Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων των «Λ΄ Παυλείων», την 1η Ιουνίου, στον Μητροπολιτικό Ιερό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου Αλεξανδρείας έλαβε χώρα η καθιερωμένη ημερίδα πρεσβυτερών και μητέρων των αγάμων κληρικών της Ιεράς Μητροπόλεως Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας.
“Η οικογένεια έχει όλα τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της Εκκλησίας, που πιστοποιούνται με τη διαβεβαίωση του Χριστού ότι είναι και ο ίδιος ανάμεσά τους. Συγχρόνως όμως αποδεικνύεται πόσο επιτυχής ήταν η επιλογή του πρωτοκορυφαίου αποστόλου Παύλου να χαρακτηρίσει τις χριστιανικες οικογένειες ως «κατ᾽ οίκον» Εκκλησίες. Και εάν αυτός ο χαρακτηρισμός ισχύει για κάθε χριστιανική οικογενεια, ισχύει πολύ περισσότερο για μία ιερατική οικογένεια, η οποία έχει επιπλέον την ευλογία ένα μέλος της, είτε ο σύζυγος είτε ο υιός να είναι κληρικός, να είναι ιερέας και λειτουργός του Θεού, γεγονός που δίδει ακόμη μεγαλύτερη χάρη στην κατ᾽ οίκον Εκκλησία της ιερατικής οικογενείας, αυξάνει όμως και την ευθύνη της έναντι και των συνανθρώπων μας και των ενοριτών αλλά και έναντι της Εκκλησίας και του Θεού”, ανέφερε μεταξύ άλλων ο Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων στην ομιλία του.
Νωρίτερα τελέστηκε Αρχιερατική Θεία Λειτουργία ιερουργούντος του Σεβασμιωτάτου, ο οποίος χειροθέτησε Πρωτοπρεσβύτερο τον π. Αριστείδη Στόϊου, εφημέριο της ενορίας του Καλοχωρίου.
Τον θείο λόγο κήρυξε ο Αρχιερατικός Επίτροπος Αντιγονιδών Αρχιμ. Παύλος Σταματάς, ενώ στο τέλος τελέστηκε μνημόσυνο με την ευκαιρία της συμπληρώσεως είκοσι ετών από την εις Κύριον Εκδημίαν της μακαριστής Βασιλείας Καλπακίδου, κατά σάρκα μητρός του Ποιμενάρχου μας κ. Παντελεήμονος.
Η ημερίδα, την οποία παρουσίασε ο Υπεύθυνος του Γραφείου Εξωτερικής Ιεραποστολής Πρωτοπρ. Νεκτάριος Σαββίδης, είχε ως θέμα: «Κατ’ οἶκον Ἐκκλησία» και εισηγήσεις ανέπτυξαν η κ. Χάρις Δημητρακούδη, θεολόγος – παιδαγωγός, η οποία ανέπτυξε το θέμα: «Η χριστιανική οικογένεια ως κατ᾽ οίκον Εκκλησία» και ο Αρχιμ. Χερουβίμ Τσίνογλου, Ιεροκήρυκας της Ιεράς Μητροπόλεως Εδέσσης, Πέλλης και Αλμωπίας, ο οποίος μίλησε με θέμα: «H συμβολή της οικογενείας και της μητέρας στην ιερατική κλήση».
Η ημερίδα ολοκληρώθηκε με γεύμα που παρέθεσε η φιλόξενη ενορία της Παναγίας σε όλους τους συμμετέχοντες.
Η ομιλία του Μητροπολίτη Βεροίας
Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης κ. Παντελεήμων εξέφρασε ευχαριστίες προς τους εκλεκτούς ομιλητές και προς τον προϊστάμενο της ενορίας και Αρχιερατικό Επίτροπο Αλεξανδρείας Αρχιμ. Διονύσιο Ανθόπουλο και τους συνεργάτες του για τη φιλοξενία, αναφέροντας μεταξύ άλλων:
Ἀπό τίς πρῶτες ἐκδηλώσεις πού συμπεριλάβαμε στό πρόγραμμα τῶν «Παυλείων», ὅταν πρίν ἀπό τριάντα χρόνια καθιερώσαμε αὐτό τόν κύκλο ἐκδηλώσεων, τόν ἀφιερωμένο στόν ἱδρυτή τῆς τοπικῆς μας Ἐκκλησίας, πρωτοκορυφαῖο ἀπόστολο Παῦλο, καί τίς ὁποῖες πραγματοποιοῦμε τόν Ἰούνιο κάθε ἔτους, εἶναι ἡ Ἡμερίδα γιά τίς πρεσβυτέρες καί τίς μητέρες τῶν κληρικῶν τῆς Ἱερᾶς μας Μητροπόλεως.
