Ο Μεγάλος Κανόνας και ο σκοπός του

Διαδώστε:

Σήμερα το πρωί τελείται η Θεία Λειτουργία των Προηγιασμένων Δώρων και το απόγευμα μαζί με το Μικρό Απόδειπνο ψάλλεται ο Μέγας Κανόνας του Αγίου Ανδρέα Κρήτης.

Ο Μεγάλος Κανόνας είναι ο εκτενέστερος σε μήκος εκκλησιαστικός ύμνος της κατηγορίας των κανόνων. Η χρήση του κατά την περίοδο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής οφείλεται στο βαθύτατα αγιογραφικό, διδακτικό και θεολογικό περιεχόμενό του, το οποίο ουσιαστικά αποτελεί προσκλητήριο για μετάνοια, συγχώρεση και ταπείνωση. Μέσα από τα τροπάρια του συγκεκριμένου ποιήματος υμνούνται όλα τα εξέχοντα πρόσωπα τόσο της Παλαιάς όσο και της Καινής Διαθήκης, οι βίοι και τα έργα των οποίων προσφέρονται ως παραδείγματα, είτε προς μίμηση, είτε προς αποφυγή.

Συγκινητικές είναι, μεταξύ άλλων, οι αναφορές του ποιητή στην Οσία Μαρία την Αιγυπτία, το πρότυπο μετανοίας που τιμάται και κατά την Ε’ Κυριακή των Νηστειών που ακολουθεί την Τετάρτη του Μεγάλου Κανόνα.

Ποιος ο σκοπός του έργου

Το έργο και ο σκοπός του Μεγάλου Κανόνα είναι να ξεσκεπάσει την αμαρτία και έτσι να μας οδηγήσει στη μετάνοια. Η αποκάλυψη αυτή, δεν γίνεται με ορισμούς και απαριθμήσεις, αλλά με μια βαθειά ενατένηση στη μεγάλη βιβλική ιστορία που είναι η ίδια η ιστορία της αμαρτίας, της μετάνοιας και της συγγνώμης.

Καταλαβαίνουμε ότι αμαρτία είναι, πρώτα απ’ όλα, η άρνηση ότι η ζωή είναι προσφορά ή θυσία στο Θεό, με άλλα λόγια δηλαδή, η άρνηση ότι η ζωή έχει θεϊκό προσανατολισμό, ότι η αμαρτία, επομένως, είναι από τις ρίζες της, η παρέκκλιση της αγάπης μας από τον τελικό σκοπό της.

Για να καταλάβουμε σωστά τον Μεγάλο Κανόνα θα πρέπει να ξέρουμε την Αγία Γραφή και να έχουμε την ικανότητα να μεταφέρουμε τα νοήματά του στη ζωή μας.

«Κανόνες» στην εκκλησιαστική υμνογραφία λέγονται ύμνοι μεγάλοι, αποτελούμενοι από μικρότερες ενότητες, που ονομάζονται «Ωδές». Κάθε «Ωδή» (σημαίνει άσμα θρησκευτικό, από το ρήμα άδω) αποτελείται από τον «ειρμό», που είναι η πρώτη στροφή κάθε Ωδής και χρησιμεύει σαν υπόδειγμα και βάση των στροφών που ακολουθούν, τα λεγόμενα τροπάρια (τρέπονται σύμφωνα με τον ειρμό).

Μέγας ονομάσθηκε για την έκτασή του, αποτελείται από εννέα ωδές, έντεκα ειρμούς (η β’ και η γ’ ωδή έχουν από δύο ειρμούς) και 250 τροπάρια (25 η α’ ωδή, 41 η β’, 28 η γ’, 29 η δ’, 23 η ε’, 33 η στ’, 22 η ζ’, 22 η η’ και 27 η θ’).

Συντάχθηκε από τον Άγιο Ανδρέα αρχιεπίσκοπο Κρήτης, ο οποίος γεννήθηκε γύρω στα 660 στη Δαμασκό. Έγινε μοναχός στα Ιεροσόλυμα και κληρικός στη Κωνσταντινούπολη. Ψηφίσθηκε μετά το 710 αρχιεπίσκοπος Κρήτης. Άφησε πλούσιο συγγραφικό έργο, κυρίως υμνογραφικό και ομιλητικό.

H αναδημοσίευση του παραπάνω άρθρου ή μέρους του επιτρέπεται μόνο αν αναφέρεται ως πηγή το ORTHODOXIANEWSAGENCY.GR με ενεργό σύνδεσμο στην εν λόγω καταχώρηση.