Με επίκεντρο την πόλη του Διδυμοτείχου γιορτάσθηκε η 101η επέτειος από της απελευθερώσεως του Κεντρικού και Βορείου Έβρου και της ενσωματώσεως της περιοχής στην Mητέρα Ελλάδα, την Κυριακή των Μυροφόρων, 16η του μηνός Μαΐου 2021. Παράλληλα, την ημέρα αυτή η τοπική Εκκλησία τιμά τη μνήμη «πάντων τῶν ἐν Διδυμοτείχῳ ἀσκήσει καί ἀθλήσει διαλαμψάντων ἁγίων», όπως καθιερώθηκε προ ετών, με απόφαση της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, κατόπιν προτάσεως του οικείου Μητροπολίτου.
Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Διδυμοτείχου, Ορεστιάδος και Σουφλίου κ. Δαμασκηνός ιερούργησε στον Ιερό Καθεδρικό Ναό Παναγίας Ελευθερωτρίας Διδυμοτείχου και εν συνεχεία προέστη της Δοξολογίας επί τη απελευθερώσει της πόλεως. Στην Δοξολογία παρέστησαν οι Βουλευτές Έβρου Αναστάσιος Δημοσχάκης και Χρήστος Δερμεντζόπουλος, ο Αντιπεριφερειάρχης Έβρου Δημήτρης Πέτροβιτς, ο Θεματικός Αντιπεριφερειάρχης Τουρισμού Αθανάσιος Τσώνης, ο Δήμαρχος Διδυμοτείχου Ρωμύλος Χατζηγιάννογλου, ο Διοικητής της XVI Μεραρχίας Στρατηγός Αναστάσιος Αλεξιάδης, ο Διοικητής της 30ής Ταξιαρχίας Ταξιάρχος Δημήτριος Βαλσαμίδης, αντιδήμαρχοι, μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου και εκπρόσωποι άλλων φορέων.
Ο Σεβασμιώτατος σε επίκαιρο μήνυμά του, μεταξύ άλλων, αναφέρει·
«Σήμερα η Θράκη εορτάζει την 101η επέτειο από την απελευθέρωση της από τον οθωμανικό ζυγό και την ενσωμάτωσή της στον εθνικό κορμό της Μητέρας Πατρίδας, μετά από πεντέμισυ αιώνες σκληρής σκλαβιάς και τυραννίας. Συμπίπτει δε ο φετινός εορτασμός με τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση του 1821 και την εθνική μας παλλιγενεσία, γεγονός το οποίο αξίζει ιδιαιτέρας προβολής, όχι μόνο για την σημειολογία του, αλλά διότι είναι ευκαιρία μνήμης και ευθύνης. Μνήμης και τιμής για όλους εκείνους που θυσίασαν τη ζωή τους στο βωμό της πίστεως και της Πατρίδος αλλά και ευθύνης δικής μας να διασώσουμε την μνήμη τους, τα ιδανικά και τις αξίες τους ανόθευτες και εμπνέουσες τις επόμενες γενιές. Παράλληλα η τοπική μας Εκκλησία σήμερα επ’ ευκαιρία των «ελευθερίων» τιμά την μνήμη «πάντων των εν Διδυμοτείχω ασκήσει και αθλήσει διαλαμψάντων αγίων», αρκετοί των οποίων μαρτύρησαν στα δύσκολα χρόνια της τουρκοκρατίας.
Επιστρέψατε μου, λοιπόν, σήμερα να σας μιλήσω για όλους εκείνους που με γενναίο φρόνημα αντιστάθηκαν στον κατακτητή, που δεν κάμφθησαν από τα βασανιστήρια και τις βιαιότητες των αλλοπίστων, αλλά αντίθετα έμπρακτα κατέθεσαν την ομολογία τους με το μαρτύριο τους και ενέπνευσαν τους υπόδουλους να παραμείνουν ακλόνητοι στην πίστη τους και να μην προδώσουν το Γένος τους. Ο λόγος για τους νεομάρτυρες.
