Με την καταδίκη, μέσω ψηφίσματος, της βέβηλης ενέργειας που συνέβη πριν λίγες ημέρες στην ιστορική Μονή Σουμελά στον Πόντο πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση για την κοπή της Βασιλόπιτα της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ποντιακών Σωματείων (ΠΟΠΣ) στη Νάουσα στο εντευκτήριο της Ευξείνου Λέσχης Ποντίων Ναούσης.
Την Βασιλόπιτα ευλόγησε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων, ο οποίος ευχήθηκε πατρικώς η «Μάνα» του Ποντιακού Ελληνισμού, η Υπεραγία Θεοτόκος η Σουμελιώτισσα, να ευλογεί από το θρονί της στο Βέρμιο τους απανταχού της γης Ποντίους και τους ευλαβείς προσκυνητές, ενώ κατόπιν προτάσεως του Σεβασμιωτάτου αναγνώστηκε ψήφισμα διαμαρτυρίας για τη βεβήλωση του ιερού χώρου της ιστορικής παλαιφάτου Ιεράς Μονής της Παναγίας Σουμελά στην Τραπεζούντα του Πόντου, το οποίο εγκρίθηκε και υπερψηφίστηκε ομοφώνως.
Στην ομιλία του ο Μητροπολίτης Βεροίας κ. Παντελεήμων τόνισε ότι “δεν έχουμε περιθώρια να ξεχνούμε την ιστορία μας. Πρέπει να διδασκόμεθα από αυτήν, ιδιαιτέρως εμείς που έχουμε τη μεγάλη ευλογία να ζούμε και να εργαζόμεθα κάτω από τη σκέπη της Παναγίας Σουμελά και της ιστορικής εικόνος της, την οποία διαφυλάττει το Σωματείο και το Ιερό Προσκύνημά της”.
Μητρόπολη και Ποντιακά Σωματεία δεν παρέλειψαν να καταδικάσουν την βέβηλη ενέργεια που έλαβε χώρα πριν λίγες ημέρες στην ιστορική Μονή στον Πόντο. Όπως τονίζουν, μεταξύ άλλων, στο Ψήφισμα:
“Μας προκάλεσε αλγεινή εντύπωση και δυσαρέσκεια η απαράδεκτη ενέργεια των Τουρκικών αρχών να παραχωρήσουν άδεια να χρησιμοποιηθεί ο ιερός αυτός χωρος από πολυπληθή ομάδα μουσικων και άλλων ως σκηνικό για ένα μουσικό και χορευτικό δρώμενο, το οποίο όχι μόνο δεν συνάδει με τον χαρακτήρα και την ιστορία του μνημείου, αλλά και προκλητικά βεβηλώνει ένα χώρο λατρείας και πολιτισμού, σεβαστό τόσο από τους χριστιανούς όσο και από τους μουσουλμάνους από την ίδρυσή του μέχρι σήμερα.
Η ενέργεια αυτή εκ μέρους του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού της Τουρκίας, το οποίο έχει και την ευθύνη της προστασίας της ιστορικής Μονής που λειτουργεί ως Μουσείο και ανακαινίσθηκε πρόσφατα, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι φθορές που ήταν δυνατον να προκληθούν στο μνημείο από την ανοίκεια χρήση του, αποτελεί πρόκληση, προσβάλλει βάναυσα τους Ποντίους σε όλο τον κόσμο, και συγκλονίζει κάθε σκεπτόμενο άνθρωπο ανεξαρτήτως θρησκεία και εθνικότητος.
Αισθανόμεθα έντονη την ανάγκη και την υποχρέωση να υψώσουμε φωνή διαμαρτυρίας προς τους αρμόδιους φορείς της γείτονος χώρας, να σεβασθούν και να περιφρουρήσουν την ιερότητα και την πολιτιστική και ιστορική αξία της Μονής της Παναγίας Σουμελά, στην οποία τελείται κατ᾽ έτος με την άδειά τους Πατριαρχική θεία Λειτουργία, και να μην συνεχίσουν τις προκλητικές τους ενέργειες έναντι των μνημείων τα οποία βρίσκονται στην δικαιοδοσία τους και τα οποία αποτελούν παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά”.
