Την Πέμπτη 15 Αυγούστου, το πρωί, τελέστηκε με λαμπρότητα η εορτή της Κοιμήσεως της Υπεραγίας Θεοτόκου στο Πανελλήνιο Ιερό Προσκύνημα της Παναγίας Σουμελά στην Καστανιά του Βερμίου.
Στο πανηγυρικό συλλείτουργο προεξήρχε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Διδυμοτείχου, Ορεστιάδος και Σουφλίου κ. Δαμασκηνός, ενώ έλαβαν μέρος οι Σεβασμιώτατοι Μητροπολίτες Σερρών και Νιγρίτης κ. Θεολόγος, Μεσογαίας και Λαυρεωτικής κ. Νικόλαος, Ιλίου, Αχαρνών και Πετρουπόλεως κ. Αθηναγόρας, Λαγκαδά, Λητής και Ρεντίνης κ. Ιωάννης, Ιωαννίνων κ. Μάξιμος, ο οποίος χοροστάτησε και στον Όρθρο, Τρίκκης και Σταγών κ. Χρυσόστομος, Λαρίσης και Τυρνάβου κ. Ιερώνυμος και ο Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων, ο οποίος κήρυξε και τον θείο λόγο.
Στο τέλος της Θείας Λειτουργίας, παρουσία του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας κ. Προκόπη Παυλόπουλου, τελέστηκε μνημόσυνο για τα θύματα της γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού, με αφορμή την συμπλήρωση 100 ετών.
Επίσης, όπως κάθε χρόνο το Ίδρυμα τίμησε δύο αριστεύσαντες μαθητές του Μακροχωρίου στη μνήμη των μαθητών που χάθηκαν στο τραγικό δυστύχημα των Τεμπών και την τιμητική διάκριση απένειμε ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας κ. Προκόπης Παυλόπουλος.
Ακολούθησε η καθιερωμένη λιτάνευση της ιεράς εικόνος και το τρισάγιο ενώπιον του μνημείου του Αλέξανδρου Υψηλάντη.
Η ομιλία του Σεβ. Μητροπολίτου Βεροίας:
«Ποῦ νῦν ἀπαίρεις σκηνή … Θεοῦ τοῦ ζῶντος;» (Κανών α´, η´ ᾠδή)
Μία σκηνή, τή σκηνή τῆς ἐνδόξου εἰς οὐρανούς Μεταστάσεως τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, μᾶς περιγράφει ὁ ἱερός ποιητής τοῦ πρώτου Κανόνος τῆς ἑορτῆς, ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ μελωδός, καί μᾶς μεταφέρει στή Σιών, ὅπου «ἡ πληθύς τῶν θεολόγων» παρακολουθεῖ τήν Παναγία Παρθένο νά ἀνέρχεται στά χέρια τοῦ Υἱοῦ της πρός τόν οὐρανό.
Τήν παρακολουθεῖ καί κραυγάζει: «Ποῦ νῦν ἀπαίρεις σκηνή … Θεοῦ τοῦ ζῶντος;» Ποῦ πηγαίνεις, λοιπόν, ἐσύ πού εἶσαι ἡ σκηνή τοῦ ζῶντος Θεοῦ;
Δέν φεύγει γιά τήν Αἴγυπτο τώρα ἡ Παναγία Παρθένος, κυνηγημένη ἀπό τήν κακία καί τή μανία τοῦ Ἡρώδου, ἔχοντας στήν ἀγκάλη της βρέφος τόν μονογενῆ Υἱό της, ἀλλά ἀνέρχεται δοξασμένη στούς οὐρανούς. Καί δέν εἶναι αὐτή τώρα πού κρατᾶ στοργικά τόν Υἱό της, ἀλλά εἶναι ὁ Υἱός της, ὁ Χριστός, αὐτός πού κρατᾶ μέ σεβασμό στά χέρια του τήν ψυχή τῆς Παναγίας Μητέρας του καί τήν ἀνεβάζει στά οὐράνια σκηνώματα γιά νά εἶναι ἐκεῖ αἰωνίως πάρεδρος τοῦ θρόνου του, πρέσβειρα καί μεσίτρια τῶν ἀνθρώπων καί συγχρόνως δόξα καί καύχημα τῶν γηγενῶν.
