Συμπληρώνονται σήμερα, 10 Νοεμβρίου 2022, τριάντα χρόνια από την ιστορική στιγμή κατά την οποία ο Παναγιώτατος Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος τέλεσε τα εγκαίνια της Ανωτέρας Εκκλησιαστικής Σχολής Κρήτης (10 Νοεμβρίου 1992).
Η Πατριαρχική Ανωτάτη Εκκλησιαστική Ακαδημία Κρήτης (ΠΑΕΑΚ) ιδρύθηκε με το Νόμο 3432/ΦΕΚ14/3-2-2006 του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, και η λειτουργία της άρχισε την 1η Σεπτεμβρίου 2007, με την εισαγωγή φοιτητών-φοιτητριών μέσω Πανελλήνιων εξετάσεων στα δύο Προγράμματα Σπουδών.
Η φοίτηση στην Ακαδημία είναι τετραετής (οκτώ εξάμηνα σπουδών). Η Ακαδημία προετοιμάζει και καταρτίζει στελέχη της Ορθοδόξου εκκλησίας, υψηλού μορφωτικού επιπέδου, ικανά να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της σύγχρονης εποχής σε όλους τους τομείς, είτε σαν κληρικοί, είτε σαν ψάλτες.
Στο μήνυμα του για την 30η επέτειο από τα εγκαίνια της Σχολής ο Δρ. Εμμανουήλ Κ. Δουνδουλάκης, Αναπληρωτής Καθηγητής ΠΑΕΑΚ, Διευθυντής του ΠΙΣ, Προεδρεύων στην ΠΑΕΑΚ, αναφέρει ότι κατά τη διάρκεια της τότε ομιλίας του ο Παναγιώτατος τόνισε: «Η ημέρα είναι μεγάλη και ιστορική, διότι το εγκαινιαζόμενον έργον είναι μέγα και ιερόν. Εκάστης Εκκλησιαστικής Σχολής η ιερότητα και η αποστολή είναι μεγάλη… Θα πρέπει η Εκκλησιαστική Σχολή να παρέχει παιδείαν ανωτέραν.
Θα πρέπει –είναι ανάγκη επιτακτική της εποχής μας- να μαρτυρεί την ανωτερότητα της Ορθοδόξου Θεολογίας δια της φανερώσεως του περισσεύματος της Θείας αγάπης προς τον όλον άνθρωπον…Οι νέοι σπουδαστές της σήμερον εγκαινιαζομένης Εκκλησιαστικής Σχολής καλούνται να ζουν ως μέλη γνησία και ενεργά της Εκκλησίας… Η Σχολή χαρακτηρίζεται ‘Ανωτέρα Εκκλησιαστική Σχολή Κρήτης’.
Η θεολογία είναι ανωτέρα, όταν είναι Ορθόδοξος, είναι γνησία και ζώσα, όταν είναι εκκλησιαστική… Η Εκκλησιαστική αύτη Σχολή κάλλιστα δύναται αδελφικώς να υπάρξη μετά των άλλων πανεπιστημιακών Σχολών της πόλεώς σας όχι ως μία εξ αυτών, αλλά μία ήτις προηγείται και έπεται αυτών… Η συνειδητή πλέον αδέλφωσις ορθοδόξου Θεολογίας και κρητικού ήθους αποτελεί έν γεγονός από το οποίον, Θεία χάριτι, πολλά ελπίζομεν οι πολλοί…» (Ι. Μ. Χατζηφώτης, Φανάρι –Κρήτη…., Αθήνα 1998, σ. 62, 63, 64).
Τα πρώτα πτυχία στους αποφοίτους της Ανωτέρας Εκκλησιαστικής Σχολή Κρήτης
Τρία χρόνια αργότερα, το εσπέρας της εορτής του πολιούχου της πόλεως Ηρακλείου, Αγίου Μηνά (11 Νοεμβρίου 1995), ο Παναγιώτατος, επισκεπτόμενος για δεύτερη φορά τους χώρους της Ακαδημίας, επέδωσε το πτυχίο στους πρώτους αποφοίτους της Ανωτέρας Εκκλησιαστικής Σχολή Κρήτης.
Η μετονομασία της Σχολής σε Πατριαρχική
Είναι αξιοσημείωτο ότι το 2014 η ΑΕΑΗΚ μετονομάζεται σε «Πατριαρχική Ανωτάτη Εκκλησιαστική Ακαδημία Κρήτης», δηλώνοντας, και διά του τίτλου, το σημείο αναφοράς και πνευματικής της αναγωγής, το ήθος και το ύφος που διαπνέει την πορεία και τη διάθεση του έμψυχου δυναμικού της, των διδασκόντων και διδασκομένων της, μέχρι σήμερα.
