Με ιδιαίτερη μεγαλοπρέπεια η Λαμία εόρτασε για τον Πολιούχο, Έφορο, Προστάτη και Ελευθερωτή της, Άγιο Απόστολο και Ευαγγελιστή Λουκά, ημέρα της μνήμης του και της επετείου της Απελευθέρωσης της πόλης από τα Γερμανικά στρατεύματα κατοχής.
Στον Καλλιμάρμαρο Ιερό Ναό του Πολιούχου στο ομώνυμο λόφο της πόλης το πρωί τελέσθηκε ο Όρθρος και ακολούθως το Πολυαρχιερατικό Συλλείτουργο προεξάρχοντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Διδυμοτείχου, Ορεστιάδος και Σουφλίου κ. Δαμασκηνού και συνιερουργούντων των Σεβασμιωτάτων Μητροπολίτων, Ηλείας και Ωλένης κ. Αθανασίου, Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως κ. Νικηφόρου, Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Δαμασκηνού και του οικείου Ποιμενάρχου, Μητροπολίτου Φθιώτιδος κ. Συμεών.
Στις Ιερές Ακολουθίες έψαλλαν δύο πολυμελής Βυζαντινοί Χοροί, απαρτιζόμενοι από, Πρωτοψάλτες και Ιεροψάλτες των Αναλογίων των Ενοριών της πόλεως Λαμίας, καθώς και από καθηγητές και μαθητές του Ωδείου της Ιεράς Μητροπόλεως Φθιώτιδος «ΓΕΡΜΑΝΟΣ ο ΜΕΛΩΔΟΣ» υπό τον Διευθυντή Δρ. κ. Ανδρέα Ιωακείμ.
Τον Θείο Λόγο εκήρυξε διδακτικότατα ο προεξάρχων Μητροπολίτης Διδυμοτείχου, Ορεστιάδος και Σουφλίου κ. Δαμασκηνός, ο οποίος αναφέρθηκε στο ιερό πρόσωπο του Ευαγγελιστού Λουκά.
Ο Σεβασμιώτατος χαρακτηριστικά σημείωσε:
«Στην περίφημη επί του Όρους ομιλία του, ο Κύριος απευθυνόμενος στους μαθητές Του, τους είπε· «Ὑμεῖς ἐστὲ τὸ φῶς τοῦ κόσμου», και συνέχισε, «οὕτω λαμψάτω τὸ φῶς ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ὅπως ἴδωσιν ὑμῶν τὰ καλὰ ἔργα καὶ δοξάσωσι τὸν Πατέρα ὑμῶν τὸν ἐν τοῖς ουρανοῖς». Τούτο εκπληρώθηκε και στο άγιο πρόσωπο του φωτωνύμου και Ευαγγελιστού Λουκά. Φωτωνύμου, καθώς το όνομά σημαίνει φως. Λουκάς λοιπόν ερμηνεύεται Φωτεινός. Και το θαυμαστό φως της Χάριτος, το φως του Χριστού, που έλαβε ο θεηγόρος Λουκάς, δεν το έκρυψε «ὑπὸ τὸν μόδιον» της σιγής, της αφάνειας, της απραξίας των καλών έργων, αλλά τήρησε άσβεστη τη λαμπάδα της Πίστεως μέχρι τέλους και το μετέδωσε αφθονοπάροχα και με πολλούς τρόπους στους εσκοτισμένους από τα πάθη και την απιστία συνανθρώπους του.
Στην αναγνωσθείσα σήμερα ευαγγελική περικοπή είδαμε, αγαπητοί, ο Παντοδύναμος Κύριος και Λυτρωτής να δίδει εξουσία στους μαθητές Του. Τους χαρίζει την δύναμη να είναι νικητές ενάντια σε κάθε πειρασμό, σε κάθε αρνητική κατάσταση και σε κάθε δαιμονική ενέργεια. Παράλληλα τους προσγειώνει επισημαίνοντάς τους ότι δεν πρέπει να χαίρονται τόσο για την εξουσία που έλαβαν όσο για το γεγονός ότι τα ονόματα τους εγράφησαν στον ουρανό. Η φράση «χαίρετε δέ ὅτι τά ὀνόματα ὑμῶν ἐγράφη ἐν τοῖς οὐρανοῖς» είναι βαθύτατα συμβολική. Ασφαλώς ο Χριστός δεν αναφέρεται στους ακροατές Του μίας μόνον συγκεκριμένης εποχής. Αναφέρεται σε όλους εκείνους που μέσα στο χρόνο θα πιστέψουν στο πρόσωπο Του, θα ακολουθήσουν την διδασκαλία Του και θα μεταφέρουν το σωτήριο μήνυμα Του στα πέρατα της γης.
