Στην πανηγυρίζουσα Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου Σκήτης Βεροίας, με την ευκαιρία της εορτής του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, Αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης, λειτούργησε και κήρυξε τον θείο λόγο ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων την Κυριακή 20 Μαρτίου το πρωί.
Ο Σεβασμιώτατος στην ομιλία του ανέφερε μεταξύ άλλων: «Ἰδών ὁ Ἰησοῦς τήν πίστιν αὐτῶν λέγει τῷ παραλυτικῷ· τέκνον, ἀφέωνταί σου αἱ ἁμαρτίαι».
Ἄν τήν περασμένη Κυριακή ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία ἑόρτασε τόν θρίαμβο τῆς ὀρθοδόξου πίστεως ἔναντι τῶν εἰκονομάχων, ἐκείνων δηλαδή πού ἀρνοῦντο τήν τιμητική προσκύνηση τῶν εἰκόνων, ἀμφισβητώντας ἐμμέσως καί τό μέγα θαῦμα τῆς θείας ἐνανθρωπήσεως, σήμερα, δεύτερη Κυριακή τῶν Νηστειῶν, ἑορτάζει ἕναν ἀκόμη θρίαμβό της ἡ Ἐκκλησία μας, τόν θρίαμβο τῆς πίστεως στή δυνατότητα τοῦ ἀνθρώπου νά θεωθεῖ διά τῆς θείας Χάριτος.
Αὐτή τήν πίστη ἐξέφρασε μέ τά συγγράμματα ἀλλά καί μέ τίς πνευματικές ἐμπειρίες του ὁ τιμώμενος σήμερα μέγας πατήρ τῆς Ἐκκλησίας μας καί θεολόγος, ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, ἀρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης, ὁ θαυματουργός, τόν ὁποῖο ἑορτάζει ὡς οἰκήτορά της ἡ Ἱερά αὐτή Σκήτη τοῦ Τιμίου Προδρόμου καί ὡς προστάτη της ἡ Ἱερά μας Μητρόπολη.
Καί ἡ πίστη αὐτή δέν εἶναι πίστη μόνο θεωρητική, δέν εἶναι πίστη μόνο δογματική, ἀλλά εἶναι καί πίστη ἐνεργητική, εἶναι ἡ σχέση πού πρέπει νά ἔχει μέ τόν Θεό κάθε ἄνθρωπος. Εἶναι ἡ πίστη στήν ὁποία ἀναφέρεται τό σημερινό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα τῆς θεραπείας τοῦ παραλυτικοῦ τῆς Καπερναούμ.
«Ἰδών ὁ Ἰησοῦς τήν πίστιν αὐτῶν λέγει τῷ παραλυτικῷ· τέκνον, ἀφέωνταί σου αἱ ἁμαρτίαι».
Ἡ πίστη τεσσάρων ἀνθρώπων ἀρκεῖ ὄχι μόνο γιά νά θεραπεύσει τόν παράλυτο στό σῶμα ἄνθρωπο, ἀλλά καί νά τόν θεραπεύσει ἀπό τήν παραλυσία τῆς ψυχῆς.
«Μέγα ἀγαθόν ἡ πίστις», γράφει ὁ ἅγιος Κύριλλος Ἀλεξανδρείας, καί ἔχει τόση δύναμη, ὥστε δέν σώζει μόνον αὐτόν πού πιστεύει, ἀλλά μπορεῖ νά σώσει καί ἄλλους, ὅπως συνέβη ὄχι μόνο στήν περίπτωση τοῦ παραλυτικοῦ, πού ἀκούσαμε σήμερα, ἀλλά καί στήν περίπτωση τοῦ φίλου τοῦ Χριστοῦ, τοῦ τετραημέρου Λαζάρου. Πρίν νά τόν ἀναστήσει, σημειώνει καί πάλι ὁ ἅγιος Κύριλλος, ὁ Χριστός ρωτᾶ τήν ἀδελφή του ἐάν πιστεύει, διότι ὁ Λάζαρος ἦταν νεκρός καί δέν μποροῦσε νά πιστεύει. Ἔτσι ἡ πίστη τῆς ἀδελφῆς του καλύπτει τήν ἔλλειψη τῆς πίστεως, ἡ ὁποία καί στήν περίπτωση αὐτή δέν εἶναι μόνο δογματική, ἀλλά εἶναι «καί τῶν ὑπέρ ἄνθρωπον ἐνεργητική». Μπορεῖ δηλαδή ὁ ἄνθρωπος νά κάνει μέ αὐτήν πράγματα τά ὁποῖα ὑπερβαίνουν τίς ἀνθρώπινες δυνάμεις, ἀλλά καί νά γίνεται δεκτικός τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ.
Τό βλέπουμε αὐτό στό θαῦμα τῆς σημερινῆς εὐαγγελικῆς περικοπῆς, ὅπου ἡ πίστη τῶν ἀνθρώπων, οἱ ὁποῖοι μεταφέρουν τόν παράλυτο ἐνώπιον τοῦ Χριστοῦ, ὑπερβαίνοντας καί τό φυσικό ἐμπόδιο τῆς στέγης τῆς οἰκίας, ἀξιώνει μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ τόν παράλυτο καί τῆς σωματικῆς καί τῆς ψυχικῆς θεραπείας. Ὁ ἴδιος, ἄλλωστε, ὁ Χριστός μᾶς βεβαιώνει γιά τή δύναμη τῆς πίστεως λέγοντας: «Ἐάν πιστεύσῃς ὄψῃ τήν δόξαν τοῦ Θεοῦ».