Κατά τους πέντε και πλέον αιώνες της υποδούλωσης της Θράκης από τον Οθωμανό κατακτητή, στην ζοφερή αυτή περίοδο της σκλαβιάς και της τυραννίας, η περίπτωση των Νεομαρτύρων θα γίνει η αιτία αναζωπύρωσης της πίστης και της ελπίδας των υποδούλων Ελλήνων, στα μάτια των οποίων ο Νεομάρτυρας καθίσταται όχι μόνον θρησκευτικός, αλλά και εθνικός ήρωας. Η αναζήτηση της ελευθερίας και η αποτίναξη του μακραίωνος ζυγού της δουλείας έχει ως βάση της την βαθειά πίστη των Ελλήνων πως ο Θεός θα ενισχύσει τον αγώνα για την επίτευξη του ποθούμενου αγαθού. Η ίδια η Ελληνική Επανάσταση του 1821 βασίζεται σε αυτήν την πίστη των αγωνιστών της, όπως εκφράζεται μέσα από τις δικές τους καταγεγραμμένες μαρτυρίες, όπου ο πόθος για την ελευθερία γίνεται τάμα στην Παναγία. Στα πρόσωπα των Νεομαρτύρων λαμβάνει σάρκα και οστά η ιδέα της Επανάστασης όχι μόνον για την αποτίναξη του ζυγού της δουλείας, αλλά και για τη διαφύλαξη πλέον της εθνικής αυτοσυνειδησίας καθώς και της θρησκευτικής ταυτότητας.
Ειδικώτερα η Θράκη είναι ένας τόπος ποτισμένος με το αίμα επωνύμων και ανωνύμων νεομαρτύρων, που θυσιάσθηκαν από το 1355, που πρωτοπάτησαν το πόδι τους οι Οθωμανοί στις θρακικές ακτές, μέχρι το 1920, που η Θράκη ενσωματώθηκε στην Ελλάδα. Όλους αυτούς τιμούμε σήμερα, τους επώνυμους και ανώνυμους μάρτυρες της Πίστεως και της Πατρίδας. Είναι πολλοί. Είναι χιλιάδες…
Η θυσία των νεομαρτύρων ενέπνεε και παραδειγμάτιζε τους υπόδουλους, τόνωνε το ηθικό τους, για να συνεχίζουν να σηκώνουν τον σταυρό τους με υπομονή και καρτερία, αλλά και για να προετοιμάζονται για τον «ξεσηκωμό»· να αποτινάξουν τον ζυγό, πράγμα που τους αναπτέρωνε τον πόθο για αναζήτηση της ελευθερίας. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι νεομάρτυρες έδωσαν την ζωή τους «για του Χριστού την πίστη την αγία και της Πατρίδος την ελευθερία». Έτσι η Επανάσταση του 1821 ιδεολογικά δομήθηκε μέσα στα σπλάχνα της Εκκλησίας. Γι’ αυτό και η Εκκλησία θεωρεί την Επανάσταση δική της υπόθεση, καθώς το ήθος της ελευθερίας καλλιεργήθηκε από Αυτήν μέσα από την πίστη στο Χριστό.
Αγαπητοί μου αδελφοί, οι Νεομάρτυρες παραμένουν πάντοτε τα πρότυπα μίας ιδιότυπης επανάστασης που ξεχωρίζει, αφού απαραίτητη προϋπόθεσή της είναι η προσφορά του ιδίου αίματος του μάρτυρος και όχι των άλλων! Αυτή η προσφορά, δηλαδή η θυσία, το μαρτύριο, καθιστά τους νεομάρτυρες τις πλέον εμβληματικές φυσιογνωμίες της Ελληνικής Επαναστάσεως. Στα πρόσωπά τους, στηρίχθηκε η πίστη των υποδούλων ραγιάδων στον Χριστό και η αγάπη τους στην Πατρίδα. Το «δεν τουρκεύω» είναι ταυτόσημο με το «δεν αλλάζω την πίστη μου». Στους νεομάρτυρες ένας ολόκληρος λαός βρίσκει το πραγματικό νόημα μιάς Επανάστασης, που δεν συνίσταται μόνον στην αποτίναξη του ζυγού της μακραίωνης δουλείας, αλλά και στην διατήρηση της πίστεως, της γλώσσας και της πολιτισμικής του ταυτότητας, που άντεξε στα 400 ή για τη Θράκη 550 και πλέον χρόνια σκλαβιάς και φυλακής.
Με αφορμή τη σημερινή επέτειο, λοιπόν, και το παράδειγμα των νεομαρτύρων της Πίστεως και του Γένους ας διδαχθούμε ότι η ελευθερία απαιτεί θυσία, όπως και η πρόοδος και η ευημερία απαιτούν θυσίες. Κανένας αγώνας δεν ευοδούται ζητώντας θυσίες μόνον από τους άλλους, αλλά καρποφορεί και αποδίδει μόνον όταν ποτίζεται από τις θυσίες της δικές μας».
