Την Β΄ Κυριακή των Νηστειών η Εκκλησία μας τιμά τη μνήμη του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά. Η Ιερά Μητρόπολις Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας τιμά και πανηγυρίζει ιδιαιτέρως τον μεγάλο Πατέρα και Διδάσκαλο καθώς όπως είναι γνωστόν ασκήτευσε επί έτη στην Σκήτη της Βεροίας.
Την παραμονή της εορτής το απόγευμα μεταδόθηκε στην ιστοσελίδα της Ιεράς Μητροπόλεως, στην αντίστοιχη σελίδα στο Facebook και στον ραδιοφωνικό σταθμό «Παύλειος Λόγος 90.2 FM», ομιλία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμονος με θέμα: «Γρηγόριος Παλαμάς, ο Αρχιεπίσκοπος της Θεσσαλονίκης, ο ασκητής της Βεροίας» στη σειρά των ομιλιών «Αγιολογία και ζωή».
Παρακολουθήστε την ομιλία:
Οι εορτασμοί ολοκληρώθηκαν ανήμερα της εορτής το πρωί με τον Όρθρο και την Πανηγυρική Αρχιερατική Θεία Λειτουργία που τέλεσε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης κ. Παντελεήμων στον υπό κατασκευή Ιερό Ναό του Αγίου Λουκά του Ιατρού στην Ιερά Μονή Παναγίας Δοβρά Βεροίας, όπου και αποθησαυρίζεται τεμάχιο του Ιερού Λειψάνου του Αγίου.
H Θεία Λειτουργία τελέστηκε κεκλεισμένων των θυρών, ενώ μεταδόθηκε απευθείας στην ιστοσελίδα της Ιεράς Μητροπόλεως, στην αντίστοιχη σελίδα στο Facebook και στον ραδιοφωνικό σταθμό «Παύλειος Λόγος» στους 90.2 FM.
Στην Ιερά Ακολουθία έψαλλαν ο Πρωτοψάλτης του Ιερού Ναού των Αγίων Αναργύρων Βεροίας κ. Αυγουστίνος Ανδρικόπουλος και ο Λαμπαδάριος του Ιερού Μητροπολιτικού Ναού των Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου Βεροίας κ. Γεώργιος Ανδρικόπουλος.
Ο Σεβασμιώτατος στην ομιλία του κατά την Θεία Λειτουργία ανέφερε μεταξύ άλλων:
«Τί ταῦτα διαλογίζεσθε ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν;» Τό θαῦμα τῆς θεραπείας ἑνός παραλυτικοῦ μᾶς περιέγραψε στό σημερινό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα ὁ ἱερός εὐαγγελιστής Μᾶρκος. Ὅμως δέν περιορίστηκε μόνο στήν περιγραφή τοῦ ἐντυπωσιακοῦ θαύματος, στήν περιγραφή, δηλαδή, ἑνός ἀνθρώπου ξαπλωμένου ἐπάνω σέ ἕνα κρεβάτι νά κατεβαίνει ἀπό τήν ὀροφή τῆς οἰκίας καί στή συνέχεια νά σηκώνεται καί νά παίρνει στούς ὤμους του τό κρεβάτι καί νά ἀναχωρεῖ. Περιέγραψε καί αὐτά πού δέν εἶδαν ὅσοι βρισκόταν ἐκείνη τή στιγμή μέσα στήν οἰκία, ὅσα δέν παρατήρησαν οἱ αὐτόπτες μάρτυρες τοῦ θαύματος.
Καί ποιά εἶναι αὐτά; Εἶναι αὐτά πού εἶδε μόνο ὁ Χριστός, αὐτά πού Ἐκεῖνος ὡς καρδιογνώστης διέκρινε μέσα στίς ψυχές τῶν παρόντων.