Ὁ λόγος αὐτῆς τῆς ἀποφάσεως καί τῆς ἐπιλογῆς ἦταν, γιατί ἐσεῖς οἱ πρεσβυτέρες καί οἱ μητέρες τῶν ἀγάμων κληρικῶν εἶστε, μετά τούς ἱερεῖς συζύγους σας ἤ παιδιά σας, ἀπό τούς πιό στενούς καί σημαντικούς συνεργάτες τῆς τοπικῆς μας Ἐκκλησίας.
Εἶστε ἐσεῖς πού μέ τή στήριξη καί τή συμπαράστασή σας στούς ἱερεῖς μας, ἀλλά καί μέ τίς ἰδέες καί τίς πρωτοβουλίες σας μπορεῖτε νά προσφέρετε καί προσφέρετε πολύτιμο ἔργο στήν ἐνορία σας καί στούς ἀδελφούς μας.
Ὅπως καί τά προηγούμενα χρόνια, ἔτσι καί φέτος, δέν θά μποροῦσε, κατά συνέπεια, νά λείπει ἀπό τό πρόγραμμα τῶν τριακοστῶν, «Παυλείων», ἡ Ἡμερίδα τῶν πρεσβυτερῶν καί τῶν μητέρων τῶν κληρικῶν μας, ἡ ὁποία φιλοξενεῖται αὐτή τή φορά κάτω ἀπό τή σκέπη τῆς Μητέρας τοῦ Κυρίου μας, στόν ναό τῆς Παναγίας τῆς Ἀλεξανδρείας.
Σᾶς καλωσορίζω, λοιπόν, ὅλους μέ πολλή χαρά, τόσο τίς πρεσβυτέρες ὅσο καί τούς ἐκλεκτούς ὁμιλητές μας, τούς ὁποίους θά ἔχουμε τή χαρά νά ἀκούσουμε στή συνέχεια.
Τό θέμα τῆς σημερινῆς Ἡμερίδος εἶναι, ὅπως γνωρίζετε, ἡ «Κατ᾽ οἶκον Ἐκκλησία».
«Κατ᾽ οἶκον Ἐκκλησία» εἶναι μία ἔκφραση ἡ ὁποία χαρακτηρίζει, θά λέγαμε, τόν ἀπόστολο Παῦλο, γιατί εἶναι ὁ πρῶτος πού τήν εἰσάγει καί τήν χρησιμοποιεῖ στίς ἐπιστολές του, ἀναφερόμενος στίς οἰκογένειες μελῶν τῆς χριστιανικῆς κοινότητος, τῆς Ἐκκλησίας, διαφόρων πόλεων.
Τήν χρησιμοποιεῖ δύο φορές ἀναφερόμενος στούς ἀγαπημένους συνεργάτες του, τόν Ἀκύλα καί τήν Πρίσκιλλα, στήν πρός Ρωμαίους καί στήν πρός Κορινθίους ἐπιστολή του, ἀλλά καί στή Νύμφα ἀπό τήν Ἐκκλησία τῆς Λαοδικείας, γράφοντας πρός τούς Κολασσαεῖς, καί πρός τόν Φιλήμονα.
Ὁ ἀπόστολος Παῦλος δέν χρησιμοποιεῖ τήν ἔκφραση αὐτή τυχαῖα. Ἡ ἐπιλογή του νά ὀνομάσει τήν οἰκογένεια ἤ εὐρύτερα τό συγγενικό περιβάλλον κατ᾽ οἶκον Ἐκκλησία δέν ἀποδεικνύει μόνο τή σημασία πού ἀποδίδει στήν οἰκογένεια καί στόν ρόλο της γιά τήν πνευματική πρόοδο τοῦ κάθε μέλους της, ἀλλά ἑδράζεται καί στόν λόγο τοῦ Κυρίου μας, «ὅπου δύο ἤ τρεῖς συνηγμένοι εἰς τό ἐμόν ὄνομα, ἐκεῖ εἰμί κἀγώ ἐν μέσῳ αὐτῶν». Ὅπου εἶναι, δηλαδή, δύο ἤ τρεῖς συγκεντρωμένοι στό ὄνομά μου, λέγει ὁ Χριστός, ἐκεῖ εἶμαι καί ἐγώ, ἀνάμεσά τους.