Αὐτό τό γεγονός, αὐτό τό θαῦμα τῆς Κοιμήσεως καί τῆς εἰς οὐρανούς Μεταστάσεως τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, τό ὁποῖο δέν περιέγραψε μόνο ἡ εὔλαλος γλῶσσα τῶν ἱερῶν ὑμνογράφων, ἀλλά ἀποτύπωσε ἀριστοτεχνικά καί ὁ ἐμπνευσμένος χρωστήρας τῶν βυζαντινῶν ἁγιογράφων, ὅπως βλέπουμε στίς τοιχογραφίες τῶν ναῶν μας, τιμᾶ σήμερα ὁ ὀρθόδοξος Χριστιανικός κόσμος, τιμᾶ σήμερα ὁ Ἑλληνισμός σέ ὅλα τά μήκη καί τά πλάτη τοῦ κόσμου, σέ στεριές καί σέ θάλασσες.
Τό τιμᾶ ὅμως ὅλως ἰδιαιτέρως ὁ Ποντιακός Ἑλληνισμός, ὁ ὁποῖος προστρέχει σήμερα ἐδῶ, στό ἱερό αὐτό κατοικητήριο τῆς ἐφεστίου εἰκόνος τῶν Ἑλλήνων τοῦ Πόντου, στό Ἱερό Προσκύνημα τῆς Παναγίας Σουμελᾶ, εὐλαβής προσκυνητής καί λάτρης τῆς Παρθένου.
Τό τιμᾶ ἐδῶ, ὅπου συρρέουν καί φέτος, ὅπως κάθε χρόνο, Πόντιοι ἀπό ὅλα τά μέρη τοῦ κόσμου καί ὄχι μόνο, εὐσεβεῖς προσκυνητές τῆς Παναγίας μας, μαζί μέ τούς ἄρχοντες τοῦ τόπου καί τοῦ Γένους μας, γιά νά ἐκφράσουν μαζί μέ τούς Ποντίους τόν σεβασμό καί τήν ἀγάπη τους πρός τήν Παναγία Μητέρα τοῦ Κυρίου καί τῶν ἀνθρώπων καί νά τῆς ἐμπιστευθοῦν τίς ἀγωνίες καί τίς ἐλπίδες τους γιά τό σήμερα καί τό αὔριο τῆς ζωῆς τους, τῶν παιδιῶν τους, τῆς πατρίδος μας.
Καί τό φετινό προσκύνημα στή χάρη τῆς Θεομήτορος, ὁ φετινός ἑορτασμός τῆς ἐνδόξου Κοιμήσεως τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, ἐδῶ στίς πλαγιές τοῦ Βερμίου, στή νέα Μονή τῆς Παναγίας τῆς Σουμελᾶ, ἔχει μία ξεχωριστή σημασία ὄχι μόνο γιά τόν Ποντιακό Ἑλληνισμό ἀλλά γιά ὅλους τούς Ἕλληνες καί γιά ὅλον τόν κόσμο. Γιατί φέτος συμπληρώθηκαν 100 χρόνια ἀπό τή Γενοκτονία τῶν Ἑλλήνων τοῦ Πόντου. Συμπληρώθηκαν 100 χρόνια ἀπό τήν ἐποχή πού οἱ πατέρες μας, ὁ ἀκμάζων γιά αἰῶνες Ἑλληνισμός τοῦ Πόντου, ἔγινε θύμα μιᾶς ὑπερφίαλης πολιτικῆς, ἡ ὁποία ἐπικουρούμενη ἀπό τά οἰκονομικά κυρίως συμφέροντα τῶν ἰσχυρῶν τῆς ἐποχῆς, ἐπεδίωξε τόν ἀφανισμό τῶν Ἑλλήνων τοῦ Πόντου μέ κάθε τρόπο καί μέ κάθε μέσο.
Ἀναρίθμητες οἱ μαρτυρίες γιά τό ἔγκλημα πού διεπράχθη ἐναντίον τῶν Ἑλλήνων τοῦ Πόντου. 353.000 χιλιάδες εἶναι ὁ ἀριθμός τῶν θυμάτων αὐτῆς τῆς ἀπάνθρωπης πολιτικῆς, ἐξαιτίας τῆς ὁποίας ὁ Ἑλληνισμός δέν κατέβαλε μόνο βαρύ φόρο αἵματος, ἀλλά ξερριζώθηκε βίαια ἀπό τίς πατρογονικές του ἑστίες καί ἀναγκάσθηκε νά πάρει τόν πικρό δρόμο τῆς προσφυγιᾶς.
