«Ευλογημενη η Βασιλεία του Πατρος και του Υιου και του Αγιου Πνεύματος, διοτι μας εχαρισε το σωτηριον ετος 2021, κατα το οποίον εορταζομεν την διακοσιοστην επετειον απο της εναρξεως του ιερού αγωνος της εθνικης παλιγγενεσιας (1821), ο οποίος εγενετο «για του Χριστού την Πιστιν την Αγιαν και της Πατριδος την ελευθεριαν».
Εις το πλαίσιον του εορτασμού αυτου και κατα τον μηνα Ιούλιον 2021 η Ιερα Μητροπολις Χιου, Ψαρων και Οινουσσων επραγματοποίησεν:
α) Την Κυριακήν 18ην Ιουλίου 2021 ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Χίου, Ψαρών και Οινουσσών κ. Μάρκος τα Εγκαίνια του Ιερού Παραβήματος του Ι. Ναού Παμμεγίστων Ταξιαρχών εις τιμήν και μνήμην της Αγίας Νεομάρτυρος Λυγερής εις το χωρίον Ανάβατος της Χίου (γενετείραν της αγίας).
Η Αγία Nεομάρτυς και Παρθενομάρτυς Λυγερή εγεννήθη εις τας αρχάς του 19ου αιώνος μ.Χ. εις το ιστορικόν χωρίον Ανάβατος της Χίου. Ανετράφη με τα νάματα της ορθοδόξου ημών πίστεως, ενώ διεκρίνετο διά το ψυχοσωματικόν της κάλλος, γεγονός που προεκάλεσε το άνομον ενδιαφέρον του Τούρκου τυράννου. Παρά τας υποσχέσεις και τας πιέσεις του διά πλούτη και τιμάς, η πάνσεμνος Λυγερή έμεινεν σταθερά εις την πίστιν της και ηρνήθη τον γάμον της με τον αλλόπιστον Αγαρηνόν. Εις τας 6 Σεπτεμβρίου 1822, ημέραν εορτασμού του εν Χώναις θαύματος του αρχαγγέλου Μιχαήλ, κατέφθασαν εις το χωρίον οι ακόλουθοι του Τούρκου τυράννου. Τότε, μετά από προκληθείσαν αναστάτωσιν, ήρπαξαν βιαίως την πάνσεμνον Λυγερήν, και, παρά την άρνησίν της, την οδήγησαν εις αυτόν. Κατά την διαδρομήν η Λυγερή ενηγκαλίσθη με όλας της τας δυνάμεις ένα δένδρον, διακηρύσσοντας μετά παρρησίας ότι δεν πρόκειται να αρνηθή τον Χριστόν. Τότε, ένας ακόλουθος την αποκεφάλισεν και με την τιμίαν της κεφαλήν έφυγεν τρέχοντας προς την παραλίαν Ελίντα, όπου επερίμενεν ο Τούρκος τύραννος. Από το αίμα της αθληφόρου Παρθενομάρτυρος εχάραξεν η μητέρα της εις τους παρακειμένους βράχους τρεις σταυρούς, εκ των οποίων ο ένας έχει διασωθή μέχρι σήμερα.
Το εσπέρας του Σαββάτου 17ην Ιουλίου 2021 ο Σεβασμιώτατος προσήλθεν εν πομπή φέρων μεθ’ εαυτού Ιερά Λείψανα αγίων μαρτύρων, τα οποία και ετοποθέτησεν επί της Αγίας Τραπέζης, και ακολούθως ετελέσθη ο Μέγας Αρχιερατικός Εσπερινός, κατά τον οποίον εκήρυξεν τον Θ. Λόγον ενώπιον πλήθους πιστών και ετόνισεν την προς τον Χριστόν αγάπην της αγίας, η οποία και την ωδήγησεν εις την ομολογίαν της πίστεως και το μαρτύριον.
Την Κυριακήν 18ην Ιουλίου 2021 ετελέσθησαν, μετά πάσης εκκλησιαστικής λαμπρότητος, η Ακολουθία του Όρθρου, η Ακολουθία των Εγκαινίων και η πρώτη Αρχιερατική Θεία Λειτουργία ιερουργούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Χίου, Ψαρών και Οινουσσών κ. Μάρκου, πλαισιομένου υπό του Πανοσιολ. Αρχιμανδρίτου κ. Διονυσίου Παπανικολάου, Εφημερίου του Ι. Ναού Ταξιαρχών Αναβάτου, και του Αρχιδιακόνου κ. Αποστόλου Λάρδα, Πτυχιούχου της Ανωτάτης Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Θεσσαλονίκης. Τους χορούς των Ιεροψαλτών διηύθυνε ο Πρωτοψάλτης κ. Δημήτριος Ζαννίκος, Άρχων Μαίστωρ της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας.
Ο Σεβασμιώτατος Χίου κατά την ομιλίαν του, μεταξύ άλλων, ανεφέρθη, μετά πολλής συγκινήσεως, εις την υπό της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος αγιοκατάταξιν εις τας Δέλτους της Εκκλησίας των Αγίων νεομαρτύρων Διονυσίου Επισκοπου Εφέσου (του Καλλιάρχου) και Δωροθέου επισκόπου Αδριανουπόλεως (του Πρωίου), ως και των Αγίων Πλάτωνος Ιερομάρτυρος Μητροπολίτου Χίου και των συν αυτώ 43 αγίων Χίων Ιερομαρτύρων, εν οις και οι εξ Αναβάτου Χίου Ιερείς Ιωάννης (ο Καλαμάρης) και Ιωάννης (ο Σιδεράτος).