Ο λόγος του Κυρίου «χαίρετε δέ ὅτι τά ὀνόματα ὑμῶν ἐγράφη ἐν τοῖς οὐρανοῖς» σημαίνει: «τα πρόσωπά σας έχουν καταχωρηθεί στην μνήμη και στην αγάπη του Θεού». Ο Ουρανός στην προκειμένη περίπτωση δεν είναι το στερέωμα που περιβάλλει τον κόσμο. Είναι η πνευματική διάσταση της αιωνιότητας και πιο συγκεκριμένα είναι η απέραντη αγάπη του Ουρανίου Πατέρα. Η εγγραφή των ονομάτων δε γίνεται με κάποιο τρόπο γραφής από τους συνηθισμένους. Γίνεται με την καταχώρηση των προσώπων στη μερίδα όλων εκείνων που ποθούν τον Κύριο, που Τον λατρεύουν, που Τον διακονούν και που επιθυμούν να μείνουν για πάντα ενωμένοι μαζί Του. Το να μας καταχωρήσει στην μερίδα των εκλεκτών Του είναι ό,τι πιο πολύτιμο και σημαντικό μπορούμε να έχουμε σαν στόχο στη ζωή μας».
Συνεχίζοντας το κήρυγμά του ο Σεβασμιώτατος κ. Δαμασκηνός σημείωσε:
«Οι Άγιοι Απόστολοι, εν οίς ο σήμερον τιμώμενος Απόστολος και Ευαγγελιστής Λουκάς, είναι «αὐτόπται καί μάρτυρες τῆς τοῦ Λόγου σαρκώσεως», «αἱ ἀστραπαί», «τά ὄρη τά νοητά», που σταλάζουν γλυκασμό, «οἱ ἀέναοι ποταμοί τοῦ Παραδείσου», «λειτουργοί τῶν τοῦ Χριστοῦ μυστηρίων», «θεόγραφοι θείας Χάριτος πλάκες», «ἱερεῖα ἔμψυχα, σφάγια λογικά». Στην Α΄ προς Κορινθίους επιστολή του ο Απόστολος Παύλος περιγράφοντας την αποστολική ζωή καταγράφει τα ένδοξα παράσημα των Αγίων Αποστόλων, που τους πρόσφερε ο κόσμος, και που είναι συγχρόνως η δόξα τους. Ένα από αυτά είναι το μαρτύριο και η εις Χριστόν μαρτυρία. Οι περισσότεροι των Αποστόλων μιμούμενοι το Χριστό, έζησαν μαρτυρικά και τέλειωσαν τη ζωή τους μαρτυρικά. Ήταν έτοιμοι να πεθάνουν για το Χριστό.
Ο Θεός ενεργεί μέσα από ανθρώπους, που Του αφιερώθηκαν χωρίς περιορισμούς και δυσκολίες. Δεν είναι υπερβολή όταν λέγει ο Κύριος «χαίρετε δέ ὅτι τά ὀνόματα ὑμῶν ἐγράφη ἐν τοῖς οὐρανοῖς». Δεν υπάρχει μεγαλύτερη ευλογία από το να καταγραφεί το όνομά μας την μνήμη του Θεού. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη τιμή από το να γίνουμε σύναιμοι και σύσσωμοι με το Χριστό στον αγώνα της καθημερινότητας. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη καταξίωση από το να επιβραβεύσει ο Κύριος τις διαθέσεις της ψυχής μας και να μας κατατάξει μαζί με τους φίλους Του. Αν ο Χριστός είναι για μας το πιο σημαντικό πρόσωπο, τότε θα γίνουμε κι εμείς για Εκείνον σημαντικοί. Αν εξαρτήσουμε τη ζωή μας από την πρόνοια Του, τότε θα μας συνοδεύει πάντοτε με την αγάπη Του, διότι θα Του έχουμε δείξει ότι Τον ποθούμε.
