Μοναδικό γεωλογικό- θρησκευτικό φαινόμενο αποτελεί στην Ελληνική επικράτεια -και πιθανότατα και στην Ευρώπη- ένα ηφαίστειο που δεν αναβλύζει λάβα, αλλά Ορθοδοξία και βρίσκεται σε απόσταση μόλις δύο ωρών από την Αθήνα. Μεταξύ γης και ουρανού δεσπόζει εδώ και δύο αιώνες ένας ναός «φωλιασμένος» στην καρδιά ενός μη ενεργού πλέον ηφαιστείου στο χωριό Οξύλιθος κοντά στην Κύμη Ευβοίας.
Από τον Αντώνη Μακατούνη
Η όμορφη τοποθεσία, η ανεπανάληπτη θέα και το απέραντο γαλάζιο καθηλώνουν ακόμα και τον πιο αδιάφορο επισκέπτη, δίνοντας του την αίσθηση του πίνακα ζωγραφικής. Τα σκουρόχρωμα ηφαιστειογενή πετρώματα έρχονται σε πλήρη αντίθεση με το φωτεινό χρώμα της θάλασσας δημιουργώντας πρωτόγνωρα συναισθήματα. Το βλέμμα των προσκυνητών χάνεται στο μαγευτικό αιγαίο πέλαγος και ταξιδεύει μέχρι τη Σκόπελο, ενώ αν ευνοεί ο καιρός μπορεί κάποιος να αγναντέψει τα μακρινά Ψαρά.
Πριν διακόσια περίπου χρόνια λίγα μέτρα μακριά από τον κρατήρα του ανενεργού ηφαιστείου ευλαβείς ντόπιοι κάτοικοι κουβαλώντας τις πέτρες με τα χέρια και με «όπλο» την πίστη τους θεμελίωσαν και ανέγειραν την εκκλησία προς τιμή της Παναγίας μας. Δεν τους πτόησε στο ελάχιστο η ανηφορική μισάωρη διαδρομή.
«Μαζεύεται πολύς κόσμος από όλη την ευρύτερη περιοχή της Εύβοιας. Πέρα από τις ακολουθίες, έχουμε το έθιμο της λαμπαδοφορίας. Μαθητές από όλα τα σχολεία του χωριού, ξεκινούν από την κεντρική πλατεία του και ανεβαίνουν πάνω με τα φαναράκια τους και επιστρέφουν με αυτά», αναφέρει με ευχαρίστηση στη «δημοκρατία» ο εφημέριος της εκκλησίας πατήρ Γεώργιος Νάνος, ενώ σε ένα κοντράστ συναισθημάτων προσθέτει με συγκίνηση την αγάπη των επισκεπτών προς την Παναγία που καταγράφεται στο βιβλίο εντυπώσεων, «Μας συγκινούν οι πιστοί, ανεβαίνουν πολλοί και ιδιαιτέρως τα παιδιά. Στο χωριό υπάρχει το έθιμο να έρχονται με τα πόδια».
Οι άγιοι που ασκήτευσαν
Το χωριό που αριθμεί 1100 κατοίκους πήρε την ονομασία του από τον Οξύ Λίθο, τον μυτερό κώνο (πέτρα) που έχει πάνω το ηφαίστειο. Αξιοσημείωτο είναι ότι ασκήτευσαν στην περιοχή, συγκεκριμένα στα σπήλαια του ηφαιστείου, ο άγιος Νικόδημος ο αγιορείτης πριν αναχωρήσει για το νησάκι της Σκυροπούλας, ενώ λειτουργούσε ο πολυαγαπημένος άγιος των Ελλήνων,άγιος Νεκτάριος.
«Ασκήτευσε στο νησάκι απέναντι ο άγιος Νικόδημος ο αγιορείτης όπου έγραψε και το περίφημο βιβλίο ‘‘Συμβουλευτικό Εγχειρίδιο’’ προς το θείο του που ήταν επίσκοπος Ευρίπου στη Χαλκίδα. Ζήτησε (ο επίσκοπος) να τον συμβουλεύσει σε κάποια πράγματα και ο άγιος Νικόδημος ανταποκρίθηκε», συμπληρώνει ο πατήρ Γεώργιος.
Η πρωτότυπη εικόνα
Πολύτιμος θησαυρός του ναού είναι η πρωτότυπη εικόνα που απεικονίζονται οι γονείς της Θεοτόκου, ο άγιος Ιωακείμ και η αγία Άννα. Η καινοτομία εστιάζεται στο γεγονός ότι ο άγιος Ιωακείμ έχει στην αγκαλιά του την Παναγία και όχι η αγία Άννα όπως είθισται στις άλλες εικόνες, προξενώντας εντύπωση στους προσκυνητές. «Πρόκειται για μία σπάνια και όμορφη αγιογράφηση, αφού συνήθως οι αγιογράφοι δεν χωρίζουν το παιδί από τη μητέρα. Εκεί όμως το έχει δώσει στον πατέρα. Είναι μία τεχνοτροπία που επιτρέπεται», καταλήγει ο πατήρ Γεώργιος. Το εν λόγω θέμα παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στην εφημερίδα “Δημοκρατία”.
