Εορτάστηκε στην Ιερά Μητρόπολη Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας η διπλή εορτή του Ευαγγελισμού της Υπεραγίας Θεοτόκου και η Εθνική επέτειος της 25ης Μαρτίου.
Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων λειτούργησε και κήρυξε το θείο λόγο στον Παλαιό Μητροπολιτικό Ιερό Ναό των Αγίων και Πρωτοκορυφαίων Αποστόλων Παύλου και Πέτρου Βεροίας και στη συνέχεια τέλεσε Δοξολογία με την παρουσία των τοπικών πολιτικών και στρατιωτικών αρχών.
Ακολούθησε τρισάγιο και κατάθεση στεφάνων στο ηρώο της πόλης και ο εορτασμός ολοκληρώθηκε με μαθητική και στρατιωτική παρέλαση στην οδό Μητροπόλεως.
Η ομιλία του Σεβασμιωτάτου:
«Εὐφραινέσθω ἡ κτίσις, χορευέτω ἡ φύσις, ὅτι Ἀρχάγγελος Παρθένῳ μετά δέους παρίσταται καί τό Χαῖρε κομίζει τῆς λύπης ἀντίθετον».
Καί ἐάν ἡ κτίση καί ἡ φύση, καί ἄν τά ἄλογα καί λογικά δημιουργήματα τοῦ Θεοῦ εὐφραίνονται καί χορεύουν γιά τό χαρμόσυνο μήνυμα πού φέρνει ὁ ἀρχάγγελος Γαβριήλ πρός τήν Παναγία Παρθένο, γιά τό μήνυμα πού θά λύσει τή λύπη καί θά διαλύσει τό σκοτάδι τῆς ἁμαρτίας καί τῆς δουλείας τῆς κτίσεως στόν αἴτιο τοῦ κακοῦ καί τῆς ἁμαρτίας, τόν διάβολο, ἐμεῖς, ἀδελφοί μου, πού συγκεντρωθήκαμε σήμερα ἐδῶ, στόν περίλαμπρο αὐτόν ἱερό ναό τῶν πρωτοκορυφαίων ἀποστόλων, τόν παλαιό Μητροπολιτικό ναό τῆς Βεροίας, γιά νά τιμήσουμε τήν ἑορτή τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου καί νά ἑορτάσουμε τήν ἀπαρχή τῆς σωτηρίας τοῦ γένους τῶν ἀνθρώπων, ἀλλά καί ὅλοι οἱ Ἕλληνες, ἔχουμε ἕναν ἐπιπλέον σπουδαῖο λόγο γιά νά εὐφραινόμεθα καί νά πανηγυρίζουμε.
Καί ὁ λόγος αὐτός εἶναι ὅτι ἡ ἡμέρα τῆς ἑορτῆς τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου, συμπίπτει μέ τήν ἡμέρα τῆς ἐθνεγερσίας μας, συμπίπτει μέ τήν ἡμέρα ἐκείνη κατά τήν ὁποία οἱ πατέρες μας, ζητώντας τή δύναμη καί τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ καί τῆς Παναγίας Παρθένου, ἡ ὁποία ὑπῆρξε πάντοτε ἡ Ὑπέρμαχος Στρατηγός τοῦ Γένους μας, ἀποφάσισαν νά ξεσηκωθοῦν γιά νά ἐλευθερώσουν τήν πατρίδα μας, γιά νά ἀπαλλάξουν τό Γένος μας ἀπό τόν ἀβάσταχτο τουρκικό ζυγό, πού ἐπί αἰῶνες ὄχι μόνο τούς στεροῦσε τήν προσωπική καί θρησκευτική τους ἐλευθερία ἀλλά ἐπεδίωκε καί νά ἀλλοιώσει τήν ἐθνική τους συνείδηση καί ταυτότητα. Ἐπεδίωκε νά τούς κάνει νά ξεχάσουν ποιοί εἶναι καί τί πιστεύουν καί νά ἀφομοιωθοῦν μέ τούς Τούρκους.