Περί το τέλος της Θείας Λειτουργίας ο Σεβασμιώτατος ετίμησεν την, εκ των ολίγων κατοίκων του χωρίου Αναβάτου, γηραιοτέραν μόνιμον κάτοικον κ. Σμαράγδαν Παπαστυλιανού, προσφέροντας εις αυτήν την Ιεράν Εικόνα του Αγίου Αποστόλου και Ευαγγελιστού Μάρκου.
β). Το Σάββατον 31ην Ιουλίου 2021 ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Χίου, Ψαρών και Οινουσσών κ. Μάρκος τα Εγκαίνια του Ιερού Παραβήματος του Ι. Ναού Μεταμορφώσεως Σωτήρος Χριστού Λειβαδίων πόλεως Χίου, εις τιμήν και μνήμην του Οσίου πατρός ημών Νικηφόρου του Χίου.
Ο Όσιος Νικηφόρος εγεννήθη, περί το 1750 εις τα Καρδάμυλα της Χίου και, μετά από μίαν επικίνδυνον ασθένειαν, οι γονείς του τον αφιέρωσαν εις την Παναγίαν την Νεαμονήτισσαν, όπου έγινε Μοναχός. Εμαθήτευσεν πλησίον εξόχων δασκάλων της Χίου. Έγινεν διδάσκαλος και αργότερον Ηγούμενος εις την Νέαν Μονήν, της οποίας την ιστορίαν συνέγραψεν. Έργον του είναι και το Νέον Χιακόν Λειμωνάριον, όπου συνεκέντρωσεν τους βίους και τας Ιεράς Ακολουθίας όλων των Αγίων της Χίου, το οποίον εξεδόθη εις την Βενετίαν το 1819. Εδίδασκεν ομού μετά του Οσίου Αθανασίου εις την περίφημον Σχολήν της Χίου και εμόνασεν εις τα Ρεστά μετ’αυτού. Εκοιμήθη εις την οικίαν της αδελφής του το 1821, ενώ η μνήμη του καθιερώθη να εορτάζεται την 1ην Μαίου, με πρωτοβουλίαν του Γυμνασιάρχου και ιστορικού Γεωργίου Ζολώτα. Το 1907 ο Πρωτοσύγκελλος Κύριλλος Τρεχάκης εδημοσίευσεν τον βίον και την Ακολουθίαν του Οσίου. Mαθηταί του έγιναν Νεομάρτυρες, όπως ο Μάρκος ο Νέος, ο Αγγελής ο εν Χίω, ο Δημήτριος από την Πελοπόννησον και ο Αρχιδιάκονος Μακάριος Γαρρής, ο οποίος απηγχονίσθη μετά του Μητροπολίτου Πλάτωνος Φραγκιάδου, το 1822. Αξιοσημείωτος είναι η οικολογική του ευαισθησία, ενώ καθιερώθη ως προστάτης των οικολόγων, διότι ολόκληρον το δάσος της περιοχής των Ρεστών είναι ιδικόν του δημιούργημα, όπως και οι ελαιώνες των Καρδαμύλων, αφού επέβαλε ως επιτίμιον την δενδροφύτευσιν. Διά δε την γενέτειράν του, τα Καρδάμυλα, εθεώρει την θάλασσαν ως τον «υγρόν κάμπον», ο οποίος θα εξησφάλιζεν τον πλούτον και την πολύμορφον ανάπτυξιν της περιοχής.
Το εσπέρας της Παρασκευής 30ης Ιουλίου 2021 ο Σεβασμιώτατος προσήλθεν εν πομπή φέρων μεθ’ εαυτού Ιερά Λείψανα αγίων μαρτύρων, τα οποία και ετοποθέτησεν επί της Αγίας Τραπέζης, και, ακολούθως, ετελέσθη ο Αρχιερατικός Μέγας Εσπερινός με την παρουσίαν πλήθους πιστών.
Το Σάββατον 31ην Ιουλίου 2021 ετελέσθησαν, μετά πάσης εκκλησιαστικής λαμπρότητος, η Ακολουθία του Όρθρου, η Ακολουθία των Εγκαινίων και η πρώτη Αρχιερατική Θεία Λειτουργία ιερουργούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Χίου, Ψαρών και Οινουσσών κ. Μάρκου, πλαισιομένου υπό του Αιδεσιμ. Πρωτοπρεσβυτέρου κ. Ιωάννου Μπογή, του Αιδεσιμολ. Πρωτοπρεσβυτέρου κ. Κηρύκου Φαράκλα, του Αιδεσιμ. Πρεσβυτέρου κ. Αλεξάνδρου Μπογή, του Αιδεσιμολ. Πρεσβυτέρου κ. Κωνστατίνου Βιτάκη, Εφημερίου του Ι. Ναού και του Ιερολογ. Αρχιδιακόνου κ. Αποστόλου Λάρδα, Πτυχιούχου της Ανωτάτης Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Θεσσαλονίκης, ενώ έψαλλον οι Ιεροψάλται του Ι. Ναού κ. Νικόλαος Φλάμος και ο κ. Ιάκωβος Μπιρλής. Τον Θείον Λόγον εκήρυξεν ο Σεβασμιώτατος Χίου κ. Μάρκος, ο οποίος ανεφέρθη εις τον οσιακόν βίον του Αγίου Νικηφόρου του Χίου, ως και την αναμορφωτικήν και αναγεννητικήν εκκλησιαστικήν και εθνικήν προσφοράν των Κολλυβάδων πατέρων εις την Εκκλησίαν μας.