Αυτός ο πόθος για το Χριστό, όμως, δεν μπορεί να είναι κάτι θεωρητικό και ιδεαλιστικό. Ο Χριστός δεν είναι θεωρία αλλά εμπειρία. Οι μαθητές και Απόστολοι έγιναν φίλοι Του, επειδή άφησαν τα πάντα και Τον ακολούθησαν σε ένα τρόπο ζωής σύμφωνο με το θέλημα Του. Αυτόν τον τρόπο ζωής επέλεξε ο σήμερα τιμώμενος Απόστολος και Ευαγγελιστής Λουκάς. Να εγκαταλείψει τα πάντα για να γίνει φίλος του Χριστού και μαθητής της Κυρίας Θεοτόκου και του πρωτοκορυφαίου Αποστόλου Παύλου. Διέθεσε όλα τα χαρίσματά του στην διακονία της Εκκλησίας. Αν θέλουμε κι εμείς να καταγραφούμε μαζί με τους αποστόλους στην κατηγορία των φίλων του Κυρίου, χρειάζεται να θυσιάζουμε κάθε ημέρα της ζωής μας στην αγάπη Εκείνου».
Κλείνοντας το κήρυγμά του ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Διδυμοτείχου, Ορεστιάδος και Σουφλίου κ. Δαμασκηνός ανέφερε:
«Βεβαίως οι πανηγύρεις των αγίων τελούνται για να παίρνουμε παραδείγματα ζωής από τον βίο τους, για να τους μιμούμεθα το κατά δύναμιν. Γι᾽ αυτό και διαβάζουμε και διηγούμεθα στις μνήμες τους τη ζωή τους. Ποιες λοιπόν ήταν οι αρετές του μεγάλου αποστόλου Λουκά που έσωσε και μέχρι σήμερα προστατεύει την όμορφη πόλη της Λαμίας; Τις έχουμε μόλις αναφέρει. Η θερμή του πίστη στον Θεό, ο ιεραποστολικός του ζήλος, η ελπίδα, η υπακοή στο θείο θέλημα και πλείστες άλλες, ιδιαίτερα όμως, ἡ κορυφαία και θεώνυμη αγάπη, η διπλή αγάπη, στον Θεό και τον άνθρωπο. Γι᾽ αυτό και σπούδασε τη φιλάνθρωπη επιστήμη της ιατρικής. Γι᾽ αυτό και περιήλθε τόσους τόπους και χώρες, για να οδηγήσει στο φως του Ευαγγελίου τους εσκοτισμένους συνανθρώπους του.
Μην κουραζόμεθα, το λοιπόν, από τις ανασφάλειες της καθημερινότητας και μην απελπιζόμεθα από τις τρικυμίες στη ζωής. Αυτά πάντοτε θα υπάρχουν. Εμείς όμως, έχουμε μια βεβαιότητα. Είναι τα λόγια του Χριστού «χαίρετε δέ ὅτι τά ὀνόματα ὑμῶν ἐγράφη ἐν τοῖς οὐρανοῖς ». Την ημέρα που εβαπτίσθημεν το πρόσωπο μας καταχωρήθηκε στην μερίδα των φίλων του Ιησού. Ας φροντίσουμε με τη ζωή μας να μη χάσουμε αυτή την καταχώρηση, αλλά να τη δικαιώνουμε με τις επιλογές μας, έτσι ώστε να χαιρόμεθα από τώρα και για πάντοτε αυτή τη σχέση με το Λυτρωτή μας».
Ακολούθησε η Επίσημη Δοξολογία επί τη επετείω των 78 ετών από την απελευθέρωση της πόλεως Λαμίας από τα Γερμανικά στρατεύματα κατοχής προεξάρχοντος του Μητροπολίτου Φθιώτιδος κ. Συμεών, συγχοροστατούντων των ως άνω υπ΄αυτού προσκεκλημένων Αγίων Αρχιερέων, παρουσία σύσσωμης της πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας του τόπου.
Τον Πανηγυρικό της ημέρας εξεφώνησε, κατά το έθος, ο Δήμαρχος Λαμιέων κ. Ευθύμιος Καραΐσκος, ο οποίος στον λόγο του χαρακτηριστικά σημείωσε:
«78 χρόνια πέρασαν από την ημέρα που οι καμπάνες του Αγίου Λουκά χτύπησαν χαρμόσυνα, σημαίνοντας τη Λευτεριά.
78 χρόνια, από την ημέρα εκείνη που, η πληγωμένη Λαμία, αλλά και όλη η Ελλάδα, άρχιζε να ελπίζει ξανά και να ατενίζει το μέλλον της με αισιοδοξία.
Τον Οκτώβρη του 1944, τα μηνύματα της απελευθέρωσης από τον γερμανικό ζυγό έφταναν στη Λαμία και οι καμπάνες ανήμερα του Αγίου Λουκά, του πολιούχου της πόλης μας, προμήνυαν ξανά τη χαρά.
Η 18η Οκτωβρίου του 1944 είναι αναμφίβολα η ημέρα που σηματοδότησε το μέλλον του γενναίου λαού μας και της Λαμίας.