Αὐτό δέν εἶναι Ἐκκλησία; Ἡ συνάθροιση τῶν πιστῶν στό ὄνομα τοῦ Χριστοῦ, εἴτε ὅταν τελοῦνται τά ἱερά μυστήρια, εἴτε ὅταν ἀκούεται ὁ λόγος του, εἴτε ὅταν οἱ πιστοί ἐργάζονται ἔργα ἀγάπης καί εὐποιΐας στό ὄνομα τοῦ Χριστοῦ, εἶναι Ἐκκλησία. Ἀποτελοῦν τό σῶμα τοῦ Χριστοῦ καί μαζί τους εἶναι φυσικά καί ἡ κεφαλή τοῦ σώματος, ὁ ἴδιος ὁ Κύριός μας, ὁ ὁποῖος ἵδρυσε τήν Ἐκκλησία.
Δύο, τρεῖς ἤ περισσότεροι πιστοί συναπαρτίζουν καί τήν οἰκογένεια. Ἔγιναν οἰκογένεια στό ὄνομα τοῦ Χριστοῦ, μέ τό ἱερό μυστήριο τοῦ γάμου, καί συνδέονται ἀκόμη στενότερα μεταξύ τους, καθώς ἀποτελοῦν ὅλοι μέλη τῆς Ἐκκλησίας, μέλη τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ, πού κοινωνοῦν τό Σῶμα του καί τό Αἷμα του στό μυστήριο τῆς θείας Εὐχαριστίας.
Κι ἀκόμη, μέσα στήν οἰκογένεια ἐπιτελεῖται τό ἔργο τῆς κατηχήσεως τῶν νέων μελῶν τῆς οἰκογενείας, τῶν παιδιῶν, ἀλλά καί ἡ προσευχή τῶν μελῶν της, ὅπως ἐπιτελεῖται καί στήν Ἐκκλησία.
Ἔχει, λοιπόν, ἡ οἰκογένεια ὅλα τά χαρακτηριστικά γνωρίσματα τῆς Ἐκκλησίας, πού πιστοποιοῦνται μέ τή διαβεβαίωση τοῦ Χριστοῦ ὅτι εἶναι καί ὁ ἴδιος ἀνάμεσά τους.
Συγχρόνως ὅμως ἀποδεικνύεται πόσο ἐπιτυχής ἦταν ἡ ἐπιλογή τοῦ πρωτοκορυφαίου ἀποστόλου Παύλου νά χαρακτηρίσει τίς χριστιανικές οἰκογένειες ὡς «κατ᾽ οἶκον» Ἐκκλησίες.
Καί ἐάν αὐτός ὁ χαρακτηρισμός ἰσχύει γιά κάθε χριστιανική οἰκογένεια, ἰσχύει πολύ περισσότερο γιά μία ἱερατική οἰκογένεια, ἡ ὁποία ἔχει ἐπιπλέον τήν εὐλογία ἕνα μέλος της, εἴτε ὁ σύζυγος εἴτε ὁ υἱός νά εἶναι κληρικός, νά εἶναι ἱερέας καί λειτουργός τοῦ Θεοῦ, γεγονός πού δίδει ἀκόμη μεγαλύτερη χάρη στήν κατ᾽ οἶκον Ἐκκλησία τῆς ἱερατικῆς οἰκογενείας, αὐξάνει ὅμως καί τήν εὐθύνη της ἔναντι καί τῶν συνανθρώπων μας καί τῶν ἐνοριτῶν ἀλλά καί ἔναντι τῆς Ἐκκλησίας καί τοῦ Θεοῦ.
Εὐθύνη βεβαίως ὑπάρχει γιά κάθε οἰκογένεια, διότι δέν ἀρκεῖ νά ὀνομάζεται «κατ᾽ οἶκον Ἐκκλησία» καί στή συνέχεια τά μέλη της νά κάνουν τό καθένα τή ζωή του, ἀδιαφορώντας γιά τήν Ἐκκλησία καί τήν ἐν Χριστῷ ζωή. Χρειάζεται καί προσπάθεια. Χρειάζεται νά φροντίζουμε γιά νά ἀναδεικνύουμε τήν οἰκογένεια σέ «κατ᾽ οἶκον Ἐκκλησία». Καί αὐτό ἐπιτυγχάνεται, ὅταν δέν βγάζουμε ἐμεῖς, μέ τίς ἐπιλογές μας, μέ τή ζωή μας, τόν Χριστό μέσα ἀπό τήν προσωπική καί τήν οἰκογενειακή μας ζωή καί στερούμεθα ἔτσι καί τή χάρη του.
