη με προορισμό την Τιβεριούπολη, κατέφυγαν λόγω των διωγμών οι τέσσερις πρώτοι Ιερομάρτυρες Τιμόθεος, Κομάσιος, Ευσέβιος και Θεόδωρος.
Τους ακολουθούν ακόμη έντεκα ιερείς και μοναχοί της Τιβεριούπολης, απαρτίζοντας «την Τρίτη πεντάδα» των πιστών δούλων και εργατών του «αμπελώνος Χριστού».
Τα ονόματα των άλλων αγίων είναι: Πέτρος, Ιωάννης, Σέργιος, Θεόδωρος, Νικοφόρος οι ιερείς, Βασίλειος και Θωμάς διάκονοι, Ιερόθεος, Δανιήλ, Χαρίτων και Σωκράτης.
Η ιεραποστολική και χριστιανική δράση των «Δεκαπέντε» ακούγεται μέχρι τη Θεσσαλονίκη.
Οι διοικητές Ουάλλης και Φίλιππος, φανατικοί ειδωλολάτρες, τους κατηγορούν, τους συλλαμβάνουν και πραγματοποιούν δημόσια δίκη, ώστε να απαρνηθούν το Χριστό.
Η αρνητική τους απάντηση εξοργίζει τους δυο διοικητές οι οποίοι αποφασίζουν τη θανάτωση των αγίων.
Το κομμένο χέρι του Πέτρου
Ένας από τους Πεντεκαίδεκα αγίους, ο ιερεύς Πέτρος, δέχθηκε ανελέητα χτυπήματα με ραβδιά πεσμένος, ενώ αργότερα, πριν τον θανατώσουν, του έκοψαν τα χέρια και τα πέταξαν στα σκυλιά.
Ένα από αυτά, το δεξί χέρι έπεσε στα πόδια μιας εκ γενετής τυφλής, η οποία μόλις το αντιλήφθηκε το πήρε στο σπίτι της και το φρόντισε. Λέγεται πως τότε έγινε το μεγάλο θαύμα ανοίξανε τα μάτια της και βρήκε το φως της.
Το άγιο αυτό λείψανο, η ευσεβής γυναίκα το εναπέθεσε αργότερα στη Θεσσαλονίκη, στον Ιερό Ναό της καλλινίκου μάρτυρος Αναστασίας, το οποίο όμως αργότερα επέστρεψε στην Στρώμνιτσα.
Εξαιτίας βαρβαρικών αλώσεων και καταστροφών τα λείψανα των αγίων χάθηκαν και μόνο το δεξί χέρι του Ιερομάρτυρα Πέτρου διασώθηκε, το οποίο επεστράφη στην Στρώμνιτσα και το κρατούσαν οι ευσεβείς Έλληνες της Στρώμνιτσας.
Η αποχώρηση των Ελλήνων από τα πάτρια εδάφη
Κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Βαλκανικού Πολέμου, στις 26 Ιου-νίου του 1913 ο Ελληνικός στρατός, απελευθερώνει και την Στρώμνιτσα από τον βουλγαρικό ζυγό.
Δυστυχώς όμως με τη συνθήκη του Βουκουρεστίου στις 26 Ιουλίου του 1913 η πόλη επιδικαζόταν στους Βουλγάρους.
Οι Έλληνες της Στρώμνιτσας εγκαταλείπουν την πατρίδα τους και καταφεύγουν στην Ελλάδα, αφού πρώτα κάψουν τα σπίτια και τα ακίνητα υπάρχοντά τους, για να μην βρουν τίποτε οι Βούλγαροι.
Πολλοί από τους πρόσφυγες Στρωμνιτσιώτες εγκαταστάθηκαν στην ερειπωμένη από τον πόλεμο πόλη του Κιλκίς (περίπου 3.500) την οποία γρήγορα να ανοικοδομούν, ενώ άλλοι εγκαθίστανται στην Θεσσαλονίκη.