Τό πρῶτο εἶναι ἡ πίστη τῶν τεσσάρων ἀνθρώπων πού μετέφεραν τόν παράλυτο. «Ἰδών τήν πίστιν αὐτῶν», σημειώνει ὁ ἱερός εὐαγγελιστής. Ὁ Ἰησοῦς εἶδε τήν πίστη τους καί θεράπευσε τόν ἀσθενῆ, ἀνταποδίδοντάς τους μέ αὐτόν τόν τρόπο τόν μισθό τῆς πίστεώς τους καί ἀποκαλύπτοντάς την συγχρόνως καί σέ ὅσους δέν τήν εἶχαν ἀντιληφθεῖ ἀπό τήν πράξη τους.
Τό δεύτερο εἶναι οἱ διαλογισμοί τῶν γραμματέων πού παρακολουθοῦσαν τό κήρυγμα τοῦ Χριστοῦ. Κανείς ἀπό τούς παρόντες δέν τούς γνώριζε, γιατί δέν ἐξωτερικεύθηκαν ποτέ. Χωρίς νά μιλήσουν, χωρίς νά ἀντιδράσουν οἱ εὐσεβεῖς δῆθεν γραμματεῖς, διαλογιζόταν «ἐν ταῖς καρδίαις αὐτῶν· τί οὗτος οὕτως λαλεῖ;» Ἀποροῦσαν, δηλαδή, μέ ποιά ἐξουσία εἶπε ὁ Χριστός στόν παράλυτο ὅτι συγχωρεῖ τίς ἁμαρτίες του, γιατί ἐκεῖνοι θεωροῦσαν τήν ἄφεση πού τοῦ παρεῖχε ὡς βλασφημία, καθώς, ὅπως ἔλεγαν, μόνο ὁ Θεός μπορεῖ νά συγχωρεῖ ἁμαρτίες.
Ὅμως ὁ Ἰησοῦς ἀποκαλύπτει τούς διαλογισμούς τους, ὅπως ἀποκάλυψε καί τήν πίστη τῶν ἄλλων ἄνθρωπων, καί τούς ἀνταποδίδει ἀντί τόν ἔπαινο τόν ἔλεγχο: «Τί ταῦτα διαλογίζεσθε ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν;» Τί εἶναι αὐτά πού σκέφτεσθε μέσα στήν ψυχή σας; Ποιές ἀνίερες σκέψεις κυριαρχοῦν μέσα σας;
Ἡ ἔκπληξη τῶν γραμματέων θά ἦταν ἐκείνη τή στιγμή μεγαλύτερη ἀπό ὅση αἰσθάνθηκαν, ὅταν εἶδαν τόν παράλυτο νά κατεβαίνει ἀπό τή στέγη. Ἀλλά ὁ Χριστός σηκώνει τό πέπλο τῆς ὑποκρισίας τους, ἀφενός γιά νά τούς συνετίσει καί ἀφετέρου γιά νά διδάξει στούς ἀκροατές του ἀλλά καί ἐμᾶς σήμερα τή σημασία καί τίς συνέπειες τῶν λογισμῶν.
Οἱ γραμματεῖς τῆς ἐποχῆς του ἐνδιαφερόταν νά φαίνονται μόνο ἐξωτερικά συνεπεῖς μέ τόν νόμο τοῦ Θεοῦ, ὅπως τό κάνουν καί σήμερα πολλοί ἄνθρωποι, πού ἐμφανίζονται πιστοί, τυπικοί στά θρησκευτικά τους καθήκοντα καί εὐσεβεῖς ἐξωτερικά. Μέσα ὅμως στήν ψυχή τους, μέσα στόν νοῦ τους, μέσα στήν καρδιά τους, μαίνονται οἱ λογισμοί κάθε εἴδους, λογισμοί πονηροί καί ἁμαρτωλοί, λογισμοί ἀμφιβολίας καί ἀπιστίας, λογισμοί κατακρίσεως καί συκοφαντίας. Καί ὅπως οἱ γραμματεῖς, ἔτσι καί αὐτοί καθησυχάζουν τή συνείδησή τους ὅτι δέν διαπράττουν κάποια ἁμαρτία καί δέν χρειάζεται νά μετανοήσουν γιά τίποτε, ἀφοῦ δέν κάνουν κάτι, παρά μόνο σκέφτονται.
