Με εγκύκλιό του ο Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων αναφέρθηκε στην επέτειο της 28ης Οκτωβρίου του 1940. Η τόλμη και η γενναιότητα που επέδειξαν οι Έλληνες, άνδρες, γυναίκες και παιδιά, απέναντι στον πανίσχυρο εχθρό, και η ακράδαντη πίστη τους στη βοήθεια του Θεού και της Υπεραγίας Θεοτόκου, αναγνωρίσθηκε και επαινέθηκε από όλον τον πολιτισμένο κόσμο, όπως είπε μεταξύ άλλων ο Σεβασμώτατος.
“Το δικό τους παράδειγμα εμπνέει και όλους εμάς που τους τιμούμε σήμερα και μνημονεύουμε τον αγώνα και τη θυσία τους για να είμαστε εμείς ελεύθεροι. Η πίστη τους στον Θεό και η αγάπη τους για την πατρίδα μας βοηθά να συνειδητοποιήσουμε το χρέος μας απέναντι στην πατρίδα μας, για την οποία εκείνοι πολέμησαν θυσιάζοντας τα πάντα για την ελευθερία και την ανεξαρτησία της”, υπογράμμισε και πρόσθεσε:
“Με ευγνωμοσύνη προς τον Θεό που ενίσχυσε και ενδυνάμωσε τους πατέρες μας, αλλά και την Υπεραγία Θεοτόκο που τους σκέπασε υπό την κραταιά και αγία της Σκέπη, μνημονεύουμε σήμερα των ηρωικών και γενναίων προγόνων μας, οι οποίοι αγωνίσθηκαν και έπεσαν στα πεδία των μαχών, και παρακαλούμε τον πανοικτίρμονα Θεό και άρχοντα της ειρήνης να καταπαύσει τους πολέμους σε όλο τον κόσμο και ιδιαιτέρως στην ταραγμένη περιοχή μας και να φυλάττει την πατρίδα μας πάντοτε ελεύθερη”.
Παρακάτω ολόκληρη η εγκύκλιος του Μητροπολίτη Βεροίας
ἐλέῳ Θεοῦ Ἐπίσκοπος καί Μητροπολίτης
τῆς Ἱερᾶς καί Ἀποστολικῆς Μητροπόλεως Βεροίας, Ναούσης καί Καμπανίας
ΠΡΟΣ
τόν ἱερόν κλῆρον καί τόν εὐσεβῆ λαόν τῆς καθ ̓ ἡμᾶς θεοσώστου Ἐπαρχίας
Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,
Πολλές φορές στή μακραίωνη ἱστορία του τό Ἔθνος μας βρέθηκε ἀντιμέτωπο μέ μεγάλες προκλήσεις. Βρέθηκε ἀντιμέτωπο μέ λαούς, οἱ ὁποῖοι ἐπεδίωξαν νά καταλάβουν τόν τόπο μας, τήν ἑλληνική γῆ, στήν ὁποία γιά περισσότερα ἀπό 2.500 χρόνια ἄκμαζε ὁ Ἑλληνισμός. Βρέθηκε ἀντιμέτωπο μέ ἔθνη πού ἤθελαν νά συλήσουν ὅ,τι οἱ πρόγονοί μας μέ τή θυσία τους καί μέ τό αἷμα τους διατήρησαν γιά αἰῶνες ἑλληνικό, νά ἁρπάξουν ὅ,τι ἐκεῖνοι ἀγωνίσθηκαν καί πολέμησαν γιά νά ἐλευθερώσουν ἀπό ποικίλους κατακτητές.
Πολλοί ἦταν ἐκεῖνοι, οἱ ὁποῖοι κατά καιρούς ἐπεχείρησαν νά καταλάβουν τήν πατρίδα μας. Πολλοί ἦταν ἐκεῖνοι, οἱ ὁποῖοι θεωροῦσαν ὅτι θά μποροῦσαν μέ τήν ἰσχύ καί τήν ὑπεροχή τῶν ὅπλων νά ἐπιβάλλουν στούς Ἕλληνες τή θέλησή τους. Πολλοί ἦταν ἐκεῖνοι, οἱ ὁποῖοι πίστευαν ὅτι θά μποροῦσαν νά ἀναγκάσουν τούς πατέρες μας νά παραδοθοῦν ἄνευ ὅρων καί νά τούς παραδώσουν τή γῆ τους.
Ξέχασαν ὅμως ὅλοι αὐτοί ὅτι οἱ Ἕλληνες ἔχουμε μακρά παράδοση ἀγώνων, γενναιότητος καί ἡρωισμοῦ. Ξέχασαν ὅτι κρύβουμε μέσα στήν ψυχή μας μία ἀπέραντη ἀγάπη γιά τήν πατρίδα μας καί μία ἀκατανίκητη θέληση νά τήν ὑπερασπισθοῦμε, ὥστε εἴμαστε πάντοτε πρόθυμοι νά θυσιασθοῦμε, προκειμένου νά παραμένει ἐλεύθερη.