Οι Στρωμνιτσιώτες έφεραν μαζί τους στο Κιλκίς ως ιερά κειμήλια μια παλαιά εικόνα των Πεντεκαίδεκα ιερομαρτύρων, την οποία εναπόθεσαν σ’ έναν παλαιό ναό της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος κοντά στο Κοιμητήριο, τον οποίο μετονόμασαν σε ναό των Πεντεκαίδεκα Ιερομαρτύρων και μια παλιά Εικόνα του Αγίου Δημητρίου, την οποία εναπόθεσαν επίσης σε έναν παλαιό ναό του Αγίου Αθανασίου, που μετονόμασαν και αυτόν σε ναό του Αγίου Δημητρίου λόγω του ότι και στην Στρώμνιτσα υπήρχε ναός προς τιμήν του Μεγαλομάρτυρος Δημητρίου ο οποίος μάλιστα, ήταν ο Μητροπολιτικός ναός της πόλεως.
Ο μεγαλύτερος θησαυρός όμως που έφεραν από την πατρίδα είναι το ιερό λείψανο, το δεξί χέρι του Ιερομάρτυρα Πέτρου του Πρεσβυτέρου.
Το 1967 με ενέργειες του τότε Μητροπολίτη Πολυανής και Κιλκισίου Χαρίτωνα Συμεωνίδη του Ποντίου, προς την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδας και προς το αρμόδιο Υπουργείο, καθιερώθηκε με Βασιλικό Διάταγμα της 19ης Ιουλίου 1967 να εορτάζονται επίσημα ως πολιούχοι της πόλεως Κιλκίς και η ημέρα της γιορτής τους (28 Νοεμβρίου) ως αργία για τον τόπο.
Στα επόμενα χρόνια όμως ο παλαιός ναός έπαθε σημαντικές ζημιές από σεισμούς και γκρεμίσθηκε.
Στις 12 Ιουνίου 1977 θεμελιώθηκε ο σημερινός περικαλλής ναός των αγίων, από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Αμβρόσιο Στάμενα, τον μετέπειτα Παροναξίας, ιερατεύοντος του π. Σταματίου Χατζοπούλου.
Τα θυρανοίξια του νέου ναού έγιναν στις 27 Νοεμβρίου 1989, ενώ τα Εγκαίνια στις 21 Οκτωβρίου 1990 ιερατεύοντος του π. Σταύρου Χριστοφορίδη.
Κεντρική εκδήλωση μνήμης και τιμής των Πολιούχων του Κιλκίς
Η αρετή της Ελευθερίας, κραυγή αγωνίας για τους επαναστατημένους Έλληνες και βαθιά λύτρωση από τα δεινά της μακροχρόνιας σκλαβιάς τους, αποδόθηκε με λόγο και μουσική στην εξαίρετη παράσταση που παρουσίασε χθες βράδυ, Κυριακή 28 Νοεμβρίου 2021, στο Συνεδριακό Κέντρο, ο Δήμος Κιλκίς τιμώντας τη μνήμη των πολιούχων του Πεντεκαίδεκα Μαρτύρων.
Η επετειακή συναυλία για τα 200 χρόνια από την κήρυξη της Ελληνικής Επανάστασης διένυσε τη δραματική κλίμακα του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα με συνθέσεις Ελλήνων μουσικών, πλεγμένες στον ιστό της δημοτικής παράδοσης.