Καί ποιά εἶναι ἡ δόξα τοῦ Θεοῦ; Εἶναι βεβαίως τά θαύματα πού ἐπιτελεῖ ἡ χάρη του, τά ὁποῖα ἀποδεικνύουν τό μεγαλεῖο του, ἀποδεικνύουν ὅτι Αὐτός εἶναι ὁ δημιουργός καί Κύριος τῶν πάντων καί τίποτε δέν εἶναι δύσκολο γι᾽ αὐτόν, ἀλλά καί ὅ,τι ἄλλο ἐπιτελεῖ ἡ χάρη του στίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων.
Αὐτό ἀποδεικνύεται καί ἀπό τήν ἐρώτηση, τήν ὁποία ἀπηύθυνε ὁ Χριστός πρός τούς Φαρισαίους, οἱ ὁποῖοι ἀμφισβητοῦσαν ὅτι μπορεῖ νά συγχωρήσει τίς ἁμαρτίες τοῦ παραλυτικοῦ.
Τί τούς εἶπε; «τί ἐστιν εὐκοπώτερον, εἰπεῖν τῷ παραλυτικῷ ἀφέωνταί σοι αἱ ἁμαρτίαι ἤ εἰπεῖν ἔγειρε καί ἆρον τόν κράβατόν σου καί περιπάτει», ἐννοώντας ὅτι καί τά δύο εἶναι ἐξ ἴσου δυνατά γιά τή θεία του δύναμη καί γιά ὅσους πιστεύουν σ᾽ Αὐτόν.
Αὐτό ἐπιβεβαιώνει καί μέ τό κήρυγμά του ὁ ἑορταζόμενος ἱερός πατήρ τῆς Ἐκκλησίας μας, ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς. Διότι ἀποτέλεσμα τῆς μεγάλης του πίστεως ἦταν ἡ χάρη πού ἔλαβε ἀπό τόν Θεό καί ἡ ὁποία ὄχι μόνο κάθαρε τήν ψυχή του, ἀλλά καί τόν ἀξίωσε νά βλέπει καί νά ζεῖ μέσα στό ἄκτιστο φῶς τῆς Θεότητος κατά τήν ὑπόσχεση τοῦ Κυρίου, «ἐάν πιστεύσῃς ὄψῃ τήν δόξαν τοῦ Θεοῦ».
Δόξα τοῦ Θεοῦ εἶναι τό ἄκτιστο φῶς, τό ὁποῖο ἔβλεπε ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς καί οἱ Ἁγιορεῖτες μοναχοί νά καταυγάζει τήν ὕπαρξη τους ἀλλά καί τά ταπεινά κελιά τους στά ὁποῖα προσηύχοντο ἀδιαλείπτως, ἐπικαλούμενοι τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ.
Δόξα τοῦ Θεοῦ ἦταν τό ἄκτιστο φῶς, τό ὁποῖο δέν μποροῦσαν νά δοῦν καί νά κατανοήσουν οἱ ἀντίπαλοι τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, ὁ Βαρλαάμ καί ὁ Ἀκίνδυνος καί οἱ σύν αὐτοῖς, διότι δέν διέθεταν τήν πίστη πού χρειάζεται, ὅπως δέν τήν διέθεταν καί οἱ Γραμματεῖς καί Φαρισαῖοι, πού τούς εἴδαμε σήμερα νά ἀμφισβητοῦν τή δύναμη τοῦ Χριστοῦ.
Γι᾽ αὐτό καί ἡ σημερινή ἑορτή τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ ἀποτελεῖ ἀπόδειξη τοῦ θριάμβου τῆς πίστεως καί ἐπιβεβαίωση ὅτι ὅσα δίδασκε ὁ μέγας αὐτός πατήρ τῆς Ἐκκλησίας, ἀκολουθώντας τήν παράδοση τῆς Ἐκκλησίας καί τῶν ἁγίων Πατέρων, εἶναι ἀλήθεια. Καί ἀκόμη δίδει καί σέ μᾶς τήν εὐκαιρία νά ἀντιληφθοῦμε τή δύναμη τῆς πίστεως στόν Θεό πού ἀξιώνει τόν χοϊκό ἄνθρωπο νά καταυγασθεῖ ἀπό τό φῶς τοῦ Θεοῦ, ἀλλά καί νά θεωθεῖ.
Ἄς προσπαθήσουμε, λοιπόν, καί ἐμεῖς νά καλλιεργήσουμε στήν ψυχή μας τήν πίστη στόν Χριστό, μιμούμενοι τό παράδειγμα τῆς ζωῆς τοῦ προστάτου μας ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, γιά νά ἀξιωθοῦμε καί τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ, προκειμένου νά ἐνεργήσει στήν ψυχή μας «τήν καλήν ἀλλοίωσιν» καί νά μᾶς ἁγιάσει.