Καί αὐτή ἡ προσπάθεια τῆς ἀφομοιώσεως ἦταν τό πιό δόλιο καί ὕπουλο τέχνασμα τῶν κατακτητῶν, παρόμοιο μέ ἐκεῖνο τοῦ πονηροῦ ὄφεως, ὁ ὁποῖος στόν κῆπο τῆς Ἐδέμ παρέσυρε τούς πρωτοπλάστους. Καί ὅπως ἐκεῖνος δέν τούς ζήτησε νά τόν ἀκολουθήσουν ἀλλά προσπάθησε νά ὑποσκάψει καί νά κλονίσει τή σχέση τους μέ τόν Θεό, ἔτσι ὥστε νά τούς ὁδηγήσει στήν παρακοή καί τήν πτώση καί νά τούς καταστήσει τελικά δεσμίους του, ἔτσι συνέβη καί μέ τούς κατακτητές. Προσπαθοῦσαν μέ ὑποσχέσεις καί προνόμια, μέ δελεάσματα ἀλλά καί ἀπειλές νά κάνουν τούς προγόνους μας νά ξεχάσουν τήν ἑλληνική τους ταυτότητα καί τήν πίστη τους στόν Χριστό, ἔτσι ὥστε νά μήν ἔχουν κανένα λόγο νά ξεσηκωθοῦν, κανένα λόγο νά διεκδικήσουν τήν ἐλευθερία καί τήν ἀνεξαρτησία τους.
Καί ὅμως μέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ καί τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου δέν τό κατόρθωσαν. Οἱ πατέρες μας ἔμειναν πιστοί, ἔμειναν ἑδραῖοι καί ἀμετακίνητοι σέ ὅσα παρέλαβαν ἀπό τούς προγόνους τους: στήν ἐθνική τους ταυτότητα καί τήν ὀρθόδοξη πίστη τους.
Γι᾽ αὐτό καί ἀποφάσισαν νά ξεσηκωθοῦν, ἀδιαφορώντας γιά τό τίμημα καί μή διστάζοντας νά θυσιάσουν καί αὐτή ἀκόμη τή ζωή τους προκειμένου νά κερδίσουν τήν ἐλευθερία καί τήν ἀνεξαρτησία τους, προκειμένου νά ζοῦν ὡς ἐλεύθερο Ἔθνος, προκειμένου νά πιστεύουν καί νά λατρεύουν τόν Θεό τῶν πατέρων τους, τόν Χριστό καί τήν Παναγία Μητέρα του.
Γι᾽ αὐτό καί εἶναι γιά ἐμᾶς τούς Ἕλληνες ἡ σημερινή ἑορτή ἡμέρα διπλῆς χαρᾶς καί εὐφροσύνης. Εἶναι ὅμως συγχρόνως καί ἡμέρα πού μᾶς ὑπενθυμίζει τήν εὐθύνη πού ἔχουμε. Εὐθύνη ἔναντι τοῦ Θεοῦ, πού μᾶς ἔκανε τή μεγάλη αὐτή τιμή νά σαρκωθεῖ ἀπό τήν Παναγία Παρθένο γιά νά μᾶς ἀνυψώσει ἀπό τή γῆ στόν οὐρανό, γιά νά μᾶς σώσει καί νά μᾶς ἀποκαταστήσει στή βασιλεία του. Εὐθύνη ἔναντι τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, ἡ ὁποία ὄχι μόνο ἀπήντησε καταφατικά στό μήνυμα τοῦ ἀρχαγγέλου Γαβριήλ προκειμένου νά μᾶς σώσει ἀπό τή δουλειά τῆς ἁμαρτίας, ἀλλά καί στάθηκε στό πλευρό τῶν ἀγωνιστῶν τῆς ἑλληνικῆς ἐπαναστάσεως προκειμένου νά μᾶς λυτρώσει ἀπό τόν βαρύ τουρκικό ζυγό.
Εὐθύνη ὅμως ἔχουμε καί ἔναντι τῶν πατέρων μας πού σάν σήμερα ξεσηκώθηκαν καί ἀγωνίσθηκαν καί θυσιάσθηκαν γιά νά μᾶς χαρίσουν τήν ἐλευθερία καί νά κάνουν τό ὄνομα τῆς μικρῆς μας πατρίδος γνωστό στά πέρατα τοῦ κόσμου. Εὐθύνη ἔναντι ὅλων ἐκείνων πού ἐπαναστάτησαν καί ἐδῶ στή Βέροια ἀλλά καί στή Νάουσα καί στό Ρουμλούκι καί σέ ὅλη τήν περιοχή μας, καί ἀγωνίσθηκαν δίδοντας τόν ἑαυτό τους γιά τήν ἐλευθερία ἀλλά καί γιά τήν πίστη τους, καί πλούτισαν τήν ἱστορία τοῦ τόπου μας μέ ἀναρίθμητους ἥρωες ἀλλά καί περισσότερους ἀπό δύο χιλιάδες νεομάρτυρες, δίδοντας σέ ὅλους μας παράδειγμα ἡρωισμοῦ καί θυσίας γιά τήν ἐλευθερία καί γιά τήν πίστη στόν Χριστό.