Η ορχήστρα εγχόρδων ΝΟΜΟS, υπό τη διεύθυνση του αρχιμουσικού Δημοσθένη Φωτιάδη, με άρτιο και λιτό ύφος έδωσε παραστατικότητα στις μικρές και μεγάλες στιγμές της ελληνικής παλιγγενεσίας, εκτελώντας μουσικά αποσπάσματα από δημοτικούς χορούς, νησιώτικους ρυθμούς και συμφωνική ορχήστρα. Το υφάδι του λόγου ξετύλιγε ταυτόχρονα ο Κιλκισιώτης λογοτέχνης και εκπαιδευτικός Γιάννης Τσιτσίμης με δημώδη τραγούδια, ποιήματα, κείμενα και προκηρύξεις της επαναστατικής περιόδου που συνέγραψαν οι κορυφαίοι πρωταγωνιστές της, ανάμεσά τους ο Ρήγας Φεραίος, ο Διονύσιος Σολωμός, ο Αλέξανδρος Υψηλάντης, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης και μεταγενέστεροι λογοτέχνες και ποιητές όπως ο Νίκος Καζαντζάκης και ο Γιάννης Ρίτσος, εμπνευσμένοι από τον ηρωικό αγώνα για την κατάκτηση της Ελευθερίας.
Χαιρετισμό στην εκδήλωση απηύθυναν ο Δήμαρχος Κιλκίς κ. Δημήτρης Κυριακίδης επισημαίνοντας μεταξύ άλλων ότι η εκδήλωση- ύμνος στην Ελευθερία μεταφέρει το κοινό στο δοξαστικό απείκασμα της Ελληνικής Επανάστασης και ο Σεβ. Μητροπολίτης Πολυανής και Κιλκισίου κ. Βαρθολομαίος ο οποίος τόνισε ότι η ελευθερία είναι συνυφασμένη με αγώνες και θυσίες.
«Κάθε τι καλό και ανώτερο έχει ένα κόστος, το οποίο οφείλουμε να είμαστε έτοιμοι να το διαπραγματευτούμε με την ύπαρξη και τις αξίες μας. Σ’ αυτήν την διεκδίκηση και κατοχύρωση της ελευθερίας της ζωής μας, έχουμε τους Αγίους Πέντεκαιδεκα Ιερομάρτυρες, τους οποίους μέσα από την συγκεκριμένη υψηλού επιπέδου εκδήλωση λόγου και μέλους, τιμά όλως ιδιαιτέρως ο Δήμος Κιλκίς. Μία εκδήλωση που τιμά παράλληλα και τη συμπλήρωση 200 ετών από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 και της απελευθέρωσης της πατρίδας μας από τον τουρκικό ζυγό. Οι Άγιοι μας, οι πρόγονοι ήρωες μας, όσο και οι Νεομάρτυρες σφράγισαν τη πορεία τους με αυτόν το ζήλο προς την ελευθερία» είπε μεταξύ των άλλων ο Σεβασμιώτατος.
Παρόντες στην συναυλία ήταν ο Αντιπεριφερειάρχης Κιλκίς Ανδρέας Βεργίδης, ο Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Κιλκίς Παύλος Θωμαϊδης, οι Αντιδήμαρχοι Γιώργος Μπαλάσκας, Αικατερίνη Γιαννακούλα – Ζιούτα, Θεμιστοκλής Κοσμίδης, εκπρόσωπος της 71ης Α.Μ. Ταξιαρχίας ‘’Πόντος’’.
Παρόντες στην συναυλία ήταν ο Αντιπεριφερειάρχης Κιλκίς Ανδρέας Βεργίδης, ο Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Κιλκίς Παύλος Θωμαϊδης, οι Αντιδήμαρχοι Γιώργος Μπαλάσκας, Αικατερίνη Γιαννακούλα – Ζιούτα, Θεμιστοκλής Κοσμίδης, εκπρόσωπος της 71ης Α.Μ. Ταξιαρχίας ‘’Πόντος’’.
Πριν την εκδήλωση ο Σεβασμιώτατος είχε την ευκαιρία να ξεναγηθεί από τον Δήμαρχο Κιλκίς κ. Κυριακίδη και τον Αντιδήμαρχο Πολιτισμού κ. Θεμιστοκλή Κοσμίδη, στην έκθεση φωτογραφίας από τα μέλη της Φωτογραφικής Ομάδας, με θέμα η πόλη του Κιλκίς και τα αξιοθέατα της.