«Θρῆνος καί κλαυθμός καί ὀδυρμός πολύς, Ραχήλ κλαίουσα τά τέκνα αὐτῆς …».
Ὁ προφητικός λόγος γιά τή σφαγή τῶν νηπίων ἀπό τόν Ἠρώδη ἐπαναλήφθηκε γιά τήν ἀποτρόπαιη αὐτή καταστροφή πού δέν μπορεῖ νά συλλάβει νοῦς ἀνθρώπου.
Ὁ Ποντιακός Ἑλληνισμός ξεκίνησε τή μαρτυρική πορεία τῆς ἐξόδου ἀπό τόν τόπο του, ἀπό τόν τόπο στόν ὁποῖο γιά αἰῶνες μεγαλούργησε. Τόν πόνο καί τήν ὀδύνη αὐτῆς τῆς συμφορᾶς ἁπάλυνε ἡ Παναγία Μητέρα τοῦ Κυρίου μας. Τήν εὐχή της πῆραν μαζί τους φεύγοντας οἱ πατέρες μας ὡς προστασία καί σκέπη τους. Ἡ χάρη τῆς Παναγίας τῆς Σουμελιώτισσας, πρός τήν ὁποία πάντοτε κατέφευγαν οἱ Πόντιοι καί στίς χαρές καί στίς λύπες, καί δέν παρέλειπαν ποτέ νά τιμοῦν πανηγυρικά τήν ἑορτή τῆς ἐνδόξου Κοιμήσεώς της ἀνηφορίζοντας στό ἱστορικό μοναστήρι της, ἦταν αὐτή πού τούς συνόδευε.
«Ποῦ νῦν ἀπαίρεις σκηνή … Θεοῦ τοῦ ζῶντος;»
Αὐτοί πού ρωτοῦν τώρα δέν εἶναι «οἱ θεολόγοι τῆς Σιών», δέν εἶναι οἱ ἀπόστολοι καί οἱ ἱεράρχες, οἱ ὁποῖοι συναθροίσθηκαν νεύματι θείῳ γιά νά κηδεύσουν τό ἄχραντο σῶμα τῆς Θεομήτορος.
Αὐτοί πού ρωτοῦν εἶναι οἱ ἄγγελοι καί οἱ ἀρχάγγελοι, εἶναι ὁ εὐαγγελιστής Λουκᾶς πού ἀποτύπωσε στήν εἰκόνα τῆς Σουμελιώτισσας τό ἱερό πρόσωπο τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, εἶναι ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος τοῦ Βαζελῶνος καί ὁ ἅγιος μεγαλομάρτυς Γεώργιος ἀπό τόν Περιστερεῶτα.
«Ποῦ νῦν ἀπαίρεις σκηνή … Θεοῦ τοῦ ζῶντος;»
Δέν χρειάζεται ὅμως ἀπάντηση στήν ἐρώτηση αὐτή, γιατί ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος, ἡ στοργική Μητέρα ὅλων τῶν Ὀρθοδόξων, ἀποδεικνύει συνοδεύοντας τά παιδιά της, τούς Ποντίους πού ἐκδιώχθηκαν ἄδικα καί βάναυσα ἀπό τίς πατρογονικές τους κοιτίδες καί ὑπέστησαν τή βαρβαρότητα τῆς Γενοκτονίας, ὅτι ὄντως «ἐν τῇ κοιμήσει οὐ κατέλιπε τόν κόσμον».
«Ἀπαίρει» ἡ «σκηνή τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος» ἀπό τίς πλαγιές τοῦ ὄρους Μελᾶ στόν Πόντο, γιατί ἔφυγαν ἀπό ἐκεῖ τά παιδιά της, καί ἔρχεται γιά νά ἐγκατασταθεῖ ἐδῶ, στίς πλαγιές τοῦ μακεδονικοῦ Βερμίου, γιά νά τά ἐποπτεύει καί νά προσφέρει τή μητρική προστασία της.
Γιά αἰῶνες βρισκόταν ἡ ἱερή εἰκόνα τῆς Παναγίας στόν Πόντο μαζί μέ τούς ἀκρίτες τῆς ἑλληνικῆς γῆς γιά νά ἀποτρέπει ὡς Ὑπέρμαχος Στρατηγός τίς προσβολές τῶν ἐχθρῶν. Καί τώρα, πού «κρίμασιν οἷς οἶδεν ὁ Θεός» ὁ Ἑλληνισμός τοῦ Πόντου διωγμένος καί ταλαιπωρημένος ἀπό τίς κακουχίες βρῆκε φιλόξενη στέγη στή γῆ τῆς Μακεδονίας μας, ἦλθε καί ἡ Παναγία μας μαζί του.