Καί ἔχουμε εὐθύνη ἀκόμη μεγαλύτερη, γιατί οἱ πατέρες μας κατόρθωσαν κάτι ἀκόμη πιό δύσκολο καί πιό σπουδαῖο: νά διατηρήσουν τήν πίστη καί τήν ἐθνική ταυτότητα στά τετρακόσια χρόνια τῆς σκλαβιᾶς καί νά μήν ἀλλοτριωθοῦν, ὥστε νά μπορέσουν νά διεκδικήσουν τήν ἐλευθερία τους.
Καί αὐτό εἶναι τό μεγάλο χρέος μας, ἀδελφοί μου, σέ ἕναν κόσμο πού ἀρνεῖται τήν πίστη στόν Χριστό, πού ἀμφισβητεῖ τή δυνατότητα τῆς σωτηρίας πού μᾶς χάρισε ἀλλά καί ἐπιδιώκει νά καταδυναστεύσει τούς ἀνθρώπους ἀλλοτριώνοντας τίς συνειδήσεις τους καί κάνοντάς τους νά ξεχάσουν τήν ἐθνική ἰδιοπροσωπία τους ἀλλά καί τήν πίστη τους στόν ἀληθινό Θεό.
Ἄς ἀντισταθοῦμε στίς σύγχρονες σειρῆνες πού μέ δόλιους τρόπους ἐπιδιώκουν νά μᾶς ὑποδουλώσουν, ἀφήνοντάς μας μόνο τήν ψευδαίσθηση ὅτι εἴμεθα ἐλεύθεροι. Ἄς ἀντισταθοῦμε μέ τήν ὑπακοή μας στό θέλημα τοῦ Θεοῦ, ἀκολουθώντας τό παράδειγμα τῆς Παναγίας μας. Ἄς ἀντισταθοῦμε μέ τήν ἐμμονή μας σέ αὐτά γιά τά ὁποῖα ἀγωνίσθηκαν οἱ πατέρες μας καί μᾶς κληροδότησαν: τήν πίστη τοῦ Χριστοῦ καί τήν ἐθνική μας ταυτότητα, γιατί αὐτά τά δύο ἀποτελοῦν τά θεμέλια τῆς ἐλευθερίας μας. Καί ὅσο τά διατηροῦμε, τόσο δέν θά κινδυνεύει ἡ ἐλευθερία μας καί μέ τή βοήθεια τῆς Παναγίας μητέρας μας θά ἀποδεικνυόμεθα καί ἐμεῖς ἀντάξιοι τῶν ἀγώνων καί τῶν θυσιῶν τῶν πατέρων μας γι᾽ αὐτήν.
Ὁ Θεός μᾶς ἔδωσε τή δυνατότητα, ἀφενός νά μᾶς σώσει ἀπό τό προπατορικό μας ἁμάρτημα μέ τήν ἔλευση τοῦ Υἱοῦ του, καί ἀφετέρου νά μᾶς ἐλευθερώσει ἀπό τή σκλαβιά τῶν πεντακοσίων ἐτῶν δίδοντας θάρρος στούς προγόνους μας. Σέ μᾶς δέν ἀπομένει παρά, τιμώντας τόν Θεό ἀλλά καί τιμώντας τή μνήμη ὅλων αὐτῶν τῶν ἡρώων, νά παραμένουμε σταθεροί καί νά εἴμεθα αὐτοί πού θά τούς τιμοῦμε καί μέ τά λόγια καί μέ τά ἔργα.
Ποιμαντορική Εγκύκλιος
† ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΩΝ
ἐλέῳ Θεοῦ Ἐπίσκοπος καὶ Μητροπολίτης
τῆς Ἱερᾶς καὶ Ἀποστολικῆς Μητροπόλεως Βεροίας, Ναούσης καὶ Καμπανίας
πρὸς τὸν ἱερὸν κλῆρον καὶ τὸν εὐσεβῆ λαὸν
τῆς καθ’ ἡμᾶς θεοσώστου Ἐπαρχίας.
«Πνεῦμα Ἅγιον ἐπελεύσεται ἐπί σέ καί δύναμις Ὑψίστου ἐπισκιάσει σοι».