Σήμερα, τη 18η Οκτωβρίου του 2022 η Λαμία και η οικουμένη ολόκληρη βρίσκονται και πάλι μπροστά σε αναπόφευκτες απειλές, οι οποίες δυστυχώς μας φέρνουν αντιμέτωπους με νέες οικονομικές, ενεργειακές αλλά και ανθρωπιστικές κρίσεις και μας υποχρεώνουν να ρίξουμε βαθιές ματιές στη διαδρομή μας, στην ιστορία μας αλλά και στα λάθη μας και να αναζητήσουμε εκ νέου τον προσανατολισμό μας.
Σήμερα, ψύχραιμα και με διάθεση αυτοκριτικής, καλό είναι να δούμε ως κοινωνία τα λάθη και τις παραλείψεις μας.
Να μην ξεχνάμε ότι, εκείνοι που έγραψαν το έπος του ’40 και την εθνική αντίσταση, εκείνοι που μας άφησαν παρακαταθήκη τις Θερμοπύλες, την Αλαμάνα, τον Γοργοπόταμο, εκείνοι που ήθελαν μία Πατρίδα ελεύθερη και αξιοπρεπή, ήταν άνθρωποι σαν εμάς. Άνθρωποι, όμως, που δεν σταμάτησαν ποτέ να αγωνίζονται, να ελπίζουν, να οραματίζονται, άνθρωποι που πίστεψαν και με τη συνεργασία, πέτυχαν.
Μέσα σε αυτό το κλίμα, και παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε ως κοινωνία, εορτάζουμε σήμερα τον «Λουκά τον αγαπητό», τον Ευαγγελιστή της χαράς, και μέσα από αυτόν αντλούμε αισιοδοξία και έμπνευση, αλλά και δύναμη για να στηρίξουμε ο ένας τον άλλο, να ξεπεράσουμε τις καθημερινές αντιξοότητες με αλληλεγγύη και κοινωνική υπευθυνότητα.
Σήμερα, που παλεύουμε να βγούμε νικητές σε μια διαφορετική μάχη, ας έχουμε συνοδοιπόρο τον Προστάτη της πόλης μας, ο οποίος κατά τις θυελλώδεις εποχές της ιστορίας, ως ιατρός, θεραπεύει τα νοσήματα των ασθενών και ως Άγιος, λυτρώνει τις ψυχές των πιστών.
Ας έχουμε πίστη στις δυνάμεις μας ώστε να συνεχίσουμε τα έργα μας με ταπεινότητα, εργατικότητα και ομαδική προσπάθεια, για να μπορεί ο τόπος μας να βαδίζει στο δρόμο της προόδου.
Το οφείλουμε σε εκείνους που πάλεψαν και παλεύουν.
Το οφείλουμε σε όλους εκείνους που έρχονται και ελπίζουν.
Το οφείλουμε στα παιδιά μας.
Ας πράξουμε με τη σειρά μας αυτά που αναλογούν στο καθένα από εμάς, για να πάμε τη Λαμία μας μπροστά και ας ακολουθήσουμε με ομοψυχία το δρόμο που μας δείχνει ο Άγιος Λουκάς προς τον συνάνθρωπο, βαδίζοντας πάντα κάτω από την σκέπη και την ευλογία Του.
Εύχομαι σε όλες και σε όλους Χρόνια Πολλά».
Στην συνέχεια πραγματοποιήθηκε η πάνδημος και μεγαλειώδης Ιερά Λιτανεία της Θαυματουργού Ιεράς Εικόνος του Αγίου Ευαγγελιστού Λουκά, Αποτμήματος της Τιμίας Χειρός του, της Ιεράς Εικόνος της Παναγίας της Οδηγήτριας και της Ιεράς Εικόνος του Οσίου και Θεοφόρου Πατρός Βησσαρίωνος του Αγαθωνίτου.
Ο Ευαγγελιστής της χαράς, ο Πολιούχος και Ελευθερωτής της πόλεως Άγιος Λουκάς ο Ιατρός, λιτανεύθηκε με την αρμόζουσα μεγαλοπρέπεια και τιμή στους δρόμους της πόλεως και ευλόγησε όλους τους πιστούς και τους κατοίκους της πόλεως, οι οποίοι με την αθρόα προσέλευσή τους απέδωσαν τον σεβασμό και τον ευγνωμοσύνη τους στον Ευαγγελιστή της χαράς, τον Πολιούχο και Προστάτη, ο οποίος στην ημέρα της μνήμης του, 18 Οκτωβρίου του έτους 1944 απελευθέρωσε την πόλη της Λαμίας από τον Γερμανικό ζυγό.
