Ένα πραγματικό στολίδι της εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής βρίσκεται στο χωριό Πηγάδια Ξάνθης λίγα μόλις χιλιόμετρα από την πόλη αυτής. Πρόκειται για το Ιερό παρεκκλήσι του Αγίου Νεκταρίου Πηγαδίων. Αποτελεί κόσμημα για την ενορία του χωριού και αξιοθέατο για την Μητρόπολη της Ξάνθης.
Ο Ναός είναι πέτρινος και το πλείστο του όγκου του αποτελείται από πέτρα που λήφθηκε από τον ποταμό Κόσυνθο, καθώς και από λαξευμένες πέτρες από τα καλντερίμια της παλιάς πόλης.
Ιδιαίτερο στοιχείο του Παρεκκλησίου αποτελεί το πέτρινο τέμπλο το οποίο ακολουθεί την τεχνοτροπία του 12ου αιώνα. Είναι κατασκευασμένο από λαξευμένους λίθους παραλληλεπίπεδους και κυλινδρικούς οι οποίοι μεταξύ τους συνδέονται με κρυφές μεταλλικές ενώσεις. Τα θωράκια είναι κεραμοπλαστικά και ακολουθούν την Βυζαντινή τεχνοτροπία.
Έχει εξωνάρθηκα και περιστύλιο, ενώ σπουδαία και με ιδιαίτερο θεολογικό συμβολισμό είναι τόσο η εσωτερική όσο και η εξωτερική πλακόστρωση. Επίσης αποτελούν εξαιρετικά στοιχεία του Ναού , τα ψηφιδωτά του δαπέδου στην πλατεία της εισόδου και στο κέντρο του καθολικού, τα οποία κατασκευάστηκαν στην Κω και στο Βόλο αντίστοιχα. Επίσης στην Κω αγιογραφήθηκαν οι 17 φορητές εικόνες των στρατιωτικών αγίων που κοσμούν το καθολικό, καθόσον οι ανάδοχοι τους επί το πλείστον είναι εν ενεργεία Αξιωματικοί του Ελληνικού Στρατού. Ξεχωρίζει η εφέστιος εικόνα του Αγίου Νεκταρίου εντοιχισμένη σε γρανιτένιο προσκυνητάρι, η οποία αποτελεί το πρώτο και μοναδικό αντίγραφο της εικόνας του Αγίου που βρίσκεται στο ομώνυμο μοναστήρι της Κω και την αφιέρωσε στο παρεκκλήσι η συνοδεία της μονής.
Εκατέρωθεν του εξωτερικού διαδρόμου έχουν τοποθετηθεί δώδεκα πέτρινες κολόνες του ενός μέτρου περίπου, οι οποίες συμβολίζουν τους Δώδεκα Αποστόλους και υποδέχονται τον Προσκυνητή από την είσοδο μέχρι τον εξωνάρθηκα. Συμβολικά στοιχεία εμπεριέχονται επίσης εντειχισμένα σε πολλές λεπτομέρειες του κτηρίου . Εξαιρετικός είναι και ο εξωτερικός περιβάλλοντας χώρος ο οποίος με λιτές επεμβάσεις βλάστησης δέντρων και φυτών αναδεικνύει τον μοναδικό Μοναστηριακό χαρακτήρα του Παρεκκλησιού.
Αφορμή της ανέγερσης του παρεκκλησίου στάθηκε η ευγενική δωρεά του οικοπέδου την 9 Νοε 2011, από τον Επαμεινώνδα και την Αρχοντούλα Αρχοντάκη, προς την ενορία του χωριού τους.
Έτσι την 27 Μαϊ 2012 έγινε η θεμελίωση και ξεκίνησε η πρώτη φάση της κατασκευής του.
Η κατασκευή του συγκροτήματος ολοκληρώθηκε σε επτά φάσεις και διήρκησε επτά χρόνια.
Η ολοκλήρωση του καθολικού έγινε κατά στην τρίτη φάση και τα θυρανοίξια τελέστηκαν από τον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Ξάνθης και Περιθεωρίου κ.κ Παντελεήμονα την 4 Οκτ 2014, ημερομηνία που εορτάζονται τα ελευθέρια της πόλης της Ξάνθης
Το συγκρότημα του παρεκκλησίου αποτελείται από το καθολικό, την πλατεία της εισόδου με το καμπαναριό, το αρχονταρίκι, την εσωτερική αυλή, την κεντρική βρύση, τους διαδρόμους και τους βοηθητικούς χώρους.
Εξαιρετικής αισθητικής είναι ο αύλειος χώρος όπου ο προσκυνητής θα έρθει σε απόλυτη επαφή με την φύση και θα χαρεί τον στοχευόμενο σχεδιασμό των χώρων. Η όλη κατασκευή ολοκληρώθηκε την 9 Νοε 2019. Παράλληλα με την ολοκλήρωσή της κατασκευής, ο υπεύθυνος αυτής, διαμόρφωσε την μελέτη περιήγησης στα στοιχεία των συμβολισμών που εμπεριέχονται.
Ακρογωνιαίο λίθο του Παρεκκλησίου αποτελεί η αστείρευτη αγαπητική υπομονή του σεβαστού εφημέριου της Ενορίας Πηγαδίων Ξάνθης Πατέρα Αναστάσιου Συμεωνίδη, καθώς και η καθοριστική συμβολή των πνευματικών του τέκνων. Αξίζει να αναφερθεί πως το παρεκκλήσι του Αγίου Νεκταρίου Πηγαδίων αποτελεί πνευματική προέκταση της ομώνυμης Μονής της Κω καθόσον τόσο η Ηγουμένη της Μονής Γερόντισσσα Μαριάμ όσο και οι αδερφές της Μονής συνέβαλαν ποικιλοτρόπως στην καθοδήγηση για την ανέγερσή του.
Με το παρεκκλήσι είναι συνδεδεμένη ισχυρά η Τάξη 1996 της Στρατιωτικής Σχολής Ευελπίδων.
Η κτητορική επιγραφή εντυπωσιάζει τον αναγνώστη, καθόσον σε λίγες γραμμές, η πλούσια εκκλησιαστική γραφή αποδίδει με την μεστότητά της τους λόγους της ανέγερσης του Ναού.
Τα εγκαίνια του τελέστηκαν από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Ξάνθης & Περιθεωρίου κ.κ. Παντελεήμονα την 5 Σεπ 2020. Αναφερόμενος προς το εκκλησίασμα ο Μητροπολίτης χαρακτήρισε το Παρεκκλήσι κόσμημα για την τοπική εκκλησία και τους τεχνίτες που το κατασκεύασαν καλλιτέχνες καθόσον όπως ανέφερε εργάστηκαν με τα χέρια, το νου και την ψυχή τους. Παράλληλα έκανε εκτενή αναφορά στην τελετουργία των εγκαινίων.
Τα αναμνηστικά που επιδόθηκαν στους πιστούς, αποτελούνταν από τεμάχια ξύλου από την στέγη του καθολικού, με την σεπτή εικόνα του Αγίου Νεκταρίου και περιγραφή από την όλη κατασκευή, εξ΄ ολοκλήρου χειροποίητα.
ΦΩΤΟ: Ραφαηλ Γεωργιάδης / Drone Θεοφιλος Δαδής