Η αποστολή της
Η Πατριαρχική Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία έχει ως αποστολή: α) να καταστήσει τους φοιτητές της κοινωνούς των αξιών της Ορθόδοξης Πίστης και του Χριστιανισμού, β) να παράσχει στους φοιτητές της την κατάλληλη αγωγή και τις αναγκαίες γνώσεις, μέσω θεωρητικής και πρακτικής εκπαίδευσης, σε ανώτατο μορφωτικό και πνευματικό επίπεδο, γ) να προβάλλει και να αξιοποιεί τις ιστορικές πηγές της Ορθόδοξης Πίστης και Παράδοσης, τα μνημεία και κειμήλια της Ορθοδοξίας και γενικά τους θησαυρούς της πνευματικής δημιουργίας και πολιτιστικής κληρονομιάς της Εκκλησίας της Ελλάδος και της απανταχού Ορθοδοξίας, με σκοπό να υπηρετήσουν την Ορθόδοξη Εκκλησία, δ) να αναπτύξει στους φοιτητές της πνεύμα ενότητας, αγάπης, συνεργασίας, το οποίο αυτοί με τη σειρά τους θα μεταλαμπαδεύσουν στους πιστούς της Ορθοδοξίας και σε κάθε άτομο στον κοινωνικό περίγυρο της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Ελλάδα, με βασικό στόχο την ειρηνική και αρμονική συμβίωση τόσο σε εθνικό όσο και οικουμενικό επίπεδο.
Η προσφορά της
Σύμφωνα με τον Δρ. Εμμανουήλ Κ. Δουνδουλάκη, η προσφορά της ΠΑΕΑΚ υπήρξε πολυσήμαντη όλα αυτά τα χρόνια. Από το 2007 έως σήμερα έλαβαν το Πτυχίο τους 357 πρόσωπα (ΠΙΣ: 225, ΠΕΜΨ: 132). Η ΠΑΕΑΚ ανέδειξε 1 Επίσκοπο, 132 κληρικούς, 2 Καθηγητές Πανεπιστημίου, ενώ πολλοί απόφοιτοί της είναι κάτοχοι Μεταπτυχιακών και Διδακτορικών Τίτλων σπουδών, συγγραφείς βιβλίων, κ.ά. και διακονούν σε επιτελικές θέσεις στο θεσμό της Εκκλησίας, αλλά και αλλού.
Η Πατριαρχική Ανωτάτη Εκκλησιαστική Ακαδημία Κρήτης πορεύεται «εν μέσω δυσκολιών, πειρασμών και θλίψεων», στα τριάντα αυτά χρόνια λειτουργίας, θεραπεύοντας το επιστητό της Θεολογίας, διαφυλάσσοντας την άυλη Πολιτισμική κληρονομιά (Βυζαντινή Μουσική) και την τοπική μας παράδοση∙ υπηρετώντας το συνάνθρωπο, διακονώντας την Εκκλησία και την οικουμενική προοπτική της, παρέχοντας οικονόμους της χάριτος του Θεού και πολύτιμα στελέχη ανά την υφήλιο, τα οποία δίνουν μαρτυρία Χριστού και την αύρα του Λειτουργικού μας βιώματος, στο συνεχώς μεταβαλλόμενο κόσμο.
Σημείο αναφοράς της ΠΑΕΑΚ στα τριάντα αυτά χρόνια λειτουργίας της, ως ΑΕΣΚ, ΑΕΑΗΚ και ΠΑΕΑΚ, αποτελεί η Μαρτυρική Πρωτόθρονη Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως, το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Ο παρρησιακός λόγος, τα πρωτοπόρα έργα και το θυσιαστικό παράδειγμα της Σεπτής Κορυφής της Ορθοδοξίας, του Οικουμενικού Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου, συνιστούν υπόδειγμα για όλους εμάς στην ΠΑΕΑΚ και απλανή φάρο για μια ασφαλή πλεύση στην εκκλησιαστική διακονία και την αποστολή μας στον κόσμο, όπως γράφει ο Δρ. Εμμανουήλ Κ. Δουνδουλάκης.
Προγράμματα Σπουδών
Στην Πατριαρχική Ανωτάτη Εκκλησιαστική Ακαδημία Κρήτης λειτουργούν δύο Προγράμματα :
α) Πρόγραμμα Ιερατικών Σπουδών
Γίνονται δεκτοί μόνο άρρενες. Η φοίτηση είναι τετραετής (οκτώ εξάμηνα σπουδών). Προετοιμάζει και καταρτίζει κληρικούς, στελέχη της Ορθοδόξου Εκκλησίας, υψηλού μορφωτικού επιπέδου, ικανά να αντιμετωπίσουν τις προσκλήσεις και προκλήσεις της σύγχρονης εποχής. Οι απόφοιτοι λαμβάνουν πτυχίο ισότιμο με εκείνα των Ιδρυμάτων Ανωτάτης Εκπαίδευσης. Εφόσον χειροτονούνται, κατατάσσονται στην Α΄ μισθολογική κατηγορία εφημερίων και εξελίσσονται στα μισθολογικά κλιμάκια της κατηγορίας Π.Ε.
β) Πρόγραμμα Εκκλησιαστικής Μουσικής και Ψαλτικής
Γίνονται δεκτοί άρρενες και θήλεις. Η φοίτηση είναι τετραετής (οκτώ εξάμηνα σπουδών) και αποσκοπεί στην παρουσίαση, στη βίωση και μετάδοση του μουσικού πλούτου – πολιτισμού στους φοιτητές και στις φοιτήτριες. Το πρόγραμμα μαθημάτων περιλαμβάνει εκτός της Βυζαντινής Μουσικής, Δημοτική Μουσική, Ευρωπαϊκή Μουσική και εκμάθηση μουσικών, παραδοσιακών οργάνων. Οι απόφοιτοι λαμβάνουν πτυχίο ισότιμο με εκείνα των Ιδρυμάτων Ανωτάτης Εκπαίδευσης (άρθρο 3 του Ν3432).