Καί ἄν οἱ γραμματεῖς τόλμησαν τότε νά ἀμφισβητήσουν τόν Χριστό καί νά τόν κατακρίνουν, ὑπάρχουν σέ κάθε ἐποχή ἄνθρωποι πού ἀκολουθοῦν τό παράδειγμά τους, καί ἐνῶ παριστάνουν τούς πιστούς καί τούς εὐσεβεῖς, ἐνῶ παριστάνουν τούς τηρητές τοῦ θείου νόμου καί τῆς πίστεως, μέσα τους ἀμφισβητοῦν καί κατακρίνουν τόν Χριστό στό πρόσωπο τῶν διακόνων του, τῶν ἱερέων καί τῶν ἐπισκόπων, πού Ἐκεῖνος ὅρισε «ποιμένας καί διδασκάλους» τῆς Ἐκκλησίας του.
Ὅμως αὐτοί οἱ λογισμοί δέν εἶναι ἀναμάρτητοι, γιατί δέν προκαλοῦνται ἀπό ἐξωτερικά ἐρεθίσματα, ἀλλά προέρχονται ἀπό τήν καρδιά τοῦ ἀνθρώπου καί δείχνουν ὅτι εἶναι ἐμπαθής. Αὐτοί οἱ λογισμοί σκοτίζουν τήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου καί μποροῦν νά τόν ὁδηγήσουν ἀπό τήν ἀμφισβήτηση στήν ἀπιστία καί ἀπό τήν κρίση καί τήν κατάκριση στήν πτώση καί τήν ἀπομάκρυνση ἀπό τόν Θεό.
Γι᾽ αὐτό ἄς ἀκούσουμε τή σημερινή ἐρώτηση τοῦ Χριστοῦ πρός τούς γραμματεῖς καί ὡς μία ἐρώτηση πού ἀπευθύνεται πρός τόν καθένα μας καί ἄς σκεφθοῦμε καί ἐμεῖς «Τί διαλογιζόμεθα ἐν ταῖς καρδίαις ἡμῶν;»
Καί καθώς σήμερα τιμοῦμε τόν μεγάλο ἅγιο τῆς Ἐκκλησίας μας, τόν ἅγιο Γρηγόριο τόν Παλαμᾶ, ὁ ὁποῖος νυχθημερόν ἐπί τρία χρόνια παρακαλοῦσε τήν Ὑπεραγία Θεοτόκο νά τοῦ φωτίσει τό σκότος, ἐπαναλαμβάνοντας τήν ἱκεσία «φώτισόν μου τό σκότος, φώτισόν μου τό σκότος», ἄς μιμηθοῦμε τό παράδειγμά του καί ἄς συνηθίσουμε καί ἐμεῖς νά ἱκετεύουμε τήν Παναγία Παρθένο νά φωτίσει καί τό δικό μας σκότος, αὐτό πού μπορεῖ νά μᾶς προκαλοῦν διάφοροι λογισμοί, οἱ ὁποῖοι προσπαθοῦν νά μολύνουν καί νά ἀμαυρώσουν τήν ψυχή μας καί νά μᾶς παρασύρουν στήν ἁμαρτία. Ἄς ἀγωνισθοῦμε νά ἀποδιώκουμε τούς λογισμούς τῆς ἀμφιβολίας ἀλλά καί τῆς κρίσεως μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ, γιά νά διατηροῦμε τήν ψυχή μας καθαρή μέ τή βοήθεια τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, ἡ ὁποία ὑπῆρξε στή ζωή της «καθαρωτέρα λαμπηδόνων ἡλιακῶν», γιά νά ἀξιωθοῦμε καί ἐμεῖς τῆς θέας τοῦ Θεοῦ, ὅπως καί ὁ ἑορταζόμενος ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, κατά τόν μακαρισμό τοῦ Κυρίου ὅτι «οἱ καθαροί τῇ καρδίᾳ τόν Θεόν ὄψονται».