Ὑπάρχουν ἀσφαλῶς συχνά προβλήματα καί δυσκολίες μέσα σέ μία οἰκογένεια, ἀκόμη καί μέσα στήν ἱερατική οἰκογένεια, ἰδιαιτέρως στήν ἐποχή μας, μία ἐποχή κατά τήν ὁποία τά παιδιά περνοῦν πολλές ὧρες τῆς ἡμέρας σέ ἕνα δύσκολο καί σκληρό ἐνίοτε σχολικό περιβάλλον, μέ πολλές καί κακές ἐπιδράσεις ἀπό τόν εὐρύτερο κύκλο τῶν συναναστροφῶν τους.
Ζοῦμε σέ μία ἐποχή πού τά παιδιά ἤ κάποια ἀπό αὐτά ἀντιδροῦν, ἐπαναστατοῦν καί θέλουν νά ἀπομακρυνθοῦν ἀπό τά συνετά καί εὐσεβῆ χριστιανικά πρότυπα πού ἔχουν μέσα στό σπίτι τους.
Ὅλα αὐτά εἶναι κατανοητά καί ἀνθρώπινα καί δυστυχῶς συμβαίνουν. Ἄς θυμηθοῦμε τήν περίπτωση τοῦ Δημᾶ, τοῦ νεαροῦ συνεργάτου τοῦ ἀποστόλου Παύλου, πού ἀνῆκε, θά μπορούσαμε νά ποῦμε, στήν κατ᾽ οἶκον Ἐκκλησία τοῦ ἀποστόλου Παύλου. Κι ὅμως ἑλκύσθηκε ἀπό τή λάμψη τοῦ κόσμου καί, παρότι εἶχε ἕνα τόσο λαμπρό πρότυπο δίπλα του, τόν μέγα ἀπόστολο Παῦλο, τόν ἐγκατέλειψε «καί ἐπορεύθη εἰς Θεσσαλονίκην», γιά νά ζήσει τίς ἀπολαύσεις τοῦ κόσμου, γι᾽ αὐτό καί ὁ ἀπόστολος Παῦλος λέγει: «Δημᾶς με ἐγκατέλιπεν».
Αὐτό δέν σημαίνει βέβαια, ὅτι ἐμεῖς δέν θά πρέπει νά προσπαθοῦμε, ὥστε ἡ οἰκογένειά μας καί κυρίως ἡ ἱερατική οἰκογένεια νά λειτουργεῖ ὡς κατ᾽ οἶκον Ἐκκλησία. Καί αὐτό φυσικά μέ σεβασμό πρωτίστως στίς ἀνάγκες καί στίς ἰδιαιτερότητες τοῦ κάθε μέλους της, καί ἔχοντας ὑπόψη μας ὅτι δέν ὑπάρχει καλύτερος τρόπος γιά νά διδάξει κανείς κάτι ἀπό τό παράδειγμά του.
Ἄν ἐμεῖς, ἐσεῖς, οἱ πρεσβυτέρες καί οἱ μητέρες τῶν κληρικῶν, ζεῖτε καί φέρεστε καί μέσα στήν οἰκογένεια ἀλλά καί ἔξω ἀπό αὐτήν, ὅπως καί μέσα στήν Ἐκκλησία, ζώντας δηλαδή μία συνειδητή χριστιανική ζωή, ἀγωνιζόμενες νά ἐφαρμόζετε καί στά πιό ἁπλᾶ πράγματα τό θέλημα τοῦ Θεοῦ, καί ἀκόμη ἐάν καθοδηγεῖτε σέ αὐτό μέ ἀγάπη, ὄχι μέ αὐστηρότητα, τά παιδιά σας, τότε ἡ οἰκογένειά σας δέν θά εἶναι μόνο στό ὄνομα κατ᾽ οἶκον Ἐκκλησία, ἀλλά θά εἶναι στήν πραγματικότητα.
Τότε θά ὑπάρχει καί μεγαλύτερη χάρη ἀπό τόν Θεό μέσα στήν οἰκογένεια καί πολλά πράγματα θά γίνονται εὐκολότερα ἀπό ὅσο νομίζουμε μέσα σέ αὐτήν.
