Το Κάστρο του Διδυμοτείχου είναι τόπος μαρτυρίας και μαρτυρίου, διότι μέσα στο πέρασμα των αιώνων πολλοί χριστιανοί, εκ του ιερού κλήρου και των μοναχικών τάξεων, αλλά και απλοί πιστοί κατέθεσαν την εις Χριστόν μαρτυρία τους και κάποιοι άλλοι κατέθεσαν την ομολογία του μαρτυρίου τους.
Η μνήμη τους τιμήθηκε στον τόπο του μαρτυρίου τους, στον Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Αθανασίου, προεορτίως, την Κυριακή, 30 του μηνός Οκτωβρίου 2022. Της Θείας Λειτουργίας προέστη ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ιλίου, Αχαρνών και Πετρουπόλεως κ. Αθηναγόρας, συλλειτουργούντος του Μητροπολίτου Διδυμοτείχου κ. Δαμασκηνού.
Το χώμα του Διδυμοτείχου είναι ποτισμένο με τα δάκρυα των οσίων, τον ιδρώτα των δικαίων και με το αίμα των μαρτύρων. Μεταξύ αυτών, που μαρτύρησαν στο Διδυμότειχο, ήταν και οι Οσιομάρτυρες Ιάκωβος ο Νέος και οι μαθητές του Ιάκωβος ο Διάκονος και Διονύσιος ο μοναχός, που τελειώθησαν την 1η Νοεμβρίου 1519 ή 1520. Οι Οσιομάρτυρες οδηγούμενοι στο μαρτύριο από τους άπιστους φυλακίσθηκαν επί μήνες στα υπόσκαφα σπήλαια που είναι δίπλα ακριβώς στο Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Αθανασίου, στο Κάστρο του Διδυμοτείχου, και τα οποία τότε χρησιμοποιούντο ως φυλακές υψίστης ασφαλείας.
Οι πιστοί είχαν την ευκαιρία να προσκυνήσουν απότμημα των ιερών λειψάνων των τιμωμένων Οσιομαρτύρων. Εκκλησιάσθηκαν ο Δήμαρχος Διδυμοτείχου Ρωμύλος Χατζηγιάννογλου, ο Διοικητής της XVI Μεραρχίας Στρατηγός Θεόδωρος Χατζηγεωργίου, ο Υποδιοικητής της Ταξίαρχος Νικόλαος Γιοβανούδης, ο Διοικητής της 30ής Ταξιαρχίας Ταξίαρχος Ευστάθιος Κοκκινίδης, η Διοικητής της Σχολής Δοκίμων Αστυφυλάκων Διδυμοτείχου Αστυνόμος Α΄ Αναστασία Πουρναρά, με ομάδα σπουδαστών της Σχολής, και πλήθος πιστών.
Ο Σεβασμιώτατος, αφού πρώτα καλωσόρισε τον φιλοξενούμενο Μητροπολίτη, για την όλως τιμητική συμμετοχή του στις εορταστικές εκδηλώσεις των ημερών αυτών, αναφερόμενος στην μνήμη τον Οσιομαρτύρων, τόνισε ότι το έργο του Οσιομάρτυρος Αγίου Ιακώβου του Νέου είχε προδρομικό χαρακτήρα στο έργο του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού. Οι ιεραποστολικές του περιοδείες και η διδασκαλία του στήριξαν στα δύσκολα χρόνια της σκλαβιάς το υπόδουλο Γένος για να μην αλλαξοπιστήσει και να μην χάσει την θρησκευτική και εθνική του ιδιοπροσωπία.
Κλείνοντας την ομιλία του, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης κ. Δαμασκηνός είπε: «Σήμερα η μνήμη και η τιμή του ελληνισμού προς τους νεομάρτυρες που θυσιάσθηκαν για να μην χάσουμε εμείς οι νεοέλληνες την ταυτότητα μας, περισσότερο από κάθε άλλη εποχή, είναι χρέος ιερό. Μόνο έτσι μπορούμε να αγωνισθούμε για την εσωτερική μας ελευθερία, να αντισταθούμε στην παρακμή, στο σκοτάδι, την αδικία, την βία και τον πόλεμο, σε νέα ολοκαυτώματα και καταστροφές, στην απώλεια της ιδιοπροσωπίας μας. Μόνο με έναν τέτοιο συναρπαστικό και φωτεινό αγώνα μπορούμε να καλλιεργήσουμε την ενότητα, την ειρήνη, την αγάπη, την αλληλεγγύη, τον πολιτισμό, την αξιοπρέπεια, την ακεραιότητα, την δημιουργία, το όραμα, σ’ ένα κόσμο που οι θάλασσες και τα χώματα της γης έγιναν νεκροταφεία ελπίδων. Μόνο αυτό το μήνυμα της θυσίας μπορεί να επουλώσει πληγές και να θεραπεύσει την αδιαφορία και τον κυνισμό της αποιεροποίησης του σύγχρονου κόσμου».