Ὅλα αὐτά τά ἀπέδειξαν οἱ πατέρες μας, ὅταν στίς 28 Ὀκτωβρίου τοῦ 1940 οἱ δυνάμεις τοῦ Ἄξονος ζήτησαν διά τοῦ Ἰταλοῦ πρεσβευτοῦ στήν Ἀθήνα τήν παράδοση τῶν ἑλληνικῶν ἐδαφῶν, ἀπειλώντας ὅτι σέ ἀντίθετη περίπτωση θά τά καταλάμβαναν μέ τά ὅπλα. Ἡ στάση τῶν πατέρων μας στήν πρόκληση αὐτή δέν διέφερε ἀπό τή διαχρονική στάση τῶν προγόνων μας. Ἡ ἀπάντησή τους ἦταν μία καί ἀταλάντευτη. Ἦταν ἕνα ἀδιαπραγμάτευτο «Ὄχι».
Αὐτό τό «Ὄχι» ὑπερασπίσθηκαν οἱ πατέρες μας στή συνέχεια στά βουνά τῆς Πίνδου καί ὅπου ἀλλοῦ μέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ καί τῆς Ὑπερμάχου Στρατηγοῦ τοῦ Γένους μας. Αὐτό ὑπερασπίσθηκαν γυναῖκες καί παιδιά πού μέ κάθε τρόπο καί χωρίς νά ὑπολογίζουν τόν κίνδυνο πού διέτρεχαν, σκαρφάλωναν στά χιονισμένα βουνά, γιά νά μεταφέρουν προμήθειες στούς στρατιῶτες πού ὑπερασπιζόταν τήν πατρώα γῆ. Αὐτό ὑπερασπίσθηκαν καί ὅσοι στά μετόπισθεν προσπαθοῦσαν νά συμπαρασταθοῦν μέ κάθε μέσο ὅσους ἀγωνιζόταν γιά νά προστατεύσουν τήν πατρίδα μας ἀπό τήν ἄδικη ἐπίθεση πού εἶχε δεχθεῖ.
Ἡ τόλμη καί ἡ γενναιότητα πού ἐπέδειξαν οἱ Ἕλληνες, ἄνδρες, γυναῖκες καί παιδιά, ἀπέναντι στόν πανίσχυρο ἐχθρό, τόν ὁποῖο κατόρθωσαν νά καθυστερήσουν καί νά βλάψουν ἀνεπανόρθωτα, ἀλλά καί ἡ ἀκράδαντη πίστη τους στή βοήθεια τοῦ Θεοῦ καί τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, τήν ὁποία ἔβλεπαν νά ὑπερίπταται καί νά τούς σκεπάζει μέ τό ἱερό μαφόριό της, γιά νά μήν τούς ἀγγίζουν τά ἐχθρικά πυρά, ἀναγνωρίσθηκε καί ἐπαινέθηκε ἀπό ὅλον τόν πολιτισμένο κόσμο, πού θαύμασε τόν ἡρωισμό, τήν ἀποφασιστικότητα καί τήν πίστη τῶν πατέρων καί τῶν μητέρων μας.
Τό δικό τους παράδειγμα ἐμπνέει καί ὅλους ἐμᾶς πού τούς τιμοῦμε σήμερα καί μνημονεύουμε τόν ἀγώνα καί τή θυσία τους γιά νά εἴμαστε ἐμεῖς ἐλεύθεροι. Ἡ πίστη τους στόν Θεό καί ἡ ἀγάπη τους γιά τήν πατρίδα μᾶς βοηθᾶ νά συνειδητοποιήσουμε τό χρέος μας ἀπέναντι στήν πατρίδα μας, γιά τήν ὁποία ἐκεῖνοι πολέμησαν θυσιάζοντας τά πάντα γιά τήν ἐλευθερία καί τήν ἀνεξαρτησία της.
Μέ εὐγνωμοσύνη πρός τόν Θεό πού ἐνίσχυσε καί ἐνδυνάμωσε τούς πατέρες μας, ἀλλά καί τήν Ὑπεραγία Θεοτόκο πού τούς σκέπασε ὑπό τήν κραταιά καί ἁγία της Σκέπη, μνημονεύουμε σήμερα τῶν ἡρωικῶν καί γενναίων προγόνων μας, οἱ ὁποῖοι ἀγωνίσθηκαν καί ἔπεσαν στά πεδία τῶν μαχῶν, καί παρακαλοῦμε τόν πανοικτίρμονα Θεό καί ἄρχοντα τῆς εἰρήνης νά καταπαύσει τούς πολέμους σέ ὅλο τόν κόσμο καί ἰδιαιτέρως στήν ταραγμένη περιοχή μας καί νά φυλάττει τήν πατρίδα μας πάντοτε ἐλεύθερη.
Διάπυρος πρός Θεόν εὐχέτης
Ὁ Μητροπολίτης
† Ὁ Βεροίας, Ναούσης καί Καμπανίας Παντελεήμων