Ἡ κατάσταση αὐτή, ὅπως καί ἡ ἠρεμία καί ἡ γαλήνη πού δημιουργεῖ μεταξύ τῶν μελῶν τῆς οἰκογενείας, ἀνάλογη μέ αὐτήν πού ὑπάρχει μέσα στήν Ἐκκλησία, ὅπου κανείς π.χ. δέν διαπληκτίζεται μέ τόν ἄλλο, θά βοηθᾶ ὅλα τά μέλη τῆς οἰκογενείας, καί τά μικρότερα καί τά μεγαλύτερα, ἀλλά καί τόν ἱερέα σύζυγο καί πατέρα ἤ υἱό. Διότι, ὅταν μέσα στήν οἰκογένεια, ὅλοι ἔχουν τό ἴδιο πνεῦμα καί ἀγωνίζονται γιά τόν κοινό στόχο, πού εἶναι ἡ βίωση τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς, τότε αὐτό στηρίζει καί ἀναπαύει τόν ἱερέα, συγχρόνως ὅμως τόν ἀπαλλάσσει καί ἀπό τίς δυσκολίες καί τίς δυσάρεστες καταστάσεις, τίς ὁποῖες θά μποροῦσε νά ἀντιμετωπίσει μέσα στήν ἐνορία καί προσπαθώντας νά κατευθύνει ἄλλους ἀνθρώπους. Συγχρόνως ὅμως τόν διευκολύνει πολύ περισότερο, γιατί μία ἱερατική οἰκογένεια πού λειτουργεῖ ὡς κατ᾽ οἶκον Ἐκκλησία, λειτουργεῖ καί ὡς πρότυπο, χωρίς κἄν νά τό ἐπιδιώξει, καί γιά τίς ἄλλες οἰκογένειες. Καί ὅπως, ὅταν ὑπάρχει κάποιο θετικό πρότυπο σέ μία οἰκογένεια, πολλοί εἶναι ἐκεῖνοι πού λέγουν, θέλουμε νά κάνουμε τό α ἤ τό β´, ὅπως ἐκείνη ἡ οἰκογένεια, ἔτσι συμβαίνει καί στήν περίπτωση αὐτή: κάποιοι θά θελήσουν νά ἀκολουθήσουν τό πρότυπο τῆς ἱερατικῆς οἰκογενείας, χωρίς νά χρειαστεῖ νά πεῖ κάτι σχετικό ὁ ἱερέας, ὁ ὁποῖος «κερδίζει», ἄς μοῦ ἐπιτραπεῖ ἡ λέξη, ἔτσι περισσότερη ἐκτίμηση καί σεβασμό ἀπό τούς ἐνορίτες του.
Ἀντί, λοιπόν, ὁ ἱερέας νά τούς σκανδαλίζει μέ τήν οἰκογένειά του, τούς ὠφελεῖ πνευματικά, καί μποροῦν καί ἐκεῖνοι νά εἶναι χαρούμενοι καί νά ἀγαποῦν ἀκόμη περισσότερο τόν πνευματικό τους πατέρα.
Μία τέτοια οἰκογένεια εἶναι ὄντως μία κατ᾽ οἶκον Ἐκκλησία, πού ἀποτελεῖ καί γιά ἄλλες οἰκογένειες τῆς ἐνορίας ἀλλά καί γιά ἄλλες ἱερατικές οἰκογένειες παράδειγμα καί πρότυπο.
Θά σταματήσω ὅμως σέ αὐτές τίς γενικές παρατηρήσεις, γιά νά παραχωρήσω τό βῆμα στούς δύο ἐκλεκτούς ὁμιλητές μας, πού ἔχουν νά μᾶς ποῦν πολλά ἐνδιαφέροντα καί ὠφέλιμα.
Πρώτη θά μᾶς ὁμιλήσει ἡ γνωστή καί ἀπό ἄλλες φορές θεολόγος καί παιδαγωγός κ. Χάρις Δημητρακούδη, ἡ ὁποία ἔχει μακρά ἐμπειρία σέ θέματα οἰκογενείας. Τό θέμα πού θά πραγματευθεῖ σήμερα εἶναι «Ἡ χριστιανική οἰκογένεια ὡς κατ᾽ οἶκον Ἐκκλησία».
Δεύτερος ὁμιλητής μας εἶναι ὁ πανοσιολογιώτατος ἀρχιμανδρίτης π. Χερουβίμ Τσίνογλου, ἱεροκήρυκας τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ἐδέσσης, Πέλλης καί Ἁλμωπίας, ὁ ὁποῖος θά μᾶς ἀναπτύξει τό θέμα «Ἡ συμβολή τῆς οἰκογενείας καί τῆς μητέρας στήν ἱερατική κλήση».
Τούς καλωσορίζω καί τούς δύο καί τούς εὐχαριστῶ θερμά καί ἀπό καρδίας γιά τήν ἀγάπη καί γιά τόν κόπο τους, καί περιμένουμε μέ χαρά νά ἀκούσουμε ὅσα ἔχουν νά μᾶς ποῦν.