Ἦλθε γιά νά γίνει καί ἐδῶ ἡ ἰσχυρή προστάτις τῶν τέκνων της, Ποντίων καί Μακεδόνων, τά ὁποῖα φυλάσσουν τά ὅρια τῆς πατρώας γῆς, τά ὁποῖα ἀγωνίζονται νά διαφυλάξουν τό ὄνομά της, τήν ἱστορία της, τήν ταυτότητά της, ἀπό ὅσους ἐπιδιώκουν νά τά σφετερισθοῦν.
Ἦλθε καί βρίσκεται δίπλα μας, μεσιτεύουσα συγχρόνως πάντοτε γιά ἐμᾶς στόν Υἱό της, ὥστε νά μήν ἐπιτρέψει νά ἐπαληθευθεῖ καί πάλι γιά τό Γένος μας ὁ λόγος τοῦ ἐθνικοῦ μας ποιητῆ, «πάντοτε εὐκολόπιστοι καί πάντα προδομένοι», γιά νά μήν θρηνήσουμε ποτέ ξανά νέα θύματα γενοκτονιῶν καί ἐθνικῶν συμφορῶν.
Καί δέν θά συμβεῖ αὐτό, ἐάν ὅλοι εἴμεθα ἑνωμένοι κάτω ἀπό τήν ἰσχυρή προστασία τῆς Παναγίας μας, τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, ἡ ὁποία βρίσκεται πάντοτε στό πλευρό ὅσων τήν ἔχουν ἀνάγκη, ὅσων πονοῦν, ὅσων διώκονται καί ὅσων ἀδικοῦνται.
Βρίσκεται δίπλα σέ ὅσους τήν σέβονται καί τήν τιμοῦν, σέ ὅσους ἐπικαλοῦνται τό ὄνομά της καί ζητοῦν τήν ἀκαταίσχυντη βοήθειά της.
Γιά ὅλους ἐμᾶς ἡ Παναγία μας «ἐν τῇ Κοιμήσει οὐ κατέλιπεν τόν κόσμον», γι᾽ αὐτό καί τιμοῦμε μέ ᾠδές καί ὕμνους τήν ἔνδοξο Κοίμησή της. Γι᾽ αὐτό καί τήν τιμοῦμε σέ κάθε ναό, σέ κάθε παρεκκλήσι πού φέρει τό ὄνομά της. Γι᾽ αὐτό καί τήν τιμοῦμε καί στό περίλαμπρο αὐτό κατοικητήριό της μέ τήν παρουσία πλειάδος Σεβασμιωτάτων ἁγίων Ἀρχιερέων, οἱ ὁποῖοι λαμπρύνουν μέ τήν παρουσία τους τήν πανήγυρη αὐτή τῆς Παναγίας τοῦ Πόντου καί τιμοῦν μαζί μέ τόν πρῶτο πολίτη τῆς χώρας μας, τόν Πρόεδρο τῆς Δημοκρατίας, καί τούς ἐκπροσώπους τῶν πολιτικῶν καί στρατιωτικῶν ἀρχῶν τῆς πατρίδος μας τή μεγάλη αὐτή Θεομητορική ἑορτή ἀλλά καί τόν Ποντιακό Ἑλληνισμό.
Ἄς ὑψώσουμε, λοιπόν, καί ἐμεῖς καί αὐτή τήν ὥρα νοῦν καί καρδία πρός τήν ἀπαίρουσα ἐν δόξῃ πρός τούς οὐρανούς Θεομήτορα καί ἄς τήν ἱκετεύσουμε νά φυλάττει τά πιστά τέκνα της, νά προστατεύει τούς εὐλαβεῖς λάτρεις της, νά ἀποτρέπει κάθε ἐπιβουλή ὁρατῶν καί ἀοράτων ἐχθρῶν καί νά σκέπει μέ τή χάρη της τόν Ποντιακό Ἑλληνισμό ὅπου γῆς, τήν πατρίδα μας καί ἰδιαιτέρως τή Μακεδονία μας καί ὅλα τά μέρη πού πλήττονται τίς ἡμέρες αὐτές ἀπό τίς πυρκαϊές, γιά νά τήν ὑμνοῦμε καί νά τήν τιμοῦμε πάντοτε.