Στην κοπή της Βασιλόπιτας παρευρέθηκαν και τίμησαν με την παρουσία τους ο Πρωτοσύγκελλος της Ιεράς Μητροπόλεως μας και Καθηγούμενος του Ιερού Προσκυνήματος της Παναγίας Σουμελά Αρχιμ. Αθηναγόρας Μπίρδας, ο Υφυπουργός Οικονομικών και Βουλευτής Ημαθίας κ. Απόστολος Βεσυρόπουλος, οι Βουλευτές Ημαθίας κ. Αναστάσιος Μπαρτζώκας, κ. Λάζαρος Τσαβδαρίδης και κ. Άγγελος Τόλκας, ο Αντιπεριφερειάρχης Ημαθίας κ. Κωνσταντίνος Καλαϊτζίδης, ο πρόεδρος του Σωματείου «Παναγία Σουμελά» κ. Γεώργιος Τανιμανίδης, ο Αντιδήμαρχος Καθαριότητας του Δήμου Δέλτα κ. Γεώργιος Κυριακίδης, η Αντιδήμαρχος Διαδημοτικής Συνεργασίας και Απόδημου Ελληνισμού του Δήμου Θεσσαλονίκης κ. Στεφανία Τανιμανίδου, η πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ποντιακών Σωματείων (ΠΟΠΣ) κ. Χριστίνα Σαχινίδου και μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου και ο οικοδεσπότης πρόεδρος της Ευξείνου Λέσχης Ποντίων Ναούσης κ. Φώτης Φανιάδης.
Ακολουθεί η ομιλία του Μητροπολίτη Βεροίας:
Ἡ σημερινή κοπή τῆς βασιλόπιττας τῆς Πανελλήνιας ‘Ομοσπονδίας Ποντιακῶν Σωματείων πού πραγματοποιεῖται στό ἐντευκτήριο τῆς Εὐξείνου Λέσχης Ποντίων Ναούσης μᾶς δίδει τήν εὐκαιρία νά ἀνταλλάξουμε εὐχές γιά τή νέα χρονιά καί νά εὐχηθοῦμε μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ νά ἀπαλλαγοῦμε τόν χρόνο αὐτό ἀπό τή μεγάλη δοκιμασία τοῦ κορωνοϊοῦ πού μᾶς ταλαιπωρεῖ δύο χρόνια τώρα, ὥστε νά μπορέσουμε νά συνεχίσουμε καί τή ζωή μας καί τά ἔργα μας ἀπρόσκοπτα καί χωρίς τήν ἀνησυχία καί τά ἐμπόδια πού ἔθετε ἡ πανδημία.
Καί αὐτό τό εὐχόμεθα ὅλως ἰδιαιτέρως, καθώς ἐκτός τῶν ἄλλων ὁ νέος χρόνος εἶναι ἕνας χρόνος ἐπετειακός καί γιά ὅλο τόν Ἑλληνισμό ἀλλά καί κατ᾽ ἐξοχήν γιά τήν πόλη μας, γιά τή Νάουσα, πού ἑορτάζει, ὅπως ὅλοι γνωρίζετε, τήν ἐπέτειο τῶν 200 χρόνων ἀπό τό ὁλοκαύτωμά της, πού ἑορτάζει τή θυσία τῶν τέκνων της, ἀνδρῶν, γυναικῶν καί παιδιῶν, στόν ἀγώνα γιά τήν ἐλευθερία ἀπό τόν τουρκικό ζυγό.
Εἶναι μία συγκλονιστική θυσία πού δέν πρέπει νά ξεχνοῦμε ποτέ καί πρέπει νά τιμοῦμε ὅλους ὅσους ἀγωνίστηκαν καί θυσιάσθηκαν εἴτε ὡς νεομάρτυρες εἴτε ὡς ἐθνομάρτυρες, γιατί αὐτοί ἀποτελοῦν τό καύχημα τῆς πόλεώς μας, αὐτοί ἔγραψαν τό ὄνομά της στήν ἱστορία καί τῆς ἔδωσαν τήν ἐπωνυμία «ἡρωική».
Ὅμως τό 2022 τιμοῦμε μέ ἀφορμή τή συμπλήρωση 100 χρόνων ἀπό τή Μικρασιατική καταστροφή καί τόν ξερριζωμό ὅλων τῶν Ἑλλήνων ἀπό τίς πατρογονικές ἑστίες τῆς Ἀνατολῆς, ὄχι μόνο ἀπό τή Μικρά Ἀσία, ἀλλά καί ἀπό τήν Καππαδοκία, τόν Πόντο καί τήν Ἀνατολική Θράκη.
Μνημονεύουμε καί τιμοῦμε τούς πατέρες μας οἱ ὁποῖοι, ἀφοῦ ἐπί αἰῶνες διατήρησαν τήν ἱστορία καί τόν πολιτισμό τοῦ Γένους μας σέ ὅλους ἐκείνους τούς τόπους πού ἄκμαζε ὁ Ἑλληνισμός, στή συνέχεια ἀναγκάστηκαν κάτω ἀπό τραγικές συνθῆκες νά πάρουν τόν δρόμο τῆς προσφυγιᾶς, νά γίνουν μέρος τῆς μεγάλης ἀνταλλαγῆς πληθυσμῶν, καί νά φθάσουν μέ ἄτρυτους κόπους στήν Ἑλλάδα, γιά νά προσπαθήσουν νά ξαναστήσουν ἐδῶ τή ζωή τους.