Ἀκατάληπτα τά μυστήρια τοῦ Θεοῦ γιά τήν πεπερασμένη ἀνθρώπινη λογική. Καί τήν ἀρχή ἑνός τέτοιου μυστηρίου, τοῦ μυστηρίου τῆς θείας οἰκονομίας, τοῦ μυστηρίου τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ, πού ἀποφασίζει νά γίνει ἄνθρωπος, γιά νά σώσει τόν ἄνθρωπο ἀπό τήν ἁμαρτία, ἑορτάζουμε καί τιμοῦμε σήμερα, ἑορτή τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου.
Ὅμως τό μυστήριο αὐτό μᾶς δείχνει, ὅπως παρατηρεῖ ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, τόν ὁποῖο ἑορτάσαμε κατά τή χθεσινή, Β´ Κυριακή τῶν Νηστειῶν, ὅτι τά μυστήρια τοῦ Θεοῦ δέν εἶναι ἀκατάληπτα μόνο στούς ἀνθρώπους ἀλλά καί στούς ἀγγέλους. Γι᾽ αὐτό καί ὅταν ἡ Παναγία, ἔκπληκτη ἀπό τό μήνυμα τοῦ ἀρχαγγέλου ὅτι θά φέρει στόν κόσμο τόν Υἱό τοῦ Θεοῦ,ἐρωτᾶ πῶς εἶναι δυνατόν νά συμβεῖ αὐτό, ἐφόσον ἡ ἴδια εἶναι παρθένος, ὁ Γαβριήλ, καθώς δέν μπορεῖ νά τῆς ἐξηγήσει τόν τρόπο, τῆς ἀπαντᾶ «Πνεῦμα ἅγιον ἐπελεύσεται ἐπί σέ καί δύναμις Ὑψίστου ἐπισκιάσει σοι». Τό ἅγιο Πνεῦμα θά ἔρθει καί ἡ δύναμη τοῦ Θεοῦ θά σέ καλύψει.
Τό θαυμαστό καί ἀνεξήγητο αὐτό μυστήριο εἶναι ἀνάλογο, συνεχίζει ὁ ἱερός πατήρ, μέ ἐκεῖνο τῆς δημιουργίας τοῦ ἀνθρώπου. Ὅπως ὁ Μωϋσῆς δέν γνωρίζει πῶς ἔπλασε ὁ Θεός μέ τό χῶμα τῆς γῆς τόν Ἀδάμ ἤ πῶς δημιούργησε ἀπό τήν πλευρά του τήν Εὔα, ἀλλά τό μόνο πού γνωρίζει εἶναι ὅτι ὁ Θεός ἔπλασε καί τούς δύο, τό ἴδιο συμβαίνει τώρα καί μέ τόν ἀρχάγγελο Γαβριήλ. Αὐτό πού γνωρίζει καί μπορεῖ νά πεῖ στήν Παναγία Παρθένο εἶναι ὅτι τό θαῦμα πού θά συμβεῖ εἶναι ἔργο τοῦ ἁγίου Πνεύματος καί τῆς δυνάμεως τοῦ Θεοῦ.
Εἶναι θαῦμα τό ὁποῖο, ἄν καί ἀκατάληπτο καί ἀπροσπέλαστο ἀπό ἀγγέλους καί ἀνθρώπους, ἀφορᾶ τόν ἄνθρωπο, διότι δι᾽ αὐτοῦ ὄχι μόνο θά γεννηθεῖ ὁ Θεός ὡς ἄνθρωπος, ἀλλά θά ἀναγεννηθεῖ καί ὁ ἄνθρωπος ἀπό τήν ἁμαρτία καί θά ἐπανακτήσει τή δυνατότητα τῆς θεώσεως.
Εἶναι θαῦμα τό ὁποῖο, ἄν καί ἀσύλληπτο καί ἀκατανόητο ἀπό ἀγγέλους καί ἀνθρώπους, διακονεῖται ἀπό αὐτούς, διακονεῖται ἀπό τόν ἀρχάγγελο Γαβριήλ ἀλλά κυρίως ἀπό τήν ταπεινή Κόρη τῆς Ναζαρέτ, τήν «κεχαριτωμένη καί εὐλογημένη ἐν γυναιξί», γιατί ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ θέλει νά κάνει καί τούς ἀγγέλους καί τούς ἀνθρώπους μετόχους στό θαῦμα τῆς ἀναγεννήσεως τοῦ ἀνθρώπου καί τῆς ἐπανενώσεώς του μέ τόν Θεό, σέ αὐτό τό μοναδικό καί ἀνεπανάληπτο θαῦμα τῆς θείας κενώσεως καί τῆς σαρκώσεως τοῦ ἀνάρχου καί ἀοράτου Θεοῦ ἐν χρόνῳ, σέ αὐτό τό θαῦμα πού θά φέρει «χαράν ἐν ὅλῳ τῷ κόσμῳ».
