Ο Ναός των Αγίων Ιάσωνος και Σωσιπάτρου είναι ένας από τους σημαντικότερους ναούς της βυζαντινής περιόδου στην Κέρκυρα, ανήκει στον εκκλησιαστικό αρχιτεκτονικό τύπο του δικίονου (δίστυλου) σταυροειδούς εγγεγραμμένου με τρούλο, καθώς ο τρούλος στηρίζεται σε τοίχους και δυτικά σε δύο κίονες. Αποτελεί ένα από τα πιο καλοδιατηρημένα και αρχαιότερα δείγματα αυτού του τύπου. Σύμφωνα με την παράδοση οι Άγιοι Ιάσων και Σωσίπατρος υπήρξαν μαθητές του αποστόλου Παύλου και διέδωσαν τον χριστιανισμό στο νησί.
O ναός κτίστηκε πάνω σε ερείπια αρχαίου ναού, πιθανά τον 11ο αιώνα, χρησιμοποιώντας δομικά υλικά από κατεστραμμένα κτίρια της Παλαιόπολης. Στο εσωτερικό της εκκλησίας φιλοξενούνται σημαντικές εικόνες του περίφημου Κρητικού αγιογράφου Εμμανουήλ Μπουνιαλή Τζάννε και του Μιχαήλ Δαμασκηνού. Ιδιαίτερα εντυπωσιακό είναι το μαρμάρινο τέμπλο σε ρυθμό μπαρόκ του 18ου αιώνα.
Στην περιοχή Ανεμόμυλος της Κέρκυρας, κοντά στην ιστορική Παλαιόπολη σώζεται ένα από τα σημαντικότερα μνημεία της Μεσοβυζαντινής περιόδου της Βυζαντινής Τέχνης. Πρόκειται για τον ιερό ναό που είναι αφιερωμένος στην μνήμη των μαθητών του αποστόλου Παύλου, αγίων Ιάσονος και Σωσιπάτρου, οι οποίοι πρώτοι κήρυξαν τον χριστιανισμό στο νησί. Ο Σωσίπατρος μάλιστα βρήκε μαρτυρικό θάνατο.
Ο ναός έχει σε κάτοψη σχήμα ορθογώνιο, μήκους 16,30 μ. και πλάτους 12,20 μ.. Διαιρείται σε νάρθηκα εσωτερικών διαστάσεων 11,55×3,12 μ και σε κυρίως ναό, περίπου τετράγωνο, μήκους 10,90 μ. και πλάτους 12,05 μ. εσωτερικά, χωρίς τις κόγχες του ιερού. Ο ναός ανήκει στην κατηγορία των δικιόνιων σταυροειδών εγγεγραμμένων. Οκτάπλευρος τρούλος υψώνεται στην διασταύρωση δύο καμάρων, ο οποίος στηρίζεται μέσω τεσσάρων σφαιρικών τριγώνων προς την Ανατολή, στα άκρα των τοίχων που χωρίζουν το Ιερό Βήμα από την πρόθεση και το διακονικό, και σε δύο ελεύθερα στηρίγματα, δύο μονόλιθους μαρμάρινους κίονες προς τη Δύση.
Τα κατώτερα μέρη της εκκλησίας είναι κτισμένα με μεγάλους λίθους, οι οποίοι πάρθηκαν από αρχαία κτίρια. Αυτοί δε σχηματίζουν κανονικούς δομούς. Στους αρμούς άλλοτε μεν παρεμβάλλονται πλίνθοι,άλλοτε δε παρατίθεται μία πλίνθος, ή σπανιότερα, οριζοντίως στοιβαγμένα τεμάχια.
Ο ναός πρέπει να ήταν κατάγραφος μέχρι το 1820, όταν ασβεστώθηκε και καταστράφηκαν οι τοιχογραφίες. Από το ζωγραφικό του διάκοσμο διατηρούνται σήμερα ελάχιστα λείψανα, από διάφορες εποχές.
Στο νάρθηκα σώζεται παράσταση του Αγ. Αρσενίο, αρχιεπισκόπου της Κέρκυρας κατά τον 11ο αιώνα (τον ίδιο αιώνα χρονολογείται και η παράσταση, την περίοδο των Μακεδόνων ). Η μορφή είναι επίπεδη. Ήταν ζωγραφισμένη ολόσωμη, σήμερα σώζεται μέχρι τη μέση. Στο αριστερό χέρι κρατά κλειστό ευαγγέλιο, ενώ με το δεξιό ευλογεί. Στο νότιο τμήμα του νάρθηκος σώζονται δύο άγγελοι από παράσταση της Βαπτίσεως της όψιμης παλαιολόγειας περιόδου ή του 16ου αιώνα. Στην κόγχη της προθέσεως ήταν ζωγραφισμένοι ολόσωμοι έξι μετωπικοί ιεράρχες.
Σήμερα σώζονται οι τέσσερις και μικρό τμήμα του πέμπτου. Κανείς δεν σώζεται κάτω από τους μηρούς. Ο καλύτερα διατηρημένος άγιος βρίσκεται στον βόρειο τοίχο.Το λευκό ωμοφόριο είναι στολισμένο με κυανόμαυρους σταυρούς. Το πρόσωπο σχεδιασμένο ελεύθερα αποπνέει ηρεμία. Η μορφή χρονολογείται στην παλαιολόγεια περίοδο, τον 14ο αιώνα.
Πηγή: iasonossosipatrou.com