Καί τό ἐπέτυχαν μέ πολλή προσπάθεια ὄχι μόνο ἐδῶ στήν Ἑλλάδα, ἀλλά κάποιοι ἀπό αὐτούς καί σέ ἄλλα μέρη τοῦ κόσμου, ὅπου τιμοῦν ἐκτός τῶν ἄλλων καί τήν ποντιακή καταγωγή τους.
Αὐτό τό θλιβερό γεγονός τῆς ἱστορίας καί τή θυσία τῶν πατέρων μας θά τιμήσουμε φέτος. Τό ζητούμενο ὅμως δέν εἶναι μόνο νά θυμόμαστε, κατά τόν ποιητή, «περασμένα μεγαλεῖα καί διηγώντας τα νά» κλαῖμε, ἀλλά καί νά συνειδητοποιήσουμε ὅτι τό μεγαλύτερο ἐλάττωμά μας, αὐτό τό ὁποῖο ὁδήγησε τό Γένος μας σέ ὅλες τίς μεγάλες καταστροφές καί τραγωδίες, εἶναι ἡ διχόνοια, ὅπως ὀρθά τό ἐπισημαίνει καί πάλι ὁ μεγάλος ἐθνικός μας ποιητής Διονύσιος Σολωμός.
Γι᾽ αὐτό καί εἶναι ἀνάγκη ἡ ἐπέτειος αὐτή νά μᾶς κάνει νά προβληματισθοῦμε, ἀλλά κυρίως νά παραμερίσουμε ὅ,τι μᾶς χωρίζει καί ἑνωμένοι νά διεκδικήσουμε τή δικαίωσή μας, νά ὑποστηρίξουμε τά δίκαιά μας, νά ὑποστηρίξουμε τήν ἀλήθεια τῆς ἱστορίας, γιατί πολλοί εἶναι αὐτοί πού ἐπιτήδεια τήν παραχαράσσουν.
Δέν ἔχουμε περιθώρια νά ξεχνοῦμε τήν ἱστορία μας. Πρέπει νά διδασκόμεθα ἀπό αὐτήν, ἰδιαιτέρως ἐμεῖς πού ἔχουμε τή μεγάλη εὐλογία νά ζοῦμε καί νά ἐργαζόμεθα κάτω ἀπό τή σκέπη τῆς Παναγίας Σουμελᾶ καί τῆς ἱστορικῆς εἰκόνος της, τήν ὁποία διαφυλάττει τό Σωματεῖο καί τό Ἱερό Προσκύνημά της. Διότι, ὅπως ἔγραφε πρόσφατα πολύ εὔστοχα κάποιος, ἄν δέν ἐνδιαφερθοῦμε γιά τήν ἱστορία μας, ἄν δέν γνωρίζουμε καί ἄν δέν τιμοῦμε τούς πατέρες καί τούς παποῦδες μας πού κράτησαν τόν Ἑλληνισμό στήν Ἀνατολή ἐπί αἰῶνες, τότε αὐτές πού ὀνομάζουμε «ἀλησμόνητες πατρίδες», θά γίνουν σύντομα χαμένες πατρίδες, κάτι πού κανείς μας, πιστεύω, δέν τό θέλει.
Ἔχουμε, λοιπόν, χρέος νά κάνουμε καί ἐμεῖς τό καθῆκον μας καί νά ἑνώσουμε τή φωνή μας μέ τή φωνή τῆς Προέδρου τῆς Δημοκρατίας, τοῦ Οἰκουμενικοῦ μας Πατριάρχου, τοῦ Ἀρχιεπισκόπου καί τῆς Ἱερᾶς Συνόδου, καί νά διαμαρτυρηθοῦμε γιά τήν πρόσφατη βεβήλωση τῆς ἱστορικῆς Μονῆς τῆς Παναγίας Σουμελᾶ τοῦ Πόντου μέ τήν παραχώρηση ἀδείας ἀπό τίς τουρκικές ἀρχές, κατά παράβαση τῶν ὑποχρεώσεών τους νά σέβονται τήν ἱερότητα τοῦ χώρου, τήν ἱστορία καί τόν πολιτισμό του, καί νά μήν τόν παραχωροῦν ὡς σκηνικό γιά μουσικές ἐκδηλώσεις ἀμφιβόλου ποιότητος, καί νά καταθέσουμε ὅλοι μαζί τή διαμαρτυρία μας, ζητώντας νά μήν ἐπαναληφθεῖ κάτι τέτοιο ποτέ ξανά.
ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΒΕΒΗΛΩΣΗ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΣΟΥΜΕΛΑ
Ἡ Ἱερά Μητρόπολη Βεροίας, Ναούσης καί Καμπανίας,
τό Ἱερό Προσκύνημα τῆς Παναγίας Σουμελᾶ,
τό Σωματεῖο «Παναγία Σουμελᾶ»,
ἡ Πανελλήνια Ὁμοσπονδία Ποντιακῶν Σωματείων (ΠΟΠΣ),
ἡ Πανελλήνια Ὁμοσπονδία Θρακικῶν Σωματείων,
ἡ Ὁμοσπονδία Προσφυγικῶν Σωματείων,
καί ἡ Εὔξεινος Λέσχη Ποντίων Ναούσης,
διαμαρτυρόμαστε γιά τήν πρόσφατη βεβήλωση τῆς παλαιφάτου καί ἰστορικῆς Ἱερᾶς Μονῆς τῆς Παναγίας Σουμελᾶ, τοῦ ἱερότερου καί σημαντικότερου μνημείου τοῦ Ποντιακοῦ Ἑλληνισμοῦ, μέ τό ὁποῖο εἶναι ἄρρηκτα συνδεδεμένη ἡ ἱστορία καί πολιτιστική του ταυτότητα, καί τό ὁποῖο ἀποτελεῖ συγχρόνως μνημεῖο παγκόσμιας πολιτιστικῆς κληρονομιᾶς, ὑποψηφίου ἀπό τό ἔτος 2000 γιά ἔνταξή του στόν κατάλογο τῶν πολιτιστικῶν μνημείων τῆς Unesco.
Μᾶς προκάλεσε ἀλγεινή ἐντύπωση καί δυσαρέσκεια ἡ ἀπαράδεκτη ἐνέργεια τῶν Τουρκικῶν ἀρχῶν νά παραχωρήσουν ἄδεια νά χρησιμοποιηθεῖ ὁ ἱερός αὐτός χῶρος ἀπό πολυπληθῆ ὁμάδα μουσικῶν καί ἄλλων ὡς σκηνικό γιά ἕνα μουσικό καί χορευτικό δρώμενο, τό ὁποῖο ὄχι μόνο δέν συνάδει μέ τόν χαρακτήρα καί τήν ἱστορία τοῦ μνημείου, ἀλλά καί προκλητικά βεβηλώνει ἕνα χῶρο λατρείας καί πολιτισμοῦ, σεβαστό τόσο ἀπό τούς χριστιανούς ὅσο καί ἀπό τούς μουσουλμάνους ἀπό τήν ἵδρυσή του μέχρι σήμερα.
Ἡ ἐνέργεια αὐτή ἐκ μέρους τοῦ Ὑπουργείου Πολιτισμοῦ καί Τουρισμοῦ τῆς Τουρκίας, τό ὁποῖο ἔχει καί τήν εὐθύνη τῆς προστασίας τῆς ἱστορικῆς Μονῆς πού λειτουργεῖ ὡς Μουσεῖο καί ἀνακαινίσθηκε πρόσφατα, χωρίς νά λαμβάνονται ὑπόψη οἱ φθορές πού ἦταν δυνατόν νά προκληθοῦν στό μνημεῖο ἀπό τήν ἀνοίκεια χρήση του, ἀποτελεῖ πρόκληση, προσβάλλει βάναυσα τούς Ποντίους σέ ὅλο τόν κόσμο, καί συγκλονίζει κάθε σκεπτόμενο ἄνθρωπο ἀνεξαρτήτως θρησκεία καί ἐθνικότητος.
Αἰσθανόμεθα ἔντονη τήν ἀνάγκη καί τήν ὑποχρέωση νά ὑψώσουμε φωνή διαμαρτυρίας πρός τούς ἁρμόδιους φορεῖς τῆς γείτονος χώρας, νά σεβασθοῦν καί νά περιφρουρήσουν τήν ἱερότητα καί τήν πολιτιστική καί ἱστορική ἀξία τῆς Μονῆς τῆς Παναγίας Σουμελᾶ, στήν ὁποία τελεῖται κατ᾽ ἔτος μέ τήν ἄδειά τους Πατριαρχική θεία Λειτουργία, καί νά μήν συνεχίσουν τίς προκλητικές τους ἐνέργειες ἔναντι τῶν μνημείων τά ὁποῖα βρίσκονται στήν δικαιοδοσία τους καί τά ὁποῖα ἀποτελοῦν παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά.
Ὁ Μητροπολίτης
† Ὁ Βεροίας, Ναούσης καὶ Καμπανίας Παντελεήμων