Την Ιερά Λιτανεία συνόδευσε παιανίζοντας εμβατήρια νίκης η Δημοτική Φιλαρμονική του Δήμου Λαμιέων, στρατιωτικό τιμητικό άγημα, μαθητές και μαθήτριες του Προτύπου Εκκλησιαστικού Σχολείου Λαμίας και άλλων σχολίων της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης αντιπροσωπείες, μέλη των πολιτιστικών συλλόγων ενδεδυμένα με παραδοσιακές ενδυμασίες και χιλιάδες λαού.
Από τον Μεγαλοπρεπή Ναό του Αγίου Λουκά, η Ιερά Λιτανεία κατευθύνθηκε στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Ευαγγελισμού της Θεοτόκου Λαμίας, όπου οι Ιερές Εικόνες και το Τίμιο Λείψανο του Αγίου Λουκά θα παραμείνουν μέχρι το προσεχές Σάββατο 22 Οκτωβρίου 2022 προς αγιασμό και ενίσχυση των πιστών, στο πλαίσιο της 2ης Παμφθιωτικής Λιτανείας υπό τον τίτλο «Λιτανεύοντας τον Ευαγγελιστή της χαράς 2022», η οποία πραγματοποιείται καθ΄όλο τον μήνα Οκτώβριο σε διάφορα σημεία της Φθιωτικής γης.
Κατά την διέλευση της Ιεράς Λιτανείας από το Ιερό Επισκοπείο τελέσθηκε υπό του Σεβασμιωτάτου κ. Συμεών επιμνημόσυνη δέηση υπέρ των μακαριστών προκατόχων του Αρχιερέων, Μητροπολιτών Φθιώτιδος και Επισκόπων της πάλαι ποτέ διαλαμψάσης Επισκοπής Ζητουνίου.
Κατά την απόλυση της Ιεράς Λιτανείας, στον Ιερό Μητροπολιτκό Ναό Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, ο Σεβασμιώτατος ευχαρίστησε εκ μέρους του Ιερού Κλήρου, των Αρχόντων και του χριστεπωνύμου πληρώματος της Λαμίας, τους Αγίους Αρχιερείς για την αγιαστική και τιμητική τους παρουσία τους στην Πανήγυρη του Πολιούχου και Ελευθερωτού Λουκά του Ιατρού και απέστειλε για μία ακόμη φορά μήνυμα ενότητας και ελπίδος:
«Ο Άγιος Απόστολος και Ευαγγελιστής Λουκάς, ο οποίος πριν 78 χρόνια μας απελευθέρωσε, μας καλεί να απελευθερώσουμε δυνάμεις που έχουμε μέσα μας για το καλό του τόπου μας και για την πνευματική και κοινωνική μας πρόοδο και συγχρόνως να απελευθερωθούμε από κάθε κάθε μικρότητα, από κάθε μειονεξία και κάθε κακία και με αγάπη, ενότητα και συναλληλία να προχωρήσουμε μπροστά. Μας δίνει ο Ευαγγελιστής της χαράς ελπίδα και αισιοδοξία, δύναμη και κουράγιο, για να ξεπεράσουμε τα δύσκολα που έρχονται. Οι Ρουμελιώτες είναι γεννημένοι για τα δύσκολα» ανέφερε μεταξύ άλλων ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Φθιώτιδος κ. Συμεών.
Τέλος, ο Σεβασμιώτατος προέτρεψε την Δημοτική Φιλαρμονική να παιανίσει τον Εθνικό Ύμνο, τον οποίο έψαλλαν άπαντες με περηφάνεια και πατριωτικό παλμό.
Οι Ιερές Ακολουθίες μεταδόθηκαν απευθείας από τηλεοράσεως, μέσω του «Star Κεντρικής Ελλάδος», από Ραδιοφώνου, μέσω του Ραδιοφωνικού Σταθμού της Εκκλησίας της Ελλάδος και από διαδικτύου, μέσω της Ιστοσελίδος της Ιεράς Μητροπόλεως.
Ακολούθως ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Φθιώτιδος κ. Συμεών τέλεσε Επιμνημόσυνη Δέηση στο Μνημείο των Πεσόντων στην Δυτική Είσοδο της πόλεως, όπου και πραγματοποιήθηκε κατάθεση στεφάνων υπό των επισήμων.
Περισσότερες φωτογραφίες στο άλμπουμ:
(Φωτογραφίες: Δημήτριος Ανάγνου – Λάμπρος Χαραλάμπους)