Ἕνα ἀνάλογο θαῦμα ἐπαναλαμβάνεται τήν ἴδια ἡμέρα, τήν ἡμέρα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου, τό 1821. Κανείς δέν μπορεῖ νά συλλάβει πώς ξεσηκώθηκαν οἱ πατέρες μας νά ἀγωνισθοῦν γιά νά ἀποτινάξουν τόν βαρύ τουρκικό ζυγό τήν ἡμέρα τῆς ἑορτῆς τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου.
Κανείς δέν μπορεῖ νά κατανοήσει πώς ἦταν δυνατόν λίγοι ἄνθρωποι, ἐξουθενωμένοι ἀπό τή μακραίωνη καταπίεση τῶν δυναστῶν τους, χωρίς στρατό καί ὅπλα, νά ἀποφασίσουν νά ἀντιμετωπίσουν μία ἰσχυρή αὐτοκρατορία.
Κανείς δέν μπορεῖ νά ἐξηγήσει ποῦ βρῆκαν οἱ πρόγονοί μας τόση δύναμη καί τόσο θάρρος, ὥστε νά μήν ὑπολογίζουν οὔτε τή ζωή οὔτε τόν θάνατο, προκειμένου νά ἀποκτήσουν τήν ἐλευθερία. Καί ὅμως τό ἀνεξήγητο καί ἀκατανόητο θαῦμα ἔγινε μέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ καί τῆς Παναγίας Παρθένου πραγματικότητα. Ἔγινε γεγονός πού ἔφερε χαρά στίς ψυχές ὅλων τῶν Ἑλλήνων. Ἔγινε γεγονός πού γράφθηκε μέ χρυσά γράμματα στό βιβλίο τῆς Ἱστορίας. Ἔγινε γεγονός, γιατί γιά τόν Θεό δέν εἶναι τίποτε ἀδύνατο· γιατί γιά ὅσους πιστεύουν στόν Χριστό καί στήν Παναγία Μητέρα του τίποτε δέν εἶναι ἀνέφικτο. Ἀρκεῖ νά τό ζητοῦμε μέ πίστη καί ἐμπιστοσύνη. Ἀρκεῖ νά προσευχόμαστε γι᾽ αὐτό. Ἀρκεῖ νά εἴμαστε καί ἐμεῖς ἕτοιμοι νά κάνουμε τίς θυσίες πού ἀπαιτοῦνται, ὅπως ἔκαναν καί οἱ πατέρες μας τό 1821, παραμερίζοντας τά προσωπικά μας συμφέροντα, τούς ἐγωισμούς καί τίς μικρότητές μας γιά τό κοινό καλό. Ἀρκεῖ νά μένουμε πάντοτε πιστοί στόν Θεό τῶν πατέρων μας καί στήν Ὑπέρμαχο Στρατηγό τοῦ Γένους μας καί νά μήν ἐπηρεαζόμεθα ἀπό τούς ἰσχυρούς τοῦ κόσμου καί ὅσα αὐτοί θέλουν πολλές φορές νά μᾶς ἐπιβάλλουν. Διότι «οὗτοι ἐν ἅρμασιν καί οὗτοι ἐν ἵπποις, ἡμεῖς δέ ἐν ὀνόματι Κυρίου τοῦ Θεοῦ» καί τῆς Παναγίας Παρθένου «μεγαλυνθησόμεθα».
Τό παράδειγμα τῆς ὑπακοῆς τῆς Παναγίας στό μήνυμα τοῦ ἀρχαγγέλου καί στό θέλημα τοῦ Θεοῦ ἀλλά καί ἡ πίστητῶν πατέρων μας καί τῶν ἡρώων τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως τοῦ 1821, ἄς ἀποτελοῦν, ἀδελφοί μου, πρότυπα καί γιά τή δική μας ζωή καί ὡς ἀτόμων καί ὡς ἔθνους.
Διάπυρος πρὸς Θεὸν εὐχέτης
Ὁ Μητροπολίτης
† Ὁ Βεροίας, Ναούσης καὶ Καμπανίας Παντελεήμων